Европа
Ватикан активира специјален режим по смртта на папата
По смртта на папата Франциско во понеделникот, во Ватикан настапи седисваканција – период без папа.
Терминот седисваканција доаѓа од латинскиот „sede vacante“ (празна столица) и се однесува на период во кој епископското седиште е празно, во овој случај папската столица во базиликата Свети Јован Латерански, катедралната црква на римскиот бискуп и „мајката на сите цркви“.
За време на седисваканцијата, папските овластувања не се пренесуваат на никого. Со Црквата управува Кардиналски совет, но со многу ограничени овластувања пропишани со апостолскиот устав „Universi Dominici Gregis“ на папата Јован Павле II. од 1996 година.
Тројца клучни функционери
Со настапувањето на седисваканција, автоматски им престанува мандатот на сите функционери на ватиканската курија, освен на тројца. Кардиналот камерленго кој управува со државата и имотот на Ватикан во отсуство на Папата и всушност е најважниот ватикански достоинственик во овој преоден период, останува на функцијата (оваа позиција сега ја има ирскиот кардинал Кевин Фарел), по што следи римскиот викар кој во името на папата ја води римската бискупија (италијанскиот кардинал Балдасаре Реина) и Големиот пенитенцијар кој е задолжен за прашањата за простување на гревовите (италијански кардинал Анџело Де Донатис).
Избор на нов папа
Од 15 до 20 дена по смртта на папата се организира избор за нов папа, познат и како конклава.
Во Ватикан пристигнуваат кардинали од целиот свет и почнува еден од најтаинствените избори во светот. Кардиналите се заколнуваат на молк и таинственост.
Право на глас имаат само кардинали помлади од 80 години, а за да биде избран нов папа, треба да има две третини од гласовите.
Додека да не се избере нов папа кардиналите не смеат да ја напуштат конклавата и се практично изолирани од светот. Кардиналите гласаат и по неколкупати, сè додека еден од кандидатите не добие мнозинство од две третини.
По секое гласање, нивните гласачки ливчиња се горат во печка, а на оганот се додава супстанца која предизвикува бел или црн чад и така се известува јавноста дали е избран нов папа.
Доколу не е избран, чадот е црн, кога ќе се избере нов папа – чадот е бел.
По изборот, победникот треба да каже дали ја прифаќа да биде нов папа и кое име ќе го користи како папа.
Новиот папа се облекува во бела облека и излегува на балконот на базиликата Свети Петар каде е пречекан од верниците на плоштадот.
На крај, еден од кардиналите на латински вели „Habemus papam“, односно „Имаме папа“.
Погреб на папата Франциско
Телото на починатиот папа се облекува во бела облека и се носи во неговата приватна капела.
Во меѓувреме, камерлангото има неколку задачи – тој ја пишува посмртницата на папата, заедно со причината за смртта утврдена од лекар.
Треба и да го затвори апартманот во којшто живеел папата бидејќи внатре не смее да влезе никој.
На крај, камерлангото го уништува папскиот прстен со церемонијален чекан.
За погребот, папата се облекува во црвена раскошна облека.
Но Францискo, кој е познат по својата скромност, побара на неговиот погреб да се избегне непотребно трошење.
Уште од 13-тиот век, телото на почнатиот папа секогаш се изложувало на пиедестал во Ватикан за останатите кардинали, свештеници и членови на црковната хиерархија да можат да му додадат почит.
Но, Францискo не сакал да биде глорифициран по смртта, па неговото тело нема да стои на пиедестал пред да биде погребано. Наводно, папата побарал ковчегот да биде ставен во базиликата Свети Петар бидејќи сакал да покаже скромност.
Телото на папата ќе биде однесено до базиликата со поворка. Погребувањето на папата се случува од четири до шест дена по смртта.
Ковчегот се затвора ноќта пред погребот, а лицето на папата се покрива со бел свилен вел.
Во ковчегот се ставаат и монети, како и документ на кој се наведени детали од животот на папата.
Документот се чита на глас, пред да биде затворен во ковчегот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Британска министерка наведе 700 албански семејства како лош пример, Рама ѝ возврати
Албанскиот премиер ја обвини британската министерка за внатрешни работи Шабана Махмуд за „етнички стереотипи“ откако таа ги издвои албанските семејства во говорот за злоупотребите на азилот.
Еди Рама ја критикуваше Махмуд за тоа што им кажа на пратениците дека околу 700 албански семејства живеат во сместувања финансирани од даночните обврзници и покрај тоа што нивните барања за азил се одбиени, додека во понеделник најави големи реформи. Рама ја нарече бројката „статистичка капка во океанот на предизвиците со кои се соочува Британија по Брегзит“.
Официјалните бројки покажуваат дека Велика Британија депортирала повеќе од 13.000 луѓе во Албанија откако беше потпишан договорот за враќање во 2022 година. Рама го нарече договорот едно од „најуспешните партнерства во Европа кога станува збор за нелегална миграција“.
Махмуд ги даде коментарите додека најавуваше големи промени во системот за азил на Велика Британија, за кој рече дека во моментов е „надвор од контрола и неправеден“. Зборувајќи во Долниот дом, Махмуд рече: „Ако не се справиме со оваа криза, ќе повлечеме уште повеќе луѓе по пат што започнува со гнев и завршува со омраза“.
Реформите ќе го направат статусот на бегалец привремен, ќе го зголемат периодот на чекање за трајно населување од пет на 20 години и ќе овозможат отстранување на семејства со деца кои немаат право да останат во земјата.
Покрај ограничувањето на пристапот до статус на бегалец, Велика Британија ќе отвори и нови законски патишта за пристигнување, со годишна квота. Како дел од својот говор, Махмуд им рече на пратениците: „Мора да ги отстраниме оние чии барања за азил се одбиени, без разлика кои се тие“.
„На пример, има околу 700 албански семејства кои живеат во сместувачки капацитети платени од даноците на граѓаните, откако нивните барања за азил беа одбиени, и покрај постојниот договор за враќање и покрај тоа што Албанија е потписничка на Европската конвенција за човекови права“, додаде таа.
Рама одговори: „Како може еден министер за внатрешни работи од Лабуристичката партија толку лошо да ја повтори реториката на популистичката крајна десница и да издвои 700 албански семејства, што е статистичка капка во океанот на предизвици за Британија по Брегзит, токму во моментот кога Велика Британија и Албанија изградија едно од најуспешните партнерства во Европа кога станува збор за нелегалната миграција?“
„Да бидеме јасни: Албанците се нето придонесувач во британската економија, а бројот на Албанци кои примаат бенефиции во Велика Британија е многу низок во споредба со другите заедници. Да се издвојуваат одново и одново не е политика.
Ова е загрижувачка и несоодветна вежба на демагогија. Официјалната политика никогаш не треба да се потпира на етнички стереотипи. Ова е најмалку што човештвото го очекува од една голема Британија“, нагласи тој.
Европа
Шведски генерал: Русија набргу ќе го тестира членот 5 на НАТО
Шведскиот генерал Мајкл Клаесон предупреди дека Русија наскоро ќе се обиде да ја тестира колективната одбрана на НАТО според Член 5 и рече дека Европа мора да се подготви да употреби сила за да ја одврати Москва. Тој го кажа ова во интервју за Политико.
„Сигурен сум и убеден дека во секој момент ќе бидат подготвени да го тестираат Член 5 на НАТО во балтичките држави или во некој друг дел од Европа“, рече Клаесон.
„Тие се подготвени да преземат огромни стратешки ризици за да го постигнат она што мислат дека можат да го постигнат. Го видовме ова уште од Чеченија, го видовме ова во Грузија, го видовме ова на Крим“, рече тој.
Клаесон нагласи дека Европа не е подготвена за потенцијален конфликт со Русија, кој го опиша како „системски конфликт… чие решавање ќе потрае долго време“.
„Зборуваме за генерација во принцип… ова нема да исчезне со евентуално прекин на огнот или мировен договор во Украина“, додаде тој.
Тој исто така рече дека само дипломатијата нема да ја запре Русија.
„Единствениот јазик што го разбираат е силата“, рече Клаесон. „Мора да бидеме цврсти… постојаното повлекување не е вистинскиот одговор бидејќи ги охрабрува“, заклучи тој.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Русите тврдат дека целосно го освоиле Купјанск: пристигна првата реакција од Украинците
Генералштабот на украинската војска остро ги негираше тврдењата на началникот на рускиот Генералштаб Валериј Герасимов дека руските сили го освоиле Купјанск. Герасимов за наводниот пад на градот го известил директно рускиот претседател Владимир Путин за време на неговата посета на командното место, но Киев вели дека градот останува под украинска контрола, пишува „Киев Индепендент“.
Kupyansk has been liberated, Gerasimov reported to Putin.
In liberated Kupyansk, individual small enemy groups are being destroyed, the commander of the Zapad group reported.
🔹 RIA Novosti pic.twitter.com/zpc3H45OEb
— Victor vicktop55 commentary (@vick55top) November 20, 2025
„Купјанск останува под контрола на Одбранбените сили на Украина“, објави Генералштабот. „Во и околу Купјанск, во тек се контрасаботажни операции и специјални операции за пребарување и уништување против непријателски извидувачки и саботажни групи кои се инфилтрирале во градот“.
Во соопштението се додава дека „раководството на терористичката држава продолжува да произведува евтини информативни провокации“ со цел да ги прикрие „критичните“ руски загуби. Да потсетиме, украинските сили за специјални операции објавија видео на кое се гледаат жестоки улични борби во градот Купјанск во регионот Харков.
Купјанск, стратешки важен град во Харковската област, повторно стана место на жестоки борби, додека Русија продолжува со своите обиди за напредување во регионот.
Градот е затворен за цивили од 28 септември поради тековните борбени операции и заканата од руски саботажни групи. Заземањето на Купјанск е главната цел на Русија во Харковската област, потврди претходно Олексиј Белски, портпарол на оперативно-стратешката команда на Дњепарк.
фото: принтскрин

