Дигитализацијата не е технолошки луксуз, туку предуслов за правично, ефикасно и отчетно здравство. Затоа почнавме со подготовка за измена на 12 основни закони од здравствениот систем, изјави министерот за здравство, Азир Алиу.

Тој рече дека секој закон ќе биде третиран од посебна експертска работна група затоа што, како што рече, модерно здравство не се гради со импровизации, туку со прецизни, системски правила.

„Здравствениот систем не може да се води со претпоставки. Затоа почнавме и со мапирање на состојбите, реална процена на капацитетите, потребите и на празнините. Времето на одлучување од око завршува, иднината е здравство што одлучува врз основа на податоци, не врз навика“, рече Алиу.

Додаде дека Министерството за здравство веќе активно работи на системот базиран на петте столбa со цел да се трансформира  здравството во стабилен и политички независен здравствен систем, а посебен фокус е ставен на дигитализацијата како темел на здравствен систем базиран на реални податоци.

„Градиме систем како што се гради алгоритам, со точно дефинирани влезови, процеси и резултати. Во тој алгоритам граѓанинот е на излезот, а човечката грижа е во јадрото. Процесите што ги почнавме нема да останат декларативни, тие се дизајнирани да се засилуваат во динамика и да даваат мерливи резултати“, рече Алиу.

Повикот на Министерството за здравство да не се снимаат, фотографираат и да не се земаат какви било изјави од лицата што се рехабилитираат од повредите од пожарот во Кочани предизвикува сериозна загриженост за слободата на медиумите, но и за одбраната на јавниот интерес, смета Самостојниот синдикат на новинарите и медиумските работници.

Од таму додаваат дека новинарите и медиумските работници најдобро знаат, следејќи ги правилата и стандардите на својата професија, кога, каде и како да земат изјава за настан кој е од висок јавен интерес, како што впрочем е и процесот на лекување на повредените од трагедијата во Кочани.

„Македонските медиуми од денот на пожарот до денес покажаа внимателност и почитување на професионалните стандарди, притоа грижејќи се за чувствата и на настраданите и на нивните фамилии. Ваквите инструкции, односно забрани од Министерството за здравство, иако затскриени зад терминот апел, претставуваат опасен преседан, кој потенцијално може да прерасне во цензура, која е забранета со членот 16 од Уставот. Министерството, но и другите државни институции, мора да бидат свесни за својата позиција и дека вакви апели всушност претставуваат институционален притисок врз слободата на говорот како основно право не само на медиумите туку и на сите граѓани“, велат од ССНМ.

Од таму велат дека медиумите се чувари на јавниот интерес и клучна алка во откривањето на неправилностите во едно општество.

Со нивно професионално дејствување, односно известување, велат од ССНМ, се крева свеста кај граѓаните за одредена тема и се шири фронтот за подобрување на состојбите, како што впрочем беше и со сите извештаи за условите во кои се одвиваше рехабилитацијата на повредените по големата трагедија во Кочани.

Пратеничката Бети Стаменкоска Трајкоска од ВМРО-ДПМНЕ предупреди дека Македонија повеќе од една деценија се соочува со сериозна фертилитетна рецесија и ја истакна неопходноста од итни чекори, но и промена на начинот на размислување во општеството.

Како дел од предвидените владини мерки, Стаменкоска-Трајкоска зборуваше за шест бесплатни инвитро процедури, стимулација за прво и второ дете, како и даночни олеснувања за мајките.

„Мајката ќе биде ослободена од персонален данок на доход една година за првородено дете, две години за второ родено дете, а за трето и повеќе – секоја година, сè додека првото дете не стане полнолетно“, прецизираше таа.

Рече дека Македонија повеќе од деценија е во фертилитетна рецесија. Повеќе од една деценија бројот на новородени рапидно се намалува, а само за последните четири години Македонија изгуби еден град со големина на Кавадарци.

Според официјалните податоци што ги презентираше, ако во 2016 година биле родени 23.000 деца, во 2024 година бројката паднала на 16.737. Тоа значи дека за само осум години, годишниот број на новородени се намалил за над 9.000.

„Во 2024 година родени се 16.737 дечиња, а починале 20.187 луѓе. Тоа значи дека починале 3.500 луѓе повеќе отколку што се родиле“, предупреди Стаменкоска Трајкоска, додавајќи дека демографските трендови се алармантни.

Таа потсети дека во 1950 година стапката на фертилитет била 5.7, додека денес е 1.5 – што е четири пати помалку. За да постои природен прираст, потребно е стапката на фертилитет да биде најмалку 2.1.

На крајот, подвлече дека политичарите и институциите имаат обврска да ја отворат јавната дебата и да ги поддржат сите напори за зголемување на наталитетот.

Премиерот Христијан Мицкоски вчера пресече дека нема да се воведе данок за немажените и неженетите, откако претходно ја спомена таа можност, како насока на која Владата размислува. Вчера целосно ја отфрли ваквата идеја, коментирајќи дека целта била да се поттикне јавна дебата.