Американскиот претседател Доналд Трамп е „крајно фрустриран“ и од Русија и од Украина, изјави неговата портпаролка, додека Киев вели дека Вашингтон сè уште врши притисок врз нив да направат значителни територијални отстапки како дел од планот за ставање крај на речиси четиригодишната војна, пренесува АФП.

„Претседателот е крајно фрустриран од двете страни во оваа војна“, изјави Каролин Ливит за новинарите. „Тој не сака повеќе разговори. Тој сака акција. Тој сака оваа војна да заврши“. Изјавите на украинскиот претседател Володимир Зеленски покажуваат дека основната позиција на Вашингтон за тоа како да се стави крај на конфликтот не се променила значително откако тој испрати план од 28 точки до Киев и Москва минатиот месец, што во голема мера и користеше на Русија.

Зеленски потврди дека Вашингтон сè уште го притиска да отстапи територија на Русија како дел од договорот за ставање крај на војната што започна со руската инвазија во февруари 2022 година. Според Зеленски, Вашингтон бара само Украина, а не Русија, да се повлече од делови од источниот регион Донецк.

Зеленски: Народот одлучува за територијата
Зеленски долго време инсистираше дека нема ниту „уставно“ ниту „морално“ право да отстапи украинска територија, а во четврток повтори дека последниот збор мора да го има украинскиот народ. „Без разлика дали преку избори или референдум, мора да има став на народот на Украина“, нагласи тој.

Тој, исто така, се спротивстави на идејата за еднострано повлекување на Украина од регионот Донецк. „Зошто другата страна од војната не се повлече на исто растојание во спротивната насока?“, праша тој, додавајќи дека „многу прашања“ сè уште се нерешени.

Ситуацијата на бојното поле
Според американскиот план, Русија ќе се откаже од територијата што ја зазеде во регионите Харков, Суми и Дњепропетровск, три области за кои Москва не поднела формално територијално барање. Русија формално ги анектираше регионите Донецк, Херсон, Луганск и Запорожје во 2022 година, иако нема целосна контрола врз нив.

Украинските трупи сè уште држат околу една петтина од регионот Донецк, според анализата на АФП на податоци од Институтот за проучување на војната (ISW). Во конфликтот загинаа десетици илјади луѓе, а милиони се раселени. Русија, која има бројна предност во луѓе и оружје, напредува на бојното поле.

Во четврток објави дека го освоила градот Сиверск во регионот Донецк, каде што нејзините трупи напредуваат со најбрзо темпо за една година. Источната команда на украинската армија го негираше тврдењето.

Сојузниците реагираат и вршат притисок за договор
По видеоконференција за најновите предлози, европските сојузници на Украина изјавија дека „ова е клучен момент за Украина, нејзиниот народ и за безбедноста што сите ја споделуваме низ евроатлантскиот регион“, се вели во соопштението од канцеларијата на британскиот премиер.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави доцна во четвртокот дека „претстојната недела ќе биде одлучувачка“ во напорите за постигнување „праведен и одржлив мир за Украина“. „Одржлив значи дека ниту еден мировен договор не смее да ги содржи семето на иден конфликт и да ја дестабилизира пошироката европска безбедносна архитектура“, напиша таа на социјалната мрежа Икс.

Трамп во голема мера се обиде да ја маргинализира Европа од процесот, претпочитајќи директни разговори со Москва и Киев. Зеленски рече дека, иако нема строг рок, Вашингтон сака да има нацрт-договор до Божиќ. Во меѓувреме, во двојна експлозија на бомба во Киев во четвртокот загина еден војник, а четворица други беа повредени, во она што градските обвинители го опишаа како осомничен терористички чин.

Доналд Трамп не треба да се меша во европската демократија, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, реагирајќи на острите критики што американскиот претседател ги упати кон Европа во последните денови. Нејзината изјава следеше по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД, која предизвика немири во Брисел, пишува „Политико“.

Фон дер Лајен нагласи дека одлуката за раководството на една земја им припаѓа исклучиво на нејзините граѓани. „Не е до нас, кога станува збор за избори, да одлучиме кој ќе биде лидер на земјата, туку на народот на таа земја… Тоа е суверенитет на гласачите и тоа мора да се заштити“, рече таа.

„Никој друг не треба да се меша, нема сомнение за тоа“, додаде таа, директно коментирајќи ја контроверзната стратегија на САД објавена минатата недела.

Новата стратегија на САД содржи тези што се одобрени од крајната десница во Европа, како што е унгарскиот премиер Виктор Орбан, но и од Русија. Во документот се тврди дека Европа се соочува со „цивилизациска смрт“ во следните 20 години. Исто така, ги критикува европските напори за потиснување на крајнодесничарските партии, нарекувајќи ги политичка цензура, и отворено зборува за „поттикнување отпор кон сегашната европска траекторија во рамките на европските нации“.

Фон дер Лајен истакна дека токму поради ваквите закани ЕУ предложила пакет мерки познат како Штит за демократија, кој има за цел да ја зајакне борбата против странското мешање на интернет, особено за време на изборите.

Иако таа рече дека отсекогаш имала „многу добри работни односи“ со американските претседатели, вклучувајќи го и сегашниот, претседателката на Комисијата рече дека Европа треба да се сврти кон себе. „Јас сум убеден трансатлантски граѓанин со сето срце. Но, што е толку важно? Важно е ние… да бидеме горди што сме Европска Унија, да ги погледнеме нашите силни страни и да се справиме со предизвиците што ги имаме“, рече таа.

„Секако, нашиот однос со Соединетите Американски Држави се промени. Зошто? Затоа што се менуваме. И толку е важно да имаме на ум: каде е нашата позиција? Која е нашата сила? Работиме на тоа. Да бидеме горди на тоа. Да се ​​залагаме за обединета Европа. Тоа е нашата задача… да се погледнеме себеси и да бидеме горди на себе“, заклучи фон дер Лајен.

Реакцијата од Брисел доаѓа откако американскиот претседател ја опиша Европа во интервју за „Политико“ како неуспешна група нации предводени од слаби луѓе. „Мислам дека се слаби“, рече Трамп за европските претседатели и премиери, додавајќи: „Не мислам дека знаат што да прават. Европа не знае што да прави“.

„Политико“ неодамна го именуваше Доналд Трамп за најмоќната личност што ја обликува европската политика, ставајќи го на врвот на својата годишна листа на лица со најголемо влијание врз насоката на Европа во наредната година.

фото/депозитфотос

Руската централна банка денес изјави дека објавените предлози на Европската унија за користење на нејзините средства се нелегални и дека го задржува правото да ги користи сите расположливи средства за заштита на своите интереси.

„Механизмите за директно или индиректно користење на средствата на Банката на Русија, како и сите други форми на неовластено користење на средствата на Банката на Русија, се нелегални и спротивни на меѓународното право, вклучително и кршење на принципот на суверен имунитет на имотот“, соопшти банката.

Банката се повика на соопштението за медиумите на Европската комисија, објавено на 3 декември, во кое се наведени две решенија за поддршка на финансиските потреби на Украина во 2026 и 2027 година.

Според едно од овие решенија, Европската комисија би можела да позајми пари од финансиските институции на ЕУ кои поседуваат замрзнати средства на руската централна банка со цел да издаде заем на Украина за репарации.

Руските претставници постојано повторуваат дека таквата акција ќе наиде на „најсилна реакција“.

Централната банка изјави дека спроведувањето на ваквите планови ќе биде оспорено пред „национални судови, судски тела на странски земји и меѓународни организации, арбитражни судови и други меѓународни судски инстанци, а потоа спроведување на судски одлуки на териториите на земјите-членки на ООН“.

фото/депозитфотос