Македонија
Македонистиката има нови поддржувачи и афирматори низ светот
Македонскиот јазик, литература и култура имаат нови поддржувачи и афирматори низ светот – нови генерации посветеници на македонистиката. На јубилејната 55. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ), којашто се одржува во Охрид, и тие, како и низа истакнати странски универзитетски професори, значајни истражувачи од славистичкиот свет – лингвисти, книжевници и културолози и книжевни преведувачи, веќе искажаа не само решеност за продлабочено познавање и проучување на македонистиката, туку и подготвеност да остварат сопствен влог во афирмирањето на македонската научна мисла и македонскиот збор низ светот, преку конкретни остварувања.
Летната школа на којашто учествуваат шеесетина семинаристи од седмумнаесет држави се одвива успешно, а посебно значаен е интересот којашто таа го предизвикува кај новите, млади кадри од странските универзитети, коишто се една од гаранциите за натамошните перспективи на македонистиката во меѓународни рамки. Само оваа недела, на Школата, од страна на еминентни истражувачи од УКИМ беа одржани шест интерактивни предавања за важни теми за македонскиот јазик, литература и култура, беа промовирани три значајни монографски публикации и беа одбележани два значајни јубилеја – 70 години од раѓањето на Горан Стефановски и 150 години од раѓањето на Гоце Делчев. Секојдневно се одвива и лекторска настава од по четири часа дневно, при што веќе се користат новите изданија на учебниците по македонски јазик, литература и култура за странци коишто МСМЈЛК при УКИМ ги објави неодамна. Семинаристите имаа можност да посетуваат и преведувачка работилница и курс по народни ора. Тие искажуваат воодушевеност од програмата на Школата, којашто веќе се потврдува дека им овозможува нови видици и дека ги поттикнува на нови истражувачки потфати за македонистиката.
Одбележувањето на јубилејот 70 години од раѓањето на Горан Стефановски започна со предавање на проф. д-р Наташа Аврамовска, за локалното и универзалното во неговиот драмски свет, а по анализата на делови од драмското творештво во рамките на лекторската настава, дел од семинаристите имаа можност и за ексклузивен разговор со режисерот Слободан Унковски, посветен токму на опусот на Стефановски.
Ваквото одбележување беше и надоврзување на одбележувањето на јубилејот во рамките на Втората зимска школа на МСМЈЛК при УКИМ.
Сто и педесет години од раѓањето на Гоце Делчев беа одбележани со предавање на проф. д-р Славчо Ковилоски за Делчев како културна икона. Преку дискусија со семинаристите во којашто беа споредени различните културолошки искуства од различни земји се дојде до заклучок за уникатноста и посебноста на рецепцијата на Делчев во македонската културна средина, во споредба со рецепцијата и односот кон централните историски фигури за други земји од Европа.
Оваа недела, на Школата беа одржани предавања и за: фонетско-фонолошките предизвици при усвојувањето на македонскиот јазик како странски од страна на проф. д-р Искра Пановска-Димкова, разговорите со истакнати македонски културни дејци, како телевизиски и издавачки проект од страна на проф. д-р Кристина Николовска, имињата и фразеологијата од страна на проф. д-р Катерина Велјановска и за македонски лингвокултуролошки материјал (дијахронија и синхронија), од проф. д-р Марија Паунова. Сите предавања се достапни и преку видезапис на каналот на МСМЈЛК при УКИМ на ЈуТјуб.
Голем интерес кај семинаристите предизвикаа и промоциите на значајните монографски публикации „Книга за светите браќа Кирил и Методиј“ и „Охридски раскажувачи“ приредени од проф. д-р Димитар Пандев и поетот и книжевен критичар Славе Ѓорѓо Димоски и „Македонская литература XX-начала XXI века. Очерки истории“ од академик Ала Шешкен.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Со 205 милиони евра од Британците изградбата на болниците во Штип, Тетово и во Кичево ќе почне најдоцна на почетокот на следната година
Градежните активности за изградба на болниците во Штип, Тетово и во Кичево ќе почнат до крајот на оваа или најдоцна на почетокот на следната година, најави денес министерот за здравство, Азир Алиу. Административните процедури, пак, кои претходат на градежните активности, ќе почнат веднаш по потпишување на договорот.
„205 милиони евра веќе ги најавивме, тие се за Штип, Тетово и за Кичево. Тие не се буџетски средства, туку ќе бидат средства од договорот влада со влада со Британците. Јас сè уште не сум потпишал договор. Чекавме да завршат изборите и потоа да се потпише договорот и да бидат дел од таа инфраструктура. Рековме дека ќе почнеме со инвестиции во инфраструктура и првиот чекор се овие три клиники. И Штип, и Тетово, и Кичево ќе бидат почнати. Административните процедури ќе почнат веднаш, а инфраструктурно, најверојатно, кон крајот на годината или на почетокот на следната година“, рече министерот Алиу.
Болницата во Кичево ќе се гради одново затоа што постојниот објект министерот Алиу вели дека не ги исполнува базичните инфраструктурни барања за да биде институција што ќе нуди здравствени услуги не само за Кичево туку за регионот.
На 26 јуни оваа година премиерот Христијан Мицкоски и министерот за здравство Азир Алиу најавија стратешки договор со Обединетото Кралство за обнова и изградба на болници во Штип, Тетово и во Кичево. Проектот предвидува довршување на клиничката болница во Штип, изградба на медицински факултет и студентски дом со 200 легла, изградба на целосно нова болница во Кичево и комплетна реконструкција и опремување на постојната болница во Тетово.
Македонија
Алиу: Во тек се многубројни проекти за зајакнување на капацитетите во здравството
Министерот за здравство Азир Алиу денеска се обрати на четвртата годишна конференција за здравство во организација на Американската стопанска комора „Ам Чам“, која годинава е посветена на темата „Моќта на навремената акција за здравствен систем што испорачува“.
Во своето обраќање министерот Алиу се осврна на повеќе тековни проекти за зајакнување и унапредување на капацитетите во јавното здравство. Во рамките на панел-дискусијата со претставници од институциите, бизнис-секторот и пациентските организации се разговараше како од реактивен да се премине кон проактивен здравствен систем.
„Дијагнозата за нашиот систем е недостиг на основни податоци, нејасно дефинирани временски процеси и краткорочни приоритети. Затоа почнавме со изработка на десетгодишна национална стратегија за човечки капацитети, која ќе биде независна од дневната политика. Дополнително, во партнерство со Медицинскот факултет при УКИМ и факултетите за медицински науки во Тетово и Штип ги почнавме реформите на специјализациите и супспецијализациите со кои ќе се опфати редефинирање гранки, скратување дел од програмите и зајакнување на пошироките специјализации – интерна медицина и општа хирургија – за усогласување со реалните потреби на системот“, посочи министерот Алиу.
Тој го истакна и зајакнувањето на примарното здравство и превенцијата, со нови вработувања и постапка за набавка на 100 возила за итна медицинска помош, како и надградбата на дигиталната поддршка за пациентите преку „Мој термин“, „Мое здравје“ и подготовка на национални мрежи за радиологија и телемедицина. Посочи дека е во тек дигиталната трансформација и воведени се нови модули во „Мој термин“ за евиденција на прегледи од областа на медицинта на трудот и систем за евиденција и управување со барањата за листата на лекови, со која првпат се почнува со дигитализација на постапката за ставање нов лек на позитивна листа.
„Работиме на регионално планирање кадар и ресурси и на децентрализација на онколошката грижа во ГОБ ‘8 Септември’, Тетово и Битола, а во Гостивар веќе е ставена во функција нова хируршка сала за ортопедија и трауматологија. Од првиот ден воведов отворен кабинет и контакт-форма за директен дијалог со граѓаните, а во тек се консултации за пакет-измени и дополнувања на 12 закони за поквалитетни и подостапни услуги. Нашата цел е јасна и споделена – тоа е здравство што навреме испорачува квалитетни услуги, со пациентот во центарот“, заклучи министерот Алиу.
Македонија
Објавен предлог-списокот за лектири за основно образование, МОН повика на јавна дискусија за негово дефинирање
Министерството за образование и наука и Бирото за развој на образованието организираат јавна дискусија за новиот предлог список за лектири за основното образование и упатуваат покана до сите заинтересирани страни – наставници, стручни служби и други чинители во образованието, активно да се вклучат во дефинирање на современ, инклузивен и квалитетен список, кој ќе одговара на реалните потреби на учениците и наставниот процес.
Потребата од ажурирање, како што велат од МОН, произлегува од стремежот за постојано усогласување на наставните содржини со современите образовни цели, развојните карактеристики на учениците и нивниот социјален и емоционален контекст.
Се додава дека одредени наслови се отстранети поради ниска читаност, несоодветност на возраст или содржина. Поради промени во наставните програми и интердисциплинарно поврзување во наставата, некои дела се преместени во друго одделение или добиле нов статус – од задолжителни станале изборни и обратно.
Во предлогот се вклучени дела што обработуваат современи и значајни теми, меѓу кои: идентитет и самодоверба, пријателства и меѓучовечки односи, училишен живот и булинг, емоционални и психолошки предизвици, културна разноликост, инклузија на деца со посебни образовни потреби.
„Целта е учениците да читаат содржини блиски на нивната реалност, но и доволно слоевити за анализа и симболичко толкување, што ќе поттикнува критичко размислување, дискусија и личен развој“, велат од МОН.
Списокот е отворен за предлози за сите одделенија од второ до деветто. Предвидена е и можност за вклучување на по едно дело од националните литератури на сите наставни јазици, при што секое дело ќе биде преведено на сите службени наставни јазици во Македонија.
Формуларот за предлог-книга треба да се испрати на следната адреса: [email protected] најдоцна до 30 ноември 2025 година.

