Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на Самитот на шефови на држави и влади на учесниците на Процесот за соработка во Југоисточна Европа (ПСЈИЕ) во Тирана и посочи дека во услови на драматични геополитички промени, со сè помалку мултилатерализам и сè повеќе мултиполарност, со војна на тлото на Европа – интеграцијата е неодложен геополитички и безбедносен императив за Европската Унија.

Таа нагласи дека е особено важна одговорноста на земјите членки од регионот коишто треба да бидат двигатели на проширувањето, а не извор на блокади што го поткопуваат кредибилитетот на Унијата.

Укажувајќи дека треба да се унапреди регионалната соработка и да се фокусираме на клучните проблеми – од одливот на мозоци до климатските промени, претседателката рече дека регионот мора проактивно да се поддржува за да не бидеме сведени на геополитичка и геоекономска периферија.

Сиљановска-Давкова додаде дека ни треба подобрена инфраструктурна, енергетска и дигитална поврзаност со цел регионот да биде поконкурентен на поширокиот европски и глобален пазар.

Упатувајќи благодарност за регионалната солидарност изразена преку несебичната нега на повредените во трагичниот пожар во Кочани, таа истакна дека со отворањето на здравствените установи за повредените македонски граѓани, како и со активирањето на европскиот механизам за цивилна заштита, се манифестираше искрено пријателство, соседска грижа и хуманост во еден од најтрагичните современи настани за државава.

Таа посочи дека патот на европската иднина води преку соработката и солидарноста, но истакна дека тој пат не е без пречки: сериозна препрека произлегува од старите предрасуди во некои европски центри кои сè уште гледаат на Балканот како на нестабилна периферија, составена од држави заглавени во конфликти, самоблокади и меѓусебни саботажи.

Истакнувајќи дека уште посериозна препрека е билатерализацијата на интегративниот процес од самите балкански соседи, преку злоупотреба на правото на вето, идентитетски условувања и историски ревизионизам, таа оцени: овие постапки не само што го забавуваат процесот на евроинтеграцијата, туку и ги засилуваат стереотипите дека Балканот не е подготвен за Европа.

Нагласувајќи дека кандидатите за членство, наместо солидарност и фер процес, сѐ почесто се соочуваат со опструкции поради билатерални прашања, претседателката оцени дека наместо европеизација на Балканот – сведоци сме на опасен тренд на балканизација на Европската Унија и истакна дека ова мора да се смени и тоа за доброто на сите.

Лекарската комора, денес, организираше панел-дискусија на тема „Меѓународни искуства во постдипломската едукација на доктори“, на која се дискутираше за програмите и начинот на организација за специјализациите во нашата земја правејќи и споредба со начинот на кој овие процеси се организираат во Германија, Хрватска и Србија.

Од презентираните информации и дискусијата се идентификуваше потреба системот за специјализации во нашата земја да биде реформиран за да продуцираат здравствен кадар кој ќе овозможи оптимално функционирање на здравствените установи и ќе обезбеди квалитетна здравствена заштита на населението.

„Поминаа 15 години откако високообразовниот систем се усогласи со Болоњскиот процес, значителен период кој нѝ овозможи доволно време да ја процениме неговата имплементација и постигнатите резултати. За сеопфатно да ги оцениме нашите искуства во споредба со сегашните потреби и на колегите и на пациентите, тесно соработувавме со лекарските комори од другите држави. Овој заеднички напор ќе овозможи детална анализа и споредба на нашите тековни програми за специјализација“, истакна претседателката на Комората, проф. д-р Калина Гривчева Старделова.

Таа појасни дека системот на специјализации што сега постои во нашата земја одговара повеќе за терцијарните здравствени установи, бидејќи создава тесно специјализиран медицински кадар кој може да обезбеди консултација со друга специјалност доколку се појави потреба. Но кога се во прашање болниците од секундарно ниво, тогаш е потребно специјалистите да не се премногу тесно специјализирани за да можат да одговорат на поголем број здравствени услуги што се потребни за пациентите.

„Начинот на кој сега се организирани специјализациите, ги попречува докторите во секојдневната работа. Имавме реакции од колегите педијатри, дека ако докторот е супспецијалист по детска пулмологија, тогаш може да работи само во оваа тесна специјалност и да препишува лекови само за таа специјалност, а не и за пошироката специјалист – педијатрија“, вели проф. д-р Гривчева Старделова.

Во однос на задржување на младиот кадар, претседателката на Комората посочи дека овие доктори треба да бидат вработени веднаш по завршување на медицинскиот факултет, да им се даде можност да се едуцираат и да бидат достојно платени.

Проф. д-р Марија Вавлукис, продекан за настава на Медицинскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ го презентираше актуелниот систем на организација на специјализациите во нашата земја.

Во дискусијата што се отвори се посочи дека во рамките на реформата на специјализациите, треба да се донесе и 10-годишен план за потребите од здравствен кадар и новите специјализации да бидат распишувани според потребите идентификувани во овој документ. Политизацијата на здравство, исто така беше апострофирана како сериозен проблем.

Д-р Иван Рагуж од Хрватската лекарска комора посочи дека тие веќе неколку години водат кампања за да се реформираат специјализациите.

„Се залагаме за промени бидејќи младите доктори не се задоволни од начинот на кој се сега организирани. Бараме да постои национална програма за планирање на специјализации, тие централно да се финансираат, а не преку болниците, да има регистар на институции каде се обучуваат специјализантите, да се контролира квалитетот и да се врши евалуација на прогресот. Формирана е работна група во Министерството за здравство во која имаме и членови на Комората“, истакна д-р Рагуж.

Претставникот на Лекарската комора на Србија, д-р Милан Диниќ, појасни дека иако во неговата земја започнала имплементација на Болоњскиот систем во организација на специјализациите, поради несоодветните резултатите од примената, во 2021 година се вратил стариот систем што се применувал до 2010 година.

За разлика од кај нас, каде за специјализациите надлежно е Министерството за здравство и медицинските факултети, во Германија, како што појаснија претставниците на Германската лекарска комора проф. д-р Хенрик Херман и д-р Јоханес Гехле, оваа улога ја имаат регионалните лекарски комори, кои развиваат наставни програми и прописи за обука на специјалисти. Прописите за специјалистичка обука се усвојуваат од страна на Собранието на Германската лекарска комора, претставничкото тело на сите лекари во Германија.

Од целосната дебата ќе бидат утврдени заклучоци што ќе бидат испратени до Министерството за здравство, медицинските факултети и другите засегнати страни.

Заклучно со денешниот ден, вкупно 28 македонски државјани побарале поддршка за евакуација, соопшти министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски.

Министерот нагласи дека веднаш по добиените информации за ескалацијата на безбедносната состојба на Блискиот Исток, Министерството преку дипломатско-конзуларното претставништво во Израел започнало активности за евакуација на македонски државјани кои се наоѓаат на територијата на таа земја. Формиран е кризен штаб со примарна надлежност за организација на безбедно извлекување на нашите државјани, а Амбасадата во Тел Авив од самиот почеток на кризата е во редовна и директна комуникација со нив.

„Согласно најновите информации, заклучно со денешниот ден, вкупно 28 македонски државјани побарале поддршка за евакуација. Првата фаза од процесот ќе се реализира преку трета земја – Египет. Очекуваме осум наши државјани (четири возрасни лица и четири деца) до крајот на денешниот ден, или најдоцна утре, да бидат префрлени на безбедна територија, од каде што по воздушен пат ќе се изврши нивно враќање во земјата“, изјави Муцунски.

Тој додаде дека македонската амбасада во Тел Авив активно ги финализира подготовките за првата група – вклучително и обезбедувањето на потребната документација, логистиката и организацијата на безбеден конвој за трансфер кон Египет.

„Како што беше побарано од самите државјани, втората група се очекува да ја напушти територијата на Израел и да замине кон нашата држава веднаш по воспоставувањето на редовен авионски сообраќај од аеродромот во Тел Авив“, додаде министерот.

Со оглед на прекинот на редовниот воздушен сообраќај со Израел, оваа фаза од евакуацијата ќе се реализира со авион во сопственост на Владата, кој ќе обезбеди транспорт за првата група државјани кои изразија подготвеност веднаш да ја напуштат територијата на Израел.

Муцунски посочи дека персоналот на нашата амбасада се наоѓа на безбедна локација и останува постојано на располагање на македонските граѓани. Воедно, потсети дека Министерството за надворешни работи и надворешна трговија упати апел до сите наши државјани да се воздржат од патувања во Израел и Иран, освен во случаи на апсолутна неопходност.

„Повторно нагласуваме дека 24-часовно се достапни дежурните телефонски броеви на Министерството и на нашата амбасада во Тел Авив за сите прашања, поддршка и конзуларна помош“, подвлече министерот.

На крајот на прес-конференцијата, Муцунски упати апел до сите страни да го почитуваат меѓународното право и да покажат воздржаност.

„Внимателно ја следиме состојбата на Блискиот Исток и ја изразуваме нашата најдлабока загриженост за опасната ескалација. Ја повторуваме нашата силна посветеност на регионалната и глобалната безбедност и апелираме до сите страни да го почитуваат меѓународното право, да покажат воздржаност и да се воздржат од понатамошни дејствија кои би можеле да доведат до сериозни последици“, заклучи министерот Муцунски.