Македонија
Нема оправдување за насилството врз жените и девојчињата

Северна Македонија постигна голем напредок во однос на политиката поврзана со намалување и елиминирање на насилството врз жените и девојчињата. Но, треба да се направи уште за да се обезбеди ефективна имплементација на овие политики, а и за промена на општественото однесување. Ова беше заклучокот од дискусијата што беше организирана вчера на почетокот на годинешната заедничка кампања за 16-те дена активизам за елиминирање на насилството насочено кон жените и девојчињата, во организација на Обединетите нации, Делегацијата на Европската Унија во Северна Македонија, Мисијата на ОБСЕ во Скопје, УСАИД и многу други домашни и меѓународни партнери.
Покрај дискусијата, првиот настан од кампањата опфати и отворање уметничка изложба „Лузни на издржливоста, гласови на надежта“ на Мартина Спасовска и прикажување кратки документарни видеа.
„Насилството врз жените и девојчињата е сериозен проблем. Насилството се јавува во сите делови на општеството, во секоја култура и општествена група и претставува злоупотреба на моќта, која има разурнувачки, физички, емоционален, финансиски и социјален ефект врз жените и девојчињата. Насилството ги загрозува развојот, здравјето, основните права, достоинство и добросостојбата на жените и девојчињата жртви на насилство“, изјави Фатмир Лимани, министер за социјална политика, демографија и млади. „За Министерството и Владата на Република Северна Македонија приоритет е брза, ефикасна постапка за заштита на жените жртви на насилство и семејно насилство, нивна интеграција во системот, како и обезбедување на превенција од насилство врз жени и девојчиња“.
Кога зборуваме за насилство врз жени и девојчиња, повеќето од луѓето веднаш помислуваат на физичко насилство. Но, реалноста е дека жените и девојките се соочуваат со разни форми на насилство, од вербално, психичко, сексуално до социоекономско и онлајн-насилство.
„Родовото насилство не прави дискриминација, тоа е еднакво распространето во сите области, на сите возрасти, нивоа на образование, социјални структури или економско богатство. Главната работа во врска со насилството врз жените и девојчињата е дека за да функционираат службите, сите ние треба да направиме нешто за тоа. Не е доволно да се воспостават законите и механизмите. Не е доволно министерствата и Владата да си го одработат својот дел. Сите ние треба да се вклучиме за да го избркаме родовото насилство од сите пори на општеството“, изјави Рита Колумбија, постојан координатор на Обединетите нации во Северна Македонија.
Клучен пристап во кампањата е да се создаде платформа за обединување, така што секој што може да се идентификува со каузата може да се придружи и да помогне во ширењето на веста за потребата да се стави крај на насилството врз жените и девојчињата.
„Сите ние треба да направиме повеќе и подобро за зголемување на учеството на жените на пазарот на труд, намалување на родовиот јаз во платите, зголемување на учеството на жените во лидерството и во борбата против родово базираното насилство“, вели Бен Нупнау, заменик-шеф на мисијата во Делегацијата на Европската Унија во Северна Македонија. „Зголемувањето на родовата еднаквост и зајакнувањето на жените не е само вредност или принцип. Тоа е начин да се спротивстави на родовото насилство. Студиите постојано покажуваат дека ставањето крај на родовата пристрасност, дискриминацијата и нееднаквоста се ефективни чекори за намалување на насилството врз жените и девојчињата“.
Годинешната кампања се усогласува со претстојниот преглед Пекинг + 30 нагласувајќи ја итноста на одговорност, вклучително и држење на сторителите одговорни и забрзување на националните стратегии со добро ресурси и финансирање на движењата за правата на жените.
Главниот приоритет на годинешната кампања на локално ниво е исто така да инспирира промени кон зајакнати услуги, кои одговараат на жртвите на родово базирано насилство.
„Северна Македонија има силна правна рамка, која се однесува на насилството врз жените и девојчињата; Кривичниот законик беше изменет за подобра заштита на преживеаните од семејно насилство и криминализирање фемицид, следење, сексуално вознемирување“, потенцира Сузан Пенкса, заменик-шеф на мисијата во Мисијата на ОБСЕ во Скопје. „Предизвикот лежи во менувањето на општествените ставови и обезбедувањето ефективно спроведување на законите“.
Покрај обезбедувањето обединета платформа за дејствување против насилството насочено кон жените и девојчињата, друг важен аспект на оваа глобална кампања е идентификување и споделување решенија што даваат поголеми резултати.
„Франција се справува со сите форми на родово засновано насилство врз жените и девојчињата, вклучително и онлајн-насилството и насилството за време на конфликти, и оние што ги трпат феминистичките активисти и организации. Постојат две нивоа на дејствување: посветено застапување во мултилатерални организации и на ниво на ЕУ за развој на амбициозни стандарди и посветени позиции во корист на унапредување на правата на жените; и поддршка за граѓанските организации, клучните играчи во борбата против насилството, кои покриваат и организации од Северна Македонија како корисници на овој посебен фонд“, рече Кристоф Ле Риголер, амбасадор на Француската Република во Северна Македонија.
Кампањата исто така има цел да ги мобилизира сојузниците, особено мажите и адолесцентите, кои заземаат активен став против родово базираното насилство и фрлаат светлина врз преносот на насилство меѓу генерациите.
„Родовото насилство бара пристап на целото општество. Медиумите играат клучна улога во објаснувањето дека родовото насилство не е само физичко насилство. Треба да го погледнеме од сите агли бидејќи родовото насилство има разни форми и особено имајќи предвид дека нашите животи се сè повеќе дигитални, од клевета преку интернет, до задржување ресурси, до контрола на слободното време и движењето, до безбедност на јавните простори. Граѓанското општество секако игра клучна улога за подигање на свеста, нудење услуги или, едноставно, за лобирање на институциите за создавање и спроведување општество без насилство“, вели Даниел Филер, заменик-шеф на мисијата во британската амбасада во Скопје.
16 дена активизам е меѓународна кампања, која се одржува секоја година почнувајќи на 25 ноември, Меѓународниот ден за елиминација на насилството врз жените, а завршува на 10 декември, Денот на човековите права. Оваа кампања е најдобар пример како луѓето и организациите може и треба да ги здружат силите за да се справат со општествените прашања, кои не припаѓаат во ова време, ниту во иднина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
(Видео) Тренчевска побара оставка од Таравари: Знаете ли што се случува во здравството, или поважни ви беа калкулациите за локалните избори и прашањата за химната и грбот

Пратеничката на СДСМ Јована Тренчевска од собраниската говорница, во рамките на седницата за пратенички прашања упати прашање до министерот за здравство Арбен Таравари, во врска со бројните скандали во здравството и здравствениот систем кој, како што оцени е пример за хаос, неизвесност и страдање на пациентите.
„Наместо функционален и стабилен здравствен систем, столб на сигурност, нашиот здравствен систем е пример за хаос, неизвесност и страдање на пациентите.
За 10 месеци оваа Влада и министерот за здравство Таравари, го доведоа до степен на „тешко болен пациент, на кој му нема спас“. Секој сектор од здравството е метастазиран од неспособноста и негрижата на власта, а граѓаните со здравјето го плаќаат цехот“, вели Тренчевска.
Наместо систем кој треба да се грижи за здравјето на граѓаните и да лекува, имаме систем, додава Тренчевска, кој го става во ризик животот на луѓето, систем кој убива.
„Министре Таравари, поважни ви беа бизнис интересите отколку вистинските инвестиции во интерес на граѓаните. Единствениот проект што го најавивте е најкриминалниот и скандалозен тендер за паркингот на клинички со компанијата Ѓока. Наместо реформи и подобри здравствени услуги, сведоци сме на тотален хаос, хуманитарни катастрофи, кои за жал станаа секојдневие. Речиси и да нема клиника која не се соочува со некаков проблем, дали е тоа терапија, опрема, персонал. Нема пациент кој не минува низ голгота кога му е потребна здравствена помош“.
Го праша Таравари дали знае што се случува во здравството.
„Или периодов поважни ви беа калкулациите за локалните избори и решавањето на наводно отворените прашања за химната и грбот, а дури потоа фокусирање на проблемите како економијата, платите и здравството. Тоа е доказ за вашата, а и на целата Влада, незаинтересираност и рамнодушност кон сопствениот народ. За оваа хуманитарна катастрофа мора да има одговорност.
Моето прашање до вас министре Таравари е: Дали чувствувате одговорност за голготата што ја поминуваат пациентите заради нефункционалниот здравствен систем и дали ќе си поднесете оставка за сите скандали во здравството“, го праша Тренчевска Таравари.
Македонија
(Видео) Цветков до Дурмиши: Граѓаните живеат тешко, зошто не ја зголемите минималната плата на 30.000 денари

Пратеникот на СДСМ Борче Цветков на денешната собраниска седница посветена на пратенички прашања, упати прашање до министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, во врска со новата пресметка за трошоците за таканаречената просечна кошница и промашените мерки на владата за креирање економски политики, кои доведуваат до економска стагнација и влошување на животниот стандард на граѓаните.
„Заглавена економија, урнисан животен стандард – ова е денешната реалност по 10 месеци од оваа Влада. Македонската економија е далеку од брзо-растечка, а животот на граѓаните не е ни малку лагоден. 10 месеци сме сведоци на погрешни политики кои резултираа со економска стагнација и животен стандард кој од месец во месец се влошува. Како Влада, не исполнивте ниту едно ваше ветување. Демонстриравте тотална незаинтересираност, покажавте тотална неспособност за креирање на економски политики“, рече тој.
Мерките како што додаде не само што не дале конкретни позитивни ефекти, туку уште повеќе го влошиле животот на граѓаните.
„И сами го признавте дебаклот на вашата есенска, па потоа и новогодишна кошница. Застанавте на страната на елитата, наместо во заштита на граѓаните. И последната повторно задоцнета мерка за замзрнување на маржата на 10% не ги даде очекуваните резултати за намалување на цените.
Синдикалната кошница месецов достигна нов рекорд – на граѓаните им се потребни 836 денари повеќе од март за да можат да ги покријат основните потреби. Или, едно четиричлено семејство треба да има вкупен семеен буџет од 62.700 денари за да може да го преживее месецот“.
Според Цветков, семејниот буџет на граѓаните е на минимум, а притисокот од цените расте. Додава дека ниту три минимални плати не се доволни за покривање на основните животни потреби.
„И јасно е зошто сега планирате нова пресметка на трошоците за основните потреби и под ново име – „просечна кошница“. Нема веќе да е четричлено семејство туку ќе биде тричлено, кое ни оддалеку не се како во реалноста. Според вашите пресметки семејниот буџет може да се користи само за храна и сметки и сево ова е е резултат на вашата незаинтересираност на немањето визија за социјален и економски напредок на државата.
Дали ќе се откажете од новата пресметка за трошоците за таканаречената просечна кошница, а наместо тоа ќе ја зголемите минималната плата на 30.000 денари?“, го праша Цветков Дурмиши.
Македонија
Aнгелевска до Мицкоски: Кога може да очекуваме реформи во правосудството, иако изгласавме интерпелации за судии тие продолжија да си работат

„Првото прашање се однесува на минималната плата и она што некои од синдикатите го бараат, односно минимална плата од 500 евра и изјавуваат дека не се задоволни со сегашното покачување на минималната плата. За јавноста концептот на минимална плата е донесен во 2012 година, а во 2022 година е донесен посебен Закон за минимална плата, со кој што се утврдува еднаш во годината во месец март, да се пресметува минималната плата во висина од 50% од просечната исплатена плата и 50% од трошоците за живот од минатата година и според еден член од законот не смее да биде помала од 57% од просечната плата. Согласно последното законско усогласување во март, минималната нето плата во Република Македонија изнесува 24.379 денари, 36.037 денари бруто. Покачувањето е негде за 1.812 денари. Од една страна, некои од синдикатите го имаат тоа барање, од друга страна според Организацијата на работодавачи, минималната плата треба да се покачува со пораст на продуктивноста, потреба за поголем обем на рбаота, вложување во инвестиции, поголем извоз итн. Моето конкретно прашање на оваа тема ќе биде, кој е вашиот став во однос на барањето на синдикатот за зголемување на минималната плата“, истакна пратеничката од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Силвана Ангелевска на денешната собрнаиска седница за пратенички прашања.
Ангелевска постави дополнително уште две пратенички прашања кои се однесуваа до претседателот на Влада. Второто прашање се однесуваше на потрошувачката кошница, односно како економските мерки кои што ги спроведе Владата за замрзнување на цените, влијаеле на трошоците за храна. Трето прашање кое го постави Ангелевска е поврзано со правосудниот систем и како претседателот на Влада ја коментира работата на Судскиот совет.
„Третото прашање е од правосудниот систем. Тоа е казната која што беше изречена за младата Теодора и пресудата која што ја изрече Основиот суд во Тетово од две години затвор, вие премиере јавно реагиравте на таквата одлука на Основниот суд во Тетово. Фамозниот Судски совет излезе со изјава дека на некој начин ја оправдува таа пресуда од две години од Основниот суд. Моето прашање е во врска со Судскиот совет. Низа на скандали, доверба на народот од 2% во судско-обвинителскиот систем. Почнувајќи од една изјава на една членка, која што се уште е член на Судскиот совет, која изјави дека си дава оставка како претседателка на Судски совет, заради притисок од бизнис политички елити. Понатаму, имавме избор на претседателка која де факто е советник, нејзино разрешување, низа на скандали. Ова Собрание, телото кое предлага пет од членовите во Судскиот совет изгласа недоверба, имавме интерпелации поединечно за членовите на Судски совет, меѓутоа тие не сметаа дека е морално да си поднесат оставки, и еве до ден денес си седат и донесуваат одлуки, вакви какви што донесуваат. Вие споменавте во медиумите дека најитни реформи се реформите во судството, без тоа другите реформи се бесмислени. Моето конкретно прашање е како вие ја коментирате работата на Судскиот совет и дали малата казна за Теодора ја сметате како една од причините за итно раззрешување на членовите на Судски совет“, праша Ангелевска.