Свет
Односот меѓу Трамп и Путин се менуваше во текот на годините, сега се чека конечен резултат

Американскиот претседател Доналд Трамп неодамна му даде на Владимир Путин 50 дена да постигне мировен договор и најави драстични трговски мерки против Русија како средство за притисок врз Москва да се согласи на прекин на огнот во Украина. Путин воопшто не беше воодушевен.
Според три извори блиски до рускиот претседател кои разговараа со „Ројтерс“, Путин планира да ја продолжи војната сè додека Западот не ги прифати основните барања на Русија.
Тоа би можел да биде крајот на приказната за големиот договор на двајцата претседатели за прекин на војната во Украина. Предизборните ветувања на Трамп дека „сè ќе се поправи за 24 часа“ сега се заборавени.
Како се промени односот меѓу Трамп и Путин?
Веднаш по инаугурацијата на Трамп во јануари, Владимир Путин му испрати официјално писмо со честитки и објави дека е отворен за договор за прекин на војната.
Трамп ја повлекува својата изјава за 24 часа за прекин на војната, но тврди дека 30 дена е реален рок. Тој не го обвинува Путин дека е единствено виновен за војната.
Во февруари американскиот претставник Стивен Виткоф оди во Москва за да преговара за размена на затвореници, со што формално се воспоставува директна комуникација меѓу САД и Русија.
Еден ден подоцна, Трамп и Путин разговараат по телефон. Темите се војната во Украина, енергетската безбедност и можните средби. Двајцата лидери го оценуваат разговорот како добар, а Трамп вели дека Путин има искрени намери да ја запре војната и почнува да ја критикува Украина дека сака да ја продолжи е против нејзиното членство во НАТО и го критикува претседателот Зеленски за непопустливост.
На последниот ден од февруари познатата расправија меѓу Трамп и Зеленски се одвива пред камерите во Белата куќа.
Двајцата лидери разговараа по телефон неколкупати во март. Тие повторно разговараа за можно примирје во Украина, размена на затвореници и руско-украински преговори со посредство на трети земји (Турција, Саудиска Арабија).
Трамп и Путин: Од комплименти до несогласувања
Немаше никаков напредок во следните два месеца, со најавени телефонски повици, па дури и средба лице в лице. Во исто време Трамп сè повеќе споменува дека му се чини оти Путин не сака мир.
Во јуни Трамп првин ги опиша своите разговори со Путин како „конструктивни, но не доволно продуктивни“. Путин исто така ја отфрли трилатералната средба со Зеленски што Трамп се обидуваше да ја посредува.
На почетокот на јули Трамп остро го критикува Путин за неговите зголемени напади врз украинските градови, а рускиот претседател последователно рече дека неговата земја нема да се откаже од своите воени цели.
Американскиот претседател потоа објави рок од 50 дена и, кога беше директно прашан дали сега, конечно, е на страната на Украина, рече: „Не сум на ничија страна. Јас сум на страната на човештвото затоа што сакам убивањето да престане“.
„Путин го влече за нос“
Пријателската реторика полна со комплименти меѓу Путин и Трамп прерасна во отворени тензии и обвинувања. „Путин го влече за нос Трамп, тоа му е јасно на секој што знае малку повеќе за Русија и за Кремљ“, рече Михаил Комин, руски аналитичар, кој живее во Виена.
„Тој само купува време за да ги постигне своите цели, а внимава премногу да не го иритира Трамп за да остане неутрален, односно да не го зголеми снабдувањето со оружје за Украина“, додаде тој.
Џенифер Кавана од американскиот тинк-тенк „Приоритети за одбрана“ вели дека не очекува ништо од најавата на Трамп, а најмалку промена на ситуацијата на терен.
„Трамп го менува својот став речиси секоја недела. Веќе видовме серија негови ултиматуми, кои не ја променија ситуацијата, а санкциите со кои се заканува би можеле да нанесат поголема штета на американската економија од кој било друг“.
Се чека резултат
Водечките светски медиуми исто така пишуваат во своите анализи дека односот меѓу двајцата лидери очигледно достигнал точка на која мора да се испорача некаков резултат, но тие не веруваат дека ќе се постигне крајната цел – мировен договор.
„Гардијан“ истакнува дека Трамп му пристапил на Путин „како брокер за недвижности“, кој нуди туѓа територија за нешто сосема неодредено, без да навлегува во причините зошто воопшто се случила војната или да размислува колку долго би траел таков мир.
„Тајм“ пишува дека Трамп не ја слушал американската разузнавачка заедница од самиот почеток и мисли дека може да го убеди Путин целосно да ја промени својата политика.
„Вашингтон пост“ наведува дека стратегијата на Трамп за ескалација до деескалација е применлива за некои земји и царини, но не и за човекот што ја почна инвазијата и кој воопшто не е загрозен во сопствената земја.
Слични политички инстинкти
Како заклучок, голем број американски аналитичари наведуваат дека Трамп и Путин делат слични политички инстинкти – популизам, презир кон институциите и склоност кон авторитарен стил.
И нивната соработка, дури и во првиот мандат на Трамп, кога немаше големи несогласувања, никогаш не била сојуз, туку меѓусебна експлоатација.
Овој однос може да заврши на три начина, велат тие, во корист на Путин, во целосен пресврт или во невидлив договор што ги ослабува темелите на западниот поредок.
Рускиот политиколог Александра Филипенко, која живее и работи во Литванија од почетокот на инвазијата на Украина, за „Дојче веле“ вели дека не очекува ништо драстично по истекот на рокот од 50 дена.
Таа дури верува дека рокот ќе помине и двајцата лидери ќе се вратат на старата приказна – тивки договори и прагматичен цинизам. А војната и уништувањето на Украина ќе продолжат.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп ќе одржи виртуелен состанок со европските лидери и Зеленски

Претседателот на САД, Доналд Трамп, и потпретседателот Џ.Д. Венс денес ќе учествуваат на виртуелен состанок со украинскиот претседател Володимир Зеленски и европските лидери, објави ABC News, повикувајќи се на двајца американски претставници.
Според „Ројтерс“, европските лидери прво ќе одржат видеоконференција меѓусебно за да ги координираат своите ставови пред да разговараат со Трамп за претстојните преговори во Белата куќа со рускиот претседател Владимир Путин.
Портпаролот на германската влада изјави дека Зеленски и претставниците на ЕУ и НАТО ќе се приклучат на виртуелен состанок што ќе се одржи денес во 14 часот, на кој ќе учествуваат лидерите на Германија, Финска, Франција, Велика Британија, Италија и Полска.
Дневниот ред вклучува стратегии за зголемување на притисокот врз Русија, редоследот на чекорите во евентуалниот мировен процес, иднината на териториите окупирани од Русија и безбедносните гаранции за Украина.
Потоа, во 15 часот по средноевропско време, европските лидери ќе одржат видеоконференција со претседателот Трамп и потпретседателот Венс.
За потсетување, Трамп и Путин треба да се сретнат на 15 август во Енкориџ, најголемиот град во Алјаска.
Фото: ЕПА
Свет
Комисија на СЗО: Топлотните бранови повеќе не се климатска закана, туку здравствена криза

Екстремните временски услови што ја засегаат Европа и Централна Азија повеќе не се само климатска закана, туку и сериозен проблем со јавното здравје, предупреди Паневропската комисија за клима и здравје во отворено писмо до владите и здравствените власти на 53-те земји-членки на Европскиот регион на Светската здравствена организација.
Комисијата вели дека европскиот регион доживува сè почести, интензивни и смртоносни топлотни бранови. Последиците често се скриени во статистиката под причини како што се срцеви удари, мозочни удари или респираторни проблеми, но причината, велат тие, е јасна.
Постарите лица, лицата со попреченост, бремените жени, малите деца, работниците на отворено и оние што живеат во лошо изолирани станови се особено изложени на ризик.
Смртните случаи поврзани со топлината се зголемија за 30% во последните две децении, со повеќе од 100.000 смртни случаи поврзани со топлината регистрирани во 35 европски земји само во 2022 и 2023 година.
Јуни 2025 година беше најжешкиот месец регистриран во Западна Европа, со два силни топлотни бранови што пристигнаа пред врвот на летото.
Климатските промени, предупредуваат тие, исто така шират болести што некогаш беа ретки – локално преносливите случаи на денга треска во ЕУ/ЕЕА се зголемија за 368% помеѓу 2022 и 2024 година.
Топлотните бранови предизвикуваат пораст на приемите на пациенти, особено со кардиоваскуларни, респираторни и бубрежни проблеми.
Менталното здравје е исто така засегнато – спиењето е полошо, анксиозноста се зголемува, а когнитивната функција ослабува. Луѓето со ментални заболувања се особено ранливи бидејќи некои лекови го отежнуваат регулирањето на телесната температура.
Во исто време, здравствените работници се исто така изложени на исцрпеност и прегревање.
Комисијата нагласува дека акционите планови за екстремна топлина спасуваат животи и треба да се спроведат итно, а не за неколку години.
Загадувањето на воздухот предизвикува повеќе од половина милион предвремени смртни случаи во европскиот регион секоја година, главно поради согорувањето на фосилни горива. Намалувањето на емисиите значи почист воздух и помалку смртни случаи – повеќе од 5 милиони животи би можеле да бидат спасени на глобално ниво.
Зголемувањето на зелените површини во градовите ја намалува изложеноста на топлина, го подобрува менталното здравје и ги намалува сметките за енергија. Се проценува дека зголемувањето на урбаните зелени површини за 30% би можело да ги намали смртните случаи поврзани со топлината за до 40%.
Комисијата вели дека ваквите мерки се паметни инвестиции и повикува на редефинирање на економските индикатори за успех, со фокус на здравјето, благосостојбата, праведноста и одржливоста.
„Не можеме да го аутсорсираме здравјето – ниту нашето, ниту здравјето на планетата. И двете се непроценливи и двете се изложени на ризик“, се вели во писмото потпишано од 14 членови на Комисијата, вклучувајќи поранешни премиери, министри и водечки меѓународни експерти.
Фото: ЕПА
Свет
Белата куќа објави детали за средбата Трамп – Путин

Средбата меѓу американскиот и рускиот претседател Доналд Трамп и Владимир Путин ќе се одржи во петок, во Енкориџ, Алјаска, објави Белата куќа.
Портпаролката Каролин Ливит на прес-конференција изјави дека Трамп ќе отпатува за Енкориџ во петок наутро. Средбата ќе биде еден на еден, додаде таа.
Ливит додаде дека средбата ќе биде „вежба за слушање“ за претседателот Трамп. Таа наговести дека има планови Трамп да ја посети Русија во иднина.
Кремљ и Белата куќа претходно објавија дека Путин и Трамп ќе се сретнат во Алјаска на 15 август.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека самитот е „лична победа“ за Путин. „Прво, тој (Путин) ќе има состанок на американска почва, што го сметам за негова лична победа“, им рече Зеленски на новинарите, додавајќи дека состанокот ќе го извади рускиот претседател од „изолација“ и ќе ги одложи можните санкции на САД против Москва.
Ливит појасни дека Трамп се надева на трилатерален состанок со Зеленски во иднина.
Одговарајќи на новинарските прашања за тоа зошто Володимир Зеленски не беше поканет на разговорите, Ливит истакна дека состанокот се одржал на барање на руската страна.
„Овој состанок се случи затоа што претседателот на Русија го замоли претседателот на Соединетите Американски Држави да се сретне преку неговиот специјален претставник, Стив Виткоф“, рече таа.
Таа нагласи дека Трамп ја прифатил поканата токму врз основа на таа иницијатива. „Претседателот се согласува со овој состанок на барање на претседателот Путин“, додаде Ливит. Според портпаролката, примарната цел на состанокот е Трамп и Путин да си заминат „со подобро разбирање за тоа како може да се заврши оваа војна“.
Фото: ЕПА