Европа
Ватикан активира специјален режим по смртта на папата

По смртта на папата Франциско во понеделникот, во Ватикан настапи седисваканција – период без папа.
Терминот седисваканција доаѓа од латинскиот „sede vacante“ (празна столица) и се однесува на период во кој епископското седиште е празно, во овој случај папската столица во базиликата Свети Јован Латерански, катедралната црква на римскиот бискуп и „мајката на сите цркви“.
За време на седисваканцијата, папските овластувања не се пренесуваат на никого. Со Црквата управува Кардиналски совет, но со многу ограничени овластувања пропишани со апостолскиот устав „Universi Dominici Gregis“ на папата Јован Павле II. од 1996 година.
Тројца клучни функционери
Со настапувањето на седисваканција, автоматски им престанува мандатот на сите функционери на ватиканската курија, освен на тројца. Кардиналот камерленго кој управува со државата и имотот на Ватикан во отсуство на Папата и всушност е најважниот ватикански достоинственик во овој преоден период, останува на функцијата (оваа позиција сега ја има ирскиот кардинал Кевин Фарел), по што следи римскиот викар кој во името на папата ја води римската бискупија (италијанскиот кардинал Балдасаре Реина) и Големиот пенитенцијар кој е задолжен за прашањата за простување на гревовите (италијански кардинал Анџело Де Донатис).
Избор на нов папа
Од 15 до 20 дена по смртта на папата се организира избор за нов папа, познат и како конклава.
Во Ватикан пристигнуваат кардинали од целиот свет и почнува еден од најтаинствените избори во светот. Кардиналите се заколнуваат на молк и таинственост.
Право на глас имаат само кардинали помлади од 80 години, а за да биде избран нов папа, треба да има две третини од гласовите.
Додека да не се избере нов папа кардиналите не смеат да ја напуштат конклавата и се практично изолирани од светот. Кардиналите гласаат и по неколкупати, сè додека еден од кандидатите не добие мнозинство од две третини.
По секое гласање, нивните гласачки ливчиња се горат во печка, а на оганот се додава супстанца која предизвикува бел или црн чад и така се известува јавноста дали е избран нов папа.
Доколу не е избран, чадот е црн, кога ќе се избере нов папа – чадот е бел.
По изборот, победникот треба да каже дали ја прифаќа да биде нов папа и кое име ќе го користи како папа.
Новиот папа се облекува во бела облека и излегува на балконот на базиликата Свети Петар каде е пречекан од верниците на плоштадот.
На крај, еден од кардиналите на латински вели „Habemus papam“, односно „Имаме папа“.
Погреб на папата Франциско
Телото на починатиот папа се облекува во бела облека и се носи во неговата приватна капела.
Во меѓувреме, камерлангото има неколку задачи – тој ја пишува посмртницата на папата, заедно со причината за смртта утврдена од лекар.
Треба и да го затвори апартманот во којшто живеел папата бидејќи внатре не смее да влезе никој.
На крај, камерлангото го уништува папскиот прстен со церемонијален чекан.
За погребот, папата се облекува во црвена раскошна облека.
Но Францискo, кој е познат по својата скромност, побара на неговиот погреб да се избегне непотребно трошење.
Уште од 13-тиот век, телото на почнатиот папа секогаш се изложувало на пиедестал во Ватикан за останатите кардинали, свештеници и членови на црковната хиерархија да можат да му додадат почит.
Но, Францискo не сакал да биде глорифициран по смртта, па неговото тело нема да стои на пиедестал пред да биде погребано. Наводно, папата побарал ковчегот да биде ставен во базиликата Свети Петар бидејќи сакал да покаже скромност.
Телото на папата ќе биде однесено до базиликата со поворка. Погребувањето на папата се случува од четири до шест дена по смртта.
Ковчегот се затвора ноќта пред погребот, а лицето на папата се покрива со бел свилен вел.
Во ковчегот се ставаат и монети, како и документ на кој се наведени детали од животот на папата.
Документот се чита на глас, пред да биде затворен во ковчегот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Жена избоде седумнаесет луѓе на железничка станица во Хамбург

Напад со нож се случил вечерва на главната железничка станица во Хамбург, објави „Билд“. Најмалку седумнаесет лица беа повредени, а федералната полиција уапси една жена (39).
Железничкиот сообраќај е целосно запрен на главната станица. Нападот се случил помеѓу пероните 13 и 14. Крвавите дамки на подот сведочат за ужасниот злостор.
🚨#BREAKING: MASS STABBING IN HAMBURG — 3 CRITICALLY INJURED 🇩🇪🔪
At least 12 people stabbed at Hamburg’s central train station. 3 victims are fighting for their lives. Attacker is in custody.#Hamburg #Germany #Stabbing #BreakingNews #PublicSafety pic.twitter.com/IDQ3yjXOQY
— Kedar (@Kedar_speaks88) May 23, 2025
Првично се зборуваше за осум повредени лица, но потоа полицијата прецизираше дека три жртви се на работ на смртта, тројца се тешко повредени, а шест лица имаат полесни повреди. Според последните информации, седумнаесет лица се повредени, од кои четворица се во критична состојба. Според информациите од „Билд“, некои од повредените добиваат итна медицинска помош во возовите.
Позадината на чинот засега е нејасна, како и деталите за нападот. Во меѓувреме, пристигна тим за кризна интервенција на Црвениот крст за да се грижи за семејствата на жртвите.
BREAKING – A woman was arrested at Hamburg Central Station, Germany, in connection with a stabbing incident that injured 12 people, six of whom sustained serious injuries.
An ongoing police operation is underway, with authorities yet to disclose the suspect's identity or… https://t.co/Ea0KJqEmny pic.twitter.com/xQGnUUUpuG
— Vanguard Intel Group 🛡 (@vanguardintel) May 23, 2025
Портпаролот на противпожарната служба на Хамбург изјави за новинската агенција АФП дека 12 лица се повредени, од кои некои се во животна опасност. „Според првичните сознанија, едно лице наводно повредило неколку лица со нож на главната станица. Осомничениот е уапсен од полицијата“, објави полицијата во Хамбург на Икс. Полицијата подоцна додаде дека верува оти жената дејствувала сама.
Европа
Зеленски: Она што Русија го прави веќе една недела е исмејување на целиот свет

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека обидот на Русија да состави таканаречен „меморандум за прекин на огнот“, кој трае веќе една недела, претставува отворено исмејување на целиот свет. Во своето последно јавно обраќање, тој рече дека Украина и нејзините партнери сакаат вистинско примирје, но дека Москва продолжува да го блокира значителниот напредок.
„Потребен е прекин на огнот. Потребни се дипломатски чекори кон вистински мир. Потребна е нова и ефикасна безбедносна архитектура. Ги здружуваме нашите партнери околу ова. И секако е време да се изврши поголем притисок врз Русија, така што резултатот не е само еден исход, туку сè што е потребно“, рече Зеленски.
Тој особено остро го критикуваше фактот што руските власти веќе една недела работат на документ што го нарекуваат „меморандум“ за примирјето. „Кога Русите веќе една недела го составуваат таканаречениот меморандум што сакаат да го претстават како одговор на барањето за прекин на огнот – ова е јасно исмејување на целиот свет. Толку многу време! Секој ден во оваа војна значи губење на животи. Секако, во Русија не чувствуваат потреба да ги поштедат своите луѓе. Но, светот мора“, нагласи тој.
Зеленски уште еднаш ја повика меѓународната заедница да ги заостри санкциите против Русија и им се заблагодари на сите што го поддржуваат тоа. Тој го истакна почетокот на најголемата размена на воени заробеници досега како единствен конкретен развој во неодамнешните контакти со Москва. Сè друго, додаде тој, е систематски блокирано од руската страна.
Да потсетиме, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров изјави дека Москва е во „напредна фаза“ на изготвување меморандум за прекин на огнот во Украина. Сепак, не е одреден рок за нова рунда преговори меѓу двете страни. Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека Русија е подготвена да работи на документ што би вклучувал прекин на огнот во одреден временски рок, а исто така истакна дека е обновен контактот меѓу преговарачките тимови што се состанаа во Истанбул.
На 19 мај, Зеленски изјави дека Украина ќе чека на руската верзија на документот: „Доколку Русија предложи меморандум, ќе можеме да ја формулираме нашата визија“, рече тој тогаш.
Европа
(Видео) Украинците ја нападнаа клучната фабрика на Путин во Русија

Украински беспилотни летала извршија ноќен напад врз голема руска воена фабрика во градот Јелетс, предизвикувајќи пожар и запирање на работата на објект кој игра важна улога во воено-индустрискиот синџир на снабдување на Русија, објави „Киев пост“. Целта на нападот била фабриката „Енергија“ во регионот Липецк, потврдија локалните власти и украински извори. Објектот произведува батерии и енергетски системи што се користат во речиси сите гранки на руската одбранбена индустрија.
Руското Министерство за одбрана објави дека најмалку 112 украински беспилотни летала биле соборени во текот на третата ноќ по ред од нападите. Москва повторно беше меѓу целите, каде што нападите го нарушија работењето на неколку аеродроми.
Гувернерот на Липецк, Игор Артамонов, изјави дека остатоците од соборените беспилотни летала предизвикале пожар во индустриска зона и дека осум лица се повредени. Еден дрон удрил во покривот на станбена зграда и оштетил 20 станови. Немаше смртни случаи. Артамонов не ја именуваше фабриката, но ги негираше тврдењата дека имало истекување на опасни хемикалии.
Украинскиот центар за борба против дезинформации објави дека фабриката ги прекинала операциите по нападот.
„Фабриката е под санкции од Европската Унија, САД, Јапонија и други земји поради нејзината важност за рускиот воено-индустриски комплекс – но и покрај тоа таа продолжи да работи. Сега, по нападот, фабриката го прекинува производството“, рече Андриј Коваленко, раководител на Центарот.