Сервисите за помош и поддршка на жртви на сексуално насилство кои сега се достапни само за жртвите откога ќе го пријават силувањето или обидот за силување, помош и поддршка ќе може да добијат и без да го сторат тоа. Работна група од Министерството за здравство во соработка со Националната мрежа против насилство врз жени и семејно насилство ќе ја унапредува стандардната оперативна процедура за центрите за жртви на сексуално насилство, формирани 2018 година во Гинеколошко акушерската клиника во Скопје, и во општите болници во Куманово и Тетово.

„За воопшто да добие каква било услуга жртвата, насилникот мора да биде пријавен во полиција. Тоа го бара нашето законодавство. Постојната легислатива бара секоја форма на насилство, особено оние кои се гонат по службена должност, да бидат пријавени. Тоа е нешто што мора да се смени затоа што ние ја ставаме во позиција жртвата во моментот откако таа го проживеала насилството, ете се охрабрила, дошла да побара помош , ја ставаме во ситуација или ќе пријавиш во полиција за да ти бидат земени докази или доказите ќе бидат изгубени и потоа нема да има можност за пријава“, вели Елена Димушевска, извршна директорка на Националната мрежа против  насилство врз жени и семејно насилство.

Новата постапка која ќе треба да ја следат центрите за помош на жртвите на семејно насилство ќе и дозволи на жртвата сама да одлучи дали, кога и кои  постапки да бидат поведени против насилникот, а помошта да и биде на располагање.

„Самата постапка дека жртвата е приморана веднаш да пријави во органите на прогон е спротивна од сите стандарди и тука Гревио комитетот кој ја следи имплементацијата на Истанбулската конвенција изрази загриженост и затоа сме денеска тука. Да ја прилагодиме оваа стандардна оперативна процедура за сите сервиси кои ги нудат центрите да и бидат овозможени на жртвата и да и се остави простор, вклучително и собирањето на доказите, таа самата да донесе одлука дали и кога ќе пријави во полиција, обвинителство и така натаму. Праксата од другите земји покажува дека доказите се собираат и до две години се остава простор на жртвата таа да одлучи дали ќе покрене постапка против сторителот. Тоа е нешто што ние во моментов го немаме како стандард“, рече Неда Чаловска-Димовска, консултантка за анализата на стандардната оперативна процедура што ја користат центрите за жртви на сексуално насилство.

Ставот на Националната мрежа против насилство е дек а сексуалното насилство е едно од најмалку пријавуваните форми на насилство во нашата држава. Досегашното искуство покажало дека годишно по 50 – 60 жени во секој од трите центри се охрабриле да пријават сексуално, што пак, според анализата на ОБСЕ, е само два отсто од реалната бројка жртви на сексуално насилство во земјава.

„Ако земеме дека овие 50 – 60 жртви во секој центар се само два проценти од реалната бројка, тогаш веќе станува збор за една многу голема бројка жени, девојки и малолетни жртви кои имаат потреба од овој тип на помош, а немаат каде да ја побараат. Идејата е центарот да обезбеди психолошка поддршка, правна помош, да ги собере доказите кои се потребни понатаму за кривично гоење на сторителот и да ја обезбеди онаа првична, кризна интервенција и кризна помош која што и е потребна на жртвата откога ќе го доживее насилството“, рече Димушевска.
Таа нагласи дека сексуалното насилство кај нас се уште е табу – тема, а воопшто неискористена е формата силување во брак, кое со измените на Кривичниот законик од пред две години е препознаено како сексуално насилство.

Системот за управување со ризици и податочен склад со грант од Република Кореја ќе претставува еден од темелите за економски развој на државата. Реализацијата на системот се одвива во согласност со планот, при што тој се очекува целосно да биде имплементиран до крајот на август. Модернизацијата на Царинската управа ќе придонесе за подобрување на капацитетите на Царинската управа во прибирање повисоки приходи во буџетот и заштита на општеството. Ова беа заклучоците од денешниот настан со висока делегација на корејската царина, на кој беше презентиран прогресот од имплементација на проектот.

„Развојот на царинските системи за нас е динамичен процес што го следи повеќегодишниот стратешки план за е-царина на ЕУ. Ефикасното управување со ризикот е клучен елемент за овозможување непречено одвивање на легалната трговија, а во исто време и идентификација на нелегалните активности. Севкупно, овој проект ќе придонесе за подобра заштита на интересите на граѓаните и бизнис-заедницата преку идентификување на високоризичните пратки и навремена реакција со соодветни царински мерки“, истакна директорот на Царинската управа, Бобан Николовски, и притоа ја истакна важноста од поврзаност на системот со другите системи што ќе се развиваат во иднина.

Од двете страни беше истакната важноста од продлабочување на соработката сѐ со цел зацврстување на врските помеѓу двете земји.

Официјални ветеринари на Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) во соработка со полициски службеници од ОВР Крива Паланка, утрово, во кривопаланечкото село Жидилово, спроведоа вонреден инспекциски надзор во три одгледувалишта за говеда и направија нов обид за одземање на животни од видот говеда, поради сторен прекршок согласно одредбите од Законот за заштита и благосостојба на животните.

Со надзорот е утврдено дека сопствениците на говедата не постапиле согласно добиените известувања од 05.03.2025, година со кое биле задолжени во ограден простор, во период од 05.03.2025 до 14.03.2025 година да ги обезбедат животните, заради спроведување на увид во однос на идентификација на животните и нивниот здравствен статус за болестите туберкулоза и бруцелоза кај говедата, а со цел спроведување на извршните решенија за одземање на говедата од трите одгледувалишта од 17.04.2024 година.

Како и во неколкуте обиди за одземање на животните досега, сопствениците на говедата од трите одгледувалишта, денес и едно непознато лице, ги спречиле официјалните ветеринари и полициските службеници во спроведувањето на вонредниот инспекциски надзор, растерувајќи ги десеттината говеда кои се наоѓале во близина на една од шталите, со што е оневозможено нивното идентификување и проверка на здравствениот статус, а со тоа и спроведувањето на решенијата за одземање на животните.

„Против трите одгледувачи на говеда, кои во моментов во Ветеринарно информативниот систем на Агенција за храна и ветеринарство имаат пријавено 486 говеда (состојба 13.03.2025 година) од сите категории, претставки со наводи за уништување на имоти и посеви од говедата кои се движат без никаков надзор низ селото и планината, до АХВ се поднесени уште во 2023 година. Лани, поединци, со една претставка и триесеттина сопственици на имоти во близина на селото, како и Општина Крива Паланка до која се обратиле жители од ова село, до АХВ биле поднесени 6, а годинава 4 претставки против овие одгледувачи на говеда, чија бројка поради немарност и негрижа на сопствениците и нивното неконтролирано размножување, сега по проценка на официјалните ветеринари изнесува над 600 животни кои неконтролирано се движат, не само во близина на селото, туку и во градот Крива Паланка и по сообраќајниците, магистралните патишта, предизвикувајќи сообраќајни незгоди, информираат од агенцијата“.

Појаснуваат дека решенијата за одземање на животните донесени се во 2024 година по спроведени вонредни инспекциски надзори во трите регистрирани одгледувалишта во Ветеринарно информативниот систем на АХВ, каде во неколку наврати од страна на официјалните ветеринари, не се најдени животни во одгледувалиштата, утврдени се недоследности во однос на евидентирањето на употребата на ветеринарно медицински препарати, како и необезбедување на заштита и благосостојба на животните, неспречување на нанесување на непотребна болка и страдање или повреда и необезбедување на соодветни услови за животните, кои место под надзор, слободно се движат низ селото и околината.

Поради овие утврдени недоследности, потврдени и од страна на Комисијата за одлучување по прекршок при Агенцијата за храна и ветеринарство, минатата година донесени се решенија за одземање на животните од трите одгледувалишта.

Постапката за одземање на животните ќе продолжи, со наложување и на други мерки, а за обезбедување на говедата и спроведување на решението за нивно одземање, поради несоработката со сопствениците и недостапноста на теренот, Агенцијата за храна и ветеринарство ќе побара соработка и од други институции, вклучително и од АРМ.