Македонија
Ѓуровски: Руските разузнавачки служби имаат продор на Балканот и во Северна Македониja
Професорот по безбедност, Марјан Ѓуровски, истакна дека Руската Федерација го искористила неснаоѓањето на Европската Унија и притоа си создала простор во претстојниот период да користи класични политички средства за влијание преку продор на руските разузнавачки служби во регионот на политичките и во бизнис-круговите на одделните земји за економски и енергетски средства за влијание.
Притоа, потенцира Ѓуровски, таа прави обид да го прошири своето влијание преку медиумите, културата, академската средина, преку разни владини и невладини организации, кои потекнуваат од Руската Федерација или се формирани во одделните земји, употребува разни групи, како и Руската православна црква.
Обраќајќи се на свеченото отворање на регионалната школа за безбедност „Надворешните актери и нивното влијание на регионалната безбедност и евроинтегративниот процес на Западен Балкан“, во организација на Фондацијата „Конрад Аденауер“, Центарот за европски студии „Вилфред Мартенс“ и Универзитетот „Св. Климент Охридски“ – Битола, Ѓуровски додаде дека многумина на пораките за ризиците што произлегуваат од кинеското и руското влијание на овој дел од Европа гледаат со иронија.
„Многумина на нашите денешни пораки за ризиците што произлегуваат од кинеското и руското влијание на овој дел од Европа ќе гледаат со иронија, а можеби и со потсмев, но воедно останува нејасно зошто ненаоѓајќи го своето место и простор тука дома, се одлучуваат да заминат, да ја побараат својата иднина во западниот свет, како СР Германија, САД, Австралија. Доколку не се сложуваат со нас, а воедно ги нагласуваат кинеските вредности и влијанија, останува неодговорено прашањето зошто во најголемиот дел, наместо во Берлин, некои денес не размислуваат својата иднина и работа ја побараат во Пекинг, Москва или, пак, во западниот свет“, нагласи Ѓуровски.
Тој потенцира дека Балканскиот Регион е дел од хибридниот конфликт меѓу Западот, од една страна, и Руската Федерација и НР Кина, од друга. Според него, потребно е да се подигне нивото на свесност за ширењето на влијанието на новите надворешни државни актери и интереси на Балканот, кое, како што вели, е силно изразено и негативно за регионот.
Според Ѓуровски, новите државни актери имаа цел да го запрат или забават процесот на проширувањето на НАТО во регионот, да ја прошират енергетската зависност во регионот, посветени се да го забават процесот на ЕУ-интеграцијата во регионот и да проектираат мека сила во регионот преку сите можни инструменти на националната моќ.
„Интенција е да се креира замрзнат конфликт или статус кво во регионот. Преку пласирање лажни вести се форсира стратегијата на неутралност на Балканот убедувајќи ги граѓаните на земјите од регионот да останат надвор од НАТО и ЕУ. Тоа е користење нелинеарен пристап за креирање перцепција дека западните вредности се погрешни наспроти играње на картата на националните чувства на граѓаните бидејќи повеќето сме свртени кон минатото и оптоварени со него“, напомена Ѓуровски.
Инаку, доколку западните држави сакаат да запре процесот на стагнација во регионот, професорот Ѓуровски смета дека политиката на европските интеграции не треба да биде политика на стапот и морковот, тука преку реални и видливи политики на интеграција на Западен Балкан ќе се придонесе да запре дезинтеграцијата и наместо умови надвор, да извезуваме успешни приказни.
Според Ѓуровски, денес американско-германското сојузништво и заедничкиот пристап е клучот за влијателен евро-атлантски клуб и фукционален и стабилен Западен Балкан.
„Кина и Русија се актери, кои како стратешки ривали на западниот модел на општество имаат разни идеи за демократијата, владеењето на правото и слободата на религијата. Кинеските амбиции оправдано будат страв во ЕУ. Се стравува дека корупцијата може да продолжи да расте поради евтините пари. Кај многу проекти станува збор за одобрување заеми од кинеските банки. Кинезите не бараат демократија и правна држава кога одобруваат финансиски заеми, што го олеснува задолжувањето на земјите што сѐ уште не се членки на ЕУ (Албанија, Северна Македонија, Србија, Црна Гора и Босна и Херцеговина). На овој начин се гради корозивен капитал, односно дипломатија на лихварство“, заклучи професорот Ѓуровски.
Во рамките на свеченото отворање воведни предавања и свое обраќање имаа Стево Пендаровски, претседател на Република Северна Македонија, Ханс-Герт Потеринг, поранешен претседател на Европскиот парламент и висок претставник за европски прашања при Фондацијата „Конрад Аденауер“, Вернер Фаслабенд, претседател на Академскиот совет на Центарот на европско образование, Вилфред Мартенс од Брисел и поранешен министер за одбрана на Австрија, УКЛО, Анке Холштајн, амбасадор на Сојузна Република Германија во земјата, Кејт Мари Брнз, амбасадор на САД во Северна Македонија.
Според најавите, активно учество на тридневната конференција, која се одржува на хибриден начин, зедоа истакнати експерти и студенти од СР Германија, Австрија, Белгија, Република Северна Македонија, Република Албанија, Република Грција, Република Србија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Светна новогодишната елка! Отворен и Божиќниот маркет во Скопје
Во Скопје вечерва светна новогодишната елка и официјално беше отворен Божиќниот маркет, со што симболично беше означен почетокот на празничната магија во главниот град.
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓоргиевски, им се заблагодари на скопјани, особено на најмладите, за масовното присуство, радоста и позитивната енергија што, како што наведе, заеднички ја споделиле на настанот.
„По години сивило, Скопје повторно блесна“, порача Ѓоргиевски, додавајќи дека со оваа церемонија градот направил значаен чекор напред кон визијата да се развива рамо до рамо со современите европски градови, преку создавање настани што носат заедништво и радост за сите генерации.
Градоначалникот оцени дека оваа вечер ќе остане запишана и ќе прерасне во убава традиција, упатувајќи благодарност до сите граѓани што со своето присуство ја направиле ноќта посебна.
„Време е Скопје повторно да живее со светлина, насмевки и празнична топлина“, порача Ѓоргиевски.
Со свеченото украсување и отворањето на Божиќниот маркет, Скопје официјално влезе во празничниот период. Ѓоргиевски претходно денес најави повеќе настани во таа насока.
Во периодот од 15 до 31 декември секојдневно од 18 часот ќе има празнична програма со музички настапи, диџеј сетови уметнички изведби и бројни изненадувања. Секој викенд од 12 до 14 часот содржините се целосно посветени на најмладите со анимации, креативни работилници, интерактивни активности и празнични изненадувања.
„Ова е почеток на нешто ново, магично и возбудливо за нашиот град. Првпат во историјата Скопје ќе ја дочека новата 2026 година со вистинска новогодишна зимска бајка. Настан кој ги обединува сите генерации од најмладите до највозрасните заедно се семејствата, пријателите, сограѓаните. Скопје конечно ќе покаже дека може да биде весел, модерен и динамичен град, град кој наликува на светска метропола во срцето на Балканот“, вели градоначалникот Ѓорѓиевски.
Централниот дел од новогодишната програма започнува на 27 период во кој градоначалникот Ѓорѓиевски смета дека Скопје ќе живее во полн празничен ритам. Напладне на Плоштад Македонија ќе дојде дедо Мраз со подароци и изненадувања за сите присутни.
Посебна можност во празничните денови Град Скопје ќе им даде на талентираните средношколци.
„Публиката ќе има можност да ги слушне најталентираните скопски средношколци кои ќе настапат со свои музички изведби и свои бендови. Во програмата се вклучени сите средни училишта на градот Скопје како дел од заложбата за поттикнување на младинската креативност и активно учество во културниот живот на нашиот град. Ги поканувам сите граѓани, сите семејства и посетители заедно да ја започнеме новата традиција и да бидат сите дел од новогодишната магија создавајќи Скопје исполнето со светлина, радост и позитивна енергија“, повика градоначалникот Ѓорѓиевски.
Тој кажа дека имал само една желба околу дочекот, забавата да ја направам домашни музички ѕвезди, па за дочекот се најавени Каролина Гочева, Тамара Тодевска, Миле Кузмановски, Огњан Здравковски, Куку Леле, Лара, Пајак, Два Бона и Тина Перовска.
Зимската бајка Град Скопје ја организира со финансиска поддршка од Државната лотарија на Македонија.
Македонија
Првите подводни археолошки истражувања во Преспанското Езеро открија редок органски материјал
Преспанското Езеро годинава е во фокусот на значаен археолошки настан, откако за првпат во овој регион беа реализирани подводни археолошки истражувања, кои донесоа исклучително вредни откритија за културното наследство на Северна Македонија.
Истражувањата се спроведуваат од НУ Завод и музеј – Битола и Граѓанската организација за развој на алтернативен туризам „Љубојно“, во рамките на проектот ACT4PRESPA. Целта е идентификација, документација и заштита на археолошките богатства во и околу Преспанското Езеро.
Во првите две фази, стручен тим спроведе рекогносцирање на македонскиот дел од преспанското крајбрежје, од границата со Република Грција до границата со Република Албанија. При тоа беа евидентирани и документирани 11 археолошки локалитети. Како најзначаен се издвојува локалитетот во близина на селото Наколец, каде што започнаа сондажни археолошки истражувања, реализирани во два циклуси.
„Ова е исклучително значаен момент за Преспа. За првпат имаме можност да навлеземе во археологијата на езерото и да откриеме слоеви од минатото кои досега беа целосно непознати“, изјави Орданче Петров, раководител на тимот за подводна археологија.
Поради повлекувањето на нивото на езерото, дел од локалитетите излегоа на копно, што овозможи детални сондажни истражувања. На локалитетот кај село Наколец е откриен дел заштитен со дрвена палисада, како и голем број движни археолошки предмети. Особено значајно е откривањето на предмети изработени од органски материјали – дрвени алатки, рачки, чешли и конструктивни елементи.
Станува збор за прв и засега единствен пример на зачувани органски материјали од археолошки локалитет во Македонија, датиран од крајот на XIII до крајот на XIV век. Локалитетот кај Наколец претставува и прв познат пример на благороднички имот во македонската археологија од XIV век.
„Зачувувањето на органски материјали е навистина невообичаено. Милот и тињата на езерото создаваат средина без кислород која ги штити објектите од распаѓање, што ни овозможува уникатен увид во минатото“, објаснува Петров.
Првичните анализи укажуваат дека средновековните жители на Преспа претежно се занимавале со земјоделство, а не со риболов, што е неочекувано со оглед на близината на езерото. Податоците, исто така, сугерираат дека Преспанското Езеро во минатото било значително помало.
„Исклучителните наоди од истражувањата кај село Наколец се од непроценлива важност не само за македонската, туку и за балканската и европската археологија. Тие го збогатуваат културното наследство на Преспа и претставуваат значаен потенцијал за развој на културниот туризам во регионот“, изјави д-р Мери Стојанова, координатор на проектот ACT4PRESPA од НУ Завод и музеј – Битола.
Керамичките и металните предмети се депонирани во Завод и музеј – Битола, додека органските материјали се испратени на специјализирани конзерваторски истражувања во Лајбниц-центарот за археологија во Германија. Процесот се очекува да трае најмалку една година, по што предметите ќе бидат презентирани пред јавноста.
Истражувањата се реализираат со активна поддршка од локалната заедница, која во повеќе наврати пријавувала пронајдоци и учествувала во заштитата на локалитетите.
Проектот ACT4PRESPA се спроведува во рамките на програмата на Европската Унија за одржлив развој на регионот на Преспанското Езеро, преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој.
Македонија
Дел од Општина Центар утре без вода поради уличен дефект
Од ЈП „Водовод и канализација“ информираат дека утре, 16 декември 2025 година (вторник), поради уличен дефект на булеварот „Св. Климент Охридски“, спроти Соборниот храм, ќе има прекин на водоснабдувањето.
Без вода ќе останат корисниците на потегот од крстосницата со булеварот „Партизански одреди“ до паркингот ЈАТ.
Прекинот е најавен во периодот од 08:30 часот до завршување на санацијата на дефектот, соопштуваат од претпријатието.
Засегнато подрачје е Општина Центар.

