Македонија
Археолозите на протест: Господа пратеници, не смеете да озаконите неповратно уништување на културното наследство

Македонското археолошко друштво (МАД) пред Собранието на Македонија имаше протест против гласањето на измените на Законот за заштита на културното наследство, кој се најде во собраниска процедура по скратена постапка.
„Денешниот јавен собир на Македонското археолошко друштво е апел до пратениците во Собранието на РС Македонија, до Владата, и целокупната јавност, да ги разбудат својата свест и совест и да спречат усвојување на измените во Законот за заштита на културното наследство, со кои бескрупулозно и свесно се уништува културно наследство со катастрофални последици, во име на поголем јавен интерес зад кој, всушност, се крие профитерска зделка од огромни размери“. Ова го изјавија од Македонското археолошко друштво.
Нивното соопштение во целост:
Со дрскиот и нетранспарентен предлог за дополнување на членот 65 од Законот за заштита на културното наследство, од страна на група пратеници во Собранието на РС Македонија по скратена постапка, се озаконува неповратно уништување на културно наследство под закрила на државата. Господа пратеници, не смеете да дозволите заобиколување на постојните правни норми и институционалниот систем, што државата ги изградила да го штити културното наследство, кое е од исто толку голем јавен интерес како и инфраструктурните проекти, и уставно загарантирана темелна вредност, која се заштитува во секакви околности и на целата територија. Не смеете да дозволите надзорен инженер, кој нема никакви познавања, грам образование, искуство и уште помалку надлежности од областа на заштитата на културното наследство да решава што е културно наследство. И што понатаму? Со кои правни или оперативни ресурси тој ќе постапува за негова заштита? Или тоа е целта на измената, да се прикрие, забошоти и уништи културното наследство за да не „се соочи реализацијата на проектот со тешкотии поради обврските што настануваат за изведувачите на работите при наоѓање археолошко наоѓалиште, односно предмети од археолошко значење“.
Господа пратеници, отворете ја археолошката карта и ќе видите дека во регионот, каде што се предвидени инфраструктурните зафати за коридорите 8 и 10 д, веќе постојат регистрирани археолошки локалитети, кои не се случајно откритие. Што со нив? И со нив ли ќе постапува надзорен инженер? Па Законот за заштитата има предвидени одредби за постапување со културното наследство при изведување инфраструктурни проекти, кои важат за сите, а треба да важат и за овој проект.
Дали сте свесни дека делницата Требеништа – Струга – Ќафасан е дел од светското природно и културно наследство на Охридскиот Регион под заштита на УНЕСКО? Дали сте свесни колку закони и меѓународни конвенции, кои се ратификувани во оваа држава, ќе прекршите со дигањето рака „за“ овие измени? Господа пратеници, свесното уништување и прикривање на културно наследство е кривично дело без преседан кога во тоа е вклучено највисокото тело на државата, која всушност треба да се грижи за него.
Потенцираме за јавноста, дека со Законот за утврдување на јавниот интерес и номинирање стратешки партнер за имплементација на проектот за изградба на коридорите 8 и 10 не е само културното наследство во ставено во опасност туку 8 други сфери во општеството регулирани со посебни закони, што е во спротивност со начелото на правна сигурност и владеење на правото. Впрочем, уставноста на овој ЗАКОН НАД ЗАКОНИТЕ, од кој потекнуваат овие небулозни измени во Законот за заштитата, не без причина е оспорен од Државната комисија за спречување на корупцијата уште во 2021. Цитирам: „Законот е со висок ризик за корупција и судир на интереси и ВО СУШТИНА ГО СУСПЕНДИРА ПРАВНИОТ СИСТЕМ ВО ДРЖАВАТА, исклучувајќи примена на други закони во целост или делумно. Донесениот закон и примената на одредбите на законот во пракса ќе значи кршење на начелата врз кои се темели борбата против корупцијата и судирот на интереси.‟ Дали Уставниот суд со донесување на одлука за непостапување на иницијативата на антикорупционерите направил „превид‟ и дозволил еклатантно урнисување на правниот поредок во државава заради нечии профитерски амбиции?
На крајот, господа пратеници, дали уништувањето на културното наследство е нашиот пат за ЕУ? Ги повикуваме претседателот на државата, г. Пендаровски, Министерството за култура, Управата за заштита на културното наследство, институциите од областа на заштитата, МАНУ и универзитетите, претставништвата на меѓународните организации за културно наследство во државата, граѓанските здруженија, правдољубивите граѓани и дипломатските претставништва, особено американската амбасада во Скопје, која со децении е клучен сојузник на државата во зачувување на културното наследство и подигнување на свеста на граѓаните за неговото значење преку многуте проекти финансирани со амбасадорскиот фонд за заштита на културното наследство, да се приклучат кон апелот да се повлечат спорните законски измени пред да биде доцна. Не постои начин, ниту какви било средства на светот што ќе може да го вратат уништеното културно наследство, кое не е само наше, туку е светско и треба да го оставиме за идните генерации“, велат од Македонското археолошко друштво.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Голем пожар кај Вардариште, жителите на делови од Ародром, Ново Лисиче и Гази Баба без струја

Пожар кај Вардариште остави беа струја делови од неколку скопски општини.
Жителите преку социјалните мрежи со остри реакции и повици да се стави крај на таквата состојба.
Пишуваат дека веќе два до три часа надлежните не можат да се справат со пожарот, кој како што велат веќе се проширува.
„На 35 степени зачадени ни ја исклучија струјата. Ако отвориш прозор ќе се угушиш од чад“, реагираат засегнатите граѓани.
Регионалниот центар за управување со кризи- Скопје, известува дека Противпожарната бригада, од околу 12:00 часот во кругот на поранешната депонија Вардариште на поголема неутврдена површина, гаснат запалена сува трева и отпаден материјал.
Моментално во гаснењето учествуваат седум противпожарни возила и најмалку 20-тина пожарникари.
Поради опасноста од зафаќање на трафостаница и електрични водови, превентивно струјата е исклучена и поради тоа поголемиот дел од општината Аеродром е без електрична енергија, велат од ЦУК.
Македонија
(Видео) Битиќи до Кочоска: Фирмите страдааат, кога ќе обезбедите поврат на ДДВ кон сите компании

Пратеникот на СДСМ, Фатмир Битиќи, на денешната собраниска седница посветена на пратенички прашања упати прашање до министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, а се однесуваше на доцнењето на повратот на ДДВ. Битиќи потенцираше дека одредени компании добиваат приоритет при поврат на ДДВ, додека други, кои исто така имаат еднакви законски права, се оставени да чекаат.
„Според информациите што пристигнуваат од различни делови на стопанството, повратот на ДДВ доцни меѓу 6 и 9 месеци. Дополнително, имам информации, кои за жал, веројатноста е голема дека се вистините со оглед на факт дека недостасува транспарентност во делот на извршувањето на законските буџетски обврски, а се однесуваат на тоа дека одредени компании добиваат приоритет при поврат на ДДВ, додека други, кои исто така имаат еднакви законски права, се оставени да чекаат. Кој ќе ја добие милоста или суровоста од Владата, како што сум информиран, се одлучува во партиски штабови. Се прават „приоритетни листи“ за поврат на ДДВ и останати финансиски обврски, односно компаниите се вреднуваат според политичката подобност“.
Според него, ликвидноста на фирмите не треба да биде прашање на политичка волја или партиска наклонетост, тоа е прашање на фер економска политика и на одговорност кон јавниот интерес.
Оцени дека секоја неплатена фактура, секој задоцнет поврат на ДДВ е потенцијален ризик за опстанок на илјадници претпријатија, за задржување на работните места, за стабилноста на платите на вработените.
„Не смееме да го занемариме и фактот дека, иако Владата ја најави поддршката за стопанството преку унгарскиот кредит како инструмент за свеж капитал, реализацијата досега е помалку од 50% – исплатени се само 125,8 милиони евра за осум месеци, што е помалку од акумулираниот долг на државата кон стопанството од над 150 милиони евра само по основ на задоцнет поврат на ДДВ и други неплатени, а доспеани обврски. Значи, кога зборуваме за поддршката на Владата кон стопанството, тогаш тоа е „во минус“ од 24,2 милиони евра, што најдобро зборува за длабоката неусогласеност помеѓу политичките најави и реалната состојба на бизнисот. Компаниите се оставени сами да се снаоѓаат, како што знаат и умеат за да опстојат и осигурат егзистенцијата на илјадници вработени“, додада Битиќи.
Упати прашање до надлежните: кога министерството за финансии ќе обезбеди поврат на ДДВ и на останати доспеани побарувања кон сите компании, без политички приоритети, и дали конечно ќе се стави крај на оваа практика со доцнење? Праша и колку должи државата по основ на доспеани, но неисплатени обврски кој стопанството.
Македонија
(Видео) Спасовски: Не треба да правите политиканство, помошта за повредените и семејствата на загинатите во Кочани треба да биде најголем приоритет

СДСМ на денешената собраниска седница побара Законот за Кочани да биде прва точка на дневен ред во Собранието
Пратеникот Оливер Сапасовски, истакна дека, оваа помош и поддршка за повредените и семејствата на загинатите треба да биде најголем приоритет во моментот.
-Сè друго што денеска го гласаме како итна постапка или по скратена постапка резултираше со незаконски решенија, особено оние закони со кои се менуваат, на пример, условите за директори и слично. Ништо не е позначајно од ова. Затоа предлагам овој закон да биде прва точка на дневниот ред на оваа седница. Дајте нешто да направиме заеднички, рече Спасовски.
Тој реагираше на односот на ВМРО-ДПМНЕ и подвлече дека од ова прашање не треба да се прави политика.
-Не треба да правите политика, ниту политиканство. Имаме предлог, го дадовме предлогот – предлогот да биде на гласање. Тоа е овозможено со Деловникот и немаше никаква, ниту политика, ниту политиканство. Ако мислите дека истите тие 107 милиони денари, собрани од граѓаните на Македонија преку сметката во Црвен Крст, ќе ги претставите дека владата ги има исплатено, не е така, јас ја прашав министерката, таа кажа дека досега се исплатени 11 милиони од буџетот, наместо одобрените 30 милиони, рече Спасовски.
Во однос на Комисијата за труд и социјална политика Спасовски рече дека власта досега користеше деловничка можност за да не се одржи Комисија и директно ги ставаше законите на дневен ред и ги повика таа пракса власта да ја примени и за Законот за настраданите во Кочани за да се донесе што поскоро.
-Има една деловничка можност, којашто ја користи често претседателот,да не се одржи Комисијата, туку да го ставите директно на дневен ред. Да не ја лажете македонската јавност сега. Или, втората можност, којашто исто така ја правите, претседателот на Комисијата да задолжи еден пратеник од ВМРО-ДПМНЕ, како што ја задолжи колешката Ласкоска минатиот пат, и ќе дојдете на Комисија и ќе речете: „За ова сум задолжен, само законот за Кочани да го гласаме, другото не дозволуваме да се помине. Така што опциите се тие коишто вие си ги направивте пракса. Јас само предлагам по таа пракса да се постапи и за Законот за настраданите во Кочани, рече пратеникот на СДСМ, Оливер Спасовски.