Европа
Ватикан активира специјален режим по смртта на папата
По смртта на папата Франциско во понеделникот, во Ватикан настапи седисваканција – период без папа.
Терминот седисваканција доаѓа од латинскиот „sede vacante“ (празна столица) и се однесува на период во кој епископското седиште е празно, во овој случај папската столица во базиликата Свети Јован Латерански, катедралната црква на римскиот бискуп и „мајката на сите цркви“.
За време на седисваканцијата, папските овластувања не се пренесуваат на никого. Со Црквата управува Кардиналски совет, но со многу ограничени овластувања пропишани со апостолскиот устав „Universi Dominici Gregis“ на папата Јован Павле II. од 1996 година.
Тројца клучни функционери
Со настапувањето на седисваканција, автоматски им престанува мандатот на сите функционери на ватиканската курија, освен на тројца. Кардиналот камерленго кој управува со државата и имотот на Ватикан во отсуство на Папата и всушност е најважниот ватикански достоинственик во овој преоден период, останува на функцијата (оваа позиција сега ја има ирскиот кардинал Кевин Фарел), по што следи римскиот викар кој во името на папата ја води римската бискупија (италијанскиот кардинал Балдасаре Реина) и Големиот пенитенцијар кој е задолжен за прашањата за простување на гревовите (италијански кардинал Анџело Де Донатис).
Избор на нов папа
Од 15 до 20 дена по смртта на папата се организира избор за нов папа, познат и како конклава.
Во Ватикан пристигнуваат кардинали од целиот свет и почнува еден од најтаинствените избори во светот. Кардиналите се заколнуваат на молк и таинственост.
Право на глас имаат само кардинали помлади од 80 години, а за да биде избран нов папа, треба да има две третини од гласовите.
Додека да не се избере нов папа кардиналите не смеат да ја напуштат конклавата и се практично изолирани од светот. Кардиналите гласаат и по неколкупати, сè додека еден од кандидатите не добие мнозинство од две третини.
По секое гласање, нивните гласачки ливчиња се горат во печка, а на оганот се додава супстанца која предизвикува бел или црн чад и така се известува јавноста дали е избран нов папа.
Доколу не е избран, чадот е црн, кога ќе се избере нов папа – чадот е бел.
По изборот, победникот треба да каже дали ја прифаќа да биде нов папа и кое име ќе го користи како папа.
Новиот папа се облекува во бела облека и излегува на балконот на базиликата Свети Петар каде е пречекан од верниците на плоштадот.
На крај, еден од кардиналите на латински вели „Habemus papam“, односно „Имаме папа“.
Погреб на папата Франциско
Телото на починатиот папа се облекува во бела облека и се носи во неговата приватна капела.
Во меѓувреме, камерлангото има неколку задачи – тој ја пишува посмртницата на папата, заедно со причината за смртта утврдена од лекар.
Треба и да го затвори апартманот во којшто живеел папата бидејќи внатре не смее да влезе никој.
На крај, камерлангото го уништува папскиот прстен со церемонијален чекан.
За погребот, папата се облекува во црвена раскошна облека.
Но Францискo, кој е познат по својата скромност, побара на неговиот погреб да се избегне непотребно трошење.
Уште од 13-тиот век, телото на почнатиот папа секогаш се изложувало на пиедестал во Ватикан за останатите кардинали, свештеници и членови на црковната хиерархија да можат да му додадат почит.
Но, Францискo не сакал да биде глорифициран по смртта, па неговото тело нема да стои на пиедестал пред да биде погребано. Наводно, папата побарал ковчегот да биде ставен во базиликата Свети Петар бидејќи сакал да покаже скромност.
Телото на папата ќе биде однесено до базиликата со поворка. Погребувањето на папата се случува од четири до шест дена по смртта.
Ковчегот се затвора ноќта пред погребот, а лицето на папата се покрива со бел свилен вел.
Во ковчегот се ставаат и монети, како и документ на кој се наведени детали од животот на папата.
Документот се чита на глас, пред да биде затворен во ковчегот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Експлозии во Чеченија: уништена базата на единицата „Ахмат“, погодена зграда на ФСБ
Во пресрет на мировните преговори во Москва вчера, украински беспилотни летала нападнаа база на руските специјални сили и зграда на разузнавачката служба ФСБ во Чеченија. Базата на единицата „Ахмат“ во Гудермес беше потресена од силна експлозија вчераутро, а снимките кружеа на интернет и покажуваа густ чад и пламен како се извишуваат над комплексот.
Елитната паравоена сила „Ахмат“ е лично лојална на лидерот на Чеченската Република, Рамзан Кадиров, и е вклучена во борбите на фронтовските линии во Украина, вклучително и во Харков и во Донецк.
🔥 A military base of one of the Akhmat units in Gudermes, Chechnya, was attacked.
💥 Also, FSB building in Achkhoy-Martan, Chechnya, was attacked. pic.twitter.com/DviFjx51d4
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) December 2, 2025
Во одделен инцидент дрон ја оштети и канцеларијата на ФСБ во Ачка-Мартан, а фотографиите на социјалните мрежи покажуваат скршени прозорци и остатоци надвор од зградата. Нападнат е и танкер под руско знаме што превезувал сончогледово масло од Русија до Грузија, што е четвртиот ваков инцидент покрај турскиот брег за една недела. Украина официјално не ја презеде одговорноста за ниеден од нападите, објавува „Телеграф“.
Во меѓувреме, руска балистичка ракета погоди индустриска зона во реката Днепар во источна Украина во понеделникот, при што загинаа четири лица, а 40 беа ранети, според локалните власти.
🚨🇷🇺—Also happening yesterday, there was a strike on the military base of one of the divisions of Akhmat in Gudermes, Republic of Chechnya, Russia. (seen in the video below).
On the same day there was a strike on an FSB office in Achkhoy-Martanovsky district of the Republic of… pic.twitter.com/FTibpo02w8
— 🇷🇺 Vanguard-Veritas🇨🇦 (@RussCan91) December 3, 2025
Нападите се случуваат во време на засилени дипломатски напори предводени од САД за наоѓање мирно решение. Стив Виткоф, специјалниот претставник на Доналд Трамп, пристигна во Москва вчера на неговата шеста средба со Владимир Путин оваа година. Во исто време, украинскиот претседател Володимир Зеленски е во прва посета на Ирска по средбата со францускиот претседател Емануел Макрон во обид да обезбеди дополнителна поддршка од европските сојузници.
Европа
Поранешната портпаролка на Зеленски: Јермак е многу опасен, се плашам
Јулија Мендел, поранешна портпаролка на украинскиот претседател Володимир Зеленски, го опиша поранешниот шеф на претседателскиот кабинет, Андриј Јермак, како многу опасна личност и рече дека се плаши за својот живот поради него.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отпушти Јермак, кој се сметаше за втора највлијателна личност во земјата, минатиот петок. Јермак остана без работа откога антикорупциските власти извршија рација во неговиот дом под сомнение за проневера во државната компанија „Енергоатом“, случај што ја преокупира украинската јавност со недели.
„Во моментот, додека го кажувам ова, исплашена сум и секој ден се молам и му благодарам на бога што сум жива бидејќи Андриј е многу опасна личност. Тој е многу опасна личност. И оние што го познаваат ќе разберат“, изјави Мендел за Радио Слободна Европа.
„Тој има влијание врз спроведувањето на законот“
Кога ја прашаа од што точно се плаши, Мендел одговори дека Јермак има многу можности, објави „Украинска правда“.
„Од основната кампања за клевета со користење политички средства, фрлање секакви обвинувања против секој што е против него, нарекувајќи ги проруски, предавници и така натаму, до фактот дека тој има одредено влијание врз спроведувањето на законот, каде што кривични случаи се отвораат од никаде“, објасни таа.
„Една службеничка, кога си заминуваше, пушеше цигара и се тресеше. Ме погледна и рече: ‘Јулија, не се третираат луѓето така’. И верувајте ми, многу луѓе си заминале така и многу животи се уништени поради Андриј“, продолжи таа.
Мендел тврди дека во 2019 година Јермак прашал еден американски политички стратег како би можел да стане претседател.
„Од 2019 година Андриј гради своја структура на моќ. Знам дека во 2019 година, Андриј Јермак, додека бил во Соединетите Американски Држави, разговарал со политички консултант и го прашал како би можел да стане претседател на својата земја. Значи, амбициите на Јермак се огромни“, тврди таа.
Таа забележала дека Јермак често го мамел претседателот искривувајќи ги информациите што му ги пренесувал на Зеленски или презентирајќи ги на начин што му бил поволен. Таа нагласила дека тој бил оној што го убедил Зеленски дека нема да се случи целосна инвазија.
Европа
ЕУ воведува целосна забрана за руски гас, регулативата ги блокира течниот природен гас (ЛНГ) и гасоводот
Советот на ЕУ и Европскиот парламент постигнаа договор за регулатива со која се воведува правно обврзувачка, фазна забрана за увоз на руски течен природен гас (LNG) и гас преку гасовод, со целосна забрана од крајот на 2026 година и есента 2027 година, соодветно.
Договорот што го постигнаа пратениците доцна синоќа за краткорочни договори склучени пред 17 јуни 2025 година предвидува забрана за увоз на руски течен гас од 25 април 2026 година и од 17 јуни 2026 година за гас испорачан преку гасовод. За долгорочните договори за увоз на течен гас забраната ќе стапи во сила на 1 јануари 2027 година, како што е предвидено во 19-тиот пакет-санкции против Русија.
Европа сака што побргу да ја прекине зависноста од руските фосилни горива
Што се однесува до долгорочните договори за увоз на руски гас преку цевководи, забраната ќе стапи во сила на 30 септември 2027 година под услов капацитетите за складирање гас да бидат доволно пополнети, а најдоцна до 1 ноември 2027 година. По агресијата на Русија врз Украина, лидерите на ЕУ се согласија на самитот во Версај во март 2022 година што побргу постепено да ја укинат зависноста од руските фосилни горива.
Како резултат на тоа, увозот на гас и нафта од Русија во ЕУ значително се намали во последните години. Сепак, додека увозот на нафта падна под 3 % во 2025 година благодарение на сегашниот режим на санкции, рускиот гас сè уште сочинува речиси 13 % од увозот на ЕУ во 2025 година во вредност од над 15 милијарди евра годишно.
„Ова е голема победа за нас и за цела Европа. Треба да ја прекинеме зависноста на ЕУ од рускиот гас, а трајната забрана за увоз е голем чекор во вистинската насока“, рече данскиот министер за енергетика, Ларс Агард, чија земја претседава со Советот на ЕУ.
Политичкиот договор за регулативата сè уште треба да биде потврден од двете законодавни институции, Советот на ЕУ и Европскиот парламент, што се смета за формалност.
Европската комисија предложи регулатива за забрана на увозот на руски гас наместо санкции бидејќи регулативата може да се усвои со квалификувано мнозинство, а за санкции е потребна согласност од сите земји членки. Со ова се заобиколува евентуалното вето од Унгарија или Словачка. Се очекува Комисијата да предложи забрана за увоз на руска нафта во Унгарија и Словачка до крајот на 2027 година во наредните месеци.

