Македонија
Јаневска: Продолжува поддршката за студирање на најдобрите светски универзитети

Владата и Министерството за образование и наука продолжуваат да обезбедуваат финансиска поддршка за граѓаните на Македонија кои ќе се запишат на додипломски, постдипломски или докторски студии на некој од најдобрите светски универзитети според Шангајската ранг листа. Конкурсите за доделување на стипендии за академската 2025-2026 година се објавени, а крајниот рок за аплицирање е 12 септември.
За ова денеска информираше министерката за образование и наука Весна Јаневска, која потсети дека станува збор за мерка што веќе 15 години ја спроведува државата, но овој пат, со одредени модификации на условите за корисниците по стекнувањето на дипломата.
„Целта на измените е да се обезбеди ефективност на оваа мерка која, чини многу пари, ако се има предвид дека студирањето на најдобрите универзитети е исклучително скапо и на годишно ниво исплаќаме до 40.000 американски долари само за покривање на уписнината, а дополнително се покриваат и трошоците за живот, сместување и превоз на нашите студенти“, рече Јаневска.
На конкурсите можат да аплицираат македонски граѓани кои во академската 2025/2026 година ќе се запишат на еден од првите десет рангирани универзитети од сите области, односно на еден од првите сто рангирани универзитети од областа на техничките науки, архитектурата, градежништвото, математиката, меѓународното право, економијата и финансиите, физиката, биологијата, хемијата, медицинските науки и генетиката, согласно последната објавена листа на Центарот за универзитети од светска класа при Шангајскиот Џио Тонг универзитет.
Кандидатот треба да има соодветно претходно образование и соодветен просечен успех кој е наведен во конкурсот и да не е корисник на било каква стипендија од друг давател во моментов. За стипендистите останува обврската по стекнувањето на дипломата, да се вратат во Македонија и да работат двојно повеќе време од времето на студирањето.
„Има неколку новини во конкурсот. По враќањето стипендистите треба да се пријават во МОН и за прв пат, да се регистрираат на посебен дигитален регистар (e-registar.mon.gov.mk), што го воведуваме оваа година, а кој ќе биде споделен со државните органи, универзитетите и стопанските комори, во насока на полесно наоѓање соодветен работен ангажман. Ако на студентот не му биде понуден ангажман во рок од шест месеци, не му престанува обврската да работи во државата“, информираше Јаневска.
Ако пак студентот, во рок од три месеци по дипломирањето се вработи во некоја компанија од Fortune top 500 листата во странство, тогаш надвор од Македонија може да остане најмногу до три години, со цел, како што рече министерката, стекнување на меѓународно корпоративно искуство, по што почнува да му тече обврската да работи во својата држава двојно повеќе време од времето на студирање.
„Доколку кандидатот одлучи да не се врати во државата, односно не ги исполни обврските од потпишаниот договор, ќе мора да ги врати средствата, онолку колку што министерството му исплатило за студирање и тоа најдоцна во рок од две години по завршувањето на студиите. Во минатото се бараше враќање на десеткратно поголем износ, што всушност беше неприменлива договорна одредба“, додаде министерката.
Осврнувајќи се на дигиталниот регистар на стипендисти во странство, Јаневска посочи дека целта е во него да се пријават сите завршени и тековни студенти во странство кои користат стипендија од МОН, за да може државата да има увид во состојбата на секој стипендист.
Регистарот содржи податоци за студентот, видот на студиите, периодот на студирање, работен статус, контакт податоци и слично и секој ќе треба најмалку еднаш годишно да ги ажурира своите податоци доколку има било каква промена. Студентот може да одбере неговиот профил да биде видлив и така полесно ќе се вмрежува со други студенти, со научни и образовни установи и со работодавачи.
„Веќе сме во комуникација со многу од студентите да се пријават во регистарот и бидејќи тоа може да им донесе само корист, очекувам соработка и постапување. А задоволство ми е да споделам и дека Министерството за образование и наука веќе започна соработка со неколку дипломирани студенти, кои имаат желба и со голем ентузијазам работат на развој и промоција на својата држава“, рече министерката.
Јаневска ги повика сите заинтересирани да ги погледнат условите во конкурсите и доколку ги исполнуваат, да ја искористат можноста што досега ја искористија околу 400тини македонски граѓани, да го надградат своето знаење на реномирани светски универзитети.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Над 500 административци од Скопје денес ги почнаа тренинзите за поголема професионалност, етика и транспарентност

Министерството за јавна администрација, денеска, го одржа првиот дел од најголемата програма за професионален развој на административни службеници во историјата на државата. Генеричките обуки, кои се спроведуваат под слоганот „Инвестицијата во административните службеници е инвестиција во иднината на јавниот сектор“, во првата фаза ќе опфатат 1.000 службеници од разни институции. Првите обуки почнуваат во Скопје со учество на над 500 административни службеници, кои ќе минат низ систематски и стандардизирани тренинзи.
На свеченото отворање, на кое присуствуваа претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, многубројни министри, претставници на дипломатскиот кор, претставници на меѓународните и на граѓанските организации и други гости, обраќања имаа премиерот Христијан Мицкоски и министерот за јавна администрација, Горан Минчев, кој истакна дека генеричките обуки се првиот чекор кон создавање професионална, етичка и одговорна администрација, која работи во служба на граѓаните.
„Тие се првиот чекор кон создавање службеници што ќе ја познаваат суштината на јавната служба, како и професионалноста, етиката, одговорноста, транспарентноста. Без овие основни вредности, ниеден закон, ниедна стратегија, ниедна визија нема да може да се реализира. Но, она што е особено важно е дека овие обуки не се само за административните службеници – тие, пред сè, се во функција за граѓаните. Со овие обуки ние инвестираме во вработените затоа што посилна и пообучена администрација значи посилна и поуспешна држава за сите нас“, рече министерот Минчев.
Тој ја нагласи и важноста на Академијата за јавни службеници, прва институција од ваков вид во земјата, која ќе претставува „срце на модерната администрација, куќа на знаењето и лабораторија на нови идеи“.
„Со зајакнување на знаењето на службениците ја зајакнуваме државата“, рече министерот.
Министерството работи и на усогласување на законската регулатива со онаа на Европската Унија во делот на јавната администрација.
„Сакам да потенцирам дека историски исчекор во реформата претставува донесувањето на пакетот реформски закони – Законот за вработените во јавниот сектор, Законот за административните службеници, Законот за инспекцискиот надзор и Законот за стручно усовршување и обука на јавните службеници. Овие четири закони се темелот на новата визија и претставуваат почеток на севкупната реформа на јавната администрација во нашата држава“, вели министерот Минчев.
Обуките се реализираат со поддршка на меѓународни партнери и експерти, вклучувајќи ја и соработката со РЕСПА, ЦЕФ, Агенцијата за стручни обуки од Франција, Институтот „Вита“ и Економскиот факултет при УКИМ.
Покрај обуките што се реализираат во Скопје, во наредните месеци ќе се спроведуваат и регионални обуки во Источниот, Полошкиот и во Пелагонискиот Регион со цел да се опфатат сите административни службеници во земјата.
Македонија
Пилинг-кремови од кафе, играчки со сено и мед со билки – избрани најдобрите зелени бизнис-идеи

Пилинг креми од отпад од кафе, полнети играчки со сено и мед со лековити билки – овие иновативни зелени бизниси се победничките идеи на натпреварот „Зелени идеи 2025“, кој го организираше АРНО. Жири комисијата во категоријата ембрионски идеи ги избра „Мирис на сено во сечиј дом“ на здружението „Ума Сто“ и „Природна пилинг крема од отпадоци на кафе“ на тимот EcoScrub. Победничка идеја во категоријата зелени бизниси е „Медена долина – живееме со природата“на здружението „Медена Долина“. На финалето презентираа 10 идеи од вкупно 39 пристигнати апликации. Натпреварот во 2025 година се одликува со поголем број ембрионски концепти и со доминација на идеи од руралните средини.
„Нашите полнети играчки би претставувале сувенир за здружението, а воедно и маскота, со оглед на тоа што селото Умин Дол било познато по гуски. Во изработката на играчките ќе бидат вклучени жените од селото. Играчките ќе бидат полнети со сено и додаток на ароматични билки. Полнењето е биоразградливо и може да се замени по одредено време.“, изјави Роза Трајковиќ од здружението „Ума Сто“.
„Медена Долина“ произведува мед и мед со еко-лековити билки во мали, практични пакувања. Важно е да се нагласи дека запуштените ниви во Белица и регионот се обработуваат и претвораат во медоносни површини, без да се уништи природното наследство“, изјави Мена од Здружението за развој на пчеларството, заштита и опстанок на пчелите и екосистемот „Медена Долина“, с. Белица.
„ECoScrub е зелена идеја што го претвора отпадот од кафе во природни пилинг креми за тело – производ што ја негува кожата и ја штити планетата. Наместо да завршува на депонии, кафето станува суровина со додадена вредност. Нашиот слоган ја пренесува мисијата: „Love yourself, love your planet as much as you love your coffee.“ Успешно екстрахиравме масла од отпадоци од кафе и покажавме дека од отпад може да произлезе вистинска вредност,“ вели Зимере Саити Муслији член на тимот од тројца доктори на науки зад идејата.
Жирито што ги оценуваше апликациите беше составено од Робертина Брајаноска од Македонско еколошко друштво (МЕД), Бесиана Мустафа од Стопанска комора на Северо-Западна Македонија, Тодор Стојчевски од МКА2000, Добринка Стефанова Ѓоргиева од ПроКредит Банка и Бојана Киселовски од „Македонија 2025“. За националните победници партнерите обезбедија поддршка: бесплатна регистрација на платформата Connect2MK, двегодишно членство во Стопанска комора на Северо-западна Македонија и ваучери за консултантски услуги од МКА2000. Во 2025 година, на трите национални победници АРНО им додели и ваучер за полугодишно користење на платена верзија на ChatGPT Plus.
„Годинава изненади одзивот на граѓаните кои имаат само идеја, а не почнат бизнис. Сепак, загрижува фактот што се намалуваат програмите за поддршка на зелено социјално претприемништво. АРНО во следните три години ќе работи на формирање локален фонд за импакт претприемништво. Ќе мора да смислиме како со локална поддршка да обезбедиме континуитет во финансирање на импакт бизнисите – нов термин кој ги обединува зелените и социјалните бизниси. Учиме за ова од европските партнери Impact Europe од проектот Impact4Change“, изјави Ирина Јаневска од АРНО.
„Зелени идеи“ е годишен натпревар кој поддржува развој на мали, локални и одржливи бизнис идеи во Македонија, Албанија, Косово, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Србија и Грција. Секоја година по тројца претставници од секоја земја учествуваат на регионалниот натпревар, а четворица победници добиваат поддршка од 5.000 или 10.000 долари за реализација на нивните идеи.
Здружението за социјални иновации „АРНО“, 11-та година по ред, го администрира националниот натпревар „Зелени идеи“ и се гордее што досега земјата има регионални победници и вкупна инвестиција од 100 000 долари за развој на зелени бизниси во земјата: Првата кооператива на органски потрошувачи „Наша добра земја“ (2015 год.), инцијативата за репарирање на стар мебел која прерасна во мал бизнис воден од архитектката Марта Мојсова – „СПИН“ (2016 год.), платформата за продажба на евтини оброци „Храна за сите“ (2017 година), едукација преку илузионистички еко-пораки „Грин меџик продакшн“ (2017 год), „ Био смарт ориз“ производство на ориз на одржлив начин (2019), „Challenger“ мобилна апликација која ги наградува граѓаните за сите зелени километри поминати со пешачење (2019) ,„Вајс адитив“ која произведува прехранбен адитив со преработка на комиње (2020) , „О-круг“ (2021) циркуларен стартап кој од лушпи од портокал произведува еколошки есенцијални масла и освежувачи, „Инсект пилот соба“ (2022 год.) производство нa протеинска храна за миленици од инсекти, Мирјана Јосифоска која произведува дизајнерски шапки до текстилни остатоци (2023) и Трајче Рушев- иноватор на пренослив шпорет(2025)
Македонија
Андоновска: ВМРО-ДПМНЕ ги трансформира општините и создава иднина дома

Викторија Андоновска oд ВМРО-ДПМНЕ изјави дека градоначалниците на оваа партија во изминатите четири години ја оправдале довербата на граѓаните и со посветена работа успеале да ги трансформираат општините.
Таа нагласи дека локалната власт предводена од владејачката структура ги вратила општините на вистинскиот пат по блокирани сметки и големи финансиски проблеми.
Според податоците што ги презентираше, од 2021 година до денес се изградени и реконструирани над 770 километри патишта во вредност од 100 милиони евра, поставени 138.000 метри водоводна и канализациона мрежа и изградени 12 пречистителни станици. Повеќе од 400 училишта се реконструирани и модернизирани со услови за едносменска настава, а учениците од прво до петто одделение во дел од општините добија бесплатна храна и летување. Дополнително, на училиштата се поставени фотоволтаици, а во делот на социјалната заштита беа реконструирани 70 детски градинки и изградени нови, со инвестиции над една милијарда денари.
Андоновска потсети дека во последните 15 месеци централната власт вложила 500 милиони евра во капитални проекти за локален развој преку два јавни повици, на кои општините поднеле стотици апликации.