Свет
Ерменија и Азербејџан оптимисти на разговорите со посредство на Путин
Непријателите Ерменија и Азербејџан напредуваат кон нормализирање на односите по заемното признавање на територијалниот интегритет, изјавија лидерите на двете земји во четвртокот по разговарите во Москва, пренесува „Еурактив“.
Ерменскиот премиер Никол Пашинјан и азербејџанскиот претседател Илхам Алиев се состанаа одвоено со рускиот лидер Владимир Путин пред тројцата да одржат заеднички преговори доцна во четвртокот.
Разговорите се одржаа по неодамнешните смртоносни гранични судири меѓу двата кавкаски соседа, кои се заглавени во повеќедецениски конфликт за контрола на азербејџанскиот регион Нагорно-Карабах кој е претежно населен со Ерменци.
„Постои можност да се дојде до мировен договор имајќи предвид дека Ерменија формално го призна Нагорно-Карабах како дел од Азербејџан. Азербејџан нема територијални претензии кон Ерменија “, рече Алиев пред разговорите.
Пашинјан во понеделникот изјави дека Ерменија е подготвена да го признае Нагорно-Карабах како дел од Азербејџан ако Баку ја гарантира безбедноста на своето етничко ерменско малцинство.
Пашинјан најави големи промени во политиката на неговата земја во однос на Русија и на Азербејџан, посочувајќи дека двете земји постигнале добар напредок во нормализирањето на односите, засновани на заемно признавање на територијалниот интегритет.
Тој рече дека Ереван е подготвен „да ги деблокира сите транспортни врски во регионот што минуваат низ ерменската територија“.
Путин по средбата посочи дека и покрај сите тешкотии и проблеми што сè уште остануваат, ситуацијата се развива кон решавање на конфликтот во Нагорно-Карабах.
Тој рече дека вицепремиерите на трите земји ќе се сретнат по една недела во Москва за да ги решат преостанатите прашања во врска со повторното отворање на транспортните врски меѓу Азербејџан и Ерменија.
Кавкаските соседи се обидуваат да преговараат за мировен договор и со помош на Европската унија и САД. На 14 мај, на состанокот организиран од претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, во Брисел тие се договорија за заемно признавање на територијалниот интегритет.
Мишел го поздрави напредокот во разговорите, додавајќи дека „треба да се одржи моментумот“ кон конечниот мировен договор.
Но дипломатскиот ангажман на Западот на Кавказ ја налути Москва, која е традиционален посредник во регионот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Судири меѓу демонстранти и полиција во Атина: употребени солзавец и шок-бомби
Во центарот на Атина вечерва дојде до судири меѓу демонстранти и полицијата за време на маршот по повод 17 години од убиството на Александрос Григоропулос.
Полицијата употреби солзавец и шок-бомби, а приведени се 38 лица, од кои 8 се уапсени.
Тензии настанаа кога дел од демонстрантите се обидоа да тргнат кон квартот Егзархија, но полицијата ги блокираше. Метро станиците „Панепистимио“ и „Синтагма“ беа затворени од 17 часот по наредба на полицијата.
Сличен марш се одржа и во Солун, каде што беа приведени десет лица.
Убиството на 15-годишниот Григоропулос во 2008 година стана симбол на протестите против полициската бруталност, а годишнината и годинава ја одбележаа судири и силно полициско присуство.
Свет
Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил
Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше оштетена од руски напад со дрон, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
МААЕ вели дека оштетувањето е сериозно и дека дел од конструкцијата ги изгубила своите главни безбедносни функции – особено способноста целосно да го задржи зрачењето.
Иако привремени поправки веќе се направени, директорот на МААЕ, Рафаел Гроси, предупредува дека е неопходна навремена и детална реставрација за да се обезбеди долгорочна нуклеарна безбедност на Украина.

Експертите објаснија дека падот на притисокот во заштитната купола не претставува веднаш директна опасност. Но има една многу поголема закана – радиоактивната прашина.
Стариот саркофаг, поставен веднаш по катастрофата во 1986 година, одамна е истрошен, а новата заштитна обвивка е изградена токму за да спречи негово рушење. Меѓутоа, сега, по оштетувањето, стариот саркофаг не може безбедно да се демонтира.
Дмитро Хумењук од Државниот научно-технички центар за нуклеарна и радијациона безбедност на Украина предупредува: „ако делови од старите конструкции се урнат под новата, но оштетена обвивка, ќе се подигне големо количество радиоактивна прашина“.
„Таа прашина може да се рашири во околината и да предизвика ослободување на нова радиоактивност – што би претставувало сериозен ризик и за Украина и за поширокиот регион“, вели тој.

Дополнителни работи на обвивката ќе започнат следната година со поддршка од Европската банка за обнова и развој. Планот е, по завршувањето на војната, да се пристапи кон целосна реставрација на заштитната конструкција.
Заштитниот штит беше поставен во 2019 година над уништениот четврти реактор, но украинските власти уште во април предупредија дека има знаци на губење на функционалноста и дека мора да се поправи за да се спречи можно истекување на радијација.

Чернобилската централа се наоѓа 130 километри северно од Киев и само 15 километри од границата со Белорусија. Во првите денови од руската инвазија, таа беше накратко окупирана, при што руските сили го држеа персоналот како заложник – дополнително влошувајќи ја нуклеарната безбедност.
Денес, руските трупи сè уште ја контролираат нуклеарната централа Запорожје, што предизвикува стравувања од нови инциденти со потенцијално катастрофални последици.
Свет
Калас: САД се најголемиот сојузник на ЕУ и покрај критиките кон Европа од Вашингтон
САД остануваат „најголем сојузник“ на ЕУ, изјави високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД. Документот предупредува на „бришење на цивилизацијата“ во Европа поради мигрантите.
Калас додаде дека, иако има критики кон Европа, дел од нив се оправдани и дека и покрај разликите, принципот на сојузништво останува непроменет.
Американската стратегија, објавена од администрацијата на Доналд Трамп, предлага крај на „трајното проширување“ на НАТО, со што повторно се уништува надежта на Украина во борбата против руската инвазија. Документот критикува и европски политики поврзани со имиграција, слобода на говор, намалување на наталитетот и слабеење на националниот идентитет.
Калас истакна дека Европа понекогаш ја потценува сопствената моќ, на пример во однос на Русија, и дека треба поголема доверба во себе. Таа предупреди дека ограничувањата врз Украина нема да донесат траен мир, бидејќи наградувањето на агресијата ќе ја повтори.
Поранешниот европски комесар Тиери Бретон оцени дека стратегијата ја ослабува Европа и ја спореди со плановите на Путин, повикувајќи на обединет одговор од европските лидери. Според аналитичарите, документот може да го поттикне влијанието на екстремно десничарските и антиимиграциските партии во Европа.

