Македонија
За новинарите лустрацијата е пресметка со критичарите на власта, Аџиев порачува мирно да спијат оние кои не се соработници
На новинарите им претстои тежок период којшто треба да се издржи, во списоците се наоѓаат луѓето кон кои треба да се испрати завршниот удар, а на најзначајниот производ на Македонската радио телевизија „Без наслов. но со повод, треба да му се стави печат дека е кодошко дувло.
Ова е впечатокот на дел од новинарите кои во понеделник се сретнаа со претседателот на Комисијата за верификација на фактите, Томе Аџиев по лустрацијата на уредничката на неделникот Фокус, Јадранка Костова. На средбата, Аџиев ги уверуваше дека сé што работи Комисијата за лустрација е според законите, а тоа го тврдеше и во изјавата за новинарите што ја даде по средбата со нив. Новинарите се сомневаат дека Комисијата има воопшто разбирање за специфичноста на новинарската професија, а претседателот на Комисијата, Томе Аџиев тврди дека не постои никаков список со имиња на новинари и дека оние кои немале никаква соработка со Службата за државна безбедност „можат мирно да спијат“.Дел од новинарите во петок напладне се собраа пред зградата на Македонската радио телевизија за да го изразат својот револт од одлуката на Комисијата, за лустрација на Костова. Новинарката Оливера Трајковска која, исто така, работеше на емисијата „Без наслов, но со повод“ беше на средбата со Аџиев и изрази сомнеж дека оваа одлука на Комисијата има цел емисијата да се прикаже како кодошко дувло.„Ако денес погледнете што направи досега лустрациската комисија, лустрирано е сé од Министерството за внатрешни работи, освен златното доба на експертската влада. Само во тој период во Министерството за внатрешни работи никој не бил наредбодавец и никој не ги злоупотребил човековите права. Тоа е доволен сигнал да заклучиме со каква селективност се постапува во комисијата. Ова ќе биде веројатно тежок период за нас, ќе треба да се издржи, процената е дека во списоците се наоѓаат луѓето кон кои треба да се испрати завршниот удар. Јас разбирам дека оваа одлука кон Јадранка Костова е нов удар кон Фокус, но еднакво забораваме дека е обид да се преправи историјата од нешто прилично значајно произведено во оваа куќа, а тоа е обидот на „Без наслов, но со повод“ денеска после толку години, иако ги празнеше улиците и е најзначаен производ на оваа куќа во деведесеттите години од минатиот век, да му се стави печатот на кодошко дувло“ вели Трајковска.Таа изјави дека на средбата со Аџиев немало никакво изненадување, според Аџиев сé било според Законот, но она што е важно во овој случај, според Трајковска е тоа, дали Комисијата има разбирање за специфичноста на новинарската професија. „Дали во комисијата за лустрација имаат воопшто разбирање за специфичноста на новинарската професија и оттаму каква е деликатноста кога ги гледаат нашите комуникации од кои може да заклучат било што и притоа во ниту еден момент да не исклучат дека ние можеме да бидеме жртви на разноразни службеници и функционери кои после разговорите со нас може да пишуваат секакви белешки“, додаде Трајковска.Аџиев, пак, тврди дека јавноста ќе биде сведок дека нема никаков список на новинари, но не исклучува дека ако има нови документи коишто покажуваат соработка со службите, и да се работи за новинар тој ќе биде лустриран.Комисијата во четвртокот на дневен ред разгледувала четири досиеја и утврдиле соработка кај четири лица. Три од нив биле починати, едното е досието на уредничката на Фокус, Јадранка Костова, кое се очекува да биде објавено во текот на денот.„Лицето за кое беше разгледано досието во четвртокот, соработувало со Службата за државна безбедност, давало информации за одредени лица со кои била во контакт. Исто така, во соработката со Државната безбедност овозможувала контакти со лица под изговор дека ќе се прават интервјуа за емисија на МРТВ со лица надвор од државата заедно со директорот на Државната безбедност на кој му обезбедувала контакт со тие лица. Станува збор за периодот од 1993 до 1996 година“, рече Аџиев. Претседателот на Комисијата не гледа никаква тенденција во оваа одлука и тврди дека новинарите се третираат како и сите други функционери, без разлика дали тие имаат критички однос кон власта. „Ние цело време работиме на утврдувањето на соработка на лица кои се опфатени со Законот за определен период кој е опфатен со него. За сите лица кои вршеле јавни функции, но меѓу нив и новинари кои работеле во јавниот сервис. Ние цело време ги истражуваме овие новинари до оној момент додека не најдеме документ за соработка без разлика дали бил директор, министер, новинар во тој сервис. Кога ќе најдеме некаков документ доколку е тој валиден го ставаме на дневен ред и се носи одлука. Оваа одлука е донесена со законско предвиденото мнозинство не е едногласна“, рече АџиевДодаде дека ја знае „тежината на одлуките кои ги носиме, уште додека конкурирав за оваа работа“. „Сите одлуки се тешки, не само за новинари, туку и за директори, за пратеници. Секоја одлука е тешка и неколкупати се мери пред да биде донесена. Ние знаеме каква тежина имаат тие и не ги носиме лесно. Додека не најдеме документи, никого не ставаме на дневен ред. Одговорно ви тврдам дека од денеска натака нема други новинари на дневен ред, сé додека не се најде документ за некој. Ние имаме лустрирано неколку новинари, но не знаевме каков е нивниот став. Единствено од што се водевме беа документите, а не начинот на кој работел, односно дали бил критички настроен. Комисијата има 15 илјади досиеја и штом за некој ќе се најде документ за соработка, тој се става на дневен ред“ појасни Аџиев.Во колумна објавена во „Фокус“, Костова пишува дека обидот за нејзина полициска „местенка“ во минатото денес се користи за нејзино оцрнување. „Она што го сметав тогаш за неуспешен обид за полициска местенка, еве, денеска, успешно го користат за мое оцрнување. Настанот за којшто знаеше цела информативна програма, нашата транспарентна битка да не ни се подметнуваат етикети, сега добила демек конспиративност, како некакво мое кодошење! Патем, дотичниот организатор немал никакви последици од сето тоа, не бил жртва на целава драмолетка. Напротив, сега јас треба да станам жртва по вкусот на џелатите на преродбата“, напиша Костова.Имињата на соработниците на тајните служби се објавуваат на интернет страницата на Комисијата три дена по донесеното решение. Во текот на денот се очекува да биде објавено досието на Костова./крај/мф/ффс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Од ВМРО-ДПМНЕ велат дека планот за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат докажани експерти
Имплементацијата на мерки кои ќе бидат предвидени во План за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат експерти со докажано искуство и успешни проекти позади нив, а не ПР кампањџии, се вели во соопштението од Советничка група на ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата на Град Скопје.
Мерките од овој план ќе бидат поддржани од градските власти и ќе се бара мерливост на резултатите и отчетност во реализацијата.
За дел од мерките ќе бараме помош при финансирањето, а дел од мерките од овој план ќе се финансираат од пари на граѓаните и тие не смее веќе да се трошат како до сега, во проекти со сомнителен квалитет, без мерливи резултати и подготвувани од аматери.
Прашањето на чистиот воздух е прашање на нашето здравје. А нашето здравје и здравјето на нашите деца нема да им го довериме на оние кои својот успех го мерат само во бројот на лајкови кои ловат во матното поле на паниката која ја создаваат кај граѓаните, туку во мерливи резултати.
Прашањата поврзани со квалитетот на воздухот ќе ги решаваме со вклученост на вистински стручњаци, затоа што се работи за здравјето на нашите деца, а не на кариерата на некој опозициски советник.
Светските примери на градови кои влегле во борбата со аерозагадувањето и успешно се борат, покажуваат дека посветената борба трае долги години и не започнува со ПР акции на денот кога воздухот е најзагаден, туку со систематски поставен План за управување со квалитетот на воздухот и имплементација на неговите мерки.
Македонија
Сиљановска Давкова: Турската заедница има значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата
Уште од формирањето на македонската држава е не само гарантирано, туку и практично овозможено правото на образование на турски јазик, како неразделно од етничкиот и културниот идентитет на Турците, рече претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска во обраќање на приемот, којшто по повод 21 Декември, Денот на наставата на турски јазик, го организираше Сојузот на турски невладини организации во Македонија – МАТУСИТЕБ, со поддршка на Турската агенција за соработка и координација – ТИКА.
Сиљановска Давкова истакна дека македонската држава отсекогаш ги препознавала различните идентитети, вклучително и турскиот, како вредност, сила и предност.
– Со обезбедување не само индивидуални, туку и колективни права коишто, денес, ги надминуваат стандардите на многу високоразвиени демократии, успеавме да изградиме демократски модел на соживот! Сепак, свесна сум дека во реалната/практичната примена на уставно утврденото право на образование на турски јазик постојат недорешени прашања и потешкотии, но и решеност и подготвеност за нивно надминување преку координирана, одговорна и ефикасна соработка меѓу локалната самоуправа и централните институции, рече претседателката Сиљановска Давкова.

Нашите сограѓани од турско потекло овде, како и лицата од македонско потекло коишто живеат во Република Турција, наведе претседателката, се најцврстата човечка врска меѓу нас и пријателската Република Турција.
– Вие сте најсилната алка на македонско-турските односи. Верувам дека во периодот што следи, заедно со претседателот на Република Турција, господинот Реџеп Таип Ердоган, ќе продолжиме да ги продлабочуваме овие односи во духот на пријателството и на меѓусебната почит, подвлече претседелката Сиљановска Давкова.
Таа посочи дека празниците како овој не се само повод за радост и свеченост, туку и моменти кога повторно се потсетуваме на нашите обврски кон општеството и државата во којашто живееме.

– Основачот на модерна Турција и син на македонската држава, големиот Мустафа Кемал Ататурк, мудро рекол: „Татковината најмногу ја сака оној што најдобро ја извршува својата должност“. Водејќи се од оваа максима, нашата заедничка должност е јасна: каде и да се наоѓаме, што и да работиме, да ја извршуваме својата задача чесно, посветено и одговорно. Само така ќе придонесеме за нејзиниот развој и за нејзиното заслужено место меѓу европските држави, порача претседателката.
Според Сиљановска Давкова, наставниците се особено заслужни за едукацијата на турски јазик на бројни генерации ученици, воспитувајќи ги во духот на соживот и одговорност за заедничкиот живот во мултикултурното македонско општество.
Претседателката во обраќањето истакна дека припадниците на турската заедница имаат значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата, почнувајќи од образованието и културата, до спортот и политиката.
Ја нагласи и важноста на интензивната турско-македонска меѓудржавна соработка и се заблагодари за континуираната турска финансиска подршка, особено преку ТИКА, со чие разбирање и помош се реновираа важни верски објекти, се подобрија здравствените капацитети, се модернизираа научните и образовни инстититуции, се подржааа земјоделските иновации.
За Сиљановска Давкова, сограѓаните од турска припадност, како и турските граѓани од македонско потекло во Република Турција, се најцврстата врска меѓу нас и Република Турција, што мора да се негува и зацврстува.

На настанот се обратија и: Фатих Улусој, турски амбасадор во земјава, Мустафа Шентоп, поранешен претседател на Големото национално собрание на Република Турција, како и организаторот на настанот, Тахсин Ибрахим, претседател на МАТУСИТЕБ, на кои, вклучувајќи ја и претседателката, им беа доделени признанија за истакнатата улога во градењето и зацврстувањето на турско-македонското пријателство.
– Доделените награди на најуспешните ученици на натпреварите во поезија, проза и цртање на Денот на наставата на турски јазик ја потенцираа важноста на знаењето, креативноста, стручноста и компетентноста, без коишто нема прогрес на заедницата, ниту европеизација на државата!, информира Кабинетот на претседателката.
Македонија
Грипот се шири брзо, раст од над 31 проценти за една недела
Во периодот од 8 до 14 декември, во Република Северна Македонија се пријавени 126 случаи на грип и заболувања слични на грип, што претставува зголемување од 31,3% во споредба со претходната недела, покажуваат најновите податоци од здравствените власти.
Најмногу заболени се регистрирани во Тетово (30 случаи) и Куманово (20), а веднаш потоа следи Македонски Брод (18). Во Скопје се пријавени 15 случаи. Иако по број на пријави не е прв, Македонски Брод има највисока инциденца – 178,0 заболени на 100.000 жители.
Според старосната распределба, најзасегната е групата 15–64 години со 97 случаи. Кај лицата над 65 години регистрирани се 16 случаи, додека кај децата бројките се пониски: 7 случаи кај групата 5–14 години и 6 случаи кај 0–4 години.
Во Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) биле тестирани 24 материјали, при што се детектирани 4 позитивни случаи на грип: три Influenza A(H3) и еден Influenza A(H1)pdm09. Дополнително, регистриран е и еден случај на RSV тип B, додека SARS-CoV-2 не е детектиран.
Кумулативно, од почетокот на сезоната 2025/2026, регистрирани се 998 случаи на грип/заболувања слични на грип, што е зголемување од 51,2% во однос на истиот период минатата сезона.
Најголем број пријави има во Гостивар (244) и Куманово (241), а Македонски Брод повторно се издвојува со највисока инциденца – 583,5 на 100.000 жители.
Вакцинацијата против грип останува најсигурна заштита, посочуваат здравствените власти. За сезоната 2025/2026 обезбедени се 80.000 бесплатни четиривалентни вакцини за ризичните групи:
-
лица над 65 години,
-
деца од 6 до 59 месеци,
-
лица со хронични болести,
-
бремени жени,
-
здравствени работници.
Според досегашните податоци, вакцинирани се 78.730 лица (со бесплатни или комерцијални вакцини).
Епидемиолошкиот надзор покажува дека грипот сè уште има спорадична активност низ земјата, а процентот на позитивност е под 10%, што укажува дека сезоната не е во полн интензитет. Сепак, бројот на пријавени случаи постојано расте, па се апелира на зголемено внимание, особено кај ризичните групи.
Министерството за здравство и ИЈЗ препорачуваат:
-
често миење раце,
-
избегнување големи гужви,
-
топло облекување, доволен одмор и внес на течности/витамини,
-
доколку се разболите: останете дома, избегнувајте блиски контакти, покривајте нос и уста при кашлање/кивање и користете заштитна маска при контакт со блиски.

