Училишта, градинки, амбуланти, болници и катни гаражи кои се во 100 проценти сопственост на општини и државата ќе можат да се градат во поедноставна постапка и за нив да не се плаќаат комуналии. Ова го овозможувме со измени во Законот за урбанистичко планирање и Законот за градење, истакна денеска заменик претседателот на Владата и министер за транспорт, Александар Николоски на средбата со раководството на ЗЕЛС.

На овој начин, како што рече, помагаме да се развиваат општините и помагаме во бројни проблеми на граѓаните во делот на згрижување, образованието, здравствената заштита и проблемите со паркирањето, истакна министерот Николоски.

„Нашата цел е да има рaзвој на општините, да имаат подобри услуги за граѓаните, да се насочени кон граѓаните и да бидат во подобра финансиска кондиција. Постојат и други предизвици во следниот период што ќе ги решаваме, пред се во закони што се поврзани со директното функционирање со општните и затоа и како министер и како потпрестедател на Влада сум на располагање да имаме добра соработка. На средбата исто така разговараме и за проектот кој е тековен, а тоа се средствата кои Владата ги обезбеди во општините за капитални проекти и тоа преку 80 проценти се преку Министерството за транспорт. Најаувам за следната година дополнителни 250 милиони евра исто така за инфраструктурни проекти за општините, а такви проекти ќе има и во годините што следуваат”, изјави Николоски.

Претседателот на ЗЕЛС, Орце Ѓорѓиевски истакна дека оваа иницијатива била произлезена од ЗЕЛС, а поддржана и реализирана во соработка со мнистерството.

„Практично со овие измени решаваме повеќедецениски проблеми на општините, кои досега не можеа да ги реализираат и да бидат ефективни бројни проекти. Го надминавме моментот од ослободување од комуналии, од причина што скопските општини со месеци наназад имавме проблем, со месеци чекавме објектите од јавен карактер да ни бидат ослободени од комуналии. Сега тоа е минато и сега сме целосно функционални”, изјави Ѓорѓиевски.

На средбата беше договорено да се формираат работни групи со цел да се направат измени и во Законот за експропријација, за да им се овозможи на општините поефикасна релализација на капиталните проекти.

Министерството за образование и наука има одлична соработка со организациите на Обединетите Нации и среќна сум што ја продолжуваме, со јасна визија за целите кои треба да се остварат до 2030 година. Ова е период во кој треба да ја модернизираме образовната инфраструктура, да го дигитализираме образованието, а младите преку подолг престој во училиште и вклученост во активности кои ги интересираат, да стекнат вештини кои пазарот на човечки капитал ги бара.

Ова го истакна министерката за образование и наука Весна Јаневска за време на денешниот состанок на високо ниво за подготовка на новата Рамка за соработка за одржлив развој (2026-2030) помеѓу Македонија и Обединетите Нации.

„Со вака поставен образовен систем, нашите млади до 15 годишна возраст имаат 900 часови помалку од европскиот просек. Имаме намера подолго да ги задржиме на училиште и затоа воведуваме едносменска настава и продолжен престој, исполнети со нови наставни и воннаставни содржини, нови изборни предмети од интерес на младите, а не сосила наметнати“, рече Јаневска.

Министерката додаде дека започната е реформа на гимназиското образование, која ќе го подобри квалитетот и ќе обезбеди поголема проодност кон високото образование, а за оваа цел, веќе се консултираат наставниците и учениците од повисоките години во гимназиите. Посочи дека ќе се донесе нов закон и нова Концепција за средно образование, како и Национални стандарди за постигањата на средношколците.

„Веќе работиме на унапредување на пошироката законска регулатива, не само во средното, туку и во основното, неформалното, учебниците и така натаму. Предложивме промени ќе го подобрат квалитетот на образовните услуги и ќе ги зголемат можностите, а најважно е што ќе овозможат мирна, хармонична и безбедна училишна средина, во која нема да постои сегрегација и дискриминација по ниеден основ“, додаде министерката.

Домашниот и глобалниот пазар на човечки капитал наметнуваат потреби од одредени вештини, на кои ќе ги насочуваме младите – трансферзалните, дигиталните и зелените вештини, заради што, Јаневска информираше дека ќе треба да се дополнуваат наставните програми по одредени предмети.

„Особено ги издвојувам дигиталните вештини. Младите мора да знаат да користат нови технологии, да знаат што е вештачка интелигенција и како да ја применат за да остварат интерес кој е во согласност со етичките и моралните норми“, додаде министерката за образование и наука.

Еден од приоритетите на МОН во следниот период, за кој ќе се бара поддршка од организации на Обединетите нации е дигитализацијата на образовниот процес и на услугите кои ги нудат институциите и образовните установи, а како што кажа министерката, националните определби доследно ги почитуваат меѓународно ратификуваните документи поврзани со дигитализацијата.

Очекувањата се дека во следниот период ќе има значителен раст на инвестициите во нови училишта, во реконструкција и во опремување на постојните, затоа што Владата има намера етапно, во текот на мандатот значително да го зголеми буџетот за овој ресор. Поддршка на оваа активност ќе биде процесот на оптимизација, со кој, нефункционалните училишта повеќе нема да прават огромни издатоци, а заштедените средства ќе се реалоцираат за подобри услови во функционалните школи.

Јаневска се заблагодари за досегашната поддршка од организациите на Обединетите Нации и изрази очекувања за зачестени средби со висока ефективност, заради остварување на новата рамка за соработка до 2030 година.

Предлог-буџетот за 2025 година не е план за економски развој, туку план за комфор на елитата на власта, има повеќе пари за мебел и возила, а нема за граѓаните, за здравјето, за образованието, за стандардот. Наместо конкретни мерки за поддршка и финансиска помош за компаниите, имаме уште еден „лабораториски“ буџет без амбиција, а оваа власт продолжува да чекори во погрешен економски правец, рече пратеникот СДСМ, Фатмир Битиќи, на денешната Комисија за финансирање на буџетот.

– Во ситуација кога граѓаните едвај го покриваат крајот на месецот, кога чекаат со часови за здравствена нега, Владата одлучува дека „приоритет“ за наредната година ќе и биде и – купувањето на мебел. Додека болниците се распаѓаат, а училиштата имаат потреба од основни ресурси, оваа власт предвидува да потроши неверојатни 106.970.000 денари за нов мебел, што е речиси петпати повеќе од тоа што е потрошено годинава. Се поставува прашањето – за кого е овој мебел? За новите партиски административци кои се оддалечени од реалните потреби на граѓаните? Ова не е буџет за граѓаните, ова е буџет за комфорната зона на партиската бирократија! И не се застанува овде. Кога ќе видиме колку се планира да се потроши за нови возила, јасно е дека фокусот на Владата е удобноста на нејзините функционери. Со нови задолжувања се предвидуваат дополнителни 10 милиони денари, и уште милиони од донации за луксузни возила. Вкупно, над 7,5 милиони евра се предвидени за нови возила. Ова значи повеќе возила и мебел за владините функционери, а помалку пари за здравјето, образованието и квалитетот на живот на граѓаните“, рече Битиќи.

Наместо да се насочи кон создавање на одржливи можности за бизнисот, кој е основа на нашата економија, Владата одлучи да го затвори фискалниот простор што би можел да го поддржи приватниот сектор во времиња на економски предизвици.

Битиќи потенцираше дека доколку овој предлог буџет ја добие поддршката од мнозинството пратеници, тогаш тоа е одлука со која земјата ќе се запечати како единствена од регионот која е фискално неконсолидирана со дефицит над 3% од БДП. Оваа Влада нема намера за финансиска консолидација, па место тоа, го затвора фискалниот простор.

– Во овој буџет нема план за зголемување на продуктивноста и конкурентноста на македонската индустрија, нема предвидени средства за технолошка модернизација и иновации. Ова не е буџет кој поддржува напредок, ова е буџет кој го стагнира македонското стопанство и ни го одзема правото на економски раст и развој. Недомаќинското однесување уште повеќе загрижува што се случува во услови на високо ниво на јавниот долг кој ќе ја надмине границата од историски највисоко ниво на јавен долг од 70,8%., рече Битиќи.

Во однос на оптимистички планираниот раст на БДП од 3,7%, имаме неусогласеност со реалните економски текови, за кои, на пример Светската банка оценува дека ќе резултираат со раст од 2,5%, а Народната банка очекува 3,3% раст на БДП.

-Ова значи дека ќе имаме отстапување од она што Владата го скицирале како економски резултат кој треба да го испорача предлог буџетот. Имавме еден предизборно „надуван балон“, кој брзо ќе пукне и ќе остави само долгови и разочарувања. Ова е буџет без амбиција да создаде одржлива додадена вредност за македонската економија и загрижувачкото зголемување на буџетскиот дефицит до 4% од БДП, што Владата го избра како пат, неводејќи грижа дека со оваа буџетска дупка од 672,3 милиони евра ќе се создава товар кој ќе го сносат идните генерации, рече пратеникот на СДСМ, Фатмир Битиќи.