Македонија
Адеми: ДПА го стагнираше спроведувањето на Охридскиот договор
Интервју на вицепремиерот за спроведување на Рамковниот договор Абдулаќим Адеми за новинската агенција МИА, кое го пренесуваме интегрално
Неодамна се вклучивте на координативните средби на државниот врв во врска со спорот со Грција околу уставното име на Република Македонија. Што за Вас значи овој чин, каков е ставот на ДУИ по однос на ова прашање и дали е можно скорешно решение?„Иднината на земјата е предизвик кој треба да го почуствуваат сите граѓани на една држава. Тоа не е работа која треба да се однесува само на одредена групација на луѓе. Впрочем, грижата за тоа како ќе живееме е заедничка затоа што и доброто и лошото ги зафаќа сите жители на државата. Токму затоа, политичките партии на Албанците во Република Македонија од поодамна чуствуваа потреба да бидат дел на решението поврзано со наметнатото прашање со името на Република Македонија. Во тој однос Албанците бараа да имаат поактивна улога во овој процес. Со тоа нормално да произлезат и одговорности, но одговорноста се презема само ако сте активен учесник во одреден процес.Во сево ова, како што е познато ДУИ како легитимен преставник на Албанците ги претставува нивните интереси и настојува со активно учество да допринесе за што побрзо елиминирање на сите можни пречки на патот кон евроинтеграциите. Ние како партија се залагаме за изнаоѓање на компромис кој ќе биде прифатлив за двете страни при што ќе се запази и мултиеничкиот карактер на државата. Најавивте анализа на донесувањето закони согласно Рамковниот договор, но и анализа на нивното спроведување. Кога ќе ги објавите резултатите од анализата и какви се првичните сознанија?- Анализата ќе даде пресек на стореното во изминатиот период во квантитативна и квалитативна смисла, збоорот ми е за Рамковниот договор. Првичните сознаниа се дека формално е направено доста, но суштинсти преостанува обемна работа да се заврши. Групите кои го потготвуваат анализата уште работат и се очекува да се објави за осумгодишнината на Рамковниот договор. ДПА и неколку невладини организации најавија изработка на нов документ како замена за Рамковниот договор, со образложение дека тој не се спроведува и веќе е надминат. Сметате ли дека тоа е потребно?- Договорот кој доведе до прекин на конфликтот е мировен, постигнат меѓу претставниците на две заедници. Договорот како што знаете има и меѓународна гаранција. Едностраната оценка може само да биде поттик за позабрзано спроведување. Но морам да истакнам дека одредена стагнација во спроведувањето се чувствува од 2006 г. кога коалиционен партнер на власта беше токму ДПА. Во тоа време не слушнавме дека нештата не одат како што треба. Значи станува збор за опозиционерско однесување па и кон ова прашање.Колку сте задоволни од спроведувањето на правичната застапеност согласно Рамковниот договор. Колкав е процентот. Имавте два конкурса, согласно кои неодамна доделивте решенија за 46 државни службеници. Што е со останатите и се планира ли дополнителни конкурси за годинава?- Правичната застапеност е еден од клучните столбови на Рамковниот договор и ние максимално сме фокусирани во исполнување на овој сегмент. Според нашата информација застапеноста на Албанците е 16 проценти што претставува бројка со која не може да бидеме задоволни. Затоа, од кога ДУИ е коалиционен партнер објавени се три конкурси и според владината програма во текот на ова година ќе има и други конкурси за да го испониме бројката од илјада вработувања, како што се предвидени. Дали вработувањето припадници на помалите етничките заедници ќе продолжи и покрај владините мерки за запирање на вработувањата во државната администрација?- Да, како што знаете вработувањата според Рамновниот договор се надвор од владините антикризни мерки и ние ќе продолжиме и со спреводување на оваа обврска од Рамковниот договор затоа што спроведувањето е еден од петте приоритети на ова владина коалиција.Го донесовте Законот за употреба на јазиците, имате ли податоци како тој се спроведува?- Интензивно се работи во правец на службената употребата на албанскиот јазик согласно Законот кој претставува добра основа за службената употреба на албанскиот јазик. Се работи интензивно во поглед на примената на овој Закон. Сега веќе во Собранието на Република Македонија функционира посебен сектор на преведувачи и секој ден се зголемува примената во овој орган. По општините имаме шаренило, но како Влада секојдневно работиме во елиминирањето на сите проблеми кои ја оневозможуваат службената употреба на албанскиот јазик. Проблемите се од повеќе сфери и не се исти секаде. Кај некои партии на Албанците постојат амбиции за влегување во владината коалиција. Дали има простор за уште една албанска партија во Владата?- Во владината коалиција учествува албанската партија која ги доби изборите. Така се поправи направената грешка од 2006 г. Партијата на Имер Селмани не е произлезена од избори, туку е дел на Демократската партија на Албанците која силно ја поддржуваше изборната програма на ВМРО-ДПМНЕ. Во пратеничкиот состав на партијата на Селмани има двајца поранешни министри и двајца пратеници. Ова Собрание и оваа Влада немаат наполнето една година. Се уште не минала една година откако господинот Селмани во Собранието силно ги бранеше законите во новиот состав на највисокиот законодавен дом. Јас и моите сопартијци тогаш не бевме министри. Одредени одлуки или закони кои сега се проблематизираат датират од времето на ДПА, донесени се со нивен благослов, а некои и со нивен потпис, како што е случајот со црквата во Плоштадот и други проекти. Ако некој се обидува да се амнестира нека го направи тоа. Но сосема е нечесно во тој обид вината да се префрли врз други. Македонија го призна Косово, но Скопје и Приштина се’ уште немаат воспоставено дипломатски односи. Очекувате ли наскоро тоа да се случи ?- Незавино Косово е реалност на Балканот и добро е што ние станавме земја која ги прифаќа реалностите. Ние покажавме дека не заостануваме од другите европски влијателни земји и тоа преставува доказ за нашата европска ориентација. Определени сме за споделување на европски стандарди и развивање на добрососедски односи. Воспоставувањето на дипломатски односи треба да се случи што е можно побрзо бидејќи тоа ќе ни овозможи посилна и поквалитетна соработка во секој поглед, особено во сферата на економската соработка. Претседателите на Македонија и на Косово Ѓорге Иванов и Фатмир Сејдиу се сретнаa минатата недела на неформалниот состанок на претседателите од регионот во Валона. Дали таа средба според Вас ќе значи нов импулс за поинтензивна соработка, особено по недоразбирањата околу откажаната посета на косовскиот претседател на Македонија?- Неспретните случувања не смее да станат пречка во градењето на иднината. Само добрососедската соработка е фактор кој гарантира успешност во градењето на цврста и просперитетна држава. Тоа се наши, а верувам и стремежи на косовската политика. Претседателите се сосема свесни за тоа, оттука и средбата што се одржа во Валона претставува силен сигнал за сите, во двете држави, дека краткиот застој ќе ни послужи како нов, посилен залет, со предизвиците кои не очекуват во нашите стремежи кон евроатлантските интеграции.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Битиќи: На крај на годината во буџетската каса фалат една милијарда евра
На денешната седница за пратенички прашања, пратеникот од Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Фатмир Битиќи, предупреди дека фискалните показатели објавени на 25 ноември откриваат сериозен јаз во приходната реализација на Буџетот.
Наместо планираната динамика, рече тој, државата досега наплатила близу 299 милијарди денари, што е само 82,32% од годишниот план, оставајќи дупка од над 64 милијарди денари или 1,04 милијарди евра, средства кои треба да се обезбедат до 31 декември годинава.
Во прашањето уaптено до заменик министерот за финансии, Николче Јанкуловски , пратеникот Битиќи праша по кои ставки, во кои износи и од кои извори ќе се обезбедат приближно 64,07 милијарди денари (околу 1,04 милијарди евра) за целосна приходна реализација до 31.12.2025 година, дали со дополнително задолжување и на кои финансиски пазари, дали со вонредни и еднократни приходи и дали може јавно да се гарантира дека заради „буџетско затворање“ на годината нема да се доцни со поврат на ДДВ, нема да се создаваат нови доспеани, а неплатени обврски кон фирмите и нема дополнително да се кратат капиталните расходи.
„Евидентно е дека приходната страна на Буџетот не ја следи сопствената проекција и од ден во ден, како се приближува крајот на годината, расте ризикот или потребата од ново задолжување, одложување на финансиски обврски кон стопанството и граѓаните, селективни доцнења на поврат на ДДВ. Заклучно со 31.10.2025 даночните приходи и придонесите се реализирани со 78,61% од планираното (од 250,922 милијарди денари), што значи дека во последните два месеци од годината треба да се „надомести“ повеќе од една петтина од целата годишна наплата, амбиција која историски ретко е остварлива без вонредни мерки. Подсекторскиот пресек е уште поалармантен. Оваа приходна конфигурација на Буџетот зборува за тоа дека е производ на преценета наплата, потценети ризици и затворен процес на планирање кој ја оддалечува фискалната политика од развојните цели“, образложи Битиќи.
Македонија
Мицкоски: Ако се жалат судиите со 3-4.000 евра месечни примања, тогаш како им е на дечињата во градинка кои немаат играчки за играње
Реновираме градинки, училишта, цениме дека е поголем приоритет отколку да ги зголемиме платите на судиите и обвинителите. Мислиме дека е фер, нагласи премиерот Христијан Мицкоски, на денешната собраниска седница за пратенички прашања.
Премиерот Мицкоски нагласи дека следен чекор кој, исто така, е важен се законите во ресорот правда.
„Тоа се законите јавно обвинителство, за судови, за јавно обвинителска служба и за служба во судовите кој се однесува за две работи, едната е да можат судовите и обвинителствата да вработуваат само со одобрение на Судски совет и Совет на јавни обвинители, а Владата да ја информираат, што е во ред, но не можеме да се согласиме со тие средства кои треба од буџетот да ги одвојуваме за да бидат зголемени примањата, ако се жалат со 3-4.000 евра месечни примања, тогаш како им е на дечињата во градинка кои немаат па играчки за играње. Тој е буџетот, го украле, останале малку пари, тоа што останало ние се трудиме да менаџираме како што треба, реновираме градинки, училишта, цениме дека е поголем приоритет отколку да ги зголемиме платите на судиите и обвинителите. Мислиме дека е фер“, нагласи премиерот Мицкоски.
Премиерот додаде дека следен чекор кој помина на владина процедура е новиот закон за Судски совет и се усогласува со Канцеларијата на Европска Комисија и за брзо ќе се најде во Собрание.
„Потоа е делот на објавување на регистар на компании во кои државата има некаков удел, не доминантен, туку некаков удел, тоа се претпријатија во кои државата е сопственик, законот заедно со професори од Правен факултет го направивме, го доставивме до Министерство за економија и труд и Министерство за европски прашања и очекуваме скоро да се усогласи и во декември да се најде во Собрание. Понатаму има дел во кој давачки и процедури кои треба во три институции да бидат усогласени тоа се Централен регистар, Малмед, односно Агенцијата за лекови и Министерството за економија и труд во делот на Централен регистар е завршено тоа се шест, во Малмед се 19, десет усогласени, девет ќе се усогласат и останува уште три во Министерство за економија и труд и ова ќе биде завршено во рамките на оваа година. Понатаму имаме либерализација на железнички сообраќај, во делот на инфраструктура, транспорт, и веќе се реализираше состанок со Канцеларијата на Европската Комисија договорени се активностите. Имаме комплетирање на вработувања во рамките на Агенција за одземен имот, и работните места ќе бидат пополнети“, изјави премиерот Мицкоски.
Тој најави и дека владата ќе продолжи да ги субвенционира сметките за електрична енергија за домаќинствата
„Следниот чекор е исто така значаен кој не можеме да го исполниме, а се однесува во делот на енергетиката, а тоа е целосна либерализација на пазарот за електрична енергија, пред сѐ, се мисли на домаќинствата, затоа што ако Владата престане да ја субвенционира електричната енергија за домаќинствата тогаш цената ќе поскапи за отприлика 30% до 35% и тоа ќе предизвика инфлација и ќе има верижен ефект врз многу други процеси, и затоа ние како држава продолжуваме да ги субвенционираме сметките за електрична енергија за домаќинствата и сите на регулираниот пазар“, потенцираше премиерот Мицкоски.
Македонија
Амбасадорот на ЕУ во посета на Кочани
Амбасадорот на Европската Унија во Северна Македонија, Михалис Рокас, денес го посети Кочани. За време на неговата прва посета на општината по локалните избори, амбасадорот Рокас им оддаде почит на жртвите од неодамнешната трагедија и се сретна со новоформираните локални власти, како и со претставници на заедницата.
Посетата започна на градските гробишта, каде што амбасадорот Рокас и неговиот тим положија цвеќе во спомен на 63-те жртви во трагичниот пожар што настана на 16 март 2025 година. Потоа следеше состанок со новиот градоначалник на Кочани, Владко Грозданов, кој се фокусира на локалните приоритети, потребите на заедницата и тековната поддршка од ЕУ за развој на општината. За време на последователниот состанок со Општинскиот совет, беа разменети мислења со новоизбраните советници за јавните услуги, локалното управување и соработката со иницијативите финансирани од ЕУ.
„Попладнето се одржаа серија дискусии зад затворени врати: една со здружението на родителите на жртвите, „16 март 2025“ и друга со групата преживеани лица од кочанската трагедија. И двете дискусии понудија безбеден простор за споделување на искуството и ја истакнаа важноста на континуираната поддршка и почитувачката вклученост, вклучително и на државно ниво. Дискусиите ги водеше експерт од Центарот за психосоцијална и кризна акција „ЦПКА Малинска“, професионална агенција која уште од самиот почеток на трагедијата ѝ нуди психосоцијална поддршка на заедницата во Кочани“, се наведува во соопштението.
Посетата, исто така, посочи на широк спектар на иницијативи поддржани од ЕУ кои се планирани за Кочани и за поширокиот Источен регион. Тие вклучуваат напори за подобрување на управувањето со животната средина, надградба на медицинската опрема во клучните области на здравството и поддршка на енергетски ефикасна реконструкција на јавни згради. Исто така, се работи на долгорочен пристап за користење на термалните води во Кочани на одржлив начин.
Младинскиот ангажман ќе биде зајакнат преку новата Јуроп хаус (Europe House) во Кочани, со која се создава простор за креативност, учење и проекти во заедницата. Локалното граѓанско општество и независните медиуми ќе имаат пристап до нови можности за финансирање, додека подобрувањето на безбедноста на работното место останува важен приоритет за идната поддршка од ЕУ.
Се очекува дополнителна соработка преку претстојните експертски работилници за квалитетот на здравствената заштита и иницијативата Тим Европа, предводена од Романија.
Посетата заврши во „Гнездо“, каде што средношколци се приклучија на креативната работилница на Јуроп хаус користејќи формат на игра во стил на списание за да го истражат раскажувањето приказни и дизајнот на младите. Активноста е дел од тековната соработка помеѓу Јуроп хаус и заедницата во Кочани.
По посетата, амбасадорот Рокас ја испраќа следната порака: „Кочани покажа сила во година обележана со катастрофална загуба. Денес дојдовме пред сè да ја слушнеме и да ја поддржиме заедницата. Посветеноста на семејствата, посветеноста на локалните институции и енергијата на младите луѓе тука се јасни. Европската Унија ќе остане сигурен партнер додека Кочани продолжува да заздравува и да се движи напред.“

