Македонија
Реакциите на вработените во УБК го натерале Лазаревски да влезе во системот за прислушување

Инженерот и поранешен вработен во Управата за безбедност и контраразузнавање Ѓорѓи Лазаревски на денешното рочиште за случајот „Таргет – Тврдина“ сведочи за начинот на кој се прислушувало во периодот од 2006 до 2008 година, со стариот систем Vernit од израелско потекло, кој бил набавен во 1998 година.
Тој истакна дека веднаш откако бил деградиран од страна на новиот началник на УБК, Сашо Мијалков, во 2006 година, добил индикации дека самоконтролата што треба да ја имаат надлежните во структурата е попуштена, што почнало да го копка до кој степен е тоа отидено. Непосредно пред исклучувањето на системот од употреба, во 2008 година Лазаревски успеал да влезе во него и да види што се случува.
„Бев во друштво со луѓето кои го одржуваа системот. Забележав од нивните реакции и самиот амбиент што се создаде во Управата дека нешто се случува во делот за прислушување. Во целиот амбиент што се случуваше околу мене од 2006 до 2008 година ја добив идејата, која ја реализирав при крајот на 2008 година, пред да биде повлечен од употреба стариот систем Vernit, ја искористив можноста да се закачам на мрежен кабел поврзан со системот. За влез во системот ја искористив лозинката што ја знаев од порано кога бев началник. Влегов во делот каде што се чуваат логовите за активности на системот и во текстуална форма добив податоци кои ги содржеа сите информации, кој репродуцер на кој таргет има пристап. Податоците што ги извлеков прецизно укажуваа во колку часот одреден репродуцент пристапува кон одредениот таргет“, рече Лазаревски.
Тој објасни дека секој таков систем за прислушување има еден главен администратор, кој е техничко лице и на ниту еден начин не е поврзан со експлоатација на снимените материјали. Администраторот одредува кој смее да слуша и кој смее да маркира во системот, што значи дека репродуцентот или маркирачот немаат потреба да влезат во просторијата за да ги следат или маркираат разговорите на таргетираните личности, односно броеви.
„Не може да постои таргет додека маркирачот не пристапи преку системот до телефонскиот оператор. Во листата за следење на телефонските разговори се уфрла конкретен телефонски број, кој по маркирањето почнува со текот на разговорот да се испраќа до мониторинг-системот, кој врши снимање на истиот“, рече Лазаревски.
Како што објасни тој, репродуцерите се всушност оние кои имаат пристап до снимените материјали, можат да ги слушаат, да направат транскрипција и доколку разговорот е неважен да го игнорираат или, пак, додека се работи за итна акција, да алармираат до оперативните структури дека следеното лице презема некакви дејствија.
Репродуцерот е оној којшто селектира кој разговор е важен, а кој не. Лазаревски истакна дека тој лично не работел на Vernit-системот откако бил деградиран, но работел на друг систем што се наоѓал во истата просторија, само одвоен со параван и затоа има лесна пристапност до системот за прислушување.
Како што вели тој, до просторијата пристап имале вкупно 12 лица од кои 7 на Vernit-системот за прислушување, а 5 од другата страна на параванот, каде што работел и тој.
„Надзор за режимот на влегување беше регулиран со тоа кој има клуч од просторијата. Јас клучот го барав од мојот претпоставен, Небојша Стајковиќ, кој ме упатуваше кај кого е клучот“, рече Лазаревски.
Виктор Јованов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
ЗНМ: Апелите од Министерството за здравство се на граница на цензура

Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) со загриженост ја следи јавната комуникација на Министерството за здравство, во која се упатуваат апели до медиумите кои се ограничувачки по својата содржина и претставуваат обид за воспоставување на лоша институционална пракса во односите со медиумите.
„Како ЗНМ, го осудуваме обидот на Министерството да наметнува практични правила за тоа како медиумите треба да известуваат, особено кога тоа се однесува на чувствителни настани од јавен интерес. Таквите инструкции, иако формално претставени како апели, во суштина се форма на институционален притисок и можна цензура, што е спротивно на основните демократски принципи и правото на слобода на изразување“, велат од ЗНМ.
Потсетуваат дека членот 16 од Уставот гарантира слобода на јавното информирање и забрана на цензурата, а прашањата поврзани со новинарската етика и професионализмот припаѓаат исклучиво на саморегулаторната сфера. За тие прашања постојат Советот за етика во медиумите и Судот на честа при ЗНМ, кои се единствено надлежни да оценуваат евентуални повреди на етичките норми.
„Ги повикуваме новинарите и медиумските работници да продолжат да известуваат со професионализам, етика и чувствителност, особено кога се работи за трагични настани и ранливи групи. Но истовремено, укажуваме дека секој обид за институционално ограничување на пристапот до информации и начинот на известување е неприфатлив и штетен по јавниот интерес“, велат од Здружнието.
ЗНМ останува отворено за дијалог со институциите со цел унапредување на транспарентноста и заемната соработка, но цврсто стои во одбрана на уредувачката независност, медиумската слобода и правото на јавноста да биде информирана – како темелни вредности на секое демократско општество.
Македонија
Евакуација во Психијатриската болница Бардовци, пожарот го зафати дворот

Попладнево избувна пожар во населбата Геге кој се прошири кон населбата Бардовци и зафати дел од површината на дворот на Психијатриската болница Бардовци, обраснат со висока сува трева и дрвја.
Од Центарот за управување со кризи (ЦУК) информираа дека пожарот претставувал опасност да се прошири во целиот комплекс на болницата. Пациентите и персоналот веднаш биле евакуирани, безбедно изнесени надвор од кругот на болницата.
ЦУК под водство на директорот Мухамед Али, побарал дополнителни сили од Бригадата за противпожарна заштита (БППЗ) и координирал со Хеликоптерската единица на Министерството за внатрешни работи (МВР). Првично се разгледувала можноста за пренасочување на воздушната поддршка, која дејствувала во општина Чучер Сандево – Блаце, за да помогне во гаснењето на пожарот во Бардовци.
Во моментот, пожарот е ставен под контрола и нема потреба од дополнителна воздушна поддршка. Хеликоптерот на МВР останува ангажиран кај Блаце, општина Чучер Сандево.
На лице место, заедно со директорот на ЦУК, Мухамед Али, беше и директорот на болницата, Иса Абдулаи, кои ја координираа целата акција.
Македонија
Хеликоптер го гасне пожарот кај Блаце

Хеликоптер на Министерството за внатрешни работи е веќе вклучен во акцијата за гаснење на пожарот кој избувна над магистралниот пат Скопје – Граничен премин Блаце.
Пожарот избил на потегот пред тунелот, од десната страна на коловозот. Зафатил тежок и непристапен терен, па по дојава на бројот за итни случаи 112, Центарот за управување со кризи (ЦУК) веднаш побарал воздухопловна поддршка. Хеликоптерската единица бргу се активирала, а акцијата на терен се координира заедно со припадници на противпожарните служби и други надлежни институции.