Свет
(Видео) Шефот на НАТО: Ако работите не се сменат, научете руски или преселете се во Нов Зеланд
ЕУ мора да ги преиспита своите приоритети за трошење за да ги зголеми одбранбените распределби, рече новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте во обраќањето пред Европскиот парламент. „Европските земји трошат во просек до една четвртина од својот национален приход за пензии, здравје и социјално осигурување, а ни треба само мал дел од тие пари за значително да ја зајакнеме нашата одбрана“, рече Руте пред пратениците.
Повеќето земји-членки на ЕУ исто така припаѓаат на НАТО, а алијансата веќе една деценија ги повикува членките да издвојат најмалку 2 отсто од својот БДП за одбраната. Во моментов, 24 од 32 членки на НАТО ја постигнуваат оваа цел. Сепак, Доналд Трамп ја подигнува границата. Минатата недела новоизбраниот американски претседател ги повика сојузниците да потрошат 5 отсто од БДП за одбрана, што е значително повисоко од американскиот просек од 3,38 отсто, пренесува „Политко“
За многу земји, 2 проценти веќе беа предизвик, а 5 проценти изгледаат како невозможна мисија. Руте, според написите, не им донесе добри вести на оние кои се надеваа на помек пристап. Конечната цел на распределбата на одбраната во рамките на НАТО, им порача на пратениците, може да биде околу 3,6 или 3,7 отсто од БДП, пишува „Политико“.
И покрај зголемената загриженост за Трамп, кој ја доведе во прашање независноста на Канада и не ја отфрли можноста за употреба на сила за заземање на Панамскиот канал или Гренланд, Руте истакна дека Европа останува зависна од САД за безбедност. Тој смета дека е „илузорно“ да се верува дека Европа може сама да си обезбеди одбрана, според медиумот.
Руте ја пофали Европската програма за одбранбена индустрија (ЕДИП) од 1,5 милијарди евра, која има за цел да го поттикне локалното производство на оружје, велејќи дека европскиот сектор за оружје е „премал, премногу фрагментиран и премногу бавен“.
Сепак, постои несогласување околу тоа дали компаниите кои не се членки на ЕУ треба да имаат лесен пристап до оваа програма. Руте предупреди дека ЕДИП не треба да ги исклучува сојузниците. „Верувам дека вклучувањето на сојузниците кои не се членки на ЕУ во одбранбените индустриски проекти на ЕУ е клучно за безбедноста на Европа“, рече тој. „Трансатлантската соработка во одбранбената индустрија не зајакнува сите нас“.
Во своето прво обраќање пред Европскиот парламент како шеф на НАТО, Руте нагласи дека целта е „да се доближат НАТО и ЕУ“ за да се одговори на „дестабилизирачките кампањи“ на Кремљ, но и на заканите кои доаѓаат од Иран, Кина, сајбер напади и ширење на нуклеарно оружје. „Сега сме безбедни, но за четири или пет години можеби нема да бидеме“, рече тој, додавајќи дека доколку потрошувачката не се зголеми, Европејците треба „да ги извадат своите учебници по руски јазик или да емигрираат во Нов Зеланд“.
„Длабоко сум загрижен за безбедносната ситуација во Европа“, рече тој. „Ние не сме во војна, но не сме ниту во мир. Ова значи дека мора да инвестираме повеќе во одбраната и да обезбедиме дополнителни капацитети. Ова не може да чека повеќе. Мораме да ја зголемиме отпорноста на нашите општества и клучната инфраструктура.
Клучен дел од таа безбедност е зајакнувањето на соработката меѓу НАТО и ЕУ. И покрај тоа што двете институции се наоѓаат во Брисел, тие со години соработуваат на дистанца. НАТО беше фокусиран на одбраната и трансатлантските односи, додека ЕУ водеше на прашања како што се трговијата, земјоделството и климата. Но, руската инвазија на Украина промени сè, пренесува медиумот.
„НАТО и Европската унија имаат многу да направат заедно“, рече Руте, истакнувајќи ги особено напорите да и се помогне на Украина да се одбрани од Русија.
Говорејќи за Украина, тој нагласи дека мирот може да дојде само преку договор што ќе биде во интерес на Киев. „Тоа значи повеќе оружје и побрза испорака, така што [Киев] може подобро да се брани и да обезбеди поволен договор за Украина, Европа и светот“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Орбан: Ќе ја тужам ЕУ
Унгарскиот премиер Виктор Орбан објави дека Унгарија ќе ја тужи Европската Унија поради одлуката за забрана на увоз на руски гас. Будимпешта одлучи да го преземе овој чекор бидејќи смета дека одлуката на Унијата е нелегална и спротивна на европските вредности, пишува „Киев Индепендент“.
„Не го прифаќаме ова очигледно нелегално решение кое е спротивно на европските вредности“, рече Орбан.
Во октомври, Советот на ЕУ се согласи за постепено укинување на увозот на руска енергија до крајот на 2027 година. Одлуката беше усвоена со квалификувано мнозинство, а единствените земји-членки кои се спротивставија на неа беа Унгарија и Словачка.
Двете земји сè уште се многу зависни од увозот на руска нафта и гас, а нивните лидери претходно во неколку наврати ја попречуваа помошта на ЕУ за Украина и санкциите против Москва. Од друга страна, извозот на енергетски производи е клучен извор на приход за рускиот буџет, кој директно ја финансира војната во Украина.
Орбан исто така рече дека истражува други, нелегални средства за да ја одврати ЕУ од овој потег, но не разјасни за што станува збор.
Унгарија, исто така, се најде под притисок откако американскиот претседател Доналд Трамп, кој одржува добри односи со Орбан, ги повика европските земји да престанат да увезуваат руска енергија и воведе санкции врз големите руски нафтени компании.
Орбан минатата недела отпатува во Вашингтон за да преговара за ослободување од санкциите. Додека Будимпешта тврди дека исходот од преговорите е неограничено ослободување, администрацијата на Трамп наведува дека на Унгарија ѝ е доделено само едногодишно ослободување за купување руска нафта и гас.
Свет
Пустински брз воз со 250 километри на час – Египет влегува во ерата на железничка трансформација
Египет се подготвува за голема транспортна трансформација со воведување на нова национална мрежа на брзи возови. Siemens Mobility ја претстави новата генерација на возови Velaro, прилагодени за пустински услови, со брзина до 250 км/ч, пишува CNN.
Вкупно 41 ваков воз ќе бидат дел од мрежа долга 2.000 километри, развивана во партнерство со Arab Contractors и Orascom Construction. Железницата ќе има три линии што ќе поврзат голем дел од египетските градови, со што брзите возови ќе бидат достапни за речиси 90% од населението. Siemens најавува дека времето на патување ќе се скрати за 50%.
Возовите се произведуваат во Германија и се оптимизирани за екстремна топлина, песок и прашина.
Покрај Velaro, свој прв тест-пат го имаше и регионалниот воз Desiro High-Capacity (160 км/ч), на дел од т.н. „Зелена линија“ — 660 километри долга траса наречена „Суецки канал на шини“, која ќе ги поврзува Црвеното и Средоземното Море. Се очекува значително зголемување на товарниот капацитет на земјата.
Египетскиот министер за транспорт Кемел ел-Вазир го нарече проектот „клучен момент“ за модернизација на транспортниот систем, кој ќе го подобри патувањето и ќе ја зголеми поврзаноста помеѓу градовите.
И другите африкански земји инвестираат во брзи железници: Мароко веќе има линија до 320 км/ч, Нигерија работи на проект од 60 милијарди долари, а Африканската унија планира континентална мрежа како дел од Агендата 2063.
Регион
(Видео) Дванаесет државјани на БиХ осомничени за воени злосторства во Украина
Дванаесет државјани на Босна и Херцеговина се осомничени за воени злосторства извршени на територијата на Украина, пишува „Детектор“. Киев веќе година и пол чека од институциите на БиХ да достават клучни информации за овие лица, но досега не е добиен никаков одговор.
Од канцеларијата на украинскиот државен обвинител потврдуваат дека станува збор за лица за кои постојат основани сомнежи дека учествувале во воени злосторства како припадници на приватни воени компании. Во февруари 2024 година Украина доставила барање за меѓународна правна помош, барајќи податоци за нивниот престој во БиХ, како и нивно испитување и документација. БиХ одговорила дека лицата не се пронајдени на пријавените адреси, а претходната постапка сè уште трае.
Според „Европол“, овие 12 лица се дел од поголема група од 654 осомничени припадници на руските паравоени формации „Вагнер“ и „Редут“, под истрага за најтешки воени злосторства – сексуално насилство, погубувања на заробеници и цивили, како и употреба на забрането оружје. Во акциите во Украина и Молдавија биле запленети оружје, муниција, униформи и електронска опрема, а 11 украински државјани биле уапсени поради велепредавство.
Тужителството на БиХ соопшти дека „Европол“ не ги информирал за акцијата, но дека ќе воспостават контакт со европските партнери за да добијат дополнителни информации. Учеството во странски воени или паравоени формации во БиХ е кривично дело со минимална казна од три години затвор.

