Македонија
Археолозите на протест: Господа пратеници, не смеете да озаконите неповратно уништување на културното наследство

Македонското археолошко друштво (МАД) пред Собранието на Македонија имаше протест против гласањето на измените на Законот за заштита на културното наследство, кој се најде во собраниска процедура по скратена постапка.
„Денешниот јавен собир на Македонското археолошко друштво е апел до пратениците во Собранието на РС Македонија, до Владата, и целокупната јавност, да ги разбудат својата свест и совест и да спречат усвојување на измените во Законот за заштита на културното наследство, со кои бескрупулозно и свесно се уништува културно наследство со катастрофални последици, во име на поголем јавен интерес зад кој, всушност, се крие профитерска зделка од огромни размери“. Ова го изјавија од Македонското археолошко друштво.
Нивното соопштение во целост:
Со дрскиот и нетранспарентен предлог за дополнување на членот 65 од Законот за заштита на културното наследство, од страна на група пратеници во Собранието на РС Македонија по скратена постапка, се озаконува неповратно уништување на културно наследство под закрила на државата. Господа пратеници, не смеете да дозволите заобиколување на постојните правни норми и институционалниот систем, што државата ги изградила да го штити културното наследство, кое е од исто толку голем јавен интерес како и инфраструктурните проекти, и уставно загарантирана темелна вредност, која се заштитува во секакви околности и на целата територија. Не смеете да дозволите надзорен инженер, кој нема никакви познавања, грам образование, искуство и уште помалку надлежности од областа на заштитата на културното наследство да решава што е културно наследство. И што понатаму? Со кои правни или оперативни ресурси тој ќе постапува за негова заштита? Или тоа е целта на измената, да се прикрие, забошоти и уништи културното наследство за да не „се соочи реализацијата на проектот со тешкотии поради обврските што настануваат за изведувачите на работите при наоѓање археолошко наоѓалиште, односно предмети од археолошко значење“.
Господа пратеници, отворете ја археолошката карта и ќе видите дека во регионот, каде што се предвидени инфраструктурните зафати за коридорите 8 и 10 д, веќе постојат регистрирани археолошки локалитети, кои не се случајно откритие. Што со нив? И со нив ли ќе постапува надзорен инженер? Па Законот за заштитата има предвидени одредби за постапување со културното наследство при изведување инфраструктурни проекти, кои важат за сите, а треба да важат и за овој проект.
Дали сте свесни дека делницата Требеништа – Струга – Ќафасан е дел од светското природно и културно наследство на Охридскиот Регион под заштита на УНЕСКО? Дали сте свесни колку закони и меѓународни конвенции, кои се ратификувани во оваа држава, ќе прекршите со дигањето рака „за“ овие измени? Господа пратеници, свесното уништување и прикривање на културно наследство е кривично дело без преседан кога во тоа е вклучено највисокото тело на државата, која всушност треба да се грижи за него.
Потенцираме за јавноста, дека со Законот за утврдување на јавниот интерес и номинирање стратешки партнер за имплементација на проектот за изградба на коридорите 8 и 10 не е само културното наследство во ставено во опасност туку 8 други сфери во општеството регулирани со посебни закони, што е во спротивност со начелото на правна сигурност и владеење на правото. Впрочем, уставноста на овој ЗАКОН НАД ЗАКОНИТЕ, од кој потекнуваат овие небулозни измени во Законот за заштитата, не без причина е оспорен од Државната комисија за спречување на корупцијата уште во 2021. Цитирам: „Законот е со висок ризик за корупција и судир на интереси и ВО СУШТИНА ГО СУСПЕНДИРА ПРАВНИОТ СИСТЕМ ВО ДРЖАВАТА, исклучувајќи примена на други закони во целост или делумно. Донесениот закон и примената на одредбите на законот во пракса ќе значи кршење на начелата врз кои се темели борбата против корупцијата и судирот на интереси.‟ Дали Уставниот суд со донесување на одлука за непостапување на иницијативата на антикорупционерите направил „превид‟ и дозволил еклатантно урнисување на правниот поредок во државава заради нечии профитерски амбиции?
На крајот, господа пратеници, дали уништувањето на културното наследство е нашиот пат за ЕУ? Ги повикуваме претседателот на државата, г. Пендаровски, Министерството за култура, Управата за заштита на културното наследство, институциите од областа на заштитата, МАНУ и универзитетите, претставништвата на меѓународните организации за културно наследство во државата, граѓанските здруженија, правдољубивите граѓани и дипломатските претставништва, особено американската амбасада во Скопје, која со децении е клучен сојузник на државата во зачувување на културното наследство и подигнување на свеста на граѓаните за неговото значење преку многуте проекти финансирани со амбасадорскиот фонд за заштита на културното наследство, да се приклучат кон апелот да се повлечат спорните законски измени пред да биде доцна. Не постои начин, ниту какви било средства на светот што ќе може да го вратат уништеното културно наследство, кое не е само наше, туку е светско и треба да го оставиме за идните генерации“, велат од Македонското археолошко друштво.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Ви-фи зони во Чаршијата, обнова на дуќаните со буџетски средства и школи за занаети, вети Шукова

Кандидатката за градоначалничка на Скопје од СДСМ, Каја Шукова на Скопје ќе му ја враќа Чаршија со низа проекти. Ви – фи зони, обнова на дуќаните и отворање школи за занаети и мајсторски работилници се дел од ветувањата.
„Старата скопска чаршија е душата на Скопје. Денес Чаршијата е задушена од нечистотија, административен хаос и институционална негрижа, но таму каде што другите гледаат проблем, јас гледам можност. Нашиот план е јасен, визијата е конкретна – да ја вратиме Чарпијата на скопјани. Имаме решение за Чаршијата – секојдневно чистење, нова урбана опрема, јавно осветлување и ви-фи зони со почит кон автентичниот изглед. Имаме во план поддршка за дуќанџиите и занаетчиите со буџетски средства за реконструкција на дуќани со правна и финансиска помош, со отворени школи за занаетчии и мајсторски работилници. Нашата цел е Чаршијата конечно да добие еден центар за управување под целосна надлежност на Град Скопје без лавиринти меѓу институции туку ефикасна, брз и транспарентна администрација за сите што живеат и работат таму“, рече Шукова.
За културата и уметноста таа најави посебни проекти.
„Културата ќе добие вистински дом. Реновирање на Сули Ан, поддршка за студентите по ликовна уметност, отворање на арт – атељеа и културни програми. Уметноста не смее да живее во распаднати ѕидови. Исто така имаме план за развивање дигитална платформа за туристи и јазични обележја, подобрена пешачка структура и европски културни рути затоа што Чаршијата мора да привлекува туристи, да живее и да расте“, вели Шукова.
Сите проекти што ги наброја кандидатката за градоначалничка на Скопје вели дека не се само уште едно ветување туку визија што ја враќа Чаршијата како живо срце на Скопје.
Македонија
(Видео) Лукровски: Целосна дигитализација на услугите за искоренување на корупцијата и почит кон времето и довербата на секој карпошанец

Најавуваме целосна дигитализација на Општината за искоренување на корупцијата. Најскапиот документ не е оној што се плаќа, туку оној што се чека. Оној за кој не знаеш дали воопшто ќе го добиеш, велинСотир Лукровски, кандидат за градоначалник на општина Карпош од ВМРО-ДПМНЕ.
Во 2025 година, граѓанинот, додава тој, не смее да стои во ред само за печат.
„Да бара врски, во шалтери, да се додворува да заврши работа.
Општината повеќе не смее да биде зграда во која влегуваш со нервоза, а излегуваш со даден поткуп.
Таа пракса, драги мои карпошани ќе заврши.
Од првиот ден на моето управување ќе го искоренам чекањето, провизиите и рушветот, преку целосна дигитализација на сите општински процеси.
Општината мора да стане услуга до која ќе стигнеш од еден телефон, во било кое време и од било кое место. Нема повеќе враќање на шалтер, нема повеќе не е ова наша работа.
Јас нема да барам граѓаните да доаѓаат кај мене, туку општината да оди кај нив преку технологијата.
Ќе воведам апликација, каква што има секоја нормална, европска општина преку која ќе можеш со два клика, со матичен број и адреса, да поднесеш барање, да добиеш број и во секое време да го следиш статусот на решавање“.
Тоа, како што појасни одамна постои во светот, но кај нас не се воведува од добро познати причини.
„Затоа што кога има ред нема простор за корупција.
Ќе воспоставам прозорец за брзи услуги преку кој граѓаните веднаш ќе ги добиваат своите документи без зависност од расположението, или волјата на шалтерскиот работник.
Процесот ќе биде автоматизиран и целосно транспарентен.
Мојата цел е едноставна, една апликација за сите општински услуги.
Но дигитализацијата не е само екран и апликации, таа мора да донесе внатрешна дисциплина и одговорност.
Ќе воведам следење на секое барање. Кој службеник го примил, кој го одработил и за колку време го обработил.
Секој што ќе ја заврши работата навреме, или пред дадениот рок ќе биде награден, а оној што ја кочи постапката ќе мора да биде санкциониран.
Граѓанинот и јас ќе добиваме аларм кога предметот стои предолго“.
Според него, нема повеќе скриена одговорност.
„Се ќе биде видливо, мерливо и транспарентно.
Така функционира реалниот сектор од каде доаѓам.
Така ќе функционира и општина Карпош.
За оние што немаат пристап до технологија, ќе воведам дигитални советници во општината. Обучени лица што ќе им помогнат на граѓаните да ги поднесат граѓаните. Никој нема да биде исклучен.
Мојата визија е Карпош да остане општина без изговори и без поткуп. Кога граѓанинот ќе може да реши проблем со два клика, тогаш ќе знаеме дека живееме во модерна општина, со чесна управа.
Македонија
Српски државјани добија забрана за влез во земјата и парична казна од 4.000 евра за шверц на цигари, биле уапсени во Скопје

Основниот кривичен суд Скопје донесе пресуда врз основа на спогодба од Основното јавно обвинителство Скопје против двајца државјани на Република Србија за криумчарење цигари.
Двајцата осомничени, на 1 октомври, преку граничниот премин „Блаце“ влегле во земјава, избегнувајќи ја царинската контрола и пренеле непријавена акцизна стока – вкупно 2300 штеки од по 10 кутии цигари со косовски бандероли во вкупна вредност од 3.220.000 денари.
Цигарите ги пренеле во товарно возило во сопственост на правно лице од Србија, скриени во импровизирани бункери во приколката и ја избегнале царинската контрола. Цигарите биле откриени од полициски службеници кои го забележале камионот и го контролирале на улицата „Христијан Тодоровски Карпош“ во Скопје, додека во истото возило биле товарани цигари со македонски бандероли.
Согласно постигнатата спогодба која е потврдена од Судот, на обвинетите им е изречена парична казна од по 4.000 евра за секој, која се задолжени да ја платат веднаш и им е изречена казна протерување од земјата во времетраење од пет години.
Дополнително се одземени сите криумчарени цигари, камионот со приколка, 1.300 евра кои ги имале кај нив во моментот на сторување на делото и два мобилни телефони.