Свет
Каде се наоѓа Кашмир и зошто е толку важен?
Кашмир, хималајскиот регион на север од Индискиот Потконтинент е едно од најнестабилните жаришта во светот повеќе од седумдесет години. По добивањето независност од Британската Империја во 1947 година, Индија и Пакистан водеа неколку војни и конфликти, речиси сите за правата врз Кашмир.
По поделбата на Британска Индија на претежно хиндуистичка Индија и муслимански Пакистан, Кашмир стана точка на спор. Иако имаше претежно муслиманско население, во тоа време беше управуван од хиндуистички принц. Во октомври 1947 година избувна првата војна меѓу двете новоосновани држави. Конфликтот, во кој загинаа илјадници луѓе, заврши 1948 година, без конечно решение.
Една година подоцна, во 1949 година, со посредство на Обединетите нации беше воспоставена линија на прекин на огнот со која Кашмир беше поделен на два дела – едниот под индиска, а другиот под пакистанска контрола. ООН потоа вети референдум меѓу луѓето од Кашмир за да одлучат дали сакаат да се приклучат кон Индија или кон Пакистан. Сепак, овој референдум никогаш не се одржа.
Денес, Кашмир е поделен на три дела, контролирани од разни сили. Индија ги администрира јужните и централните делови од регионот, познати како Џаму и Кашмир, и планинскиот регион Ладак на исток, кој го вклучува стратешки важниот глечер Сијачен. Пакистан ги држи југозападниот дел, наречен Азад Кашмир, и северниот дел, познат како Гилгит-Балтистан. Кина, од друга страна, ја контролира големата надморска височина, пустината Аксаи Чин на североисток, која Индија исто така ја смета за дел од Ладак.
Границата помеѓу индискиот и пакистанскиот дел од Кашмир е позната како линија на контрола (ЛоК). Иако не е меѓународно призната како официјална граница, ЛоК денес претставува де факто линија на поделба помеѓу териториите што ги администрираат двете земји. Линијата беше потврдена по војната во 1971 година и се базира на Карачискиот договор од 1949 година, со кој се воспостави прекин на огнот под надзор на Обединетите нации.
Кашмир, како што потврди ескалацијата утрово, е едно од најопасните геополитички жаришта во светот. Конфликтот одзеде десетици илјади животи во текот на изминатите три децении, а конечното решение сè уште не е на повидок.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Кремљ: Ако Украина сака да ја заврши војната, мора да се откаже од НАТО
Кремљ во понеделникот изјави дека неутралниот статус на Украина останува клучен услов за завршување на војната, додека украинскиот претседател Володимир Зеленски сигнализираше подготвеност да се откаже од својата долгогодишна аспирација за членство во НАТО во замена за цврсти безбедносни гаранции. Во Берлин моментално се водат интензивни мировни преговори, објавува „Киев пост“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им изјави на новинарите дека прашањето за членството на Украина во НАТО е едно од клучните. „Ова прашање е еден од камен-темелниците и бара посебна дискусија“, рече Песков за време на дневниот брифинг. Тој додаде дека Москва чека САД да „го достават концептот што се дискутира денес во Берлин“, во услови на засилени дипломатски напори речиси четири години по почетокот на руската инвазија.
Зеленски нуди компромис
Украинскиот претседател Зеленски помина околу пет часа во разговори со американските преговарачи во Берлин во неделата, а состаноците продолжија во понеделникот. Домаќин на разговорите е германскиот канцелар Фридрих Мерц, а се очекува да присуствуваат и други европски лидери.
Пред состаноците, Зеленски јавно призна дека некои членки на НАТО се противат на влезот на Украина и ја изрази подготвеноста на Киев да се откаже од своите амбиции за членство, што е голема промена со оглед на тоа што членството во НАТО е загарантирано во уставот на Украина како заштита од руска агресија.
„Од самиот почеток, желбата на Украина беше да се приклучи на НАТО – ова се вистински безбедносни гаранции“, им рече Зеленски на новинарите. „Некои партнери од Соединетите Американски Држави и Европа не ја поддржаа оваа насока“.
Тој објасни дека Украина сега бара правно обврзувачки билатерални безбедносни гаранции од Соединетите Американски Држави, споредливи со Член 5 на НАТО за взаемна одбрана, заедно со обврските од европските сојузници и други партнери како што се Канада и Јапонија.
„Ова е веќе компромис од наша страна“, рече Зеленски, нагласувајќи дека сите гаранции мора да бидат извршни за да се спречат идните руски напади.
Русија постојано бараше Украина формално да се откаже од своите аспирации за НАТО, да усвои трајна неутралност и да забрани присуство на трупи на НАТО на нејзина територија. Претседателот Владимир Путин, исто така, инсистира Киев да ги повлече своите сили од делови од источните региони Донецк и Луганск – познати како Донбас – кои сè уште се под украинска контрола.
Според функционер запознаен со преговорите, американските преговарачи наводно вршат притисок врз Украина да се откаже од контролата врз Донбас како услов за мировни преговори, што Киев го одбива. „Путин сака територија“, изјави функционерот за АФП, додавајќи дека Вашингтон бара од Украина да се „повлече“ од регионот, што е неприфатливо за Киев.
„Донекаде е зачудувачки што Американците ја заземаат руската позиција по ова прашање“, додаде функционерот. Москва во моментов ги окупира поголемиот дел од Донецк и Луганск, кои нелегално ги прогласи за своја територија, додека украинските сили сè уште контролираат околу 10% од областа.
И покрај подготвеноста на Зеленски да направи компромис за членството во НАТО, украинските функционери досега останаа цврсти во својот став дека нема да ја предадат својата територија.
Фото: депозитфотос
Свет
Австралискиот премиер предложи построги закони за оружје по убиството на 15 лица на плажата Бонди
Австралискиот премиер Ентони Албанезе денес предложи построги национални закони за оружје по вооружениот напад за време на прославата на еврејскиот празник Ханука на плажата Бонди во Сиднеј, во кој во неделата беа убиени 16 лица.
Албанезе рече дека ќе предложи нови ограничувања, вклучително и ограничување на бројот на оружје што може да го добие лиценциран сопственик.
Неговите предлози беа објавени откога властите открија дека постариот од двајцата напаѓачи, кои беа татко и син, ги набавил своите шест оружја легално.
„Владата е подготвена да ги преземе сите потребни мерки. Ова ја вклучува и потребата од построги закони за оружје. Луѓето може да се радикализираат со текот на времето. Дозволите не треба да бидат засекогаш“, рече австралискиот премиер.
Најмалку 38 лица беа повредени и однесени во болници по масакрот во неделата кога двајца напаѓачи отворија оган неселективно на забава на плажа.
Меѓу убиените беа десетгодишно девојче, рабин и преживеан од холокаустот.
Нападот, кој се смета за терористички напад, ги вознемири Австралијците и инцира прашања за тоа дали властите направиле доволно за да го спречат растечкиот антисемитизам, пишуваат медиумите.
Фото: депозитфотос
Свет
Пентагон откри нови детали за хиперсоничното оружје „Темниот орел“
Нови, претходно непознати детали за американскиот хиперсоничен систем за оружје „Темниот орел“, беа откриени за време на неодамнешната посета на министерот за одбрана Пит Хегсет на воздухопловната база „Редстоун арсенал“ во Алабама.
За време на посетата, во која базата беше прогласена за ново седиште на американската вселенска команда (SPACECOM), високи воени претставници ги презентираа клучните спецификации за дострелот и бојната глава на ова напредно оружје, пишува порталот The War Zone.
Што е „Темен орел“?
„Темниот орел“, официјално познат како хиперсонично оружје со долг дострел (LRHW), е мобилен систем лансиран од приколка. Неговата ракета патува со брзина поголема од 5 маха маневрирајќи непредвидливо во атмосферата. Поради овие карактеристики, се смета за идеално оружје за уништување добро бранети, високовредни и временски чувствителни цели.
Целите вклучуваат клучни системи за воздушна одбрана, командни центри и непријателски сензори. Тоа е првото вистинско хиперсонично оружје наменето за оперативна употреба во американската армија, а истата ракетна архитектура ја користи и морнарицата за лансирање од море.
За време на презентацијата, генерал-потполковник Франциско Лозано, задолжен за развој на хиперсонични системи, откри за „Хегсет“ дека „Темниот орел“ има дострел од 3.500 километри. Претходните официјални процени зборуваа за дострел од најмалку 2.775 километри, па затоа не е јасно дали зголемувањето се должи на напредокот во развојот или претходната бројка е намерно намалена, што е вообичаена практика кога се објавуваат спецификациите на ракетните системи.
Лозано дополнително го нагласи стратешкото значење на оружјето велејќи дека со „Темниот орел“ може да ја погоди континенталната Кина од Гуам, Москва од Лондон или Техеран од Катар. „Ги плашиме Кинезите со ова (MRC) бидејќи го имаме на Филипините и во Јапонија. Ги држиме во движење низ внатрешната платформа.
И потоа имам хиперсонично оружје со долг дострел. Ова има дострел од 3.500 километри, што значи дека може да стигне до континентална Кина“, рече Лозано. Друг офицер, чиј идентитет не беше веднаш објавен, додаде дека „Темниот орел“ носи бојна глава помала од 30 фунти (околу 13,6 килограми), што е исклучително мало за оружје од овој дострел.
Тој објасни дека неговата деструктивна моќ се базира на огромната кинетичка енергија при удар, а не на експлозиви. Сепак, фрагментациската бојна глава со експлозивен полнеж помага во уништување помеки цели, како што се радарски системи и батерии за воздушна одбрана. Целиот дострел, како што беше кажано, може да биде покриен од ракетата за помалку од 20 минути.
Фото: депозитфотос

