Македонија
Од Бучковски, преку Груевски и Ставрески до Бектеши – кој сè потпишувал за рудниците во струмичко
Еден месец откако ѝ предложи на Владата спојување на концесиите за рудници во струмичко без да ја извести јавноста за тоа, министерот за економија Крешник Бектеши денес во детали објасни зошто морал да предложи спојување. Со имиња и презимиња кажа кој сè потпишувал и давал позитивни мислења за отворање на рудниците за бакар и злато од 2005 година сè до пред еден месец, кога тој предложи, Владата изгласа спојување на концесиите, а вчера, по притисокот од јавноста и изјавите на некои министри дека се изманипулирани, Владата ја поништи одлуката за спојување на концесиите.
Еден и пол час министерот Бектеши набројуваше потписници на документи и ги образложуваше постапките за рудниците од кои може да се заклучи дека сите влади од 2005 година, вклучително и сегашната, сè што направиле досега било во корист на инвеститорот на рудниците наспроти огромниот, континуиран револт на жителите на Босилово и Ново Село, каде што се предвидени.

Одлуката за геолошки истражувања за првата концесија ја потпишал Владо Бучковски, тогашен премиер
Објасни дека се работи за две концесии од кои првата, помалата, е заобиколена од сите страни со втората, поголема концесија и дека двете се на истиот концесионер, на истиот инвеститор, а истата компанија заведена во Централен регистар.
Целата постапка почнала во 2005 година, за првата, помалата концесија.
„Првично, согласно тогашните закони, барање за концесија за детални геолошки истражувања е доставено од страна на ‘Фелпс доџ’ од 28.10.2005 година и со писмо е известено Министерството за економија од страна на генералниот секретар, во тоа време Снежана Станковиќ. Јас ќе се извинам што треба да ги спомнувам и имињата, но ги кажувам имајќи предвид дека ќе бидат објавени документите. Согласно тоа писмо, согласно Законот за минерални суровини, Министерството доставило барање за добивање мислење до Министерството за животна средина и до Министерството за земјоделие“, рече министерот Бектеши.
Двете институции доставиле позитивни мислења за геолошките истражувања. Мислењето од Министерството за животна средина го потпишал директорот на Управата за животна средина Костадин Сидеровски, а од Министерството за земјоделие позитивното мислење го потпишал во тоа време директорот Ќенан Селмани.
„Имајќи ги предвид позитивните мислења и Законот за минерални суровини во тоа време, Владата со предлог од Министерството за економија, со прикачени мислења од надлежните институции носи одлука за давање концесија за вршење детални геолошки истражувања. За да нема забуна, најважни одлуки во делот на издавање концесии за минерални суровини се одлука за детални геолошки истражувања, како прва постапка, одлука за давање на концесија за експлоатација, која е втора постапка, и крајна постапка, пред да почне со работа одреден концесионер е дозвола за експлоатација на рудата за која ги завршил истражувањата и добил договор за експлоатација. Оваа одлука е донесена во тогашната Влада со претседател Владо Бучковски“, рече министерот Бектеши.
Следела втора фаза во која концесионерот поднел барање за експлоатација, а Министерството за економија повторно било обврзано да бара мислења од институциите. Во име на Министерството за животна средина позитивно одговорил Филип Иванов, тогаш директор на Упрвата за животна средина. Дополнително побарале мислење и во делот за управување со води, кое тогаш било надлежност на Министерството за животна средина па позитивното мислење го потпишал истиот директор, Филип Иванов.

Пако Кузман, како директор на Упрвата за заштита на културно наследство, во неколку наврати потпишал позитивно мислење
Промени претрпел Законот за минерални суровини па за експлоатација станало неопходно и мислење од Министерството за култура, односно Управата за заштита на културно наследство. Позитивно мислење им потпишал тогашниот директор, Паско Кузман.
За барањето за експлоатација двапати позитивно се изјаснил и министерот за земјоделие Љупчо Димоски, еднаш за шумите еднаш за земјоделското земјиште.
Во документацијата стои и позитивно мислење потпишано од Миле Јанакиески, министер за транспорт врски, надлежен за делот пристапни патишта.
Во делот на експлоатацијата, различно од делот за геолошки истражувања, со измената на законот, обврска на Министерството за економија во тоа време било да бара мислење и од општината и од советот на општината. Во март 2012 година Министерството добило позитивно мислење од Општина Босилово потпишано од градоначалникот Љупчо Колев како и позитивни мислење потпишано од тогашниот претседател на Советот, Никола Милчев.
Со сите позитивни мислења Владата на 16.06 2012 донела одлука за концесија за експлоатација, потпишана од Зоран Ставрески, кој тогаш ја водел седницата на Влада.
Откако е објавена одлуката, потпишан е договор со концесионерот за концесија за експлоатација на минерална суровина во Општина Босилово, село Иловица и е потпишан договорот од тогашниот министер за економија Беким Незири.
Откога завршила и втората фаза за првата концесија, Владата донела одлука да објави јавен повик и за втората концесија. За да го објави повикот за геолошки истражувања, Министерството за економија барало и добило позитивни мислења од министерствата за животна средина, култура, земјоделие, транспорт и врски, водостопанство и од општините. Потписници на позитивните мислења за геолошки истражувања за втората концесија се Паско Кузман како директор на Упрвата за заштита на културно наследство, Филип Иванов, директор на Упрвата за животна средина, заменик министерот за транспорт и врски Горан Михајловски, министерот за земјоделие Љупчо Димовски и директорот на Упрвата за водостопанство Методија Томески.
Бидејќи сите мислења биле позитивни, објавен бил јавниот повик, а на наддавањето концесијата ја добила истата компанија, „Фелпс доџ“ па Владата на 7 декември 2010 година со потпис од Зоран Ставрески му одобрила да врши геолошки истражувања и за втората концесија, а тогашниот министер за економија Фатмир Бесими го потпишал договорот.

Никола Груевски два дена пред Нова година, на 29.12.2015 година, ја потпишал одлуката на Влада со која се одобрува концесија за експлоатација и за втората, поголема локација
Следела втора фаза и за втората концесија, односно концесионерот поднел барање за експлоатација. Министерството пак побарало и добило позитивни мислења од институциите, а потпишале министерот за земјоделие Михаил Цветков, министерот за животна средина Нурхан Изаири, градоначалниците на Босилово и Ново Село, Љупчо Колев и Блажо Велков, позитивно се изјаснил и Советот на Општина Босилово со претседател Софче Попоска- Георгиева, министерот за транспорт Владо Мисајловски, директорот на Упрвата за заштита на културно наследство Виктор Адамс и в.д. директорот на Заводот и Музеј – Струмица, Зоран Рујак.
На два дена пред Нова година, 29.12.2015 година, тогашниот премиер Никола Груевски ја потпишал одлуката на Влада со која се одобрува концесија за експлоатација и за втората, поголема локација. Договорот за експлоатација го потпишал тогашниот министер за економија Беким Незири.
Истиот концесионер ги добил двете концесии и побарал спојување, кое законот му го дозволува, а Министерството за економија направило комисија која извршила увид на терен и утврдила дека се исполнети условите да се спојат концесиите, па во 2016 бил доставен предлог за спојување до Владата за кој Бектеши вели дека идентичен со оној од пред еден месец. Но тогашната Влада, поради политичката состојба, не дала никаков одговор.
Следеше изборен период во кој Владата не смее да одлучува за концесии, а по преземањето на власта, во 2018 година Бектеши, за да не дозволи неодговарањето да се протолкува како молчење на администрацијата, го обновил барањето до Владата во 2018 година.
„Во претходната Влада на четири седници најмалку е ставена на дневен ред точката за спојување на концесиите. Ни ниедна од тие седници Владата не донела одлука. Четирипати ја одложила точката и им се давало простор на таков начин на концесионерот да ја тужи одлуката за одбивање на решение за дозвола за експлоатација“, рече министерот Бектеши.
Тој лично вели дека е против рудниците, но за да се сопре нивната изградба побара акт дека ја уништуваат животната средина од некоја од надлежните институции врз основа на кој Министерството за економија веднаш ќе изготви предлог за раскинување на договорот не за едната, туку за двете концесии.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната магија во главниот град.
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓоргиевски, им се заблагодари на скопјани, особено на најмладите, за масовното присуство, радоста и позитивната енергија што, како што наведе, заеднички ја споделиле на настанот.
„По години сивило, Скопје повторно блесна“, порача Ѓоргиевски, додавајќи дека со оваа церемонија градот направил значаен чекор напред кон визијата да се развива рамо до рамо со современите европски градови, преку создавање настани што носат заедништво и радост за сите генерации.
Градоначалникот оцени дека оваа вечер ќе остане запишана и ќе прерасне во убава традиција, упатувајќи благодарност до сите граѓани што со своето присуство ја направиле ноќта посебна.
„Време е Скопје повторно да живее со светлина, насмевки и празнична топлина“, порача Ѓоргиевски.
Со свеченото украсување и отворањето на Божиќниот маркет, Скопје официјално влезе во празничниот период. Ѓоргиевски претходно денес најави повеќе настани во таа насока.
Во периодот од 15 до 31 декември секојдневно од 18 часот ќе има празнична програма со музички настапи, диџеј сетови уметнички изведби и бројни изненадувања. Секој викенд од 12 до 14 часот содржините се целосно посветени на најмладите со анимации, креативни работилници, интерактивни активности и празнични изненадувања.
„Ова е почеток на нешто ново, магично и возбудливо за нашиот град. Првпат во историјата Скопје ќе ја дочека новата 2026 година со вистинска новогодишна зимска бајка. Настан кој ги обединува сите генерации од најмладите до највозрасните заедно се семејствата, пријателите, сограѓаните. Скопје конечно ќе покаже дека може да биде весел, модерен и динамичен град, град кој наликува на светска метропола во срцето на Балканот“, вели градоначалникот Ѓорѓиевски.
Централниот дел од новогодишната програма започнува на 27 период во кој градоначалникот Ѓорѓиевски смета дека Скопје ќе живее во полн празничен ритам. Напладне на Плоштад Македонија ќе дојде дедо Мраз со подароци и изненадувања за сите присутни.
Посебна можност во празничните денови Град Скопје ќе им даде на талентираните средношколци.
„Публиката ќе има можност да ги слушне најталентираните скопски средношколци кои ќе настапат со свои музички изведби и свои бендови. Во програмата се вклучени сите средни училишта на градот Скопје како дел од заложбата за поттикнување на младинската креативност и активно учество во културниот живот на нашиот град. Ги поканувам сите граѓани, сите семејства и посетители заедно да ја започнеме новата традиција и да бидат сите дел од новогодишната магија создавајќи Скопје исполнето со светлина, радост и позитивна енергија“, повика градоначалникот Ѓорѓиевски.
Тој кажа дека имал само една желба околу дочекот, забавата да ја направам домашни музички ѕвезди, па за дочекот се најавени Каролина Гочева, Тамара Тодевска, Миле Кузмановски, Огњан Здравковски, Куку Леле, Лара, Пајак, Два Бона и Тина Перовска.
Зимската бајка Град Скопје ја организира со финансиска поддршка од Државната лотарија на Македонија.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.

