Македонија
Продолжува штрајкот во образованието – СОНК обвинува за притисоци, власта апелира на продолжување на наставата
Штрајкот во образованието продолжува и денеска откако Советот на Синдикатот за образование, наука и култура (СОНК) пресече дека владините заклучоци не водат кон решавање на несогласувањата.
Првиот човек на СОНК, Јаким Неделков, вчера на прес-конференција обвини дека се врши силен притисок врз штрајкувачите, коментирајќи дека заплашувањата за скратување на дневниците на наставниците и воспитувачите што штрајкуваат ги сметаат за обид за нивно спречување.
„Се врши силен притисок врз штрајкувачите. Некои од министрите во Владата ги заплашуваат вработените дека ќе им бидат скратени дневниците за деновите во штрајк. Освен законското право за исплата на плата во штрајк, постојат и членови во колективните договори, со кои се допрецизира исплаќањето дневници за време на штрајк, во кои се вели дека работодавецот е должен да исплати надомест на плата за време на штрајк доколку Синдикатот организирал штрајк поради кршење на правата на работниците. Затоа не треба да се заплашуваат вработените дека нема да им биде исплатена плата“, рече Неделков.

Јаким Неделков – претседател на Синдикатот за образование, наука и култура (СОНК)
Од друга страна, министерката за труд и социјална политика, Јованка Тренчевска, порача дека тоа што на штрајкувачите ќе им се платат само надоместоци не е притисок, туку почитување на законите.
„Во Законот за работните односи е наведено дека во услови на штрајк работодавецот е должен да им исплати придонеси на сите оние работници што штрајкуваат на најниската основица за исплата на придонесите. Следниот член од Законот, 241, дава можност СОНК да им обезбеди исплата на нето-плата на сите оние работници што штрајкуваат. Затоа сметам дека се работи за почитување на законот и на колективниот договор, а не за какви било притисоци или уцени од страна на Министерството врз градинките, односно вработените што штрајкуваат“, образложи министерката.
Jованка Тренчевска – министерка за труд и социјална политика
Оваа генерација веќе изгуби цела учебна година со неквалитетна онлајн настава, а дополнително пак и други две недели со продолжувањето на зимскиот распуст, велат од Сојузот на средношколците. Учениците ја трпат штетата поради неможноста на СОНК и Владата да постигнат договор, се жалат тие.
Средношколците апелираат на интензивирање на преговорите меѓу власта и синдикатот, а бараат и да бидат вклучени во изнаоѓањето решенија за надоместување на пропуштениот материјал.
И Министерството за образование и наука (МОН) верува дека секој изгубен ден и час од образовниот процес е на директна штета на учениците. Од Министерството вчера ги повикуваа наставниците да почнат повторно да делуваат во најдобар интерес на децата и да се вратат на настава, а во меѓувреме да продолжат преговорите со СОНК. Од ресорното министерство уверуваат дека зголемување на платите во образованието ќе има.
„Неодговорно е да се инсистира на продолжување со прекинот на наставата, во услови кога на наставниците им е понудено решение за раст на платите. Разумно е штрајкот да се стави во мирување, а синдикатот да продолжи со преговорите, сè до постигнувањето на решение прифатливо за сите страни. Во спротивно, СОНК ќе биде единствениот одговорен за непоправлива загуба на учениците и на родителите“, велат од министерството.

СОНК и натаму бара покачување на платите за 18 отсто
Според првиот човек на СОНК, Неделков, владиниот предлог за 10 отсто зголемување на платите со ребалансот на буџетот за вработените во основните, средните училишта и во градинките е тврд став на Владата, кој Синдикатот претходно го одби.
СОНК и натаму бара покачување на платите за 18 отсто, а Владата понуди повисоки плати за 10 отсто порачувајќи дека во време на војна, економска и енергетска криза не може да обезбедат повеќе пари за оваа намена.
Од СОНК истакнаа дека нема да сносат никаква одговорност за тоа што е прекинат образовниот процес со оглед на тоа што за одлуката за штрајк и за барањата уредно ги известиле надлежните.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната магија во главниот град.
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓоргиевски, им се заблагодари на скопјани, особено на најмладите, за масовното присуство, радоста и позитивната енергија што, како што наведе, заеднички ја споделиле на настанот.
„По години сивило, Скопје повторно блесна“, порача Ѓоргиевски, додавајќи дека со оваа церемонија градот направил значаен чекор напред кон визијата да се развива рамо до рамо со современите европски градови, преку создавање настани што носат заедништво и радост за сите генерации.
Градоначалникот оцени дека оваа вечер ќе остане запишана и ќе прерасне во убава традиција, упатувајќи благодарност до сите граѓани што со своето присуство ја направиле ноќта посебна.
„Време е Скопје повторно да живее со светлина, насмевки и празнична топлина“, порача Ѓоргиевски.
Со свеченото украсување и отворањето на Божиќниот маркет, Скопје официјално влезе во празничниот период. Ѓоргиевски претходно денес најави повеќе настани во таа насока.
Во периодот од 15 до 31 декември секојдневно од 18 часот ќе има празнична програма со музички настапи, диџеј сетови уметнички изведби и бројни изненадувања. Секој викенд од 12 до 14 часот содржините се целосно посветени на најмладите со анимации, креативни работилници, интерактивни активности и празнични изненадувања.
„Ова е почеток на нешто ново, магично и возбудливо за нашиот град. Првпат во историјата Скопје ќе ја дочека новата 2026 година со вистинска новогодишна зимска бајка. Настан кој ги обединува сите генерации од најмладите до највозрасните заедно се семејствата, пријателите, сограѓаните. Скопје конечно ќе покаже дека може да биде весел, модерен и динамичен град, град кој наликува на светска метропола во срцето на Балканот“, вели градоначалникот Ѓорѓиевски.
Централниот дел од новогодишната програма започнува на 27 период во кој градоначалникот Ѓорѓиевски смета дека Скопје ќе живее во полн празничен ритам. Напладне на Плоштад Македонија ќе дојде дедо Мраз со подароци и изненадувања за сите присутни.
Посебна можност во празничните денови Град Скопје ќе им даде на талентираните средношколци.
„Публиката ќе има можност да ги слушне најталентираните скопски средношколци кои ќе настапат со свои музички изведби и свои бендови. Во програмата се вклучени сите средни училишта на градот Скопје како дел од заложбата за поттикнување на младинската креативност и активно учество во културниот живот на нашиот град. Ги поканувам сите граѓани, сите семејства и посетители заедно да ја започнеме новата традиција и да бидат сите дел од новогодишната магија создавајќи Скопје исполнето со светлина, радост и позитивна енергија“, повика градоначалникот Ѓорѓиевски.
Тој кажа дека имал само една желба околу дочекот, забавата да ја направам домашни музички ѕвезди, па за дочекот се најавени Каролина Гочева, Тамара Тодевска, Миле Кузмановски, Огњан Здравковски, Куку Леле, Лара, Пајак, Два Бона и Тина Перовска.
Зимската бајка Град Скопје ја организира со финансиска поддршка од Државната лотарија на Македонија.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.

