Свет
НАСА им забрани на кинеските граѓани да работат на вселенски програми

Американската вселенска агенција НАСА почна да спроведува забрана за кинеските граѓани да работат на нејзините програми, дури и за оние со важечки визи, што дополнително го нагласува интензивирањето на вселенската трка меѓу САД и Кина, пишува „Гардијан“.
Оваа промена на политиката, која првпат ја објави „Блумберг њуз“, ја потврди самата НАСА.
„НАСА презеде внатрешни мерки поврзани со кинеските државјани, вклучително и ограничување на физичкиот и на сајбер-пристапот до нашите објекти, материјали и мрежа за да се обезбеди безбедноста на нашата работа“, изјави портпаролката на агенцијата, Бетани Стивенс.
Според „Блумберг“, на кинеските државјани претходно им било дозволено да работат како надворешни соработници или студенти, кои придонесуваат за истражување, иако не можеле да бидат вработени. Сепак, ситуацијата драстично се промени на 5 септември кога неколку лица, зборувајќи анонимно, потврдија дека одеднаш им е одбиен пристапот до ИТ-системи и им е забрането да присуствуваат на состаноци.
Оваа одлука доаѓа во услови на зголемена антикинеска реторика од администрацијата на претседателот Доналд Трамп во време кога САД и Кина се натпреваруваат кој ќе биде прв што повторно ќе испрати човечки екипаж на Месечината.
Американската програма „Артемис“, наследник на легендарната програма „Аполо“, има цел слетување во 2027 година, но се соочува со пречекорување на трошоците и значителни одложувања.
Од друга страна, Кина планира да ги спушти своите таиконаути на Месечината до 2030 година.
„Во моментот сме во уште една вселенска трка“, изјави минатата недела вршителот на должноста администратор на НАСА, Шон Дафи.
„Кинезите сакаат да се вратат на Месечината пред нас. Тоа нема да се случи. Америка водела во вселената во минатото и ќе продолжиме да водиме во вселената и во иднина“.
Покрај Месечината, Кина има амбиции да стане првата земја што ќе донесе примероци од површината на Марс. Планира оваа роботска мисија да се лансира во 2028 година, а враќањето на Земјата треба да биде веќе во 2031 година.
Во исто време, со својот предлог за буџет администрацијата на Трамп сигнализира дека има намера да ја откаже планираната мисија за донесување примероци од Марс (MSR), што е заеднички проект со Европската вселенска агенција. Оваа задача би можела да ја изврши мисија со екипаж, но конкретните детали сè уште не се познати.
Фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Путин: Двапати сакавме да влеземе во НАТО, и двата пати бевме одбиени

Рускиот претседател Владимир Путин изјави за време на денешниот говор на 22-от годишен форум на Меѓународниот дебатен клуб Валдај дека Москва двапати изразила подготвеност за членство во НАТО, во 1954 и 2000 година, но била одбиена.
Според него, американскиот претседател Бил Клинтон првично ја признал таквата можност, но подоцна „се предомислил“ по консултациите со своите соработници.
Putin: Two Times That We Were Ready to Join NATO.
Both times we were turned down.
Our country, wishing to eliminate the grounds for block-based confrontation and create a common space of security, stated two times that we were ready to join NATO. Both times we were turned down. pic.twitter.com/T5gOzDMLr7
— Ignorance, the root and stem of all evil (@ivan_8848) October 2, 2025
„Нашата земја, стремејќи се да ги елиминира причините за конфронтацијата во блокот и да создаде заеднички безбедносен простор, двапати ја објави својата подготвеност за членство во НАТО. Првиот пат во 1954 година, а вториот пат за време на посетата на американскиот претседател Клинтон на Москва во 2000 година, и практично бевме одбиени, уште од самиот праг…
Нашите западни колеги не се подготвени да се откажат од заробеништвото на геополитичките и историските стереотипи. Јас лично разговарав со Клинтон и тој ми рече дека тоа е можно. А потоа навечер ми вели: ‘Се консултирав со мојот народ и… па, тоа е нереално’“, рече Путин.
Европа
Кремљ: ЕУ се однесува како криминална банда

Земјите од ЕУ кои разговараат за начини за „кражба“ на руски средства за поддршка на Украина се однесуваат како „криминална банда“, изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, според РТ.
Лидерите на ЕУ се собраа вчера во Копенхаген на неформален самит за да разговараат за план за обезбедување на Украина заем од 140 милијарди евра обезбеден со замрзнати средства на рускиот централен банкарски систем.
Сепак, некои членки на блокот продолжија да изразуваат загриженост за правните ризици поврзани со таков потег.
Премиерот на Белгија, Барт де Вевер, земјата каде што се наоѓаат повеќето средства на Русија во ЕУ, ги предупреди своите колеги дека „нема бесплатни пари. Секогаш има последици“.
„Сакам потпис од сите нив дека ако ги земеме парите на Путин… сите ќе бидеме одговорни ако нешто тргне наопаку“, рече тој. Премиерот на Луксембург, Лук Фриден, изрази слични загрижености.
Коментирајќи ги овие дискусии, Песков денес ја спореди ЕУ со група бандити кои го планираат следниот грабеж.
„Сè изгледа како банда: некој е на стража, некој краде, а некој, како Белгија, вика: ‘Луѓе, ајде да ја споделиме одговорноста’“, рече тој, додавајќи дека оние што учествуваат ќе сносат „правна и друга можна одговорност“.
фото: принтскрин
Европа
(Фото) Протести низ цела Франција: десетици илјади луѓе излегоа на улиците

Десетици илјади демонстранти маршираа низ улиците на француските градови денес, послушајќи го повикот од синдикатите кои бараат акција против плановите за намалување на трошоците во буџетот за следната година.
Синдикатите вршат притисок врз претседателот Емануел Макрон и неговиот нов премиер Себастијан Лекорну, на кои им останува малку време да ги обноват преговорите со политичките ривали за буџетот за втората по големина економија во еврозоната.
Синдикатите бараат поголема потрошувачка за јавни услуги, повисоки даноци за богатите
Лекорну сè уште работи на формирање кабинет, а лидерите на ЕУ, агенциите за рејтинг и финансиските пазари ги следат неговите следни потези.
Но, синдикалните лидери, вклучувајќи ги и оние од најголемиот француски синдикат, CFDT, и тврдокорниот CGT, бараат повеќе трошење за јавни услуги, укинување на зголемувањето на возраста за пензионирање и повисоки даноци за богатите.
„Мораме… засекогаш да ги откажеме сите жртви што се бараат од работниците наведени во најновиот предлог за буџет“, изјави генералната секретарка на CGT, Софи Бине, за BFM TV. Последниот премиер на Макрон, Франсоа Бајру, беше разрешен од парламентот поради предложеното намалување на буџетот од 44 милијарди евра. Лекорну вети дека ќе се откаже од плановите.
Планирани протести на повеќе од 240 локации
Околу 85.000 луѓе демонстрираа низ целата земја до пладне, соопшти Министерството за внатрешни работи, помалку од половина од бројот присутни во исто време на денот на штрајкови и демонстрации во септември.
„Мора да ја продолжиме борбата, дури и ако очигледно нема многу од нас“, рече градежниот работник Доминик Мение, 59, кој демонстрираше во Нант. „Секој пат нè чини еден ден. Но, така обично напредува демократијата.“
Протести беа планирани на повеќе од 240 локации низ Франција, соопшти синдикатот CGT. Учениците со факели го блокираа влезот во средно училиште во Париз, а некои училишта во други делови од земјата беа исто така блокирани. Околу 76.000 полицајци беа распоредени за одржување на редот.
фото: принтскрин