Свет
„Амнести интернешнл“ бара гонење на иранските власти: Тие извршија невидени злосторства

Организацијата за човекови права „Амнести интернешнл“ ги обвини властите во Иран дека извршиле злосторства според меѓународното право откако смртта на Махса Амини предизвика антивладини протести, што ја поттикна меѓународната заедница да почне правна постапка против иранската држава.
„Иранските власти извршија невидени злосторства против луѓето во Иран, кои се спротивставија на децениското угнетување и нееднаквост“, рече Џулија Духроу од германскиот огранок на „Амнести интернешнл“.
В сабота, 16 септември, се навршува првата годишнина од смртта на 22-годишната жена, која беше убиена од таканаречената морална полиција. Амини почина во притвор кога беше уапсена поради кршење на исламските правила за облекување со тоа што наводно покажала премногу коса под својот превез, пишуваат медиумите.
„Амнести“ ја повика меѓународната заедница да поведе правна постапка. Тоа е повик до земјите како Германија да ги гонат злосторствата против човештвото извршени во странство, а кои немаат врска со земјата.
„Минатата година германската влада одигра клучна улога во формирањето истражна комисија во Иран во рамките на канцеларијата на Високиот комесаријат за човекови права на Обединетите нации. Исто така, од германската влада ја очекуваме оваа јасна посветеност за почитување на човековите права во Иран една година по смртта на Џина Махса Амини“, рече Духроу.
Властите во Иран одговорија на протестите во земјата со брутално потиснување на опозицијата.
Најмалку 500 демонстранти се убиени, а десетици илјади луѓе се приведени, според процените на разни активисти.
Според написите, иранското правосудство егзекутира седум демонстранти. По тоа, демонстрациите полека стивнаа.
Денес, многу жени во Иран ги игнорираат исламските правила за облекување во знак на тивок протест.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
САД на опасна крстосница по убиството на Чарли Кирк

Бруталниот случај на убиството на Чарли Кирк го доведе американското општество на „опасна крстосница“, оценува дописничката на Би-би-си, која предупредува дека подлабокото политичко расцепкување и порастот на насилството тешко ќе се надминат.
Гувернерот на Јута, Спенсер Кокс, повика на затоплување на тонот и помирување, но многумина соговорници на Би-Би-Си сметаат дека тоа е малку веројатно во блиска иднина.
Анализата посочува дека современиот политички систем и економските и медиумските стимули наградуваат екстремни реторики кои го подгреваат бесот, додека социјалните мрежи дополнително ги радикализираат пораките и го убрзуваат расцепот. Историски примери од претходни децении покажуваат дека САД и порано минувале низ периоди на политичко насилство, но отсуството на „заеднички наратив“ денес го прави помирувањето потешко.
Реакциите по убиството беа поделени: додека некои бараат истрага за радикализацијата на напаѓачот онлајн, други тргнуваат кон теории на заговор и обвинувања. Доналд Трамп ја искористи ситуацијата за критики кон „радикалната левица“, што според анализата само ја продлабочува поларизацијата. Авторите на текстот заклучуваат дека за да се прекине циклусот би бил потребен силен лидер посветен на помирување — но таков лидер дури и не се назира, додека политичките поттикнувачи остануваат непроменети.
Свет
(Видео) Хаос и судири: Илјадници на улиците, Франција блокирана од протести

Ширум Франција денеска се одржува масовен меѓусиндикален штрајк, со протести на над 250 локации и учество на стотици илјади граѓани. Властите проценуваат дека на улиците би можеле да излезат меѓу 600.000 и 900.000 луѓе.
Штрајкот предизвика сериозни прекини во сообраќајот, здравството и образованието. Блокирани се десетици училишта, а во Лион и Нант дојде до судири меѓу полицијата и демонстрантите, при што беа повредени новинар, полицаец и демонстрант. Полицијата користела солзавец, а до пладне беа уапсени 94 лица, од кои 15 во Париз.
Rassemblement et manifestation gigantesque à #Nantes.
« Bayrou, Lecornu, Macron,
on n’en veut plus ! »« Ni soldat, ni rafales,
des bras, des lits, pour l’Hôpital public ! »Meeting international #ContreLaGuerre au Dôme de Paris le 5 octobre pic.twitter.com/wceJVEV5YU
— Hélène Macon 🐢 (@HeleneMacon) September 18, 2025
Причина за протестите е нацрт-буџетот за 2026 година, кој предвидува значителни кратења на јавните трошоци и реформи во пензискиот систем. Владата тврди дека мерките се неопходни за намалување на јавниот долг, додека синдикатите ги нарекуваат „удар врз социјалните права“ и предупредуваат дека ќе ја погодат најмногу сиромашната и средната класа.
Grève du 18 septembre: le lycée Maurice-Ravel à Paris bloqué par les élèves pic.twitter.com/7H9ZB1RC09
— BFMTV (@BFMTV) September 18, 2025
Франција се соочува со намален кредитен рејтинг и барања од Брисел за враќање на буџетскиот дефицит во дозволени рамки. Според синдикатите, земјата доживува најголема социјална нееднаквост од 1970 година.
Свет
(Видео) Негодувања по говорот на Трамп на кралската вечера

Американскиот претседател Доналд Трамп повторно се најде во центар на вниманието поради говорот што го одржа на свечената државна вечера во замокот Виндзор, како дел од неговата официјална посета на Обединетото Кралство. Дел од јавноста неговите изјави ги оцени како несоодветни, а на социјалните мрежи беше наречен „национална срамота“.
Трамп изјави дека е „првиот американски претседател кој бил пречекан“ на овој начин, додавајќи дека „можеби ќе биде и последен“, што предизвика бурни реакции. На платформата X граѓани коментираа дека говорот бил „мешавина од самофалење и збунувачки изрази“ и го нарекоа „срамотен момент“.
Trump: It is a privilege to be the first American president welcomed here. And if you think about it, a lot of presidents and this was this was the second state visit and that is the first. Maybe that is going to be the last time—I hope it is, actually pic.twitter.com/SE9OAg8ZpT
— Acyn (@Acyn) September 17, 2025
Кралот Чарлс, пак, во својот говор ја нагласи силната и трајна врска меѓу САД и Обединетото Кралство, потенцирајќи дека таа има „огромен потенцијал за раст и развој“.
На свеченоста присуствуваа околу 160 гости, меѓу кои премиерот Киер Стармер, извршниот директор на Apple, Тим Кук, и директорот на OpenAI, Сем Алтман.