Свет
(Видео) Мјанмарски војници признаа дека се спроведени злосторства врз Рохинџите

Двајца припадници на војската на Мјанмар признаа пред Меѓународниот кривичен суд (МКС) дека извршиле злосторства врз малцинските муслимани Рохинџи во западната мјанмарска држава Аракан, се вели во соопштението на меѓународна група за заштита на човековите права, пренесува„Ал џезира“.
„Двајцата тврдеа дека постапувале по наредба на високи команданти за истребување на сите Рохинџи во одредените области“, објави организацијата „Фортифај рајтс“.
Ова се први признанија на припадници на вооружените сили на оваа земја во југоисточна Азија за масовни убиства, силувања и злосторства против човештвото откако се појавија извештаите за нападите врз Рохинџите во 2012 година. Активистите за заштита на правата и експертите го дефинираа ова како голем напредок во барањето правда за Рохинџите против властите на Мјанмар за геноцид и етничко чистење.
Според изјавите, „Фортифај рајтс“ доби две видеа од признанијата на војниците Мио Вин Тун и Зав Наинг Тун. Според шпекулациите што кружат, и двајцата се во притвор во Меѓународниот кривичен суд во Хаг иако судот го негираше ова.
Пешадиските баталјони 565 и 353 биле активни во државата Аракан за време на воените операции за „чистење“ на цивилите Рохинџи во 2016 и 2017 година, се додава во нивниот извештај.
„Во необјавените признанија, војникот Мио Вин Тун ја опишува неговата вмешаност во убивањето жени, мажи и деца Рохинџи и призна дека извршил силувања во селото Таунг Базар и околните села во гратчето Бутидаунг во септември 2017 година“, се вели понатаму во соопштението.
„Зав Наинг Тун ја призна неговата вмешаност во убивањето, закопувањето тела во масовни гробници и во други злосторства против Рохинџите во пет села во гратчето Маунгдав за време на операциите за расчистување на Армијата на Мјанмар во 2017 година.“
Војниците ги навеле имињата и чиновите на 19 директни извршители од Армијата на Мјанмар, меѓу кои се и тие, како и шест високи команданти – потполковник, полковник и тројца капетани – за кои тврдат дека ги издале наредбите или придонеле за злосторствата против Рохинџите.
Во соопштението се додава дека Араканската армија – етничка бунтовничка група што моментално учествува во вооружен конфликт против Мјанмар во државата Аракан – ги снимила признанијата на Мио Вин Тун на 23 јули 2020 година и на Зав Наинг Тун на 8 јули 2020 година.
Во средината на август, двајцата дошле на границата меѓу Мјанмар и Бангладеш барајќи заштита од властите на Бангладеш, која потоа како држава членка на Римскиот статут, го известила МКС за двајцата поранешни војници.
Осврнувајќи се на едно од признанијата, во соопштението се додава дека Армијата во септември 2017 година ги уништила селата на Рохинџите во околината на Таунг Базар во гратчето Бутидаунг. Мио Вин Тун исто така признал дека извршил силувања, дека бил вмешан во убивањето на 30 мажи, жени и деца во Таунг Базар и во дополнителни убиства на 60 до 70 цивили во село по село во близина на Таунг Базар.
Тој и неговиот баталјон „избришале“ 20 села на Рохинџите во Маунгдав во септември 2017 година и учествувал во убивање на околу 80 цивили, вклучувајќи деца, возрасни, жени, па дури и стари лица преку координирани масакри.
„Врз основа на овие признанија, двајцата војници можат да бидат директно одговорни за убиството на 180 цивили Рохинџи“, се додава во соопштението.
Директорот на „Фортифај рајтс“ вели рече дека признанијата, за кои изјави дека се веродостојни, поткопуваат сè што Мјанмар негира пред Меѓународниот суд на правдата (МСП) во случајот што го подигна Гамбија во 2019 година во име на Организацијата за исламска соработка.
Сепак, тој истакна дека Обвинителството „одбива да коментира за тековната истрага, а портпаролот на Судот јавно негираше дека двајцата мажи се во притвор“.
Муслиманите Рохинџа, кои ОН ги опишаа како најзагрозено национално малцинство во светот, се соочуваат со сè поголем прогон и напади од 2012 година. Настаните кои маката на араканските муслимани ја ставија во фокусот на светската јавност се случија на 25 август 2017 година.
Под плаштот на борбата против милитантните напади врз полициските пунктови, војската на Мјанмар и будистичките милитанти тој ден започнаа брутални напади врз муслиманите Рохинџа во кои свирепо се убиени над 24.000 припадници на тоа малцинство.
Нападите прераснаа во класична форма на етничко чистење, а мјанмарската војска запали стотици муслимански села. Според податоците на ОН, од август 2017 година од тој регион во соседен Бангладеш пребегаа над 900.000 муслимани.
Гамбија на 11 ноември 2019 година поднесе тужба за геноцид против Мјанмар. Меѓународниот суд на правдата на 23 јануари 2020 година побара од Мјанмар да преземе мерки за спречување на убиствата и злосторствата над муслиманите Рохинџа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин