Пратеникот на СДСМ Борче Цветков на денешната собраниска седница посветена на пратенички прашања, упати прашање до министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, во врска со новата пресметка за трошоците за таканаречената просечна кошница и промашените мерки на владата за креирање економски политики, кои доведуваат до економска стагнација и влошување на животниот стандард на граѓаните.

„Заглавена економија, урнисан животен стандард – ова е денешната реалност по 10 месеци од оваа Влада. Македонската економија е далеку од брзо-растечка, а животот на граѓаните не е ни малку лагоден. 10 месеци сме сведоци на погрешни политики кои резултираа со економска стагнација и животен стандард кој од месец во месец се влошува. Како Влада, не исполнивте ниту едно ваше ветување. Демонстриравте тотална незаинтересираност, покажавте тотална неспособност за креирање на економски политики“, рече тој.

Мерките како што додаде не само што не дале конкретни позитивни ефекти, туку уште повеќе го влошиле животот на граѓаните.

„И сами го признавте дебаклот на вашата есенска, па потоа и новогодишна кошница. Застанавте на страната на елитата, наместо во заштита на граѓаните. И последната повторно задоцнета мерка за замзрнување на маржата на 10% не ги даде очекуваните резултати за намалување на цените.
Синдикалната кошница месецов достигна нов рекорд – на граѓаните им се потребни 836 денари повеќе од март за да можат да ги покријат основните потреби. Или, едно четиричлено семејство треба да има вкупен семеен буџет од 62.700 денари за да може да го преживее месецот“.

Според Цветков, семејниот буџет на граѓаните е на минимум, а притисокот од цените расте. Додава дека ниту три минимални плати не се доволни за покривање на основните животни потреби.

„И јасно е зошто сега планирате нова пресметка на трошоците за основните потреби и под ново име – „просечна кошница“. Нема веќе да е четричлено семејство туку ќе биде тричлено, кое ни оддалеку не се како во реалноста. Според вашите пресметки семејниот буџет може да се користи само за храна и сметки и сево ова е е резултат на вашата незаинтересираност на немањето визија за социјален и економски напредок на државата.

Дали ќе се откажете од новата пресметка за трошоците за таканаречената просечна кошница, а наместо тоа ќе ја зголемите минималната плата на 30.000 денари?“, го праша Цветков Дурмиши.

„Првото прашање се однесува на минималната плата и она што некои од синдикатите го бараат, односно минимална плата од 500 евра и изјавуваат дека не се задоволни со сегашното покачување на минималната плата. За јавноста концептот на минимална плата е донесен во 2012 година, а во 2022 година е донесен посебен Закон за минимална плата, со кој што се утврдува еднаш во годината во месец март, да се пресметува минималната плата во висина од 50% од просечната исплатена плата и 50% од трошоците за живот од минатата година и според еден член од законот не смее да биде помала од 57% од просечната плата. Согласно последното законско усогласување во март, минималната нето плата во Република Македонија изнесува 24.379 денари, 36.037 денари бруто. Покачувањето е негде за 1.812 денари. Од една страна, некои од синдикатите го имаат тоа барање, од друга страна според Организацијата на работодавачи, минималната плата треба да се покачува со пораст на продуктивноста, потреба за поголем обем на рбаота, вложување во инвестиции, поголем извоз итн. Моето конкретно прашање на оваа тема ќе биде, кој е вашиот став во однос на барањето на синдикатот за зголемување на минималната плата“, истакна пратеничката од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Силвана Ангелевска на денешната собрнаиска седница за пратенички прашања.

Ангелевска постави дополнително уште две пратенички прашања кои се однесуваа до претседателот на Влада. Второто прашање се однесуваше на потрошувачката кошница, односно како економските мерки кои што ги спроведе Владата за замрзнување на цените, влијаеле на трошоците за храна. Трето прашање кое го постави Ангелевска е поврзано со правосудниот систем и како претседателот на Влада ја коментира работата на Судскиот совет.

„Третото прашање е од правосудниот систем. Тоа е казната која што беше изречена за младата Теодора и пресудата која што ја изрече Основиот суд во Тетово од две години затвор, вие премиере јавно реагиравте на таквата одлука на Основниот суд во Тетово. Фамозниот Судски совет излезе со изјава дека на некој начин ја оправдува таа пресуда од две години од Основниот суд. Моето прашање е во врска со Судскиот совет. Низа на скандали, доверба на народот од 2% во судско-обвинителскиот систем. Почнувајќи од една изјава на една членка, која што се уште е член на Судскиот совет, која изјави дека си дава оставка како претседателка на Судски совет, заради притисок од бизнис политички елити. Понатаму, имавме избор на претседателка која де факто е советник, нејзино разрешување, низа на скандали. Ова Собрание, телото кое предлага пет од членовите во Судскиот совет изгласа недоверба, имавме интерпелации поединечно за членовите на Судски совет, меѓутоа тие не сметаа дека е морално да си поднесат оставки, и еве до ден денес си седат и донесуваат одлуки, вакви какви што донесуваат. Вие споменавте во медиумите дека најитни реформи се реформите во судството, без тоа другите реформи се бесмислени. Моето конкретно прашање е како вие ја коментирате работата на Судскиот совет и дали малата казна за Теодора ја сметате како една од причините за итно раззрешување на членовите на Судски совет“, праша Ангелевска.

Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници ги поздравува измените на Законот за медиуми со коишто практично беа прифатени сугестиите на локалните и специјализираните онлајн медиуми, но повторно истакнува дека за целосно стабилизирање на медиумскиот сектор потребен е нов закон целосно усогласен со Европскиот акт за слобода на медиумите.

Од ССНМ појаснуваат дека со овие измени онлајн изданијата беа изедначени во правата и обврските со останатите медиуми, а новинарите и медиумските работници го изборија својот статус на рамноправни со колегите од другите медиуми, статус кој претходно беше мета на арбитрарни толкувања и создаваше проблеми.

„Уште со најавата на измените на Законот за медиуми минатата година ССНМ постојано укажуваше дека се потребни допрецизирања и пред сè, земање предвид на условите во кои работат локалните, но и специјализираните и непрофитните медиуми. Затоа ССНМ поднесе предлози до ЕНЕР (Единствен национален електронски регистар), а потоа низ повеќе средби со Министерството за дигитална трансформација, две панел дискусии и постојани консултации со најголем дел од медиумите кои не беа вклучени во процесот на донесување на Предлог измените на Законот за медиуми придонесе за корекции на измените, што и се случи преку амандмани во Собранието. Самостојниот синдикат на новинарите и медиумските работници ги сублимира и ги пренесе ставовите на важниот дел од медиумската сцена, како што се локалните и специјализираните онлајн медиуми до сите релевантни институции (Влада на РСМ, Собрание, Министерство за дигитална трансформација, АМВУ)“, велат од ССНМ.

ССНМ останува на ставот дека овој потфат може само да се гледа како на дел од процесот што треба да заврши со донесување на комплетно нов Закон за медиуми, и тоа низ целосна и сеопфатна јавна дебата во кој ќе бидат имплементирани сите елементи на Европскиот акт за слобода на медиумите (ЕМФА).

Особено важни аспекти кои треба да се опфатат со новиот закон, според ССНМ, се механизмите за заштита на работничките и професионалните права на новинарите и медиумските работници, значајно за објективно и професионално известување од јавен интерес, усогласување на дефинициите за медиум според ЕМФА, сајбер безбедноста на новинарите и друго.