Македонија
За новинарите лустрацијата е пресметка со критичарите на власта, Аџиев порачува мирно да спијат оние кои не се соработници
На новинарите им претстои тежок период којшто треба да се издржи, во списоците се наоѓаат луѓето кон кои треба да се испрати завршниот удар, а на најзначајниот производ на Македонската радио телевизија „Без наслов. но со повод, треба да му се стави печат дека е кодошко дувло.
Ова е впечатокот на дел од новинарите кои во понеделник се сретнаа со претседателот на Комисијата за верификација на фактите, Томе Аџиев по лустрацијата на уредничката на неделникот Фокус, Јадранка Костова. На средбата, Аџиев ги уверуваше дека сé што работи Комисијата за лустрација е според законите, а тоа го тврдеше и во изјавата за новинарите што ја даде по средбата со нив. Новинарите се сомневаат дека Комисијата има воопшто разбирање за специфичноста на новинарската професија, а претседателот на Комисијата, Томе Аџиев тврди дека не постои никаков список со имиња на новинари и дека оние кои немале никаква соработка со Службата за државна безбедност „можат мирно да спијат“.Дел од новинарите во петок напладне се собраа пред зградата на Македонската радио телевизија за да го изразат својот револт од одлуката на Комисијата, за лустрација на Костова. Новинарката Оливера Трајковска која, исто така, работеше на емисијата „Без наслов, но со повод“ беше на средбата со Аџиев и изрази сомнеж дека оваа одлука на Комисијата има цел емисијата да се прикаже како кодошко дувло.„Ако денес погледнете што направи досега лустрациската комисија, лустрирано е сé од Министерството за внатрешни работи, освен златното доба на експертската влада. Само во тој период во Министерството за внатрешни работи никој не бил наредбодавец и никој не ги злоупотребил човековите права. Тоа е доволен сигнал да заклучиме со каква селективност се постапува во комисијата. Ова ќе биде веројатно тежок период за нас, ќе треба да се издржи, процената е дека во списоците се наоѓаат луѓето кон кои треба да се испрати завршниот удар. Јас разбирам дека оваа одлука кон Јадранка Костова е нов удар кон Фокус, но еднакво забораваме дека е обид да се преправи историјата од нешто прилично значајно произведено во оваа куќа, а тоа е обидот на „Без наслов, но со повод“ денеска после толку години, иако ги празнеше улиците и е најзначаен производ на оваа куќа во деведесеттите години од минатиот век, да му се стави печатот на кодошко дувло“ вели Трајковска.Таа изјави дека на средбата со Аџиев немало никакво изненадување, според Аџиев сé било според Законот, но она што е важно во овој случај, според Трајковска е тоа, дали Комисијата има разбирање за специфичноста на новинарската професија. „Дали во комисијата за лустрација имаат воопшто разбирање за специфичноста на новинарската професија и оттаму каква е деликатноста кога ги гледаат нашите комуникации од кои може да заклучат било што и притоа во ниту еден момент да не исклучат дека ние можеме да бидеме жртви на разноразни службеници и функционери кои после разговорите со нас може да пишуваат секакви белешки“, додаде Трајковска.Аџиев, пак, тврди дека јавноста ќе биде сведок дека нема никаков список на новинари, но не исклучува дека ако има нови документи коишто покажуваат соработка со службите, и да се работи за новинар тој ќе биде лустриран.Комисијата во четвртокот на дневен ред разгледувала четири досиеја и утврдиле соработка кај четири лица. Три од нив биле починати, едното е досието на уредничката на Фокус, Јадранка Костова, кое се очекува да биде објавено во текот на денот.„Лицето за кое беше разгледано досието во четвртокот, соработувало со Службата за државна безбедност, давало информации за одредени лица со кои била во контакт. Исто така, во соработката со Државната безбедност овозможувала контакти со лица под изговор дека ќе се прават интервјуа за емисија на МРТВ со лица надвор од државата заедно со директорот на Државната безбедност на кој му обезбедувала контакт со тие лица. Станува збор за периодот од 1993 до 1996 година“, рече Аџиев. Претседателот на Комисијата не гледа никаква тенденција во оваа одлука и тврди дека новинарите се третираат како и сите други функционери, без разлика дали тие имаат критички однос кон власта. „Ние цело време работиме на утврдувањето на соработка на лица кои се опфатени со Законот за определен период кој е опфатен со него. За сите лица кои вршеле јавни функции, но меѓу нив и новинари кои работеле во јавниот сервис. Ние цело време ги истражуваме овие новинари до оној момент додека не најдеме документ за соработка без разлика дали бил директор, министер, новинар во тој сервис. Кога ќе најдеме некаков документ доколку е тој валиден го ставаме на дневен ред и се носи одлука. Оваа одлука е донесена со законско предвиденото мнозинство не е едногласна“, рече АџиевДодаде дека ја знае „тежината на одлуките кои ги носиме, уште додека конкурирав за оваа работа“. „Сите одлуки се тешки, не само за новинари, туку и за директори, за пратеници. Секоја одлука е тешка и неколкупати се мери пред да биде донесена. Ние знаеме каква тежина имаат тие и не ги носиме лесно. Додека не најдеме документи, никого не ставаме на дневен ред. Одговорно ви тврдам дека од денеска натака нема други новинари на дневен ред, сé додека не се најде документ за некој. Ние имаме лустрирано неколку новинари, но не знаевме каков е нивниот став. Единствено од што се водевме беа документите, а не начинот на кој работел, односно дали бил критички настроен. Комисијата има 15 илјади досиеја и штом за некој ќе се најде документ за соработка, тој се става на дневен ред“ појасни Аџиев.Во колумна објавена во „Фокус“, Костова пишува дека обидот за нејзина полициска „местенка“ во минатото денес се користи за нејзино оцрнување. „Она што го сметав тогаш за неуспешен обид за полициска местенка, еве, денеска, успешно го користат за мое оцрнување. Настанот за којшто знаеше цела информативна програма, нашата транспарентна битка да не ни се подметнуваат етикети, сега добила демек конспиративност, како некакво мое кодошење! Патем, дотичниот организатор немал никакви последици од сето тоа, не бил жртва на целава драмолетка. Напротив, сега јас треба да станам жртва по вкусот на џелатите на преродбата“, напиша Костова.Имињата на соработниците на тајните служби се објавуваат на интернет страницата на Комисијата три дена по донесеното решение. Во текот на денот се очекува да биде објавено досието на Костова./крај/мф/ффс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Сиљановска-Давкова: Системските недостатоци во имплементацијата на Истанбулската конвенција, бараат системски пристап во нивото отстранување
Покрај формалната, нужна е реална заштита на жените од насилство, порача претседателката Гордана Сиљановска-Давкова на јавната расправа за имплементацијата на Истанбулската конвенција, што ја одржа собраниската Комисија за еднакви можности на жените и мажите.
Според неа, Извештајот на Државниот завод за ревизија дава прецизна дијагноза на реалните состојби и открива системски недостатоци во имплементацијата на Истанбулската конвенција.
Нејзини клучни препораки се: итно донесување на Националната стратегија 2026 – 2033; проширување на мрежата на засолништа; обезбедување долгорочна финансиска поддршка на жртвите; воведување стандарди во давањето на услугите од страна на социјалните центри; вработување на соодветен, стручен кадар и негова континуирана обука како и побрзо лиценцирање на СОС линиите. Според неа, програми за психосоцијален третман, треба да се спроведуваат не само со жртвите, туку и со сторителите.

Таа смета дека програмите за психосоцијален третман се потребни не само за жртвите, туку и за сторителите.
Претседателката укажа на потребата од јасни критериуми при распределбата на финансиите, врз основа на претходна анализа на трошоците.
Мора да се заостри казнената политика во однос на семејното насилство и фемицидот, истакна таа.
Сиљановска-Давкова предупреди дека жените остануваат незаштитени во критички момент како резултат на дисфункционалноста и некоординираноста на институциите. Заради тоа, фемицид расте, институционалната недоверба се продлабочува и се нарушува нашиот кредибилитет во исполнувањето на меѓународните обврски.

Укажувајќи на поразителната статистика на МВР за бројот на жртвите, учесниците во јавната расправа се заложија за системски промени насочени кон превенција на семејното насилство, како и соодветен одговор на кривичните дела врзани за насилството.
На седницата се обратија претседателката на Комисијата, Жаклина Пешевска, потпретседателката на Собранието, Весна Бендевска, заменик-министерот за социјална политика, демографија и млади, Ѓоко Велковски и помошничката на главниот државен ревизор, Катерина Чалоска Алексовска.
Во дискусијата учествуваа претставници од државните институции на национално и локално ниво, на граѓанскиот сектор и меѓународните организации.
Македонија
Освен во „Димо Хаџи Димов“, во друго училиште во Карпош не се најдени патогени бактерии
На 27.11.2025 АХВ заедно си службени лица од ИЈЗ направи вонредна контрола во 9 основни училишта во рамките на општина Карпош.
Од секое училиште беа земени мостри од храна како и брисеви од работни површини од кујните во училиштата.
По направените анализи во испитуваните примероци не се докажани патогени бактерии.
Освен во едно од училиштата каде на 2 површини е докажано присуство на ентеробактерии, што е индикатор на недоволна хигиена.
ИЈЗ ќе предложи иницијатива што ќе значи дополнителни промени во Националната годишна програма за јавно здравје, одредени правилници, законски и подзаконски акти, кои се во насока на подобра хигиена во училиштата, градинките, како и побезбедна храна, вода во истите што ќе значи унапредување на теми поврзани со јавното здравје.
Македонија
Муртезани во Брисел на средби во ГД РЕГИО и ГД ЕНЕСТ
Министерот за европски прашања, Орхан Муртезани, во рамки на првиот ден од работната посета на Брисел, имаше одвоени средби со генералната директорка на Генералниот директорат за регионална и урбана политика на Европската комисија (ГД РЕГИО), Темис Кристофиду и со директорката во Генералниот директорат за проширување и источно соседство (ГД ЕНЕСТ) при Европската комисија, Валентина Суперти. Разговорите беа фокусирани на унапредување на евроинтегративниот процес на Северна Македонија, спроведувањето на реформите и продлабочувањето на соработката со институциите на Европската Унија.

Во разговорот со генералната директорка Кристофиду, министерот Муртезани изрази благодарност за континуираната поддршка што Европската комисија ја обезбедува преку Генералниот директорат за регионална и урбана политика, особено во делот на територијалната и прекуграничната соработка. Тој се осврна на тековното претседавање на Северна Македонија со Стратегијата на Европската Унија за Јадранско-јонскиот регион (EUSAIR), нагласувајќи дека земјата, и покрај почетните предизвици, успешно ги реализира планираните активности во рамки на програмата на претседавањето. Министерот подвлече дека Владата останува целосно посветена на зајакнување на регионалната поврзаност, промовирање на одржлив развој и зголемување на видливоста на земјата во рамки на макрорегионалните иницијативи на Унијата. Двете страни се согласија за продолжување на тесната соработка во насока на финализација на претседателството и подготовка на годишниот форум на EUSAIR.

На средбата со директорката Суперти детално се разговараше за напредокот во спроведувањето на реформските активности во контекст на европската агенда, како и за приоритетите на Владата во периодот што следи. Министерот Муртезани ја нагласи подготвеноста на Северна Македонија за финализирање на патоказите за јавната администрација, владеењето на правото и странските инвестиции, како и активностите поврзани со Реформската агенда и Планот за раст. Во фокусот на разговорот беа и очекувањата за отворање на Кластер 1, како и прашања поврзани со Спогодбата за стабилизација и асоцијација и за мерките кои влијаат врз челичната индустрија во земјата. Министерот го потенцираше значењето на економската интеграција и рамноправниот пристап до европскиот пазар како клучни елементи за стабилност и развој, а беше изразена и подготвеност од страна на Европската комисија за понатамошна техничка поддршка и координација во спроведувањето на реформите.

