Европа
„Не е прашање дали ќе има земјотрес, туку кога“
Јосип Аталиќ, градежен инженер и координатор во Хрватскиот центар за земјотресно инженерство, вели дека од последниот голем земјотрес во таа земја во 1999 година, кога загинаа 17.000 луѓе, во Турција почнале сериозни инвестиции.
Но, тоа не беше доволно, вели Аталиќ, додавајќи дека таму има многу стара градба, која е во лоша состојба и дека е многу полоша од градбата во Хрватска.
Турција и Сирија вчера рано наутро беа погодени од земјотрес со јачина од 7,8 степени. По тоа, следуваа уште земјотреси, а над 4.000 луѓе ги загубија животите, но уште многу се под урнатините.
„Да се случеше земјотрес овде во Загреб како во Турција, немаше да беше поинаку. Ќе имавме целосно урнат, уништен град. Во тој дел на Турција градежништвото не е отпорно на земјотреси од оваа јачина. Имаше многу силен земјотрес во 1999 година и оттогаш почна сериозно да се инвестира. Но. од 1999 до 2022 година не се градеше многу, а тоа е сè што се градеше претходно, не е градба што е отпорна на земјотреси“, вели професорот на Градежниот факултет за „Данас.хр“.
По земјотресот во 1999 година, турските институции ја препознаа итната потреба за намалување на ризикот во земјата подложна на земјотреси.
Веќе следната година беше изгласан закон за спроведување задолжителни градежни проверки и градежни инспекции на сите објекти.
Аталиќ нагласува дека зградите изградени во согласност со прописите отпорни на земјотреси сè уште се во малцинство.
„И нивната стара градба е лоша, многу полоша од нашата, а претходните земјотреси им направија голема штета. Штом побараа помош, знаете дека е вистинска драма“, коментира инженерот, пренесува „Индекс.хр“.
Турција долго време е интересна за истражувачите на земјотреси.
Германскиот научен центар за геонауки (ГФЗ) од Потсдам инсталира мерни уреди во Турција уште во 80-тите и ја следи сеизмичката ситуација таму. Резултатите покажуваат дека ризикот од земјотреси е многу висок во целиот регион околу Мраморното Море, на чиј брег се наоѓа Истанбул.
„Не е прашање дали ќе се случи земјотрес, прашање е кога ќе се случи“, рече Марко Бонхоф, сеизмолог од ГФЗ и експерт за регионот уште во 2019 година.
Тој, како и други експерти, оваа оценка ја заснова на искуството од неколку силни земјотреси во текот на историјата на Истанбул, врз основа на мерењата што покажуваат постојано движење на плочите под Мраморното Море и на фактот дека право веднаш до Истанбул има област од зоната на земјотресот, која долго време е сомнително мирна.
„Постојат многу индикации дека областа е заглавена долго време. Се создаваат стресови, кои на крајот ја надминуваат јачината на карпата, а потоа одеднаш се намалуваат во рок од неколку секунди со поместување на двете тектонски плочи за неколку метри“, објасни сеизмологот во интервју со платформата на научното списание ESKP (Earth System Knowledge Platform).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
(Видео) Експлозии во Чеченија: уништена базата на единицата „Ахмат“, погодена зграда на ФСБ
Во пресрет на мировните преговори во Москва вчера, украински беспилотни летала нападнаа база на руските специјални сили и зграда на разузнавачката служба ФСБ во Чеченија. Базата на единицата „Ахмат“ во Гудермес беше потресена од силна експлозија вчераутро, а снимките кружеа на интернет и покажуваа густ чад и пламен како се извишуваат над комплексот.
Елитната паравоена сила „Ахмат“ е лично лојална на лидерот на Чеченската Република, Рамзан Кадиров, и е вклучена во борбите на фронтовските линии во Украина, вклучително и во Харков и во Донецк.
🔥 A military base of one of the Akhmat units in Gudermes, Chechnya, was attacked.
💥 Also, FSB building in Achkhoy-Martan, Chechnya, was attacked. pic.twitter.com/DviFjx51d4
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) December 2, 2025
Во одделен инцидент дрон ја оштети и канцеларијата на ФСБ во Ачка-Мартан, а фотографиите на социјалните мрежи покажуваат скршени прозорци и остатоци надвор од зградата. Нападнат е и танкер под руско знаме што превезувал сончогледово масло од Русија до Грузија, што е четвртиот ваков инцидент покрај турскиот брег за една недела. Украина официјално не ја презеде одговорноста за ниеден од нападите, објавува „Телеграф“.
Во меѓувреме, руска балистичка ракета погоди индустриска зона во реката Днепар во источна Украина во понеделникот, при што загинаа четири лица, а 40 беа ранети, според локалните власти.
🚨🇷🇺—Also happening yesterday, there was a strike on the military base of one of the divisions of Akhmat in Gudermes, Republic of Chechnya, Russia. (seen in the video below).
On the same day there was a strike on an FSB office in Achkhoy-Martanovsky district of the Republic of… pic.twitter.com/FTibpo02w8
— 🇷🇺 Vanguard-Veritas🇨🇦 (@RussCan91) December 3, 2025
Нападите се случуваат во време на засилени дипломатски напори предводени од САД за наоѓање мирно решение. Стив Виткоф, специјалниот претставник на Доналд Трамп, пристигна во Москва вчера на неговата шеста средба со Владимир Путин оваа година. Во исто време, украинскиот претседател Володимир Зеленски е во прва посета на Ирска по средбата со францускиот претседател Емануел Макрон во обид да обезбеди дополнителна поддршка од европските сојузници.
Европа
Поранешната портпаролка на Зеленски: Јермак е многу опасен, се плашам
Јулија Мендел, поранешна портпаролка на украинскиот претседател Володимир Зеленски, го опиша поранешниот шеф на претседателскиот кабинет, Андриј Јермак, како многу опасна личност и рече дека се плаши за својот живот поради него.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го отпушти Јермак, кој се сметаше за втора највлијателна личност во земјата, минатиот петок. Јермак остана без работа откога антикорупциските власти извршија рација во неговиот дом под сомнение за проневера во државната компанија „Енергоатом“, случај што ја преокупира украинската јавност со недели.
„Во моментот, додека го кажувам ова, исплашена сум и секој ден се молам и му благодарам на бога што сум жива бидејќи Андриј е многу опасна личност. Тој е многу опасна личност. И оние што го познаваат ќе разберат“, изјави Мендел за Радио Слободна Европа.
„Тој има влијание врз спроведувањето на законот“
Кога ја прашаа од што точно се плаши, Мендел одговори дека Јермак има многу можности, објави „Украинска правда“.
„Од основната кампања за клевета со користење политички средства, фрлање секакви обвинувања против секој што е против него, нарекувајќи ги проруски, предавници и така натаму, до фактот дека тој има одредено влијание врз спроведувањето на законот, каде што кривични случаи се отвораат од никаде“, објасни таа.
„Една службеничка, кога си заминуваше, пушеше цигара и се тресеше. Ме погледна и рече: ‘Јулија, не се третираат луѓето така’. И верувајте ми, многу луѓе си заминале така и многу животи се уништени поради Андриј“, продолжи таа.
Мендел тврди дека во 2019 година Јермак прашал еден американски политички стратег како би можел да стане претседател.
„Од 2019 година Андриј гради своја структура на моќ. Знам дека во 2019 година, Андриј Јермак, додека бил во Соединетите Американски Држави, разговарал со политички консултант и го прашал како би можел да стане претседател на својата земја. Значи, амбициите на Јермак се огромни“, тврди таа.
Таа забележала дека Јермак често го мамел претседателот искривувајќи ги информациите што му ги пренесувал на Зеленски или презентирајќи ги на начин што му бил поволен. Таа нагласила дека тој бил оној што го убедил Зеленски дека нема да се случи целосна инвазија.
Европа
ЕУ воведува целосна забрана за руски гас, регулативата ги блокира течниот природен гас (ЛНГ) и гасоводот
Советот на ЕУ и Европскиот парламент постигнаа договор за регулатива со која се воведува правно обврзувачка, фазна забрана за увоз на руски течен природен гас (LNG) и гас преку гасовод, со целосна забрана од крајот на 2026 година и есента 2027 година, соодветно.
Договорот што го постигнаа пратениците доцна синоќа за краткорочни договори склучени пред 17 јуни 2025 година предвидува забрана за увоз на руски течен гас од 25 април 2026 година и од 17 јуни 2026 година за гас испорачан преку гасовод. За долгорочните договори за увоз на течен гас забраната ќе стапи во сила на 1 јануари 2027 година, како што е предвидено во 19-тиот пакет-санкции против Русија.
Европа сака што побргу да ја прекине зависноста од руските фосилни горива
Што се однесува до долгорочните договори за увоз на руски гас преку цевководи, забраната ќе стапи во сила на 30 септември 2027 година под услов капацитетите за складирање гас да бидат доволно пополнети, а најдоцна до 1 ноември 2027 година. По агресијата на Русија врз Украина, лидерите на ЕУ се согласија на самитот во Версај во март 2022 година што побргу постепено да ја укинат зависноста од руските фосилни горива.
Како резултат на тоа, увозот на гас и нафта од Русија во ЕУ значително се намали во последните години. Сепак, додека увозот на нафта падна под 3 % во 2025 година благодарение на сегашниот режим на санкции, рускиот гас сè уште сочинува речиси 13 % од увозот на ЕУ во 2025 година во вредност од над 15 милијарди евра годишно.
„Ова е голема победа за нас и за цела Европа. Треба да ја прекинеме зависноста на ЕУ од рускиот гас, а трајната забрана за увоз е голем чекор во вистинската насока“, рече данскиот министер за енергетика, Ларс Агард, чија земја претседава со Советот на ЕУ.
Политичкиот договор за регулативата сè уште треба да биде потврден од двете законодавни институции, Советот на ЕУ и Европскиот парламент, што се смета за формалност.
Европската комисија предложи регулатива за забрана на увозот на руски гас наместо санкции бидејќи регулативата може да се усвои со квалификувано мнозинство, а за санкции е потребна согласност од сите земји членки. Со ова се заобиколува евентуалното вето од Унгарија или Словачка. Се очекува Комисијата да предложи забрана за увоз на руска нафта во Унгарија и Словачка до крајот на 2027 година во наредните месеци.

