Македонија
Спасовски: Македонскиот јазик го поставивме на еднакво рамниште со другите јазици во Европа и во светот
Претседателот на Владата, Оливер Спасовски, вечерва се обрати на свечената академија по повод 75-годишнината од наставата на македонски јазик во битолската гимназија „Јосип Броз -Тито“. Пред присутните во Народниот театар во Битола, премиерот Спасовски истакна дека овој настан и оваа свеченост по тој повод, е силна порака за негување, заштита и унапредување, афирмација и поддршка на употребата на нашиот македонски јазик.
„Седумдесет и петгодишнината од наставата на македонски јазик во гимназијата ‘Јосип Броз Тито’ во Битола е само еден од бисерите од низата од која е составена богатата историја, традиција и вредности на нашиот македонски јазик. Секој од тие бисери има свое длабоко и суштинско значење, па така и гимназијата ‘Јосип Броз Тито’ со овој свој јубилеј“, подвлече премиерот Спасовски.
Тој истакна дека Владата ја поддржува и ќе продолжи со поттикнување на секоја искрена иницијатива која оди во прилог на унапредувањето на современиот македонски јазик.
„Македонскиот јазик го поставивме на еднакво рамништето со другите јазици во Европа и во светот, треба да овозможиме доволен број негови познавачи кои ќе го употребуваат и афирмираат во европските и светските институции. Ова посебно го нагласувам, ако се имаат предвид очекувањата за исчекор во нашите европски перспективи и за потребата од службена употреба на македонскиот јазик во институциите на Европската Унија“, подвлече премиерот Спасовски.
Исто така претседателот на Владата информираше за иницијативата за обновување на некогашните лекторати и отворање нови лекторати по македонски јазик на странските универзитети, на високошколските и научни установи што се занимаваат со славистика. Притоа ова особено се однесува на соседните држави, Србија, Бугарија, Грција, Албанија, Косово, но и во земји од поширокото соседство како Хрватска, Словенија, БИХ, Црна Гора, Италија, Унгарија, Романија, Турција.
„Новиот предлог-закон за употребата на македонскиот јазик предвидува, меѓу другото, вработување лектори со завршен македонски јазик, во сите државни и јавни институции во државата, во сите субјекти во државниот и приватниот сектор во земјава, но и поактивна афирмација на македонскиот јазик во странство. Со предлог-законот утврдуваме и задолжително изучување македонски јазик на сите високошколски образовни установи во два семестри, што не беше практика досега“, наведе премиерот.
Спасовски ја потврди посветеноста кон формираниот Совет за македонски јазик при Владата, што, пак, покажува за сериозноста во заложбите да се унапредува употребата на македонскиот јазик.
Премиерот соопшти дека првпат се предвидуваат стипендии за студентите по македонски јазик и литература за сите три циклуси на високото образование и на сите универзитети во државата, а со измените исто така се предвидува македонскиот јазик да се изучува и во рамките на културните центри при нашите амбасади во странство, според изразениот интерес на Македонците во дијаспората.
На свечената академија пригодна реч одржаа и градоначалничката на Битола Наташа Петровска, директорката на гимназијата Фанија Наумовска и универзитетскиот професор Људмил Спасов.
Свеченоста беше проследена и со проекција на краток документарен филм за Петре М. Андреевски, изработен од ученици на гимназијата, а членовите од Драмската секција ја одиграа театарската претстава „Како се чуваше зборот“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Алиу: Во тек се бројни проекти за зајакнување на капацитетите во здравството
Министерот за здравство, Азир Алиу денеска се обрати на четвртата годишна конференција за здравство во организација на Американската стопанска комора АмЧам, која годинава е посветена на темата „Моќта на навремената акција за здравствен систем што испорачува“.
Во своето обраќање министерот Алиу се осврна на повеќе тековни проекти за зајакнување и унапредување на капацитетите во јавното здравство. Во рамки на панел дискусијата со претставници од институциите, бизнис секторот и пациентските организации се разговараше како од реактивен да се премине кон проактивен здравствен систем.
„Дијагнозата за нашиот систем е недостиг на основни податоци, нејасно дефинирани временски процеси и краткорочни приоритети. Затоа, почнавме со изработка на десетгодишна национална стратегија за човечки капацитети, која ќе биде независна од дневната политика. Дополнително во партнерство со Медицински факултет при УКИМ и факултетите за медицински науки во Тетово и Штип, ги стартувавме реформите на специјализациите и супспецијализациите со кои ќе се опфати редефинирање на гранки, скратување на дел од програмите и зајакнување на пошироките специјализации – интерна медицина и општа хирургија – за усогласување со реалните потреби на системот, посочи министерот Алиу.
Тој го истакна и зајакнувањето на примарното здравство и превенцијата, со нови вработувања и постапка за набавка на 100 возила за итна медицинска помош, како и надградбата на дигиталната поддршка за пациентите преку ,,МојТермин”, „Мое Здравје“ и подготовка на национални мрежи за радиологија и телемедицина. Посочи дека е во тек дигиталната трансформација и воведени се нови модули во „МојТермин“ за евиденција на прегледи од областа на медицина на трудот и систем за евиденција и управување со барањата за листата на лекови, со која првпат се почнува со дигитализација на постапката за ставање нов лек на позитивна листа.
„Работиме на регионално планирање кадар и ресурси и на децентрализација на онколошката грижа во ГОБ „8 Септември“, Тетово и Битола, а во Гостивар веќе е ставена во функција нова хируршка сала за ортопедија и трауматологија. Од првиот ден воведов отворен кабинет и контакт-форма за директен дијалог со граѓаните, а во тек се консултации за пакет измени и дополнувања на 12 закони за поквалитетни и подостапни услуги. Нашата цел е јасна и споделена – тоа е здравство што навреме испорачува квалитетни услуги, со пациентот во центарот“, заклучи министерот Алиу.
Македонија
Објавен предлог-списокот за лектири за основно образование, МОН повика на јавна дискусија за негово дефинирање
Министерството за образование и наука и Бирото за развој на образованието организираат јавна дискусија за новиот предлог список за лектири за основното образование и упатуваат покана до сите заинтересирани страни – наставници, стручни служби и други чинители во образованието, активно да се вклучат во дефинирање на современ, инклузивен и квалитетен список, кој ќе одговара на реалните потреби на учениците и наставниот процес.
Потребата од ажурирање, како што велат од МОН, произлегува од стремежот за постојано усогласување на наставните содржини со современите образовни цели, развојните карактеристики на учениците и нивниот социјален и емоционален контекст.
Се додава дека одредени наслови се отстранети поради ниска читаност, несоодветност на возраст или содржина. Поради промени во наставните програми и интердисциплинарно поврзување во наставата, некои дела се преместени во друго одделение или добиле нов статус – од задолжителни станале изборни и обратно.
Во предлогот се вклучени дела што обработуваат современи и значајни теми, меѓу кои: идентитет и самодоверба, пријателства и меѓучовечки односи, училишен живот и булинг, емоционални и психолошки предизвици, културна разноликост, инклузија на деца со посебни образовни потреби.
„Целта е учениците да читаат содржини блиски на нивната реалност, но и доволно слоевити за анализа и симболичко толкување, што ќе поттикнува критичко размислување, дискусија и личен развој“, велат од МОН.
Списокот е отворен за предлози за сите одделенија од второ до деветто. Предвидена е и можност за вклучување на по едно дело од националните литератури на сите наставни јазици, при што секое дело ќе биде преведено на сите службени наставни јазици во Македонија.
Формуларот за предлог-книга треба да се испрати на следната адреса: [email protected] најдоцна до 30 ноември 2025 година.
Македонија
До ДИК поднесени приговори за резултатите во Брвеница, Шуто Оризари и Карпош
До претпладнево, во Државната изборна комисија (ДИК) се поднесени вкупно 16 приговори во врска со постапката за сумирање и утврдување на резултатите од вториот круг на локалните избори, одржан во неделата, на 2 ноември.
Хаким Рамадани кој беше поддржан од коалицијата Влен за градоначалник на Брвеница, поднел приговори за постапката за сумирање и утврдување на резултатите на избирачките места 2034, 2033, 2032 и 2035 во Брвеница.
Коалицијата „Твоја Македонија“ поднела десет приговори за избирачки места во Шуто Оризари, а приговори поднел и Сојузот на Ромите.
Приговори поднела и коалицијата „Искуство за успех“ за две избирачки места во Карпош.
Рокот за поднесување на приговори истекува денеска во 16:30 часот, односно 48 часа по објавувањето на првичните резултати.

