Европа
„Не е прашање дали ќе има земјотрес, туку кога“
Јосип Аталиќ, градежен инженер и координатор во Хрватскиот центар за земјотресно инженерство, вели дека од последниот голем земјотрес во таа земја во 1999 година, кога загинаа 17.000 луѓе, во Турција почнале сериозни инвестиции.
Но, тоа не беше доволно, вели Аталиќ, додавајќи дека таму има многу стара градба, која е во лоша состојба и дека е многу полоша од градбата во Хрватска.
Турција и Сирија вчера рано наутро беа погодени од земјотрес со јачина од 7,8 степени. По тоа, следуваа уште земјотреси, а над 4.000 луѓе ги загубија животите, но уште многу се под урнатините.
„Да се случеше земјотрес овде во Загреб како во Турција, немаше да беше поинаку. Ќе имавме целосно урнат, уништен град. Во тој дел на Турција градежништвото не е отпорно на земјотреси од оваа јачина. Имаше многу силен земјотрес во 1999 година и оттогаш почна сериозно да се инвестира. Но. од 1999 до 2022 година не се градеше многу, а тоа е сè што се градеше претходно, не е градба што е отпорна на земјотреси“, вели професорот на Градежниот факултет за „Данас.хр“.
По земјотресот во 1999 година, турските институции ја препознаа итната потреба за намалување на ризикот во земјата подложна на земјотреси.
Веќе следната година беше изгласан закон за спроведување задолжителни градежни проверки и градежни инспекции на сите објекти.
Аталиќ нагласува дека зградите изградени во согласност со прописите отпорни на земјотреси сè уште се во малцинство.
„И нивната стара градба е лоша, многу полоша од нашата, а претходните земјотреси им направија голема штета. Штом побараа помош, знаете дека е вистинска драма“, коментира инженерот, пренесува „Индекс.хр“.
Турција долго време е интересна за истражувачите на земјотреси.
Германскиот научен центар за геонауки (ГФЗ) од Потсдам инсталира мерни уреди во Турција уште во 80-тите и ја следи сеизмичката ситуација таму. Резултатите покажуваат дека ризикот од земјотреси е многу висок во целиот регион околу Мраморното Море, на чиј брег се наоѓа Истанбул.
„Не е прашање дали ќе се случи земјотрес, прашање е кога ќе се случи“, рече Марко Бонхоф, сеизмолог од ГФЗ и експерт за регионот уште во 2019 година.
Тој, како и други експерти, оваа оценка ја заснова на искуството од неколку силни земјотреси во текот на историјата на Истанбул, врз основа на мерењата што покажуваат постојано движење на плочите под Мраморното Море и на фактот дека право веднаш до Истанбул има област од зоната на земјотресот, која долго време е сомнително мирна.
„Постојат многу индикации дека областа е заглавена долго време. Се создаваат стресови, кои на крајот ја надминуваат јачината на карпата, а потоа одеднаш се намалуваат во рок од неколку секунди со поместување на двете тектонски плочи за неколку метри“, објасни сеизмологот во интервју со платформата на научното списание ESKP (Earth System Knowledge Platform).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Захарова: Западот е управуван од апсолутно неморални луѓе, како да се опседнати
Во разговор за Радио Спутник, портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, остро го коментираше ставот на Европската Унија кон мировните иницијативи, тврдејќи дека европските претставници „ги стегаат вилиците“ при споменувањето на преговорите.
Преглед на настаните од 2014 година.
Захарова се потсети на 2014 година, кога тогашниот украински претседател Виктор Јанукович направи пауза за да размисли за ориентацијата на земјата кон ЕУ, по што, како што тврди таа, Западот одлучи да ја собори владата во Украина.
„Тој не побара да биде разбран за напуштање на некој претходно склучен договор, само побара време да се подготви, да види како тоа би било најдобро за неговата земја. Дури и оваа суверена одлука на суверена држава, заснована на волјата на народот, дури и во тој случај го вклучија тоа копче на далечинскиот управувач со ознака „шум“. Само што имаше бучава заедно со мешање во внатрешните работи. И тие започнаа уште еден Мајдан со крајна цел не само да ја соборат владата, туку и со цел неуставен државен удар во Украина“, истакна таа.
Обвинувања за двојни стандарди
Во овој контекст, таа ги коментираше изјавите на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за потребата Украина, како „суверена држава“, самостојно да го одреди својот пат на развој.
„Не станува збор дури ни за двојни стандарди. Станува збор за руската поговорка: ‘Плукнете во очи – сè е Божја роса’. Тоа е, апсолутниот неморал на луѓето кои сега владеат на страната на западното малцинство, светското малцинство“, рече Захарова.
Таа додаде дека „на Европејците денес не им е гајле што зборуваат, бидејќи нивната единствена цел е да го пополнат информативниот простор“.
„Штом ќе ги чујат зборовите ‘мировен план’, ‘преговори’, ‘контакти’, им се стегаат вилиците. Тоа е она што не е само спротивно на нивната суштина, туку како да ги попрскувате со света вода, опседнати“, заклучи Захарова.
фото: принтскрин
Европа
Една четвртина од Европејците не ги плаќаат сметките на време: младите се најтешко погодени
По неколку години тврдоглава инфлација и зголемување на трошоците за живот, ценовните притисоци се намалуваат низ цела Европа. Сепак, и покрај подобрувањето на економската состојба, еден од четири Европејци сè уште не ги плаќа своите сметки на време, според најновиот извештај на Intrum за европските плаќања на потрошувачите, објавува Euronews.
Иако ситуацијата е подобра отколку во 2023 година, кога 37% од граѓаните доцнеа со своите плаќања, фактот дека 24% сè уште не ги плаќаа своите долгови на време открива длабоки разлики меѓу земјите и социјалните групи.
„Гледаме јасна поделба помеѓу оние кои се чувствуваат финансиски сигурни и оние кои сè уште живеат од месец во месец. Многу потрошувачи остануваат во ‘режим на преживување’, се двоумат дали да инвестираат или да трошат повеќе, обележани со години економска неизвесност“, рече Агњешка Кункел, извршен директор на Intrum TFI.
Стапката на домаќинства кои ги плаќаат сите сметки на време варира од земја до земја. Шпанија и Австрија се најдобри во овој поглед, со 83%, додека Грција е рангирана најниско со 67%.
Трајните ефекти од кризата со трошоците за живот
Цели 43% од потрошувачите во Европа изјавиле дека последните години имале трајно негативно влијание врз нивната финансиска благосостојба, при што помладите генерации честопати се најтешко погодени. Цели 63% од испитаниците од Генерацијата Z изјавиле дека доцнењето со плаќањето сметки оваа година е редовна појава, а не еднократен настан.
Многу Европејци сè уште живеат од ден за ден, според Intrum. Само шест од десет редовно издвојуваат фонд за итни случаи за црни денови, додека 29% признаваат дека извештаите за економска нестабилност ги прават вознемирени.
Овогодинешниот извештај, исто така, покажува промена во причините за доцнење со плаќањето. Недостатокот на средства повторно стана доминантен проблем, а овој феномен особено влијае на Генерацијата Z. 52% од испитаниците изјавиле дека нивната главна причина за неплаќање е тоа што немаат доволно пари за да ги платат сметките.
Дополнителен товар за младите е таканаречениот аспиративен притисок. Како што истакнува Агњешка Кункел, социјалните мрежи честопати создаваат нереални стандарди, охрабрувајќи ги младите купувачи да се задолжуваат за да бидат во чекор со своите врсници. Според анкетата, 31% велат дека обидот да се реплицира животниот стил на инфлуенсер ги довел во долгови.
фото: принтскрин
Европа
Фон дер Лајен: Русија разбира само притисок, ќе го зголемиме
Лидерите на европските земји кои ја поддржуваат Украина како дел од Коалицијата на волните изјавија за време на видеоповик со американскиот државен секретар Марко Рубио во вторникот дека санкциите против Русија мора да останат на сила, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Фон дер Лајен напиша на платформата Икс дека „притисокот е единствениот јазик на кој Русија реагира“ и дека Европа ќе го зголемува „сè додека не се појави искрена подготвеност за ангажирање на кредибилен пат кон мирот“. Таа додаде дека централна тема на разговорите е финансирањето на Украина, вклучително и користењето на замрзнатите руски средства во странство.
Состанокот го копретседателуваа францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот премиер Кир Стармер. Според француските претставници, учесниците одлучија да формираат работна група од претставници од САД и членови на Коалицијата на волните за зајакнување на безбедносните гаранции за Украина.
Макрон изјави по состанокот дека групата ќе ја предводат Франција и Велика Британија, во соработка со Турција и, за прв пат, од САД. Целта е да се дефинираат деталите за безбедносните гаранции откако ќе се постигне мировен договор.
„Во следните неколку дена ќе ги финализираме придонесите на секоја страна и ќе ги обликуваме безбедносните гаранции. Ова е клучно за Украина, клучно за преговори за кредибилен мир и за одржување на притисокот врз Русија“, рече Макрон.
Тој, исто така, најави финални разговори во рамките на Европската Унија за користење на замрзнатите руски средства како извор на финансирање за украинската одбрана. „Ќе финализираме решение што ќе ѝ даде на Украина видливост и трајна финансиска поддршка“, рече тој.
Украина изјави дека е подготвена да ја поддржи рамката на евентуален мировен договор, но дека „чувствителните прашања“ остануваат отворени и ќе бидат решени на состанокот меѓу украинскиот претседател Володимир Зеленски и американскиот претседател Доналд Трамп.
фото: принтскрин

