Македонија
Промовирана онлајн алатката „Изборен компас Македонија“ – информирани гласачи, функционална демократија
Институтот за истражување и општествени иновации – Импакт во понеделникот ја претстави алатката „Изборен компас Македонија“, која ќе биде достапна на македонски и албански јазик на www.izborenkompas.mk од почетокот на изборната кампања до денот на изборите.
„Изборен компас Македонија“ е бесплатна онлајн алатка којашто им овозможува на гласачите да ги споредат своите позиции со позициите на партиите кои ќе учествуваат на престојните парламентарни избори. Граѓаните имаат можност да одговорат на серија од 30 внимателно селектирани искази по важни прашања групирани во шест тематски области (економија, социјални политики, домашна политика, човекови права, миграција и меѓународни односи). Овие искази, одбрани врз основа на претпоставката дека прашањата на кои партиите најчесто се осврнуваат во јавниот дискурс се оние поважните за гласачите, се претходно одговорени и од страна на политичките партии, велат од Импакт.
Кодирани се вкупно 11 политички партии и коалиции, вклучувајќи ги политичките партии кои се претставени во Парламентот и политичките партии и коалиции коишто имаат поддршка од минимум 1% во истражувањата на јавно мислење спроведени во 2016 година.Експертскиот тим одлучи да ги вклучи и новите политички субјекти, Левица, Унитети и Беса, од кои Беса и Левица учествуваат самостојно на изборите.Во кодирањето беа вклучени коалициите кои учествуваат на изборите наместо поединечните партии коишто се дел од тие коалиции, а кодирани беа водечките партии од секоја коалиција. Сите 11 партии беа контактирани за самостојно да ги кодираат позициите на партиите и да приложат доказен материјал (цитати и линкови) заедно на нивните тврдења. Девет политички партии се одзваа на барањето, а единствените две кои не се самокодираа беа ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, додаваат од Импакт.
Паралелно со самокодирањето, нашиот тим на истражувач(к)и вршеше независно кодирање на позициите на политичките партии, внимателно анализирајќи ги изборните програми, идеолошките платформи, официјалните документи, веб страниците, изјавите на официјалните претставници на партиите, интервјуа и колумни на претставници на партиите, како и изборните програми од претходни изборни циклуси. Потоа, самокодирањето и независното кодирање беа споредени и партиите беа контактирани во случај кога двете не се совпаѓаа, со можност да достават дополнителен доказен материјал што ја поддржува нивната позиција.Конечните одлуки на истражувачкиот тим беа подлежни на двојно проверување од останатите членови на тимот и надворешни соработници, стои во соопштението од Импакт.
Согласно одговорите на триесетте искази, позициите и на политичките партии, и на граѓаните се пресметани според просторниот модел на политички натпревар.Позициите се пресметуваат во однос на две димензии на политички натпревар, каде хоризонталната оска ја покажува позиционираноста лево и десно од политичкиот центар во однос на социјални и економски теми, додека вертикалната оска ги опфаќа моралните прашања и укажува на политичката позиционираност во однос на конзервативни или прогресивни позиции.Пресметката на позициите на секоја партија, коалиција и поединец се базира на математички алгоритам, развиен од страна на нашите партнери, Киескомпас. Важно е да се напомене дека овој алгоритам е апсолутно независен од било каква интервенција и влијание на истражувачкиот тим и политичките партии, велат од Импакт.
Еднакво важно е да се укаже и на тоа дека алатката не им кажува на корисниците за која партија или коалиција да гласаат, туку едноставно им покажува каде се поставени нивните лични ставови на политичката сцена и согласно тоа, кои партии им се блиски, а кои далечни во однос на политичките ставови, порачуваат од Импакт.
„Изборен компас Македонија“ е изработен од тим на истражувач(к)и од Институтот за истражување и општествени иновации – Импакт, Киескомпас и Врије Универзитетот во Амстердам и Централноевропскиот универзитет во Будимпешта. Проектот е финансиран од Амбасадата на Кралството Холандија и е поддржан од Амбасадата на Сојузна Република Германија во Македонија./крај/мф/бс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Од ВМРО-ДПМНЕ велат дека планот за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат докажани експерти
Имплементацијата на мерки кои ќе бидат предвидени во План за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат експерти со докажано искуство и успешни проекти позади нив, а не ПР кампањџии, се вели во соопштението од Советничка група на ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата на Град Скопје.
Мерките од овој план ќе бидат поддржани од градските власти и ќе се бара мерливост на резултатите и отчетност во реализацијата.
За дел од мерките ќе бараме помош при финансирањето, а дел од мерките од овој план ќе се финансираат од пари на граѓаните и тие не смее веќе да се трошат како до сега, во проекти со сомнителен квалитет, без мерливи резултати и подготвувани од аматери.
Прашањето на чистиот воздух е прашање на нашето здравје. А нашето здравје и здравјето на нашите деца нема да им го довериме на оние кои својот успех го мерат само во бројот на лајкови кои ловат во матното поле на паниката која ја создаваат кај граѓаните, туку во мерливи резултати.
Прашањата поврзани со квалитетот на воздухот ќе ги решаваме со вклученост на вистински стручњаци, затоа што се работи за здравјето на нашите деца, а не на кариерата на некој опозициски советник.
Светските примери на градови кои влегле во борбата со аерозагадувањето и успешно се борат, покажуваат дека посветената борба трае долги години и не започнува со ПР акции на денот кога воздухот е најзагаден, туку со систематски поставен План за управување со квалитетот на воздухот и имплементација на неговите мерки.
Македонија
Сиљановска Давкова: Турската заедница има значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата
Уште од формирањето на македонската држава е не само гарантирано, туку и практично овозможено правото на образование на турски јазик, како неразделно од етничкиот и културниот идентитет на Турците, рече претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска во обраќање на приемот, којшто по повод 21 Декември, Денот на наставата на турски јазик, го организираше Сојузот на турски невладини организации во Македонија – МАТУСИТЕБ, со поддршка на Турската агенција за соработка и координација – ТИКА.
Сиљановска Давкова истакна дека македонската држава отсекогаш ги препознавала различните идентитети, вклучително и турскиот, како вредност, сила и предност.
– Со обезбедување не само индивидуални, туку и колективни права коишто, денес, ги надминуваат стандардите на многу високоразвиени демократии, успеавме да изградиме демократски модел на соживот! Сепак, свесна сум дека во реалната/практичната примена на уставно утврденото право на образование на турски јазик постојат недорешени прашања и потешкотии, но и решеност и подготвеност за нивно надминување преку координирана, одговорна и ефикасна соработка меѓу локалната самоуправа и централните институции, рече претседателката Сиљановска Давкова.

Нашите сограѓани од турско потекло овде, како и лицата од македонско потекло коишто живеат во Република Турција, наведе претседателката, се најцврстата човечка врска меѓу нас и пријателската Република Турција.
– Вие сте најсилната алка на македонско-турските односи. Верувам дека во периодот што следи, заедно со претседателот на Република Турција, господинот Реџеп Таип Ердоган, ќе продолжиме да ги продлабочуваме овие односи во духот на пријателството и на меѓусебната почит, подвлече претседелката Сиљановска Давкова.
Таа посочи дека празниците како овој не се само повод за радост и свеченост, туку и моменти кога повторно се потсетуваме на нашите обврски кон општеството и државата во којашто живееме.

– Основачот на модерна Турција и син на македонската држава, големиот Мустафа Кемал Ататурк, мудро рекол: „Татковината најмногу ја сака оној што најдобро ја извршува својата должност“. Водејќи се од оваа максима, нашата заедничка должност е јасна: каде и да се наоѓаме, што и да работиме, да ја извршуваме својата задача чесно, посветено и одговорно. Само така ќе придонесеме за нејзиниот развој и за нејзиното заслужено место меѓу европските држави, порача претседателката.
Според Сиљановска Давкова, наставниците се особено заслужни за едукацијата на турски јазик на бројни генерации ученици, воспитувајќи ги во духот на соживот и одговорност за заедничкиот живот во мултикултурното македонско општество.
Претседателката во обраќањето истакна дека припадниците на турската заедница имаат значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата, почнувајќи од образованието и културата, до спортот и политиката.
Ја нагласи и важноста на интензивната турско-македонска меѓудржавна соработка и се заблагодари за континуираната турска финансиска подршка, особено преку ТИКА, со чие разбирање и помош се реновираа важни верски објекти, се подобрија здравствените капацитети, се модернизираа научните и образовни инстититуции, се подржааа земјоделските иновации.
За Сиљановска Давкова, сограѓаните од турска припадност, како и турските граѓани од македонско потекло во Република Турција, се најцврстата врска меѓу нас и Република Турција, што мора да се негува и зацврстува.

На настанот се обратија и: Фатих Улусој, турски амбасадор во земјава, Мустафа Шентоп, поранешен претседател на Големото национално собрание на Република Турција, како и организаторот на настанот, Тахсин Ибрахим, претседател на МАТУСИТЕБ, на кои, вклучувајќи ја и претседателката, им беа доделени признанија за истакнатата улога во градењето и зацврстувањето на турско-македонското пријателство.
– Доделените награди на најуспешните ученици на натпреварите во поезија, проза и цртање на Денот на наставата на турски јазик ја потенцираа важноста на знаењето, креативноста, стручноста и компетентноста, без коишто нема прогрес на заедницата, ниту европеизација на државата!, информира Кабинетот на претседателката.
Македонија
Грипот се шири брзо, раст од над 31 проценти за една недела
Во периодот од 8 до 14 декември, во Република Северна Македонија се пријавени 126 случаи на грип и заболувања слични на грип, што претставува зголемување од 31,3% во споредба со претходната недела, покажуваат најновите податоци од здравствените власти.
Најмногу заболени се регистрирани во Тетово (30 случаи) и Куманово (20), а веднаш потоа следи Македонски Брод (18). Во Скопје се пријавени 15 случаи. Иако по број на пријави не е прв, Македонски Брод има највисока инциденца – 178,0 заболени на 100.000 жители.
Според старосната распределба, најзасегната е групата 15–64 години со 97 случаи. Кај лицата над 65 години регистрирани се 16 случаи, додека кај децата бројките се пониски: 7 случаи кај групата 5–14 години и 6 случаи кај 0–4 години.
Во Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) биле тестирани 24 материјали, при што се детектирани 4 позитивни случаи на грип: три Influenza A(H3) и еден Influenza A(H1)pdm09. Дополнително, регистриран е и еден случај на RSV тип B, додека SARS-CoV-2 не е детектиран.
Кумулативно, од почетокот на сезоната 2025/2026, регистрирани се 998 случаи на грип/заболувања слични на грип, што е зголемување од 51,2% во однос на истиот период минатата сезона.
Најголем број пријави има во Гостивар (244) и Куманово (241), а Македонски Брод повторно се издвојува со највисока инциденца – 583,5 на 100.000 жители.
Вакцинацијата против грип останува најсигурна заштита, посочуваат здравствените власти. За сезоната 2025/2026 обезбедени се 80.000 бесплатни четиривалентни вакцини за ризичните групи:
-
лица над 65 години,
-
деца од 6 до 59 месеци,
-
лица со хронични болести,
-
бремени жени,
-
здравствени работници.
Според досегашните податоци, вакцинирани се 78.730 лица (со бесплатни или комерцијални вакцини).
Епидемиолошкиот надзор покажува дека грипот сè уште има спорадична активност низ земјата, а процентот на позитивност е под 10%, што укажува дека сезоната не е во полн интензитет. Сепак, бројот на пријавени случаи постојано расте, па се апелира на зголемено внимание, особено кај ризичните групи.
Министерството за здравство и ИЈЗ препорачуваат:
-
често миење раце,
-
избегнување големи гужви,
-
топло облекување, доволен одмор и внес на течности/витамини,
-
доколку се разболите: останете дома, избегнувајте блиски контакти, покривајте нос и уста при кашлање/кивање и користете заштитна маска при контакт со блиски.

