Македонија
Хелсиншки бара да се покренат постапки против насилниците и дел од полицајците на протестот за „Монструм“
Институциите да покренат постапки против насилниците од толпата, полициските службеници кои ги пречекориле овластувањаѕа и поттикнувачите на меѓуетничка омраза, порача Хелсиншкиот комитет за човекови права во извештајот во врска со насилниот протест по пресудите за случајот „Монструм“.
Од Хелсиншкиот комитет велат дека судската постапка во врска со петкратното убиство извршено на 12 април 2012 година во околината на Смилковското Езеро, ја бранува домашната јавност повеќе од осум години. За сиот овој период судските одлуки, кои се носат од страна на Основниот и Апелациониот кривичен суд – не поминуваат без насилство и говор на омраза, кој се истура на улиците и социјалните мрежи.
Првиот насилен протест на незадоволни граѓани од пресудата на Основниот кривичен суд Скопје се случи на 4 јули 2014 година, односно четири дена по објавувањето на првата пресуда на 30 јуни 2014 година. Тогаш со повреди се здобија дваесетина полицајци и беа приведени шест демонстранти. За време на протестот, во опасност беа доведени животите на мирните учесници на протестот и случајните минувачи. На 14 декември 2015 година Апелациониот суд Скопје ја потврди првостепената пресуда и изречените доживотни затворски казни. По објавувањето на оваа пресуда, повторно беше закажан и одржан насилен протест. Воедно, иако имаше подоцнежни протести, кои беа релативно помирни, сепак насилните протести се враќаат на сцена по секоја донесена судска одлука, практика што го става на тест не само судството, туку и целокупното македонско општество.
„Од 2015 година наваму, во јавноста циркулираа многу шпекулации дека невини луѓе се предмет на прогон, поради што и можеме да претпоставиме дека истите имаа влијание на одлуката на Врховниот суд постапката да се повтори од почеток. Во повторената постапка, обвинетите преку нивните бранители имаа можност за изнесување нови факти и докази, при што сите процесни дејствија им стоеја на располагање. Сепак, имајќи го предвид образложението на последната пресуда на Основниот кривичен суд Скопје, одбраната не истакнала нови факти и нови докази, а повторното изведување на доказите, реконструкцијата на настаните и другото, не укажале на поинаква фактичка состојба од веќе утврдената. Така, на 23 февруари 2021 година Основниот кривичен суд Скопје во повторената постапка за случајот „Монструм“ ја објави својата пресуда, според која за тројца обвинети изречени се доживотни затворски казни, за двајца обвинeти изречени се затворски казни од 15 и 9 години затвор, додека еден обвинет е ослободен од вина“, велат од Хелсиншкиот комитет.
Во однос на последните протести што се одржаа на 26 февруари, од Хелсиншкиот оценуваат дека имајќи го предвид насилството на претходниот протест одржан на 29 јануари, кога беа фрлани камења, скршени стаклата и оштетен влезот на МНР при обидот демонстрантите да се приближат до ОЈО, полицијата овој пат ги задржала граѓаните и не им дозволила да се приближат до зградата на кривичниот суд. Самото такво постапување на полицијата од страна на групата било примено како забрана на нивното уставно право на протест. Од друга страна, аргументот на полицијата е дека се работи за безбедносна проценка протестот да биде задржан на потегот ТЦ Мавровка – Бит-пазар, заради тоа што во толпата имаше една исклучително насилна група, веројатно составена од навивачи и помлади учесници на протестот, кои носеа фантомки на главите и беа наоружани со камења и други тврди предмети во рацете.
„Од новинарските прилози, од една страна, забележливо е прекумерното насилство на малубројната, но исклучително насилна група учесници на протестот провокатори, од чии дејствија исходот е 11 повредени полицајци, а од друга страна забележливо е прекумерното насилство и пречекорувањето на овластувањата на полицијата кон мирните учесници на протестот. Тврдењата дека полицијата ги пречекорила своите овластувања, а дел од учесниците на протестот го злоупотребиле своето уставно право на протест, најдобро ги поткрепува фактот што двајца новинари беа нападнати на протестот, едниот од страна на непознати лица, дел од толпата, другиот од страна на полицијата. Така, за нападнатиот новинар на ‘Слободен печат’, преку нивниот профил на Твитер, медиумот информираше дека бил нападнат од полициски службеник, при што насилно му бил одземен уредот за снимање и му ги избришале сите видеоматеријали. Сепак, видно од извадок од билтенот на дневни настани објавен на веб-страницата на МВР, забележан е единствено нападот на новинар од страна на непознати лица дел од толпата, што е и единствен евидентиран настан во врска со петочниот протест“, додава Хелсиншкиот комитет.
Се додава дека социјалните мрежи вриеле од говор на омраза од двете страни.
„Анализа на коментари дадени на влијателните портали на македонски и албански јазик, за жал, нè враќа на реториката и наративот пред/по конфликтот од 2001 година. Преовладуваат закани со смрт кон одредени политички лидери, а особено кон специјалната јавна обвинителка Фатиме Фетаи, како и повици за обединување по етничка линија за насилно решавање на односите со другата етничка група и слично“, наведува Хелсиншкиот комитет.
Изнесеното во овој извештај и далекусежните реперкусии врз општеството од ваквите случаи, кои се обременети со етнички и политички предзнак, укажува на неопходноста од брзо и професионално реагирање на институциите надлежни за истрага и санкционирање на прекршителите на законот. Хелсиншки порача дека Основното јавно обвинителство во координација со Министерството за внатрешни работи, треба да го пронајдат и приведат секој кој го прекршил законот, без разлика дали се работи за насилен учесник на протестот или активен профил на социјалните мрежи кој шири меѓуетничка омраза. По комплетирање на доказите, против овие лица треба да се покренат обвиненија пред надлежните судови затоа што овие конкретни физички лица се вршители на насилствата и поттикнувачи на меѓуетничката омраза, а не целите етнички заедници.
Секторот за внатрешна контрола при Министерството за внатрешни работи, треба да отвори интерни постапки за испитување на поведението на полициските службеници, кои, видно од снимките од протестот, ги пречекориле своите овластувања, затоа што кон мирните учесници на протестот употребиле непропорционална сила. Истовремено, потребно е испитување на поведението на полициските службеници кои ги спречиле присутните новинари на протестот слободно и објективно да информираат, имајќи го предвид фактот дека бил вршен притисок врз конкретни новинари да се избрише снимениот материјал.
Детално да се истражат сите напади на новинари и лица кои известувале за протестот без разлика од кого се нападнати, да се лоцираат извршителите и да се покренат обвиненија кон одговорните лица.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
(Фото) Утре масовни протести за смртта на Фросина, точно на пладне во Кавадарци, во 17 часот пред Универзална во Скопје
Утре точно на пладне се организира протестен собир во Кавадарци за да се оддаде почит нa Фросина Кулакова од Неготино, која беше прегазена додека поминуваше пешачки премин на булеварот „Партизански одреди“ во близина на Универзалната сала во Скопје.
Граѓаните во голем број веќе се организираат на социјалните мрежи.
За утре во 17 часот, пак, е најавен голем собир и во Скопје.
„Ве известуваме дека на ден недела, 02.02.2025, во 17:00 часот ќе се одржи протест на булевар Партизански Одреди, кај Универзална сала. Случајот со Фросина Кулакова не е изолиран, се повторуваат истите случаи на неконтролирано возење со години, се повторува неказнувањето и недолжното згаснување на животи. Фрустрирани од состојбите што не се менуваат, повикуваме на изразување на граѓански револт.
Системот ги отфрла децата и младите кои поради недоволна грижа го избираат погрешниот пат. Институциите не се координирани и тоа доведува до млади кои не ја добиваат потребната поддршка за да бидат активни чинители во општеството. Тој недостиг на поддршка резултира до сѐ почести фатални последици.
Протестот има за цел да адресира три главни проблеми:
1. Нефункционалност на системот за заштита на децата и младите кои се во судир со законот
2. Недоволна безбедност во градовите
3. Глорификација на девијантно однесување
Алките во системот за работа со деца и млади во судир со законот не функционираат.
Институциите не настапуваат координирано за идентификување на едата и младите во судир со законите, а тие кои веќе се идентификувани не ја добиваат функционалната грижа за да се изградат во корисни и чесни граѓани на општеството. Дополнително, урбаната инфраструктура не ја осигурува потребната безбедност.
Неопходно е градовите да можат да гарантираат безбедни услови за живот. За крај, од
исклучителна важност е да се поттикне јавната свест кон гласно осудување на глорификацијата на девијантното однесување. Круцијално е да се информираат граѓаните за последиците од возвишувањето на неказнивоста и заобиколувањето на правилата“, стои во најавата од иницијативата #КојЕСледен?
22-годишната девојка пред три дена беше прегазена од дваесетгодишниот Васил Јованов од Скопје, кој возел пијан, без возачка дозвола и минал на црвено светло, додека таа минувала на пешачки премин.
На 20-годишниот скопјанец осомничен за смртта на Фросина му беше определена мерка притвор од 30 дена, а за него и претходно имало кривични пријави за друга сообраќајна незгода и за недозволена употреба на дрога.
Стотици граѓаните и вчера на мирен собир запалија свеќи и положија цвеќе пред фотографијата на Фросина, а потоа маршираа до скопскиот кривичен суд каде со извалкани раце од црвена боја извикуваа „Убијци!“.
Преку написите како „Врските не враќаат човечки живот“ и „Не е несреќа, туку убиство“ тие побараа одговорност од институциите за Фросина и за сите жртви во сообраќајни незгоди.
Македонија
(Фото) Симулациска вежба за проверка на функционалноста на системот за безбедност
Денеска на автопатот Петровец – Скопје, кај клучката Кадино, во организација на Министерството за внатрешни работи беше изведена голема симулациска вежба со подготвено сценарио за прикажување на одговор на настаната ситуација од сообраќајна несреќа. Беше прикажана сообраќајна несреќа помеѓу комбе, во кое се превезуваат мигранти, и патнички автобус, а во која има поголем број на повредени лица и жртви.
Целта на вежбата беше да се проверат капацитетите, можностите и подготвеноста на припадниците на институциите како Министерството за внатрешни работи, Министерството за здравство, Бригадата за противпожарна заштита при град Скопје, Службата за итна медицинска помош и Црвениот крст, во еден координиран пристап за одговор при вакви и слични состојби и декларирање на нови можности за унапредување на меѓуресорската и меѓуинституционалната соработка на сите релевантни чинители.
Директорот на Бирото за јавна безбедност при МВР, Александар Јанев го истакна своето задоволство што полицијата и сите други институции одговорија професионлно и правилно на сценариото кое за нив било реалност бидејќи сите тимови кои одговараа на лице место мислеле дека одговараат на вистински настан.
„Морам да изразам задоволство за одговорот на полицијата, каде што практично за неполни 7 минути бевме први на лице место. Затворањето и регулирањето на сообраќајот и првата помош се случија за околу 14 минути што реално е добар одговор, и истото се однесува и на Противпожарната бригата и Црвениот крст. Во принцип сите институции одговорија добро на вежбата, на сценариото кое беше реално. Тимовите кои одговараа на лице место практично не знаеја дека одговараат на замислена вежба туку на реално и вистински настан. После вежбата ќе имаме сите институции заедничка анализа на резултатите и ќе понудиме системски подобрувања онаму кадешто е потребно. Планираме и во иднина низ вакви симулациски и практични вежби да се подигне севкупната подготвеност на институциите во системот со цел зголемување на безбедноста на граѓаните бидејќи навремените и правилни реакции од сите вклучени во системот значи намалување на штети и спасување на животи во вакви ситуации. Полицијата и за добро и за лошо секогаш е прва на лице место на настанот и ќе продолжиме да работиме, да се унапредуваме со цел да ги штитиме граѓаните и нивната безбедност.“, потенцираше директорот Јанев.
Вежбата започна со движење на комби кое превезува десетина мигранти по надвозникот кај клучката Кадино, кое е следено од полициско возило и кое не застанува на дадените сигнали. Тоа со цел да и избега на полициската патрола, ја зголемува брзината на движење и се движи по обратната насока кон патарината Петровец, каде наидува патнички автобус и предизвикува директен судар со автобусот, при што има поголем број на повредени и жртви.
Во текот на вежбата, припадниците на Противпожарната бригада го гаснеа пожарот предизвикан од судирот и со сечење на одредени делови на возилата извлекуваа повредени лица. На лице место од страна на Итната медицинска помош и Црвениот крст се укажуваше помош на повредените лица на лице место – тријажа и транспортирање со хеликоптер и амбулантни возила до болничките установи. Припадниците на МВР го обезбедуваа местото на настанот, го пренасочуваа сообраќајот, преземаа мерки за обезбедување на сите лица во сообраќајната несреќа, утврдуваа идентитет, како и фаќање на криумчарите на мигранти, а најтешките пациенти беа пренесувани со хеликоптер за медицински транспорт на МВР. Медицинските установи со своите капацитети и расположливи средства и човечки ресурси укажуваа медицинска помош на повредените.
Вежбата се одвиваше на повеќе локации како Центарот за известување и координација на МВР, болниците, Итната медицинска помош и Бригадата за противпожарна заштита.
Ваквите активности треба да придонесат во унапредување на координацијата на институциите при одговор и решавање на кризни ситуации од поголем обем, со цел градење квалитетен систем на менаџирање со кризи кој ќе го штити животот и имотот на граѓаните.
Македонија
Јанев: Мапирани се црните точки низ државата, нѝ требаат системски решенија за безбедноста во сообраќајот
Директорот на Бирото за јавна безбедност, Александар Јанев, изјави дека се направени детални анализи на сообраќајната ситуација во државата, при што биле мапирани критичните точки со најголем ризик за сообраќајни несреќи.
„Проблемот со сообраќајот е согледан и анализиран. Мапирани се критичните точки низ целата држава, не само во Скопје. Започнуваме со системски пристап за зголемување на безбедноста, во соработка со Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот и сите релевантни чинители“, истакна Јанев.
Тој кажа дека прекршувањето на сообраќајните правила може да има фатални последици и повика на поголема свест кај граѓаните.
„Не може ако знакот е 60, некој да вози 100. Ако е 100, да вози 200. Работиме на законски измени, со кои мерките ќе бидат порестриктивни, а казните повисоки. Но најважно е да ја промениме свеста – доколку не го почитуваме ограничувањето и возиме со несоодветна брзина, ние стануваме потенцијални убијци на патот“, предупреди Јанев.
Дополнително, директорот изрази загриженост за учеството на малолетници во сообраќајот и апелираше до родителите да не дозволуваат нивните деца да управуваат возила без соодветни дозволи.
„Како родител и како предводник на институција, сметам дека мора да ја подигнеме нашата лична свест. Не треба да им овозможуваме на малолетници пристап до моторцикли и други возила без возачка дозвола. Тоа претставува огромен ризик за нивниот живот и за безбедноста во сообраќајот“, додаде Јанев и најави дека ќе следуваат системски мерки за подобрување на безбедноста, со фокус на технологијата и елиминација на човечкиот фактор во одредени сегменти, со цел поголема ефикасност во контрола на сообраќајот.