Потпретседателката на СДСМ Каја Шукова, пратеникот од Левица Амар Мециновиќ, универзитетскиот професор Горан Марковски, потпретседателката на Европската мрежа против сиромаштија Билјана Дуковска, секретарката на Универзитетското студентско собрание на УКИМ Адела Асани и членот на Регулаторна комисија за домување Башким Алили, вчера учествуваа на панел дискусијата „Домот е основна потреба, а не привилегија – локални политики за младите“ во организација на Фондацијата Фридрих Еберт – Канцеларија Скопје.

На оваа панел-дискусија се разговараше за сите предизвици со кои се соочуваат младите во однос на домувањето.

Програмската менаџерка во ФЕС Ивана Вучкова го отвори настанот во воведно излагање кадешто истакна дека прашањето за домување е прашање на социјална правда, еднакви шанси и достоинствен живот.

„Домувањето е основно човеково право и веруваме дека токму на локално ниво или на ниво на градот којшто има најголем проблем со домувањето, треба да се почне со вистински промени и тоа преку храбри, правични и инклузивни политики. Ние како фондација се залагаме за промовирање на дијалог помеѓу сите засегнати страни, особено кога станува збор за вакви прашања“, рече Вучкова.

Шукова, потенцираше дека за прашањето за домување мора надпартиски да се дејствува.

„Виенскиот модел е еден многу добар модел за домување. Тој е интересен и можеби може Градот Скопје да го спроведе. Во Виена при продажба на стан, при градба на објекти одлучила дел од давачките да ги одбие на оние што градат за одреден број на станови. За 50 стана во една зграда, инвеститорот нема да плати комуналии во вредност од еден стан или два и тие ќе ги отстапи на градот, а потоа градот понатаму ќе ги дава на категорија на граѓани кои имаат потреба. Тоа е еден убав модел којшто може да се спроведе кај нас, иако многу доцниме. Мора да почнеме поразлично да размислуваме, а за одредени теми и надпартиски да делуваме“, рече Шукова.

Мециновиќ, потенцираше дека една од причините за активација во политиката е и предизвиците со домување кај младите.

„Не можам да бидам слеп дека една цела генерација пријатели главниот проблем со кои се соочуваа е домувањето. Исселувањето на младите е катализирано, можеби првата причина за иселувањето на младите е недостапноста на домувањето, затоа што со тој проблем се врзуваат многу други проблеми. Домувањето се наоѓа во најбазичниот стратум на човекови потреби. Ние се соочуваме со еден наплив на идеи кои сметам дека се корозивни, кои се непродуктивни и потекнуваат од погрешни принципи, а тоа е принципот да веруваме дека ние самите сме потполно криви за ситуацијата со која се наоѓаме во нашиот живот. Тоа апсолутно не е така. Ова е прашање на политички приоритети, на јадрото на политичкото дејствување“, истакна Мециновиќ.

Марковски, посочи дека младите си одат од својата држава затоа што не можат да обезбедат и достоинствени услови за живот.

„Имањето стан е основа за нашиот цивилизациски опстанок. Без стан нема семејство, без стан нема деца. Тоа значи наше изолирање. Ете во такво опкружување живееме, во едно време на страшен популизам. Градот, но се само градот, во соработка со државата и општините може да се направи стратегија да им помогне во стекнувањето во добивањето поволни кредити. Можни се многу варијации, тука мора да има синергија помеѓу државата, градот, општините. Градот Скопје треба да се зафати со овој проблем бидејќи доминира, треба да најде начин да си ги обезбеди оние средства кои му припаѓаат“, рече Марковски.

Дуковска, додаде дека со години наназад, Европа има проблем со домувањето, и конечно е задоволна што за првпат се отвора како тема.

„Секогаш кога се спомнува младинско домување ги гледаме одма студентите, но младите се категорија од 15 до 29 години и тука младите кои живеат во семејства, од различен обем, од бездомни семејства, субстандардни услови, и богати кои уште непркнати може да бираат во кој стан ќе живеат. Градот Скопје никогаш досега не покажа грижа во однос на планирање на домување како потреба, никогаш младите не се целна група која била вклучена во планирањето на обемот на тоа што ни е потребно“, изјави Дуковска.

Асани, го презентираше својот пример во однос на домувањето кадешто сместувањето во студентски дом мора да биде основно право за секој млад човек којшто не е од Скопје.

„Цените за станот под кирија се многу високи кога би ги споредиле со просечна плата, а замислете со студентски буџет. Се издаваат станови под многу лоши услови, а со многу високи цени. Едни од предизвиците е што немаме договор за стан под кирија, за да може да бидат заштитени. Сигурност не чувствуваме и никогаш не го гледаме како наш дом. Домувањето влијае и психички кај младите, не можат да планираат иднина“, потенцираше Асани.

Алили, рече дека е добро што се отвора една ваква тема за младите и домувањето која е многу сериозна.

„Според законот за домување, Регулаторна комисија има неколку надлежности меѓукои за спроведување и овозможување на подобри услови за граѓаните за обезбедување кров над глава. Мора сите заеднички да се потрудиме да им овозможиме подобри услови на младите, ние не сме блиску ни во споредба со европските земји. Мора да земаме нивни примери и да дејствуваме“, изјави Алили.

Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека во периодот од 18 септември (11:00 часот) до 19 септември (11:00 часот) биле спроведени индикативни мерења на суспендирани цврсти честички PM₁₀ на мерното место во зоната на Трубарево.

Мерењата се извршени со автоматскиот систем AMBICON RTM–PM, со инструмент ES-642, METONE, USA, сертифициран за индикативни мерења согласно MCERTS, UK.

Резултатите покажале:

Просечна концентрација: 9.8 µg/m³

Максимална измерена вредност: 43.3 µg/m³

Моментална вредност: 8.2 µg/m³

Според добиените податоци, просечните концентрации на PM₁₀ се во рамките на дозволените граници и не е регистрирано надминување на граничните вредности.

Министерството нагласи дека концентрациите се движат во рамките на 24-часовната гранична вредност за заштита на здравјето на луѓето, утврдена со Уредбата за гранични вредности за загадувачки супстанции во амбиентниот воздух („Службен весник на РМ“, бр. 183/17).

Од таму додаваат дека ќе продолжат со редовно следење на квалитетот на воздухот и со навремено информирање на јавноста.

Либерално-демократската партија предлага воведување на електронска нараквица за насилниците, по двојното убиство во Велес, кога Илија – поранешниот партнер на Росица – ја уби неа и нејзиниот татко.

„Нашето главно прашање е: дали вие, пратеници и пратенички, сте свесни дека со тоа што на 1 април не се издигнавте над партиските интереси и не дадовте поддршка на измените на Законот за спречување и заштита од насилство врз жените и семејното насилство, му овозможивте на Илија ладнокрвно да ги убие Росица и нејзиниот татко“, изјави Цветанка Геговска од Извршниот одбор на ЛДП.

Таа потсети дека, доколку измените предложени од нивната пратеничка и претседателка Моника Зајкова беа веќе усвоени, сторителот ќе носеше електронска нараквица и денес Росица и нејзиниот татко ќе беа живи.

Електронската нараквица, како што објаснува Геговска, ја предупредува жртвата кога насилникот ќе се приближи на оддалеченост помала од 100 метри.

„Со оваа мерка ќе се зголеми степенот на заштита на жртвата и ќе се намали можноста за повторно изложување на насилство. Нека трагедијата на Росица и нејзиниот татко биде последна“, порача таа.

Геговска ги потсети пратениците дека граѓаните ги избраа да носат одлуки со кои ќе го подобрат секојдневието и апелира, без разлика на политичката, етничката или верската припадност, да гласаат за воведување на електронската нараквица и да се стави крај на ваквите трагедии.