Свет
Новинарите Марија Реса и Димитриј Муратов добитници на Нобеловата награда за мир

Комитетот за мир, кој е специјално избран од норвешкиот парламент, денеска во Осло ги објави имињата на добитниците на Нобеловата награда за мир.
Победници за 2021 година се Марија Реша и Димитриј Муратов за слобода на говорот на Филипините и Русија.
На 1 март, Нобеловата фондација објави дека вкупно 329 кандидати биле номинирани за годинашната Нобелова награда за мир. Имињата на некои луѓе кои би можеле да бидат кандидати беа споменати во јавноста порано, а тоа се активистката за животна средина Грета Турнберг и противникот на Кремљ-Алексеј Навални.
Се споменуваа и Светската здравствена организација (СЗО), Алијансата за вакцини (ГАВИ), Високиот комесаријат на ОН за бегалци (УНХЦР) и Репортери без граници (РСФ).
Наградата за мир се доделува во Осло, за разлика од другите Нобелови награди доделени во Стокхолм и традиционално се доделува на 10 декември, денот кога почина основачот на наградата, шведскиот научник и индустријалец Алфред Нобел.
Нобеловата сезона почна во понеделникот со објавувањето на добитникот на Нобеловата награда за медицина. Овогодишните победници се американските научници Дејвид Џулиус и Ардем Патапутијан за откривање на рецептори за температура и допир.
Во вторникот беа објавени добитниците на Нобеловата награда за физика, Сукуро Манабе, Клаус Хаселман и Giorgорџо Париси. Тие беа наградени за револуционерен придонес во разбирањето на сложените физички системи.
Во средата Нобеловата награда за хемија им беше доделена на германскиот научник Бенјамин Лист и британскиот научник Дејвид Мекмилан за развој на асиметрична органокатализа.
Во четвртокот Нобеловата награда за литература беше доделена на Абдулразак Гурна, кој беше доделен за емпатично и бескомпромисно претставување на последиците од колонијализмот и судбината на бегалците заробени меѓу културите и континентите, се вели во одлуката.
Нобеловата сезона ќе заврши в понеделник со објавување на добитниците на наградата за економија.
Нобеловата награда се состои од златен медал, диплома и чек од девет милиони круни (околу еден милион евра), а паричниот износ на наградата е поделен ако има повеќе лауреати во една дисциплина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Русите и Украинците „направија пекол во рајот“: Бали им се заканува со укинување на визите

Со своите плажи, опуштениот начин на живот и чувството дека секогаш е празник, Бали беше тропски рај до почетокот на војната во Украина. И тогаш почнаа да пристигнуваат Русите и Украинците и работите излегоа од контрола.
Од почетокот на војната во февруари 2022 година, познатото одморалиште во Индонезија стана магнет за Русите и Украинците кои сакаа да избегаат од пеколот на војната.
Но, оние што избегаа од војната или мобилизацијата, почнаа да прават пекол во рајот. Минатиот викенд властите на Бали ги повикаа индонезиските власти да ја прекинат политиката за издавање визи на граѓаните на Русија и Украина по пристигнувањето во земјата. Како што се наведува, причината за тоа се бројните инциденти кои вклучуваат „грдо однесување“ и различни примери на прекршување на визниот режим, како што е престојот во таа земја подолго од пропишаниот рок со визата, па дури и незаконската работа, во која тие најчесто се вработуваат како неовластени туристи, водичи, таксисти и фризери.
Многу Украинци на Бали беа шокирани од оваа објава, тврдејќи дека во повеќето инциденти учествувале Руси и дека неправедно биле обвинети.
Туристите на Бали често ги полнат колумните во весниците со инциденти на пијанство и несоодветно однесување, како и со голотија и непочитување на светите места.
Си-Ен-Ен побара коментар од Амбасадата на Русија во Индонезија и Конзулатот на Украина на Бали. Руската амбасада не одговори, додека украинскиот конзулат соопшти дека мнозинството од нивните граѓани на тој остров се жени и деца кои „не ги кршат правилата и законите“.
Она што го прави Бали особено привлечен за туристите од повеќе од 80 земји, е тоа што визата се добива при влез во земјата. Визата важи 30 дена, но можно е да се продолжи на 60.
Свет
Руски војници преку видео бараат помош: „Немаме оружје, а нè праќаат во напад“

Во слабо осветлена просторија десетина мажи во руски воени униформи и скриени лица стоеја околу војник кој читаше писмо упатено до претседателот Владимир Путин.
„Ние сè уште не сме добиле оружје и муниција до денес“, рече човекот, чија единица сега е стационирана во Донецк, во источна Украина.
„Бараме нашите момчиња да се повлечат од овој напад бидејќи ги немаат потребната обука или искуство“, рече тој.
Неговиот глас беше компјутерски изменет за да се заштити неговиот идентитет.
„Почитуван Владимир Владимирович, ве молам, решете ја оваа ситуација“, рече тој.
Апелот, кој се појави на „Телеграм“ овој месец, беше само еден од серијата нови видеа што се појавија од средината на февруари, во кои неодамнешните руски регрути се жалат дека биле испратени да се борат и да загинат на првите линии во Украина користејќи термини, како што се „криминални наредби“ и „бесмислени напади“.
Еден руски медиум, „Вјорстка“, пресмета дека во рок од еден месец регрути од најмалку 16 региони во Русија се појавиле на видеа што повикуваат на интервенција на Путин. Во нив десетици регрути се жалат дека биле принудени да упаднат на украинските позиции, без доволно обука, муниција или оружје.
Регрутите се жалат и дека им било дадено оружје и им било кажано да трчаат кон непријателските позиции и да пукаат. Во едно видео, снимено на 7 март, војниците на единицата од Иркутск, град во Сибир, се жалат дека се „испратени на колење“, а ова е нивен трет јавен апел до Путин. Една група регрути од Калининград, Мурманск и од Архангелск, кои се претставија како „Единица 41698“ на 5. моторизирана бригада, изјавија дека во нивниот прв напад во само еден ров биле убиени дури шест соборци.
„Луѓето умираат за ништо. Ние не сме месо. Подготвени сме да се бориме достоинствено“, вели еден од нив.
Друго видео, наводно снимено од 1453. полк од Перм и Свердловската област на Урал на 11 март, зборува за „неоправдани загуби“ и вели дека четворица биле убиени, а 18 ранети за време на неодамнешниот напад.
Видеата исто така го откриваат неуспехот на Москва да се справи со критичните и срамни проблеми со снабдувањето, што доведе до вооружување на војниците со оружје и униформи од Втората светска војна. Некои од тие поплаки првпат беа емитувани минатата есен преку видеа што почнаа да се појавуваат набргу откако Русија почна делумна воена обврска.
Но, како што пишува „Вашингтон пост“, руските власти не одговориле на овие видеопораки, а засега нема знаци дека претседателот Путин ќе одговори на апелите. Во ноември, за време на договорената средба со група мајки на војници, Путин реагира многу негативно на видеата од тоа време: „Не треба целосно да му верувате на интернетот бидејќи тој е полн со секакви лажни приказни, измами и лаги, рече Путин.
Но, и после тоа, мајките и ќерките на мобилизираните борци снимиле нови пораки, кои ги испратиле до руските власти. Во едно видео, објавено на 12 март, дваесетина жени апелираа до Путин и до министерот за одбрана Сергеј Шојгу да ги тргнат своите мажи од линијата на огнот.
„Нашите луѓе се испратени како месо да напаѓаат добро одбранети точки, петмина против 100 добро вооружени непријатели. Тие се подготвени да ја почитуваат својата должност кон својата земја според специјализацијата за која се обучени, а не како јуришна пешадија“, рече една жена.
Исто така, во повеќето видеа регрутите внимаваат да кажат дека се посветени на воената должност и сакаат да продолжат да се борат за својата земја. Повеќето од регрутите презедоа чекори за да го скријат својот идентитет.
Регион
Курти нападнат од Албанците: „Нè предаде!“

Опозицијата во Косово е незадоволна од постигнатото во Охрид. Средбата меѓу Курти и Вучиќ предизвика реакции во Приштина.
Во Охрид беше постигнат договор за имплементација на договорениот прв дел од договорот за патот кон нормализирање на односите меѓу Косово и Србија. Шефот за надворешна политика на Европската Унија, Жозеп Борел, рече дека партиите се обврзале да ги почитуваат сите членки и да ги спроведат своите обврски експедитивно и со добра волја.
Приштина, меѓу другото, се обврза веднаш да почне со имплементација на членот 7, кој се однесува на самоуправување на Србите, а спроведувањето на договорот е поединечно вклучено како обврска во преговарачките поглавја за пристапување во ЕУ и за Србија и за Косово.
Албанците му скокнаа на Курти поради овој договор. Иако нема барање за референдум и избори, се најавуваат протести и се бара негова оставка. На опозицијата најмногу ѝ пречи немањето меѓусебно признавање во Охрид, а дополнително, Косово презеде обврска веднаш, како што толкуваат, да формира ЗСО.
Со ист тон и пратеничката на движењето „Самоопределување“, Фитора Пацоли, доцна синоќа изјави дека самоуправувањето не е ниту „заедница ниту здружение, а ниту самоуправа ниту автономија“.
Претседателот на Социјалдемократската партија, Дардан Молиќај, најави дека неговата партија на 25 март ќе организира протест, на кој ќе побара оставка од премиерот на Косово, Албин Курти, поради постигнатиот договор во Охрид.