Свет
Земјите од НАТО заеднички ќе се бранат и од напади во вселената
Проширувањето на членот 5 од договорот за основање на НАТО, кој денеска ќе биде продолжен, им овозможува на членките на алијансата да одговорат и на напади во вселената.
„Денеска, лидерите на НАТО ќе ја прошират примената на клаузулата за колективна одговорност, односно членот 5 од основачкиот договор на НАТО – ‘сите за еден, еден за сите’, така што членките на алијансата ќе бидат подготвени да одговорат на вселенските напади“, изјави генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг.
Членот 5 од основачкиот договор на НАТО вели дека напад врз кој било од 30-те сојузници ќе се смета за напад врз сите. Досега тоа се применуваше само на повеќе традиционални воени напади на копно, море или воздух, а неодамна и во сајбер-просторот.
„На овој самит ќе ставиме до знаење дека, се разбира, секој напад врз вселенските капацитети, како што се сателити и слично, или напад од вселената, може да го активира членот 5“, рече Столтенберг неколку часа пред да претседава со самитот со американскиот претседател Џо Бајден и неговите колеги.
Речиси 2.000 сателити кружат околу Земјата, а со повеќе од половината управуваат членките на НАТО опфаќајќи речиси сè – од мобилни телефони и банкарски услуги до временски прогнози.
Воените команданти се потпираат на некои од нив за навигација, комуникација и за размена на разузнавачки информации. Во декември 2019 година лидерите на НАТО го прогласија вселенскиот простор за петти домен на операциите на алијансата по копно, море, воздух и во сајбер-просторот.
Многу земји членки се загрижени за, како што велат, сè поагресивното однесување на Кина и Русија во вселената. Околу 80 земји имаат сателити, а на тоа поле се појавуваат сѐ повеќе приватни компании.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Вооружени напаѓачи киднапираa 25 ученички од интернат во Нигерија
Наоружани напаѓачи однеле 25 ученички од интернат во раните утрински часови во сојузната држава Кеби, во северозападна Нигерија, потврдила полицијата. При нападот, кој се случил околу 4 часот изутрина по локално време, е убиено едно лице од персоналот, а друго е рането. Напаѓачите имале софистицирано оружје и размениле оган со чуварите пред да ги одведат девојчињата.
Полицијата известила дека надлежните тимови пребаруваат сомнителни бегалски патишта и околни шуми во потрага по киднапираните ученички и сторителите.
Овој инцидент е најнов во низата на киднапирања на деца од училишта во северниот регион на Нигерија, каде што вооружени групи целат кон деца повеќе од една деценија. Оваа година бројот на напади од различни вооружени групи дополнително се зголемил. Најпознатиот случај е од 2014 година, кога милитантната група Боко Харам киднапира 276 ученички од средно училиште во Чибок, а судбината на голем дел од нив сѐ уште не е позната.
Свет
Германскиот министер за одбрана: Европа можеби го имаше последното мирно лето
Германскиот министер за одбрана Борис Писториус изјави за „Франкфуртер Алгемајне Цајтунг“ дека германскиот начин на живот е загрозен и дека европските држави мора итно да ја зајакнат одбранбената способност.
„Путин не ги крие своите империјални фантазии, во кои нашата слобода, нашиот ред, каков што го знаеме, немаат никакво значење. Мораме брзо и јасно да реагираме на оваа закана со зајакнување на нашите одбранбени капацитети“, нагласи Писториус.
На прашањето кога Русија би можела да биде способна за напад, Писториус дава претпазлив одговор.
„Воените експерти и разузнавачките служби можат грубо да проценат кога Русија ќе ги обнови своите вооружени сили до степен до кој би била способна да започне напад врз земја членка на НАТО на исток. Секогаш сме велеле дека тоа би можело да биде веќе во 2029 година. Сега, сепак, има и други кои велат дека тоа е замисливо уште во 2028 година, а некои воени историчари дури велат дека ова беше нашето последно мирно лето“, рече тој.
Сепак, тој ја смирува јавноста со пораката: „Не треба да оставаме впечаток дека НАТО не може да се одбрани. Може. Има значаен потенцијал за одвраќање. Конвенционален, но секако и нуклеарен.“
Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, брзо реагираше на изјавата на Писториус, велејќи дека сега нема сомнение кој е агресорот.
Свет
ЕУ разгледува три опции за финансиска поддршка на Украина
Фон дер Лајен им испрати писмо на лидерите на ЕУ со три можни решенија за финансирање на Украина.
Првата опција е секоја земја членка да одобри билатерарна бесповратна помош за Украина. Втората е заедничко задолжување на ниво на ЕУ, при што земјите би дале правно обврзувачки и неотповикливи гаранции за заемот. Третата опција е репарациски заем од 140 милијарди евра, користејќи го запленетиот руски имот, при што Украина би го враќала заемот само ако и кога Русија ќе плати воена отштета.
Фон дер Лајен наведува дека првите две опции би го зголемиле фискалниот товар на земјите членки, додека третата не би предизвикала дополнителни трошоци или ново задолжување.
Според писмото, на Украина ѝ се потребни 135,7 милијарди евра за 2026 и 2027 година – 83,4 милијарди за воени потреби и 52,3 милијарди за стабилизација на економијата и покривање на буџетскиот дефицит. Лидерите на ЕУ треба да донесат одлука на самитот на 18 и 19 декември.
Прашањето за користење на замрзнатиот руски имот останува отворено поради противењето на Белгија, која бара гаранции дека ризикот ќе биде споделен ако се донесе пресуда за враќање на средствата на Русија.
Фон дер Лајен во писмото наведува дека „Европа не може да си дозволи парализа“, и дека нема едноставни решенија, но потребно е да се дејствува.

