Македонија
Уставни судии, професори, НВО, експерти од Германија, ОБСЕ и ЕУ на дебата за воведување уставна жалба

Претседателката на Уставниот суд Добрила Кацарска и судиите Осман Кадриу и Татјана Васиќ Бозаџиева учествуваа на дебата организирана за заштитата на човековите права и слободи пред Уставниот суд од страна на Институтот за човекови права.
Кацарска имаше обраќање на темата „уставна жалба” и во оваа прилика пред претставници на невладиниот сектор и академската заедница ја изрази потребата од поддршка за проширување на надлежностите на Уставниот суд во заштита на слободите и правата.
„Уставотворецот останал недоречен. Од една страна гарантирајќи ја заштитата, а од друга не предвидел начин за уставна заштита на секое право, иако можноста за правна заштита како посебно овластување на неговиот носител да се обрати до државните органи со цел заштита на самото право, денес е стандард за секој правен поредок”, рече Кацарска.
Таа потенцираше дека со Уставот не е предвиден правен лек за нивна заштита по примерот на уставите на државите од регионот кои го познаваат овој правен инструмент именуван како уставна тужба, односно уставна жалба.
„Се поставува прашањето дали во ваква ситуација се остварува прокламацијата од член 9 став 1 од Уставот дека граѓаните се еднакви во слободите и правата, независно од основите наведени во истата одредба. Се разбира дека не. Еднаквоста во слободите и правата покрај во нивното остварување, значи дека сите тие треба да уживаат ист вид на заштита, што сега не е случај.
Токму во тоа е смислата на воведувањето на уставната тужба, односно тоа би значело уставна заштита и на правото на сопственост, правото на здрава животна средина, правото на образование итн. кои во ниту еден момент не може да се рече дека се помалку важни од оние кои се наведени во член 110 алинеја 3 од Уставот или не заслужуваат да бидат заштитени”.
Кон овие аргументи се приклучи и судијата Осман Кадриу потсети дека прашањето на уставна жалба е истакнувано во конкретни периоди, а последно во 2014-та година.
„Тогаш Владата имаше предложено уставни амандмани и меѓу нив имаше два амандмана за Уставниот суд. Првиот беше листата на права со кои ќе се даде уставно-судска заштита и второ уставна тужба и спроведување. Причините за неизгласување беа политички се разбира”, рече судијата Кадриу.
Во текот на дебатата беше поставено прашањето дали Уставниот суд може да најде друг начин за да ги прошири надлежностите од аспект да ги заштити сите права, а тоа да не зависи од политичарите, при што судијата даде свое мислење и кажа:
„Друга тема е што со овој Устав јасно се подвлечени надлежностите, Уставниот суд не може со својот акт ниту да ги проширува ниту скратува надлежностите. Судот постапува со своите надлежности исклучиво утврдени со Уставот. Јас како судија тврдам дека надлежностите на Уставниот суд не се остварени во целост, кога зборуваме за сегашното работење, но прашањето за воведување на уставна жалба и претседателката го има институционално поставено и кога ги покани клучните носители на државни органи. Прашањето на уставна тужба се постави тогаш и тие декларативно подджаа. Радува фактот на последната конференција претседателот на државата Стево Пендаровски даде поддршка на ова прашање и да видиме сега како ќе помине кај останатите политичари”, рече судијата Кадриу.
Дебатата се одржа на 11 декември, во рамки на проектот на Институтот за човекови права и покрај уставните судии присуствуваа експерти од Германија, претставници на ОБСЕ, членови на делегацијата на ЕУ ангажирани за проектот ИПА, професорите од Правниот факултет „Јустинијан Први“ при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје, Александар Спасов и Ана Чупевска, кои презентираа документ за јавни политики во кој е нагласена потребата од воведување на уставна тужба.
Во текот на дебатата исто така беа презентирани и останатите продукти од проектот „Уставниот суд – заштитник на човековите права“ како што се: Водичот за поднесување на иницијативи пред Уставниот суд, онлајн „Курс за заштита на човековите слободи и права пред Уставниот Суд на РСМ“ објавен на Академијата на Институтот за човекови права (https://app.ihracademy.org.mk/login) и анимирано видео за Уставот на Република Северна Македонија и основните човекови права и слободи наменето за ученици од основно училиште.
Во рамки на проектот на ИЧП беше организирана посета на Судот во Словенија во ноември 2023 година на којашто беа презентирани тамошните искуства, придобивки и аспекти на примена на уставна жалба.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
(Видео) Мишиќ: Итни и конкретни чекори за безбедни улици сега, не утре

Претседателката на Либерално-демократската младина (ЛиДеМ) и член на Извршниот одбор на ЛДП, Јелена Мишиќ, вели дека улиците стануваат бојно поле, а младите животи секојдевно згаснуваат.
„Последните трагедии низ Скопје ја покажаа суровата реалност – несоодветната инфраструктура, отсутната контрола и негрижата на институциите кои чинат живот. Ова не е статистика, ова е нечија судбина! Либерално-демократската партија бара итни и конкретни чекори! Пешачките премини не смеат да бидат избледени и невидливи, улиците мора да бидат јасно обележани, а хоризонталната и вертикалната сигнализација редовно обновувана. Несфатливо е во 21 век да бараме пешачки премин „на среќа“ или да газиме по избледени линии“, посочува Мишиќ во својата изјава.
Според Мишиќ, локалните власти мора веднаш да формираат Совети за безбедност во сообраќајот таму каде што ги нема, а во оние општини каде што постојат, да се ангажираат вистински професионалци кои ќе предложат одржливи решенија, затоа што без стручни луѓе, секоја мерка е само празен збор.
„Бараме да се воведат ‘платоа за забавување на сообраќајот’ пред училиштата и градинките, а брзината во централните подрачја да се ограничи на 30 км/ч. Ова не е популизам – ова спасува животи. Сообраќајниот хаос мора да се реши и преку паметно организирање на паркинзите, за тие да не претставуваат пречка, туку дел од решението“, порачува Мишиќ.
ЛДП, додава Мишиќ, нема да дозволи оваа тема да биде заборавена по неколку дена. Улиците мора да бидат безбедни за сите – сега, не утре!
Македонија
Ѓорѓиевски на средба со италијански експерт за сообраќајни решенија, Џовани Ботини

По повод конференцијата на тема „Нееднаквости: италијанскиот дизајн за подобар живот“, организирана од Амбасадата на Република Италија и ITA – Italian Trade Agency Skopje, во рамките на Italian Design Day, претседателот на ЗЕЛС и градоначалник на општина Кисела Вода, Орце Ѓорѓиевски, одржа состанок со дел од учесниците на настанот, кои ги претставија своите врвни достигнувања на светско ниво.
На продуктивниот работен состанок во просториите на Општина Кисела Вода присуствуваше Џовани Ботини, извршен директор на италијанската компанија „SYSTEMATICA”, како и професорите од Архитектонскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, проф. д-р Огнен Марина и проф. д-р Ана Тромбева Гаврилоска, заедно со советникот на градоначалникот за урбанистички прашања, Славе Трпески. Главната тема на дискусијата беше идентификувањето на сообраќајните предизвици и пронаоѓањето на иновативни решенија за нивно надминување, со посебен фокус на Општина Кисела Вода и поширокото подрачје на Скопје.
Кога станува збор за решавање на урбаните сообраќајни проблеми, малку компании можат да се пофалат со искуство како “SYSTEMATICA”. Оваа италијанска фирма стои зад некои од најуспешните проекти за транспортно планирање во светот – од Милано, Рим и Торино до Лос Анџелес и Дубаи. Нивниот пристап се базира на детална анализа на сите можни транспортни решенија, со цел креирање долгорочни, одржливи стратегии кои ја подобруваат функционалноста на градовите.
Градоначалникот Ѓорѓиевски ја нагласи важноста на ваквата експертиза во контекст на се’ поголемите предизвици со кои се соочуваат македонските градови.
– Урбаните средини се менуваат, бројот на возила расте, а со тоа и потребата од добро осмислени решенија. Само преку стратешко планирање и соработка со докажани експерти како “SYSTEMATICA” можеме да изградиме функционален, ефикасен и модерен транспортен систем. Нашата обврска е да донесеме решенија што ќе обезбедат подобар квалитет на живот за сите граѓани, истакна Ѓорѓиевски.
Во рамки на средбата се дискутираше и за големиот успех на Меѓународниот конкурс за Расадник што го реализираше Општина Кисела Вода, првиот ваков конкурс во Македонија после 1965 година. Проектот привлече огромно внимание, не само во домашната јавност, туку и во светските стручни кругови. Жирито беше составено од меѓународни експерти, вклучително и реномиран професор од Италија, а поддршка стигна и од домашните релевантни институции – Архитектонскиот факултет во Скопје, Комората на овластени архитекти и инженери и Асоцијацијата на архитекти на Македонија.
Заклучокот од средбата беше јасен – само преку силна соработка меѓу локалните власти, академската заедница и меѓународните партнери можеме да создадеме одржливи, паметни и ефикасни решенија кои ќе ја дефинираат иднината на македонските градови.
Italian Design Day е проект на италијанското Министерство за надворешни работи со кој се промовира дизајнот како универзална експресија на „Made in Italy”. Овој ден се одбележува со богата програма од настани организирани од италијанските амбасади низ целиот свет.
Македонија
Истрага против дилер на марихуана во Тетово

Основното јавно обвинителство Тетово донесе Наредба за спроведување истражна постапка против едно лице за кривично дело- Неовластено производство и пуштање во промет наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од член 215 став 1 од Кривичниот законик.
При претрес во домот на осомничениот, во рамките на оперативна полициска акција, пронајдени се 126,95 грама марихуана во поделена во 85 зипер ќесички подготвени и наменети за натамошна недозволена продажба. Исто така, од осомничениот 37-годишен тетовец се одземени и парични средства во вкупен износ од 71.700 денари за кои постои сомнение дека потекнуваат од илегална продажба на дрога.
Бидејќи постои опасност од бегство, можност за влијание врз сведоци и ризик дека осомничениот би можел да го повторува делото, јавниот обвинител до судијата на претходна постапка достави предлог за определување мерка притвор.