Свет
Гренланд распишува општи избори: „Ќе го почнеме процесот на независност“
Премиерот на Гренланд, Муте Егеде, денеска објави дека на полуавтономната данска територија ќе се одржат општи избори на 11 март, бидејќи американскиот претседател Доналд Трамп покажува интерес за купување на арктичкиот остров.
Главните прашања во изборната кампања се очекува да бидат аспирациите на Гренланд за независност и односите со Данска и САД, како и кревката економија која зависи од риболовот и данските субвенции.
Оживувајќи ја идејата што ја даде за време на неговиот прв мандат во 2019 година, Трамп минатиот месец ја изрази својата желба да го „придобие“ стратешки важниот остров, оставајќи ја отворена можноста за употреба на воена или економска сила за да се постигне тоа.
Гренланд, кој има огромни неискористени минерални ресурси, рече дека е отворен за деловни предлози, но дека не сака да биде дел од Соединетите држави. Како одговор на интересот на Трамп и стравувањата од странско мешање, парламентот во вторникот забрани странски и анонимни донации за политички партии.
Интересот на САД, исто така, ги поттикна пратениците да ги заострат регулативите за странските недвижности и инвестициите во недвижности оваа недела. „Поминуваме низ многу сериозен период, каков што никогаш не сме доживеале. Ова не е време за внатрешни поделби“, рече премиерот Егеде во објавата на социјалните мрежи во која не се споменува Трамп.
Движењето кон целосна независност од поранешниот колонијален владетел Данска доби на интензитет во последниве години. Егеде, кој ќе наполни 38 години на денот на изборите, ја поддржува независноста, но не предложи план за постигнување на таа цел. Тој ја предводи владејачката коалиција составена од неговата левичарска партија Инуит Атакатигиит и социјалдемократската партија Сиумут.
Иако сите пет парламентарни партии ја поддржуваат независноста, тие не се согласуваат како и кога треба да се постигне. Само опозициската партија Налерак, која во моментов има пет места во парламентот од вкупно 31, сака веднаш да ги прекине односите со Данска. „Најважниот дел од нашата изборна кампања ќе биде да го започнеме процесот на независност од Данска“, изјави за Ројтерс лидерот на партијата Налерак, Пеле Броберг.
Мнозинството жители на Гренланд би гласале за независност доколку сега се одржи таков референдум, покажа неодамнешната анкета спроведена од Verian и нарачана од медиумите.
Сепак, анкетата, исто така, покажа дека 45 отсто би се спротивставиле на независноста доколку тоа негативно влијае на животниот стандард, што укажува на тоа дека патот до независноста останува неизвесен.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Судири меѓу демонстранти и полиција во Атина: употребени солзавец и шок-бомби
Во центарот на Атина вечерва дојде до судири меѓу демонстранти и полицијата за време на маршот по повод 17 години од убиството на Александрос Григоропулос.
Полицијата употреби солзавец и шок-бомби, а приведени се 38 лица, од кои 8 се уапсени.
Тензии настанаа кога дел од демонстрантите се обидоа да тргнат кон квартот Егзархија, но полицијата ги блокираше. Метро станиците „Панепистимио“ и „Синтагма“ беа затворени од 17 часот по наредба на полицијата.
Сличен марш се одржа и во Солун, каде што беа приведени десет лица.
Убиството на 15-годишниот Григоропулос во 2008 година стана симбол на протестите против полициската бруталност, а годишнината и годинава ја одбележаа судири и силно полициско присуство.
Свет
Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил
Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше оштетена од руски напад со дрон, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
МААЕ вели дека оштетувањето е сериозно и дека дел од конструкцијата ги изгубила своите главни безбедносни функции – особено способноста целосно да го задржи зрачењето.
Иако привремени поправки веќе се направени, директорот на МААЕ, Рафаел Гроси, предупредува дека е неопходна навремена и детална реставрација за да се обезбеди долгорочна нуклеарна безбедност на Украина.

Експертите објаснија дека падот на притисокот во заштитната купола не претставува веднаш директна опасност. Но има една многу поголема закана – радиоактивната прашина.
Стариот саркофаг, поставен веднаш по катастрофата во 1986 година, одамна е истрошен, а новата заштитна обвивка е изградена токму за да спречи негово рушење. Меѓутоа, сега, по оштетувањето, стариот саркофаг не може безбедно да се демонтира.
Дмитро Хумењук од Државниот научно-технички центар за нуклеарна и радијациона безбедност на Украина предупредува: „ако делови од старите конструкции се урнат под новата, но оштетена обвивка, ќе се подигне големо количество радиоактивна прашина“.
„Таа прашина може да се рашири во околината и да предизвика ослободување на нова радиоактивност – што би претставувало сериозен ризик и за Украина и за поширокиот регион“, вели тој.

Дополнителни работи на обвивката ќе започнат следната година со поддршка од Европската банка за обнова и развој. Планот е, по завршувањето на војната, да се пристапи кон целосна реставрација на заштитната конструкција.
Заштитниот штит беше поставен во 2019 година над уништениот четврти реактор, но украинските власти уште во април предупредија дека има знаци на губење на функционалноста и дека мора да се поправи за да се спречи можно истекување на радијација.

Чернобилската централа се наоѓа 130 километри северно од Киев и само 15 километри од границата со Белорусија. Во првите денови од руската инвазија, таа беше накратко окупирана, при што руските сили го држеа персоналот како заложник – дополнително влошувајќи ја нуклеарната безбедност.
Денес, руските трупи сè уште ја контролираат нуклеарната централа Запорожје, што предизвикува стравувања од нови инциденти со потенцијално катастрофални последици.
Свет
Калас: САД се најголемиот сојузник на ЕУ и покрај критиките кон Европа од Вашингтон
САД остануваат „најголем сојузник“ на ЕУ, изјави високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД. Документот предупредува на „бришење на цивилизацијата“ во Европа поради мигрантите.
Калас додаде дека, иако има критики кон Европа, дел од нив се оправдани и дека и покрај разликите, принципот на сојузништво останува непроменет.
Американската стратегија, објавена од администрацијата на Доналд Трамп, предлага крај на „трајното проширување“ на НАТО, со што повторно се уништува надежта на Украина во борбата против руската инвазија. Документот критикува и европски политики поврзани со имиграција, слобода на говор, намалување на наталитетот и слабеење на националниот идентитет.
Калас истакна дека Европа понекогаш ја потценува сопствената моќ, на пример во однос на Русија, и дека треба поголема доверба во себе. Таа предупреди дека ограничувањата врз Украина нема да донесат траен мир, бидејќи наградувањето на агресијата ќе ја повтори.
Поранешниот европски комесар Тиери Бретон оцени дека стратегијата ја ослабува Европа и ја спореди со плановите на Путин, повикувајќи на обединет одговор од европските лидери. Според аналитичарите, документот може да го поттикне влијанието на екстремно десничарските и антиимиграциските партии во Европа.

