Свет
Кралот Чарлс: Комонвелтот треба да го признае своето болно минато
Британскиот крал Чарлс рече дека Комонвелтот треба да го признае своето болно минато бидејќи африканските и карипските нации продолжуваат да бараат репарации за улогата на неговата земја во прекуокеанската трговија со робови.
Претставници на 56 земји присуствуваат на состанокот на шефовите на влади на Комонвелтот, кој почна во понеделникот во Самоа, а на кој главни теми се ропството и заканите од климатските промени.
„Слушајќи ги луѓето во Комонвелтот, разбирам како сè уште одекнуваат најболните аспекти од нашето минато“, рече кралот во говорот на самитот.
„Затоа, од витално значење е да ја разбереме нашата историја, да нѐ води кон правилен избор во иднина“, додаде тој.
Барањата од Британија да плати репарации или на друг начин да надомести за трансатлантското долгогодишно ропство неодамна добија интензитет во целиот свет, особено меѓу Карипската заедница (CARICOM) и Африканската унија.
Противниците на репарациите велат дека земјите не треба да одговараат за историските неправди, а оние што ја поддржуваат велат дека наследството од ропството довело до денешната расна нееднаквост.
Британскиот премиер Кир Стармер изјави во понеделникот дека Британија треба да ги слуша нациите што сакаат да разговараат за ова прашање на самитот, но одби да се извини за историската улога на земјата во трговијата со робови.
Министерот за надворешни работи на Бахамите, Фредерик Мичел, вчера за Би-би-си изјави дека нацрт-заклучоците на самитот, кои се очекува да бидат објавени в сабота, содржат параграфи, кои повикуваат на дискусија за репарациите.
Од 15 до 19 век најмалку 12,5 милиони Африканци биле киднапирани и насилно земени од европските бродови и од трговците и продадени во ропство.
Оние што ги преживеаја бруталните патувања завршија да работат на плантажи во нехумани услови, а други профитираа од нивниот труд.
За време на самитот земјите- членки треба да ја потпишат и декларацијата на Комонвелтот за океанот, која има цел да го зајакне финансирањето за да обезбеди здрав океан и да го реши прашањето за поморските граници.
„Она што декларацијата за океанот се обидува да го направи и да каже е дека вашите поморски граници ќе бидат поправени засекогаш“, рече главниот секретар на Комонвелтот, Патриша Скотланд, британска дипломатка и адвокатка родена во Доминика.
„Ова е неверојатно важно затоа што ќе им даде вистинска надеж на многумина кои се исплашени и чувствуваат дека никој не ги гледа, никој не слуша, никој не се грижи – и тоа не е вистина“.
Повеќе од половина од членките на Комонвелтот се мали нации, многу од нив се острови загрозени од зголемувањето на нивото на морето поради климатските промени.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Украинци: Го нападнавме рускиот нафтовод „Дружба“
Во понеделникот, уште една експлозија го потресе рускиот нафтовод „Дружба“, потврдија извори од украинското воено разузнавање (ХУР) за „Киев пост“. Нападот наводно се случил во близина на селото Казински Виселки на делницата Таганрог-Липецк од нафтоводот, а бил предизвикан од далечински активирана експлозивна направа, објави „Киев пост“.
Службеник на ХУР, запознаен со операцијата, објасни дека уредот бил опремен и со запаливи смеси за интензивирање на пожарот. Кратко по силната експлозија, локалните жители пријавиле блесоци на светлина, а за неколку минути, видеа и пораки се појавија на регионалните социјални мрежи.
On December 1, the “Druzhba” oil pipeline was blown up in Russia.https://t.co/eX9LDzjS4s pic.twitter.com/hUj2l39ycb
— Babel.ua: Ukraine at war (@UaBabel) December 3, 2025
Нафтоводот „Дружба“, еден од најголемите во светот, е клучен за транспорт на руска сурова нафта до неколку земји од Европската Унија. И покрај санкциите, делови од нафтоводот остануваат оперативни, дозволувајќи ѝ на Москва да генерира милијарди приходи за да ја поддржи својата воена кампања во Украина.
Извештајот за нападот доаѓа во време кога Киев ја засилува својата кампања против руската нафтена инфраструктура. Во последните недели, танкери за нафта кои се обидуваат да ги избегнат санкциите беа цел и во Црното Море. Разузнавачки извор изјави дека нападите врз руската нафтена инфраструктура ќе продолжат сè додека таа ги финансира воените напори на Москва.
💥 Russia: Unecha oil pumping station in Bryansk region struck again by Ukraine. Annual pumping capacity of 60 million tons of crude oil, critical hub on the Druzhba pipeline that goes to Europe.
No more Russian blood oil for Hungary and Slovakia. pic.twitter.com/MgFOmiPOtM— Igor Sushko (@igorsushko) August 21, 2025
„Руската нафтена мрежа, која ја финансира државата агресор и нејзиниот воено-индустриски комплекс, ќе продолжи да гори сè додека непријателот не престане да ја напаѓа Украина“, рече лице запознаено со операцијата.
Ова не е прв напад врз овој стратешки важен нафтовод. На 22 август, Украина ја нападна најголемата руска пумпна станица за нафта во рамките на системот „Дружба“, која се наоѓа во градот Унеча во Брјанската област. Унеча, која се наоѓа на четириесет километри од украинската граница, е најголемиот центар на системот „Дружба“ и игра клучна улога во снабдувањето на рускиот воено-индустриски комплекс.
Свет
Британците и Норвежаните потпишуваат договор: заедно ќе ги следат руските подморници
Велика Британија и Норвешка денес ќе потпишат нов договор за одбранбена соработка, планирајќи заедничко управување со флота од фрегати за лов на руски подморници во северниот Атлантик, објави британското Министерство за одбрана.
Договорот доаѓа неколку месеци откако беше објавено дека Норвешка купила најмалку пет фрегати од типот 26 од британската група BAE Systems, за сума од 11,5 милијарди евра.
Според условите на новиот договор, кои треба да бидат потврдени денес за време на посетата на норвешкиот премиер Јонас Гар Сторе и неговиот министер за одбрана Торе Сандвик, двете земји заеднички ќе управуваат со флота од најмалку 13 фрегати, осум британски и пет под команда на Осло.
Оваа флота, способна за брзо распоредување насекаде, особено ќе обезбеди следење на руските подморници и заштита на британската критична инфраструктура, се вели во соопштението за медиумите, без да се прецизира кога ќе биде оперативна.
Според Лондон, активноста на руските подморници во британските територијални води се зголемила за 30 проценти во последните две години, во услови на зголемени тензии со Москва предизвикани од војната во Украина.
Свет
Зеленски: Се подготвуваме за нови разговори во Америка
По состанокот меѓу претставниците на САД и рускиот претседател Владимир Путин во Москва, украинскиот претседател Володимир Зеленски објави планови за нови разговори меѓу украинските и американските претставници.
„Подготвуваме состаноци во Соединетите Држави“, рече Зеленски во своето вечерно обраќање. Тој додаде дека Украина очекува вести за ова во следните неколку дена.
Разговорите ќе ги водат секретарот на Советот за национална безбедност Рустем Умеров и началникот на Генералштабот Андриј Хнатов, рече украинскиот претседател.
Зеленски го опиша напредокот на процесот како доста добар, осврнувајќи се на претходните дискусии во Женева и Флорида за планот на САД за потенцијално завршување на војната во Украина. Тој повтори дека успехот зависи од комбинација на конструктивна дипломатија и притисок врз Русија.
За време на неговата шеста средба со Путин, специјалниот претставник на САД Стив Виткоф го објасни статусот на размислувањата на САД за мир во Украина. На Виткоф за прв пат му се придружи зетот на Трамп, Џаред Кушнер.
Советникот за надворешна политика на Путин, Јуриј Ушаков, по петчасовниот состанок изјави дека сè уште не е постигнат компромис.
Русија води војна против Украина повеќе од три и пол години.

