Свет
Зошто нема жртви во еден од најмоќните земјотреси во историјата?

И покрај исклучително силниот земјотрес со магнитуда од 8,8 степени што го погоди рускиот полуостров Камчатка, немаше пријавени жртви. Неколку лица беа повредени.
Руската академија на науките соопшти дека земјотресот е најсилниот што го погодил регионот од 1952 година. Неговата магнитуда од 8,8 степени според Рихтеровата скала го става меѓу 10-те најмоќни земјотреси досега. Исто така, беше најтешкиот од 2011 година кога катастрофален земјотрес со магнитуда од 9,1 степени ја погоди Јапонија предизвикувајќи масивно цунами и нуклеарна катастрофа во Фукушима.
Земјотресот предизвика цунами високо до четири метри, а дел од градот Северокурилск беше потопен. Земјотресот оштети згради и предизвика тревоги и евакуации во неколку земји од Пацификот. Како е можно да нема жртви?
Епицентарот на земјотресот бил во Тихи Океан. Американскиот геолошки завод објави дека земјотресот се случил на длабочина од 19,3 км, околу 125 км од Петропавловск-Камчатски, град со 165.000 жители на брегот на заливот Авача.
Епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град Камчатка, кој, генерално, е еден од најретко населените региони во Евроазија. Полуостровот има вкупно население од речиси 342.000 жители, а фактот дека епицентарот бил на повеќе од 100 км од најголемиот град значително го намалил директното влијание врз поголемите популации.
Не се пријавени поголеми штети на клучната инфраструктура во градот. Исто така, беше потврдено дека Меѓународниот аеродром „Петропавловск-Камчатски“ работел нормално по катастрофалниот земјотрес.
Земјотресот оштетил градинка, но внатре немало никој.
Russia 🇷🇺!
The walls of the “Rodnichok” kindergarten in Petropavlovsk, Kamchatka Peninsula, collapsed following the 8.7-magnitude earthquake. No children were present at the time, as the building was under repair. pic.twitter.com/gQ0SaXlC9u
— Islamist Cannibal (@Raviagrawal300) July 30, 2025
„Според Геолошкиот завод на САД, областа има релативно мала популација, па затоа не се очекуваат поголеми штети или повреди на локалното население или имотот“, изјави научничката Каролина Орчистон, директорка на Центарот за одржливост на Универзитетот во Отаго, за Центарот за научни медиуми.
Руските научници нагласија дека иако земјотресот бил многу силен, неговата прецизна локација значително го намалила интензитетот на тресењето на земјата во областите во кои живеат луѓе, објавија руските медиуми.
Земјотресот од 1952 година уби над 2.000 луѓе во градот Северокурилск, истиот што сега е делумно потопен. Сепак, повеќето од тие жртви загинаа од цунамито, а не директно од земјотресот.
Камчатка и рускиот Далечен Исток се наоѓаат на Тихоокеанскиот Огнен Прстен, геолошки активна област позната по силни земјотреси и вулкански ерупции бидејќи неколку големи тектонски плочи се среќаваат и судираат таму. Камчатка е затоа една од најсеизмички активните области во светот и често доживува силни земјотреси.
Покрај фактот дека изградбата е приспособена на стандардите што им овозможуваат на зградите да издржат значителни сеизмички потреси, високото ниво на подготвеност на локалното население исто така одигра клучна улога во намалувањето на последиците.
Градоначалникот на округот, Александар Овсјаников, рече дека има доволно време за евакуација на сите од погодените острови. „Сите луѓе се во зоната за безбедност од цунами“, рече тој на кризниот состанок.
Гувернерот Валери Лимаренко им изјави на руските новински агенции дека најважно е да нема жртви. „Нашите Северокурилци се многу искусни, ова не е првпат да им се случи ова, 2.400 луѓе внимателно се искачија на повисоките области и сè уште се таму“, рече тој.
Експертите веруваат дека високиот степен на подготвеност на локалното население, вклучително и редовната едукација, вежбите за евакуација и навремениот одговор, е клучен фактор за намалување на последиците од толку силни земјотреси и цунами.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Додик шест години не смее да врши јавна функција: бара помош од Трамп, Орбан и руската амбасада се на негова страна

Судот на Босна и Херцеговина соопшти дека претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик нема да може да извршува никаква јавна функција шест години, не само претседателската, според пресудата.
Лидерот на српскиот ентитет во Босна и Херцеговина е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник Кристијан Шмит, пресуда што Додик ја отфрла.
Судот на БиХ првично објави дека Додик нема да може да биде претседател на РС шест години, а потоа испрати ново соопштение во кое објаснува дека оваа одлука, со оглед на промените во законот што ги наметна Шмит, вклучува и забрана за вршење на сите други функции што вклучуваат јавни пари.
Буквалното толкување на ова вклучува и забрана за извршување на функцијата претседател на владејачката СНСД ако партијата на Додик се финансира од буџетот.
Додик во меѓувреме побара меѓународна поддршка и го тагираше американскиот претседател Доналд Трамп на профилот на X, цитирајќи ги неговите зборови од 2024 година во кои повика на прекин на прогонот против него во САД. Тој го спореди својот случај со она што го доживеа Трамп, нагласувајќи дека тој, исто како Трамп, е жртва на политички прогон.
Руската амбасада во БиХ ја оцени пресудата како политичка и го нарече високиот меѓународен претставник „узурпер“.
„Затоа сите пресуди засновани на наводи за наводно кршење на одлуката на високиот претставник не се законски, туку чисто политизирани. Целата одговорност за евентуалната дестабилизација на внатрешнополитичката ситуација во земјата е на промоторите на оваа политичка акција“, соопшти амбасадата.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан, исто така, го поддржа Додик, велејќи дека треба да се почитува одлуката на народот на РС кој го избра Додик за свој претседател.
It’s time for everyone to respect the decision of the PEOPLE of Republika Srpska, who elected @MiloradDodik as their President.
There is no place for legal witch-hunts in a democracy.
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) August 1, 2025
„Нема место за легален лов на вештерки во демократијата“, напиша Орбан на X.
Фото: ЕПА
Свет
Франција почна со достава на хуманитарна помош од воздух во Газа

Франција започна да испушта 40 тони хуманитарна помош од воздух во Газа, повикувајќи го Израел да дозволи целосен пристап до областа.
„Соочени со апсолутна итност, штотуку спроведовме операција на испуштање хуманитарна помош од воздух во Газа. Благодарност до нашите јордански, емиратски и германски партнери за нивната поддршка и до нашиот воен персонал за нивната посветеност“, напиша францускиот претседател Емануел Макрон на социјалната платформа X.
„Испуштањето хуманитарна помош од воздух не е доволно. Израел мора да дозволи целосен хуманитарен пристап за да се намали ризикот од глад“, додаде тој.
Италија, пак, има намера да евакуира болни палестински деца од Појасот Газа за да им обезбеди медицинска помош, изјави министерот за надворешни работи Антонио Тајани.
Тајани рече дека Рим подготвува план за воздушен транспорт на 50 лица, вклучувајќи возрасни кои ќе ги придружуваат децата.
Тој, исто така, објави планови според кои Италија ќе им се придружи на земјите што доставија помош од воздух во Газа, но не прецизираше конкретен датум за нивно спроведување.
Авиони управувани од Израел, Јордан и Обединетите Арапски Емирати од неделата, кога Израел почна да дозволува повеќе помош во затворените територии по месеци речиси целосна блокада, испуштаат палети со хуманитарна помош од воздух.
Германија и Франција, исто така, денесја почнаа да испуштаат помош од воздух, поради предупредувањата за претстојниот глад во Газа, иако Обединетите нации и другите агенции за помош ги критикуваа таквите мерки како во голема мера симболични, тврдејќи дека е многу поевтино и поефикасно да се достави помош по копно.
Покрај тоа што дозволува испуштања од воздух, Израел, исто така, дозволи влез на 200 камиони дневно од ОН и други агенции од неделата.
Фото: ЕПА
Свет
Путин: Првиот сериски ракетен систем „Орешник“ е во рацете на армијата

Рускиот претседател Владимир Путин објави дека првиот сериски произведен ракетен систем со среден дострел, „Орешник“, заедно со првата ракета од оваа серија, официјално е доставен до руските вооружени сили. Станува збор за нов стратешки систем што Москва го претставува како одговор на сè поизразените закани од Западот.
„Го произведовме првиот сериски комплекс ‘Орешник’, првата сериска ракета, и таа веќе е во рацете на армијата“, рече Путин за време на состанокот со белорускиот претседател Александар Лукашенко додавајќи дека се очекува постепено проширување на овој систем, вклучително и распоредување во Белорусија во текот на 2025 година.
Употребата на „Орешник“ првпат беше откриена на 21 ноември 2024 година кога Русија изврши напад врз воениот објект Јужмаш во Днепар (поранешен Днепропетровск) како одговор на нападите на украинските сили со американски ракети ATACMS и британски ракети Storm Shadow. Путин потоа истакна дека ниеден современ противвоздушен систем не може да пресретне ваков тип ракета и најави дека во иднина населението ќе биде однапред информирано за евакуација.
Според достапните информации, „Орешник“ е хиперсоничен ракетен систем со можност за носење повеќе независно водени бојни глави (MIRV), базиран на технологиите на претходниот систем RS-26 „Рубеж“. Ракетата достигнува брзина над 10 маха, што ја прави речиси невидлива од повеќето постојни системи за воздушна одбрана.
Додека официјална Москва истакнува дека станува збор за оружје што ги гарантира безбедноста и територијалниот интегритет на Русија, воените аналитичари истакнуваат дека системот не е наменет за прецизни удари врз тактички цели, туку првенствено има улога на стратешко одвраќање и демонстрација на сила. Сепак, симболичната и психолошката вредност на системот, особено во контекст на сегашните геополитички тензии, останува значајна.
Масовното производство на комплексот „Орешник“ треба да се забрза во текот на 2025 и 2026 година, а најавено е дека значителен број единици ќе бидат оперативно распоредени и во Русија и на територијата на сојузничката Белорусија, според написите во медиумите.
Фото: принтскрин