Македонија
Костовска од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“: Јазикот се штити со дела, а не со заплашувања

На денешната панел-дискусијата на која учествуваше министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска, „Инвестициите во инфраструктурата и во културата – траен влог за идните генерации“, проф. д-р Весна Костовска од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ истакна дека со новиот Закон за употребата на македонскиот јазик низ конкретни и суштински чекори се потврдува вистинската и искрена заложба за заштитата на македонскиот јазик.
Професорката од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ посочи дека со доследна примена на овој закон, ќе се пристапи кон вработување на лектори по македонски јазик во сите државни институции и агенции, во училиштата, во издавачките куќи, во медиумите и секако со тоа ќе се зголеми интересот за студирање македонски јазик.
Костовска потсети дека минатата година, после цели 24 години, во Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“ се вработиле 16 млади кадри и додаде:„Постојано се повторува дека нашиот јазик е загрозен, не е загрозен. Доказ за тоа се активностите во Институтот за македонски јазик. Со новите вработувања на млади кадри, она што стагнираше, сега би рекла дека се случува бум во заштитата на македонскиот јазик, иако не одекна така во јавноста. Различни генерации во Институтот одлично соработуваат, се надополнуваме. Ние поискусните им го пренесуваме нашето знаење на помладите колеги, но и од младите учиме за современиот пристап кон јазикот и новите технологии“.
Голем исчекор кон мотивирање на младите за проучување на македонскиот јазик, нагласи Костовска, ќе биде и стипендирањето на ученици од четврта година средно образование и на додипломски и докторски студии, новина која што е предвидена со Законот за употребата на македонскиот јазик, кој се изработи во широка јавна расправа, со консултирање на голем број лингвисти, чии забелешки беа прифатени.
Осврнувајќи се на придобивките од донесувањето на новиот закон, кој в петок е на дневен ред на собраниска седница, Костовска потсети дека со законот пропишано е задолжително лекторирање на сите материјали со објавување на лекторот и задолжително вработување на лектори по македонски јазик во сите јавни институции и органи на власт.
Професорката од Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков, зборувајќи за тековни проекти, потенцираше дека оваа установа е успешна приказна, која, како што рече, изминатите неколку години има плоднотворна соработка со Министерството за култура, Министерството за образование и наука и Владата и токму затоа се реализирани капитални проекти важни за македонскиот јазик.
Костовска го спомена и капиталниот проект за дигитализација на сите картотеки на зборови на македонски јазик, со кој дигитализирани и трајно заштитени се пет милиони ливчиња на кои е запишано богатството на македонскиот јазик, кое со децении го собирале многу генерации истражувачи.
„Потребни се дела, а не зборови и заплашувања. Така се штити јазикот“, рече Костовска, која повика да се усвои Законот за употребата на македонскиот јазик кој во себе има добри решенија за унапредување на состјбите во јазикот и е основна рамка за почитување на стандардниот јазик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
На многумина ќе им бидеме пречка, но како премиер нема да отстапам од правото да говориме на македонски, јазикот е нашиот неспорен идентитет, вели Мицкоски

Пред осумдесет години, на оваа почва, се кодифицираше македонскиот литературен јазик. Тоа беше повеќе од административен чин. Тоа беше признавање на една длабока, искрена, долга и тешка борба на еден народ за свое име, свој израз и своја самобитност. Оваа кодификација не произлезе преку ноќ. Таа беше плод на децении работа и истрајност на големи луѓе и на генерации интелектуалци, учители, поети, новинари, читатели. Секој од нив вложи збор, мисла, срце, истакна премиерот Христијан Мицкоски на одбележувањето на 80-годишнината од кодификацијата на македонскиот стандарден јазик.
Македонскиот јазик, кажа Мицкоски, живее во мислата на секој Македонец каде и да е.
„Во 21 век судбината на малите народи е постојано да се потврдуваат, борат и држат до своето право на идентитетско обележување. Најмоќните пропаганди се тие кои удираат по идентитетските обележја. И неретко ние како нација сме ги имале таквите удари, а болката е поголема кога тие доаѓаат од домашните луѓе кои ваму или таму, поради разноразни лични или лукративни интереси ќе оспорат или невнимателно ќе внесат сомнеж кон некоја историска вистина која нас не потврдува како народ и нација. Јазикот е нашиот бедем и неспорен идентитет, и јас како премиер нема да отстапам од нашето цивилизациско право да говориме на македонски, да се претставувам на македонски, да се радуваме, тагуваме и да пееме на нашиот многувековен, ќе повторам многувековен македонски јазик. Тоа го правеле нашите дедовци, тоа ќе го прават и нашите деца. Затоа на многумина ќе им засметаме, на неколкумина ќе им бидеме пречка, но секогаш знам дека работам за моите граѓани и нашата заедничка татковина“.
Владата, како што рече, ќе продолжи да инвестира во македонскиот јазик, преку образовни реформи, дигитални проекти, речници и стандардизација.
Македонија
МОН преку стипендии ќе ги поттикнува средношколците да се запишуваат на студиски програми по македонски јазик

Заради стимулирање на учениците од IV година од средното образование за запишување на студиски програми по македонски јазик, Министерството за образование и наука за студиската 2025/2026 година ќе додели 15 стипендии на редовни студенти запишани студиски програми за изучување на македонскиот јазик во прва година на додипломски студии од прв циклус, информираат од ова министерство.
Право на стипендија ќе имаат студентите запишани во прва година на додипломски студии од прв циклус кои студираат на јавните и приватните универзитети и високообразовни установи во Република Северна Македонија, студиски програми за изучување на македонскиот јазик и кои ги исполнуваат следните услови: да се редовни студенти; да не се корисници на стипендија од други установи, институции или компании; да се државјани на Република Северна Македонија.
„Критериуми за доделување на стипендиите се:
1. Успехот во учењето, односно успехот остварен во текот на средното образование, со просек од сите четири години од најмалку многу добар;
2. Доколку кандидатот користел стипендија за талентирани ученици од Министерството за образование и наука, добива дополнителен 1 бод за секоја година од користење на стипендијата.
Студентите кои ги исполнуваат условите од конкурсот пополнуваат електронска пријава и ја прикачуваат соодветната документација на http://e-uslugi.mon.gov.mk од 01.11.2025 до 15.11.2025 година.
Висината на стипендијата изнесува 6.050,00 денари месечно, за 9 месеци во текот на студиската година.
Стипендијата се доделува за толку семестри за додипломски студии, колку што се предвидени со општиот акт на високообразовната установа, без апсолвентски стаж за студирање“, појаснува во информацијата.
Македонија
Тошковски-Сецуко: разменети иницијативи за продлабочување на соработката со Јапонија

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски денес оствари работна средна со Амбасадорката на Јапонија во земјава, Кавахара Сецуко.
На средбата стана збор за одличните односи помеѓу двете земји, волјата за унапредување на соработката и на стратешко и на оперативно ниво, а се разменија и иницијативи за продлабочување на истата преку членување во разни меѓународни организации за полициска соработка.
Двете страни ја потврдија силната волја и посветеност на развивање на меѓусебните односи и соработка, преку конкретни предлози за нивно реализирање.