Македонија
Бесими: Македонскиот јазик е службен во АРМ, но нема ограничувања за говорите
Македонскиот јазик, по закон, е службен во АРМ, но во однос на говорите нема ниту едно законско ограничување.
Ова во интервју за „Гласот на Америка“ на македонски јазик го вели министерот за одбрана Фатмир Бесими, прашан за неговиот настап на албански јазик пред кадетите на Воената академија во Скопје.
„Во законот е јасно дефинирано дека македонскиот јазик е службен. Во однос на командата, во армијата, во пишаните наредби, се на македонски јазик. Тоа што јас сум го кажал или направил е во однос како е во говорите, каде можам да го направам, исто така на нашата веб-страница, каде исто така тоа е регулирано, и во однос на Уставот, над 20 проценти од граѓаните кои го говорат јазикот можат да го користат својот јазик. Во АРМ, албанскиот се користи кога даваат заклетва, и тоа е и во пишан документ, покрај македонскиот, и на албански јазик да ја потпишат својата заклетва. Ова не е некоја работа што воопшто не треба да се дискутира. Тоа се отворени прашања, има различни практики. Сакам да кажам дека и тој момент, кој беше пренесен во јавноста, не беше ново, туку беше повеќе како сензација. Јас не чувствував за потреба тоа дополнително да го објаснам. Тоа е познато и функционира и немаше реакција внатре во институцијата“, вели Бесими.
Во однос на тоа дали постои ли јаз меѓу него и началникот на генералштабот на Армијата на Република Македонија, Бесими смета дека тоа било медиумска сензација.
„Не е прв пат јас да се обраќам на албански јазик. Уште од самото мое поставување, не само како министер за одбрана, туку и за економија, во моите говори, покрај македонскиот, без да се оди на класичен превод, делови од говорот или пораки, ги читам или говорам и на албански, и на англиски, зависно од аудиториумот. Меѓутоа, и во Уставот, тие прашања се регулирани. Сепак, кога станува збор за говор, нема ниту едно законско ограничување. Една од главните уставни одредби, покрај тоа што стои дека службен јазик покрај македонскиот е тој што го зборуваат над 20 проценти, односно албанскиот, е исто така службен, регулиран со законите. Меѓутоа, има уште една друга основна одредба во Уставот – се` што не е забрането е дозволено. Мислам дека тоа беше чисто некоја сензација кој некој го искористи да го коментира во оваа фаза, но не е ништо ново. Тие што се внатре во институцијата, тоа го знаат. Во однос на релациите, министер, претседател на држава и началник на Генералштаб, тие се јасно дефинирани во законот и мислам дека доколку се почитуваат тие одредби, ние функционираме најнормално во тој аспект“, додава Бесими.
На прашањето зошто „случајот Слупчане“ доби толкав публицитет, Бесими вели дека со тоа се отвори едно клучно прашање за соживотот во Македонија, за инклузивниот пристап во земјата, да биде модел за земја-членка на ЕУ и НАТО.
„Овие земји ги промовираат вредностите на инклузивност, почитување на различноста, меѓусебно разбирање и почитување, зајакнување на довербата. Тоа е прашање што овие 11 години по Охридскиот договор не е дискутирано во јавноста и политиката, а сепак е прашање што треба да се реши. Мислам дека тоа е главната тема што се покрена толкава дискусија во јавноста, и сметам дека е прашање за кое треба да се разговара и прашање за кое треба да се најде решение на балансиран начин. Значи, подеднакво да се почитуваат и да им се даде можноста да се интегрираат во општеството, без разлика на нивната етничка припадност. И, од конфликтот во 2001-ва, двете страни кои беа инволвирани, да имаат можност да се интегрираат во општеството, и тоа да биде еден начин да се гледа кон иднината“, вели Бесими.
Во однос на средбите со американските одбранбени преставници, Бесими вели дека ќе ги претстави сите чекори што македонската одбрана ги превзема во однос на евроатланската интеграција.
„Ќе зборувам, конкретно за некои проекти кои се однесуваат на модернизацијата на АРМ, како и во делот на стратешките документи кои ги подготвува одбраната, како и за самата евроатланската интеграција, за да се држи темпото за овој процес кој е значаен за мирот и стабилноста на регионот; во тој контекст, и некои делови кои ги дискутиравме за „паметната одбрана“, како регионален концепт“, вели Бесими за „Глас на Америка“.
За прашањето за името Бесими вели дека е политичко, а во областа на одбраната, соработката со Пентагон се однесува на реформите.
„Секако, прашањето е предизвик, и ние сметаме што е можно побрзо да се реши. Ќе ја искористам можноста да укажам дека е многу важно процесот на евроатланска интеграција на Македонија и регионот во НАТО да се случи што побрзо, да се најде начин да се надминат отворените прашања, како што е прашањето за името меѓу Македонија и Грција, отворените прашања меѓу Косово и Србија и во Босна и Херцеговина. Ова се прашања што треба, и што е можно побрзо да се најде решение, со цел регионот да биде во одржлив мир и стабилност“, додава Бесими.
Според него не се истрошени аргументите за напредокот на Македонија на патот кон полноправно членство во НАТО, а Бесими смета дека секојдневно се зајакнуваат.
„Факт е дека Република Македонија останува посветена на овој процес; продолжува поддршката на граѓаните од 90 отсто и има политички консензус за ова прашање и покрај сите предизвици во сите овие години; Македонија е земја со најдолг процес на МАП – акционен план за членство. Поддршката од граѓаните стои и натаму и аргументите за членство јакнат и натаму. Нашиот придонес во НАТО со мисиите не престанува. Нашите реформи продолжуваат секојдневно“, вели Бесими. /крај/voa/ач
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
(Фото) Утре масовни протести за смртта на Фросина, точно на пладне во Кавадарци, во 17 часот пред Универзална во Скопје
Утре точно на пладне се организира протестен собир во Кавадарци за да се оддаде почит нa Фросина Кулакова од Неготино, која беше прегазена додека поминуваше пешачки премин на булеварот „Партизански одреди“ во близина на Универзалната сала во Скопје.
Граѓаните во голем број веќе се организираат на социјалните мрежи.
За утре во 17 часот, пак, е најавен голем собир и во Скопје.
„Ве известуваме дека на ден недела, 02.02.2025, во 17:00 часот ќе се одржи протест на булевар Партизански Одреди, кај Универзална сала. Случајот со Фросина Кулакова не е изолиран, се повторуваат истите случаи на неконтролирано возење со години, се повторува неказнувањето и недолжното згаснување на животи. Фрустрирани од состојбите што не се менуваат, повикуваме на изразување на граѓански револт.
Системот ги отфрла децата и младите кои поради недоволна грижа го избираат погрешниот пат. Институциите не се координирани и тоа доведува до млади кои не ја добиваат потребната поддршка за да бидат активни чинители во општеството. Тој недостиг на поддршка резултира до сѐ почести фатални последици.
Протестот има за цел да адресира три главни проблеми:
1. Нефункционалност на системот за заштита на децата и младите кои се во судир со законот
2. Недоволна безбедност во градовите
3. Глорификација на девијантно однесување
Алките во системот за работа со деца и млади во судир со законот не функционираат.
Институциите не настапуваат координирано за идентификување на едата и младите во судир со законите, а тие кои веќе се идентификувани не ја добиваат функционалната грижа за да се изградат во корисни и чесни граѓани на општеството. Дополнително, урбаната инфраструктура не ја осигурува потребната безбедност.
Неопходно е градовите да можат да гарантираат безбедни услови за живот. За крај, од
исклучителна важност е да се поттикне јавната свест кон гласно осудување на глорификацијата на девијантното однесување. Круцијално е да се информираат граѓаните за последиците од возвишувањето на неказнивоста и заобиколувањето на правилата“, стои во најавата од иницијативата #КојЕСледен?
22-годишната девојка пред три дена беше прегазена од дваесетгодишниот Васил Јованов од Скопје, кој возел пијан, без возачка дозвола и минал на црвено светло, додека таа минувала на пешачки премин.
На 20-годишниот скопјанец осомничен за смртта на Фросина му беше определена мерка притвор од 30 дена, а за него и претходно имало кривични пријави за друга сообраќајна незгода и за недозволена употреба на дрога.
Стотици граѓаните и вчера на мирен собир запалија свеќи и положија цвеќе пред фотографијата на Фросина, а потоа маршираа до скопскиот кривичен суд каде со извалкани раце од црвена боја извикуваа „Убијци!“.
Преку написите како „Врските не враќаат човечки живот“ и „Не е несреќа, туку убиство“ тие побараа одговорност од институциите за Фросина и за сите жртви во сообраќајни незгоди.
Македонија
(Фото) Симулациска вежба за проверка на функционалноста на системот за безбедност
Денеска на автопатот Петровец – Скопје, кај клучката Кадино, во организација на Министерството за внатрешни работи беше изведена голема симулациска вежба со подготвено сценарио за прикажување на одговор на настаната ситуација од сообраќајна несреќа. Беше прикажана сообраќајна несреќа помеѓу комбе, во кое се превезуваат мигранти, и патнички автобус, а во која има поголем број на повредени лица и жртви.
Целта на вежбата беше да се проверат капацитетите, можностите и подготвеноста на припадниците на институциите како Министерството за внатрешни работи, Министерството за здравство, Бригадата за противпожарна заштита при град Скопје, Службата за итна медицинска помош и Црвениот крст, во еден координиран пристап за одговор при вакви и слични состојби и декларирање на нови можности за унапредување на меѓуресорската и меѓуинституционалната соработка на сите релевантни чинители.
Директорот на Бирото за јавна безбедност при МВР, Александар Јанев го истакна своето задоволство што полицијата и сите други институции одговорија професионлно и правилно на сценариото кое за нив било реалност бидејќи сите тимови кои одговараа на лице место мислеле дека одговараат на вистински настан.
„Морам да изразам задоволство за одговорот на полицијата, каде што практично за неполни 7 минути бевме први на лице место. Затворањето и регулирањето на сообраќајот и првата помош се случија за околу 14 минути што реално е добар одговор, и истото се однесува и на Противпожарната бригата и Црвениот крст. Во принцип сите институции одговорија добро на вежбата, на сценариото кое беше реално. Тимовите кои одговараа на лице место практично не знаеја дека одговараат на замислена вежба туку на реално и вистински настан. После вежбата ќе имаме сите институции заедничка анализа на резултатите и ќе понудиме системски подобрувања онаму кадешто е потребно. Планираме и во иднина низ вакви симулациски и практични вежби да се подигне севкупната подготвеност на институциите во системот со цел зголемување на безбедноста на граѓаните бидејќи навремените и правилни реакции од сите вклучени во системот значи намалување на штети и спасување на животи во вакви ситуации. Полицијата и за добро и за лошо секогаш е прва на лице место на настанот и ќе продолжиме да работиме, да се унапредуваме со цел да ги штитиме граѓаните и нивната безбедност.“, потенцираше директорот Јанев.
Вежбата започна со движење на комби кое превезува десетина мигранти по надвозникот кај клучката Кадино, кое е следено од полициско возило и кое не застанува на дадените сигнали. Тоа со цел да и избега на полициската патрола, ја зголемува брзината на движење и се движи по обратната насока кон патарината Петровец, каде наидува патнички автобус и предизвикува директен судар со автобусот, при што има поголем број на повредени и жртви.
Во текот на вежбата, припадниците на Противпожарната бригада го гаснеа пожарот предизвикан од судирот и со сечење на одредени делови на возилата извлекуваа повредени лица. На лице место од страна на Итната медицинска помош и Црвениот крст се укажуваше помош на повредените лица на лице место – тријажа и транспортирање со хеликоптер и амбулантни возила до болничките установи. Припадниците на МВР го обезбедуваа местото на настанот, го пренасочуваа сообраќајот, преземаа мерки за обезбедување на сите лица во сообраќајната несреќа, утврдуваа идентитет, како и фаќање на криумчарите на мигранти, а најтешките пациенти беа пренесувани со хеликоптер за медицински транспорт на МВР. Медицинските установи со своите капацитети и расположливи средства и човечки ресурси укажуваа медицинска помош на повредените.
Вежбата се одвиваше на повеќе локации како Центарот за известување и координација на МВР, болниците, Итната медицинска помош и Бригадата за противпожарна заштита.
Ваквите активности треба да придонесат во унапредување на координацијата на институциите при одговор и решавање на кризни ситуации од поголем обем, со цел градење квалитетен систем на менаџирање со кризи кој ќе го штити животот и имотот на граѓаните.
Македонија
Јанев: Мапирани се црните точки низ државата, нѝ требаат системски решенија за безбедноста во сообраќајот
Директорот на Бирото за јавна безбедност, Александар Јанев, изјави дека се направени детални анализи на сообраќајната ситуација во државата, при што биле мапирани критичните точки со најголем ризик за сообраќајни несреќи.
„Проблемот со сообраќајот е согледан и анализиран. Мапирани се критичните точки низ целата држава, не само во Скопје. Започнуваме со системски пристап за зголемување на безбедноста, во соработка со Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот и сите релевантни чинители“, истакна Јанев.
Тој кажа дека прекршувањето на сообраќајните правила може да има фатални последици и повика на поголема свест кај граѓаните.
„Не може ако знакот е 60, некој да вози 100. Ако е 100, да вози 200. Работиме на законски измени, со кои мерките ќе бидат порестриктивни, а казните повисоки. Но најважно е да ја промениме свеста – доколку не го почитуваме ограничувањето и возиме со несоодветна брзина, ние стануваме потенцијални убијци на патот“, предупреди Јанев.
Дополнително, директорот изрази загриженост за учеството на малолетници во сообраќајот и апелираше до родителите да не дозволуваат нивните деца да управуваат возила без соодветни дозволи.
„Како родител и како предводник на институција, сметам дека мора да ја подигнеме нашата лична свест. Не треба да им овозможуваме на малолетници пристап до моторцикли и други возила без возачка дозвола. Тоа претставува огромен ризик за нивниот живот и за безбедноста во сообраќајот“, додаде Јанев и најави дека ќе следуваат системски мерки за подобрување на безбедноста, со фокус на технологијата и елиминација на човечкиот фактор во одредени сегменти, со цел поголема ефикасност во контрола на сообраќајот.