Македонија
Transparency International: Македонија не ги исполни препораките од ГРЕКО за собранието, судството и јавното обвинителство
Transparency International Македонија ја известува јавноста дека иако Извештајот од четвртиот круг на евалуација на ГРЕКО (земји за борба против корупцијата) е усвоен на 62-от пленарен состанок на ГРЕКО одржан на 6 декември 2013-та година, Република Македонија сè уште нема преземено активности во насока на имплементирање на дел од препораките наведени во извештајот, а за тоа дава неиздржани изговори.
Република Македонија на 26 јуни 2015-та година доставила информации до ГРЕКО во врска со имплементацијата на препораките од извештајот од евалуацијата. На 1 јули 2016-та бил усвоен извештајот за оценката на имплементацијата, а бил објавен на 12 октомври 2016 година. Од неговата содржина може да се утврди дека ова е најслабиот извештај на ГРЕКО за Република Македонија до сега.
Препораките од претходните извештаи најчесто беа навремено спроведувани, при што РМ добиваше оценка дека задоволително или делумно се спроведени сите препораки, или дека се спроведени сите освен една до две препораки. Со последниот извештај, кој се однесува на борбата против корупцијата во Собранието на РМ, судството и јавното обвинителство, е утврдено дека РМ на задоволително ниво спровела само три од вкупно деветнаесет препораки, десет се делумно спроведени а дури шест воопшто не се спроведени.
Четири од препораките за кои недостасува имплементација се однесуваат на спречувањето на корупција кај членовите на Собранието на РМ, односно на: 1) донесувањето на кодекс на однесување за пратениците, 2) развивање на внатрешни механизми и насоки за спречување судир на интереси и примање подароци, гостопримство и други предности, 3) воведување на правила за тоа како членови на Парламент да соработуваат со лобисти и трети странки кои сакаат да влијаат на законодавниот процес, 4) пропишување на санкции за сите прекршоци сторени од страна на член на Собранието на РМ, како и дека преземање соодветни акции во сите случаи на несоодветно однесување од страна на членови на парламентот.
Другите две неспроведени препораки се однесуваат на судството и јавното обвинителство. Со едната се препорачува во системот на оценување на достигнувањата на судиите да се воведат повеќе квалитативни критериуми и да се отстранат сите автоматски снижувања на оценка како резултат на промената на неговата/нејзината одлука, а со другата се препорачува при утврдувањето на дисциплинска одговорност на јавните обвинители да се направи јасно дефинирање на прекршоците и опсегот на достапни санкции да се прошири за да се осигура подобра пропорционалност, осигурувајќи се особено дека разрешувањето на обвинители е можно само за сериозните случаи на несовесно однесување.
ТИ-М има забелешка и на тоа што во извештајот е наведено дека властите во РМ како оправдување за неимплементирањето или делумното имплементирање на препораките ја навеле политичката криза и тоа што Собранието на РМ во дел од тој период беше распуштено. ТИ-М смета дека тоа не може да се користи како изговор со оглед на тоа што политичката криза во Република Македонија започна речиси една година по првиот извештај и добивањето на препораките. Имено, извештајот е усвоен во декември 2013 година, а повратна информација РМ доставила на 26 јуни 2015 година. Ако се има предвид дека политичката криза започна со објавувањето на прислушуваните телефонски разговор во февруари 2015 година, се поставува прашањето како може политичката криза да се користи како изговор за нешто кое требало да биде сработено повеќе од една година пред таа да започне, а не било. За тоа време можеле да се преземат активности во насока на нивно исполнување, но тоа не било сторено.
ТИ-М исто така смета дека и по настапувањето на кризата Собранието на РМ можело да делува во насока на спроведување на препораките и дека немало никакви пречки за тоа. Слично е и оправдувањето во врска со делумното спроведување на препораката за преземање на соодветни мерки во однос на зацврстување на независноста, непристрасноста и интегритетот на судиите-поротници, меѓу другото, со воведување на конкретни насоки и тренинг на етички прашања, очекувано однесување, превенција на корупција и конфликт на интереси и други слични проблеми. Имено, видно од извештајот македонските власти до ГРЕКО доставиле информација дека една од причините поради кои судиите-поротници сè уште не се обврзани да го почитуваат Кодексот на судска етика се ненаправените измени поради отсуството поради болест на Претседателот на Здружението на судии.
Оттука, може да се заклучи дека вистинската причина за нецелосната имплементација на препораките не е политичката криза, неможноста Собранието на РМ да работи или отсуството на претседателите на одредени институции, туку недостатокот на политичка волја кај Република Македонија и бавноста во завршувањето на преземените обврски. Дел од препораките во Извештајот на ГРЕКО се содржани во истражувањето за Националниот систем за интегритет.
При тоа укажуваме дека институциите треба да преземат одговорност за нивно целосно имплементирање, а истовремено да преземат активности и за спроведување на препораките кои воопшто не се спроведени. ТИ-М поради сето горенаведено уште еднаш ги повикува институциите сериозно да се зафатат со имплементирање на препораките од извештајот на ГРЕКО и потсетува дека и понатаму ќе продолжи да ги следи овие процеси, ќе укажува на недостатоците и ќе ја известува јавноста за тоа, заклучуваат од организацијата./крај/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Амбасадорот на ЕУ во посета на Кочани
Амбасадорот на Европската Унија во Северна Македонија, Михалис Рокас, денес го посети Кочани. За време на неговата прва посета на општината по локалните избори, амбасадорот Рокас им оддаде почит на жртвите од неодамнешната трагедија и се сретна со новоформираните локални власти, како и со претставници на заедницата.
Посетата започна на градските гробишта, каде што амбасадорот Рокас и неговиот тим положија цвеќе во спомен на 63-те жртви во трагичниот пожар што настана на 16 март 2025 година. Потоа следеше состанок со новиот градоначалник на Кочани, Владко Грозданов, кој се фокусира на локалните приоритети, потребите на заедницата и тековната поддршка од ЕУ за развој на општината. За време на последователниот состанок со Општинскиот совет, беа разменети мислења со новоизбраните советници за јавните услуги, локалното управување и соработката со иницијативите финансирани од ЕУ.
„Попладнето се одржаа серија дискусии зад затворени врати: една со здружението на родителите на жртвите, „16 март 2025“ и друга со групата преживеани лица од кочанската трагедија. И двете дискусии понудија безбеден простор за споделување на искуството и ја истакнаа важноста на континуираната поддршка и почитувачката вклученост, вклучително и на државно ниво. Дискусиите ги водеше експерт од Центарот за психосоцијална и кризна акција „ЦПКА Малинска“, професионална агенција која уште од самиот почеток на трагедијата ѝ нуди психосоцијална поддршка на заедницата во Кочани“, се наведува во соопштението.
Посетата, исто така, посочи на широк спектар на иницијативи поддржани од ЕУ кои се планирани за Кочани и за поширокиот Источен регион. Тие вклучуваат напори за подобрување на управувањето со животната средина, надградба на медицинската опрема во клучните области на здравството и поддршка на енергетски ефикасна реконструкција на јавни згради. Исто така, се работи на долгорочен пристап за користење на термалните води во Кочани на одржлив начин.
Младинскиот ангажман ќе биде зајакнат преку новата Јуроп хаус (Europe House) во Кочани, со која се создава простор за креативност, учење и проекти во заедницата. Локалното граѓанско општество и независните медиуми ќе имаат пристап до нови можности за финансирање, додека подобрувањето на безбедноста на работното место останува важен приоритет за идната поддршка од ЕУ.
Се очекува дополнителна соработка преку претстојните експертски работилници за квалитетот на здравствената заштита и иницијативата Тим Европа, предводена од Романија.
Посетата заврши во „Гнездо“, каде што средношколци се приклучија на креативната работилница на Јуроп хаус користејќи формат на игра во стил на списание за да го истражат раскажувањето приказни и дизајнот на младите. Активноста е дел од тековната соработка помеѓу Јуроп хаус и заедницата во Кочани.
По посетата, амбасадорот Рокас ја испраќа следната порака: „Кочани покажа сила во година обележана со катастрофална загуба. Денес дојдовме пред сè да ја слушнеме и да ја поддржиме заедницата. Посветеноста на семејствата, посветеноста на локалните институции и енергијата на младите луѓе тука се јасни. Европската Унија ќе остане сигурен партнер додека Кочани продолжува да заздравува и да се движи напред.“
Македонија
Николоски: Ќе набавиме најмалку пет нови електрични локомотиви
Обезбедивме средства од Европската банка за обнова и развој со кои ќе набавиме најмалку пет нови електрични локомотиви, модернизирање на Македонски Железници со кои ќе можеме да го оплужиме целиот карго превоз во земјава, истакна на денешната седница за пратенички прашања во Собранието, заменик претседателот на Владата и министер за транспорт, Александар Николоски.
-Во соработка со Европската банка за обнова и развој, обезбедивме средства во висина од речиси 21 милион евра со кои треба да купиме најмалку 5 нови електрични локомотиви. Знаете дека минатата година кога беше формирана оваа Влада, имавме за жал нула активни локомотиви, а сега имаме 11, од кои што 4 се понови, а 7 постари. Со 9 локомотиви кои би биле електрични, ќе можеме целокупниот карго превоз да го опслужиме, се надевам веќе од 2028 година, затоа што рок на испорака на овие локомотиви е во 2 години, а она што го имаме најава од ЕБОР е дека март месец следната година веќе ќе можеме да го видиме повикот објавен – истакна од собраниската говорница вицепремиерот Николоски.
Вицепремиерот соопшти уште една новина, а тоа е потпишување на договор помеѓу Железници Транспорт и железници на Австрија, соработка која, како што кажа, ќе донесе огромен финансиски бенефит за МЖ Транспорт.
-Македонски железници-транспорт и Желзници Австрија се пред потпишување на договор со кој наши локомотиви ќе се користат за карго превоз кој што треба да оди од Пиреа, Атина до Виена. Тоа го договоривме со претставниците на Владата на Австрија, а сега веќе комуницираат двајцата директори, додаде Николоски.
Македонија
Јаневска: Нашите деца до 15 годишна возраст поминуваат 900 часови помалку на училиште во споредба со нивните врсници во Европа
Слабите резултати поврзани со читање со разбирање и математичка писменост кои ги покажуваат нашите ученици на меѓународните тестирања како ПИСА и ТИМСС се причина за крупните промени кои ги започнавме пред година и половина и ќе истраеме додека значително не го подобриме образовниот систем. Фокусирани сме на оптимизација на училишната мрежа и подобрување на инфраструктурните услови, но и на воведување на едносменска настава и продолжен престој, затоа што нашите деца до 15 годишна возраст поминуваат 900 часови помалку на училиште во споредба со нивните врсници во Европа. За одделенските наставници од следната година ќе има задолжителна обука за читање со разбирање.
Ова го истакна министерката за образование и наука, Весна Јаневска, одговарајќи на пратеничко прашање што презема министерството за да го подобри квалитетот на образованието кој се огледува преку ниските постигања на учениците на меѓународните тестирања.
„Спроведуваме политики кои се креирани заедно со многу домашни и странски експерти кои работат во образовната сфера, но и со наставниците, кои пак со повеќе мерки ги мотивираме да бидат креативни и слободни при планирањето на наставата, за да ја направат интересна за учениците и ефективна. Ја продолживме старата Концепција за основно образование, но со измени кои ќе влијаат врз знаењата на учениците“, рече Јаневска.
Нагласи дека силна страна на националниот образовен систем е стручното образование. Во последните две години во средно образование се запишуваат околу 17 илјади ученици од кои 12 илјади или 70% се во стручни училишта.
„Имаме околу 4 илјади ученици во дуални паралелки во кои практичната настава ја реализираат 700 компании, најмногу досега. Дел од компаниите ги посетив и тие се задоволни од знаењата кои ги поседуваат децата. Затоа, ќе продолжиме да го развиваме концептот на дуално образование заедно со бизнис заедницата и со повеќе наши партнери меѓу кои амбасадите на Швајцарија, Германија, Австрија и Шведска“, рече Јаневска, потсетувајќи дека во земјата досега се основани седум регионални центри за стручно образование и обука, а осмиот ќе биде формиран следната календарска година.

