Македонија
Пратениците попуштија по предупредувањето од археолозите: повлечени спорните измени на Законот за културното наследство

Предлагачите на измените на Законот за културното наследство го повлекоа предлогот за кој денес требаше да се гласа во Собранието заради изградбата на коридорите 8 и 10 д. Археолозите непосредно пред почетокот на седницата преку протест предупредија дека пратениците ќе направат кривично дело доколку гласаат за измените оти со нив се озаконува уништување на културното наследство и се кршат низа домашни закони, меѓународни договори и ратификации.
Предлагачите ги повлекоа измените откога Никола Мицевски, координатор на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ, најави дека тие нема да гласаат за дневниот ред, ќе ја напуштат седницата и побара повлекување на сите предложени измени, кои ги добиле во петокот и имале кус рок да ги разгледаат, побара јавна расправа за сите измени, во која ќе се вклучат и експертите и јавноста.
„Сè додека пратениците се потпишуваат на овие законски решенија, а не Владата, која бега и на чуден начин се трга од одговорноста, ќе провејува фактот дека сомнежите со желба за корумпирање, криминал и матни зделки ќе бидат дел од овој проект. Апелирам пратениците да не наседнуваат, замислете, на толку битни закони, кои менуваат суштина на основни закони, кои важат за граѓаните, не е потпишана Владата. Ако веќе проектот е најголем што треба да се изведува во нашата држава, тука требаше да седат министри од Владата, да преземат одговорност, а не да се кријат зад мнозинството во ова Собрание. И, да, сакаме оваа држава да се развива побргу, сакаме да успее овој проект, ама сакаме да успее на јавен, транспарентен начин, а не законите да се пуштаат во петок, а во понеделник да се закажува седница. И не вие да ги потпишувате, да си дојде министер за култура, за земјоделство, за транспорт, за финансии и да застанат зад експропријациите, зад шумите, зад културното наследство и да го брани она што го прави. Вака излегува дека имаме пратеници експерти во ова Собрание, кои може да застанат зад толку големи закони“, рече координаторот Мицевски.
И Маја Морачанин од ДОМ најави дека ќе гласа против измените оти треба да се носат на поинклузивен и потранспарентен начин со вклучување на експертската и академската фела.
По нивните забелешки, претседателот на Собранието, Талат Џафери, соопшти дека предлагачите ги повлекуваат предложените измени на Законот за заштита на културното наследство.
Археолозите на протест пред Собранието ги предупредија пратениците дека со кревање рака за законските измени ќе озаконат неповратно уништување на културното наследство. Повикаа да не дозволат надзорен инженер, кој нема никакви познавања, грам образование, искуство и уште помалку надлежности од областа на заштитата на културно наследство, да решава што е културно наследство. Укажаа дека на трасата на коридорите 8 и 10 д веќе постојат регистрирани археолошки локалитети и предупредија дека свесно уништување на културното наследство е кривично дело без преседан, а во овој случај се прави под закрила на државата.
Археолозите ги повикаа претседателот на државата, МАНУ, универзитетите, сите засегнати институции, здруженија и граѓаните да се приклучат на апелот за повлекување на спорните законски измени пред да биде доцна.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Ранливите потрошувачи добиваат поддршка: како да аплицирате за клима уред и помош за струја

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, врз основа на Програмата за заштита на ранливи потрошувачи на енергија за 2025 година објави Јавни огласи за поддршка на домаќинства кои спаѓаат во категоријата ранливи потрошувачи на енергија, преку доделување на:
1. Право на купен и вграден инвертер клима уред со моќност од 3,5 kW и енергетска класа од најмалку А+
2. Финансиска поддршка за потрошена електрична енергија за лица кои припаѓаат на категоријата ранливи потрошувачи
Огласот има за цел да обезбеди заштита на ранливите потрошувачи кои се наоѓаат во состојба на енергетска сиромаштија, преку унапредување на енергетската ефикасност и подобрување на квалитетот на живеење на домаќинствата кои исполнуваат утврдени критериуми за ниски приходи или се социјално ранливи.
1. Критериуми за доделување на инвертер клима уред
Категории на домаќинства:
• Домаќинства со ниски приходи, чиј вкупен нето месечен доход во 2024 година не го надминувал:
Ø 25.000 денари за едночлено домаќинство
Ø 31.000 денари за домаќинство со два члена
Ø 37.000 денари за домаќинство со три члена
Ø 43.000 денари за домаќинство со четири и повеќе члена
• Домаќинства во кои единствен приход е пензија, а вкупниот нето месечен доход во 2024 година не го надминувал:
Ø 15.700 денари за едночлено домаќинство
Ø 19.800 денари за домаќинство со два члена
Ø 23.700 денари за домаќинство со три и повеќе члена
Едно лице може да поднесе само едно барање за едно домаќинство.
Правото на инвертер клима уред не може да го остварат домаќинства кои во изминатите 5 години користеле субвенција за набавка на клима уред или печка на пелети, како и оние кои имаат приклучок на систем за централно греење.
Министерството ќе врши мониторинг и контрола на спроведувањето на јавниот оглас и има право да го укине решението доколку се утврдат неправилности или неусогласност со условите од Програмата.
2. Критериуми за финансиска поддршка за потрошена електрична енергија
Категории на домаќинства:
1) Со едно или повеќе лица со тешка или длабока интелектуална попреченост
2) Со најтешка телесна попреченост
3) Со потполно слепо лице
4) Со потполно глуво лице
Едно лице може да поднесе само едно барање за едно домаќинство.
3. Потребна документација
За доделување на инвертер клима уред:
· Пополнетo барањe (обрасци 1 и 2)
· Изјава, заверена на нотар
· Фотокопија од лична карта на барателот
· Фотокопија од лични карти за членовите на домаќинството – за полнолетни лица или изводи од матични книги за малолетни лица во домаќинството, извод од матична книга на венчаните, потврда за развод или посмртница и
· Фотокопија од последна сметка за електрична енергија за 2025 година
За доделување на финансиска поддршка за потрошена електрична енергија:
· Пополнето барање (обрасци 1, 2, 3 и 4)
· Изјава за веродостојност на податоците, заверена на нотар
· Фотокопија од решение за стекнато право на корисник на посебен додаток
· Фотокопија од последна сметка за електрична енергија за 2024 година и
· Фотокопија од лична карта на барателот и
· Фотокопија од лични карти за членовите на домаќинството – за полнолетни лица или изводи од матични книги за малолетни лица во домаќинството, извод од матична книга на венчаните, потврда за развод или посмртница и
4. Начин на доставување на документацијата
Обрасците и изјавата се достапни на веб-страницата на Министерството, во делот Јавни огласи. Документацијата се доставува по пошта или лично на адреса:
ул. „Македонија“ бр. 27 – 1000 Скопје.
Контакт телефони: 071 319 074; 070 381 162;
Е-пошта: [email protected]
5. Рокови за аплицирање
• За доделување на инвертер клима уред – рокот за аплицирање е 60 дена од денот на објавување на јавниот оглас, односно до 5 октомври 2025 година.
• За финансиска поддршка за потрошена електрична енергија – рокот за аплицирање е 30 дена од денот на објавување на јавниот оглас, односно до крајот на август 2025 година.
Македонија
Матурантите кои не ја положија државната матура денеска полагаат мајчин јазик

Матурантите кои не ја положија државната матура во јуни денеска го полагаат првиот задолжителен екстерен испит по мајчин јазик и литература. Вториот изборен екстерен испит е закажан за 14 август.
Денеска, испитот по мајчин јазик ќе го полагаат 352 ученици на македонски јазик, 225 на албански и девет на турски јазик. На испитот за 14 август се пријавени 779 ученици за англиски јазик, еден за француски, двајца за германски, 27 за математика и еден за естетика.
Од вкупниот број пријавени, 265 се од гимназиско образование, 835 од стручни средни училишта, а 18 матуранти се од средно уметничко образование.
Просечната оценка од јунската сесија на двата екстерни испити е 3,69, што е повисоко од минатогодишните 3,26. Најголем успех е забележан кај мајчините јазици и математика, каде средната оценка изнесува 4,14.
Македонија
Патот Брезница – Македонски Брод целосно затворен поради пожар

Поради пожар, утрово целосно е затворен за сообраќај патниот правец од Брезница, преку Националниот парк Јасен, до Македонски Брод.
Според последниот извештај за состојбата со пожарите, до 7 часот, активен е само тој пожар, а гори мешана шума.
Под контрола е пожарот во Општина Кичево кај селата Челопеци и Миокази, а изгаснати се 14 пожари.