Европа
„Не е прашање дали ќе има земјотрес, туку кога“
Јосип Аталиќ, градежен инженер и координатор во Хрватскиот центар за земјотресно инженерство, вели дека од последниот голем земјотрес во таа земја во 1999 година, кога загинаа 17.000 луѓе, во Турција почнале сериозни инвестиции.
Но, тоа не беше доволно, вели Аталиќ, додавајќи дека таму има многу стара градба, која е во лоша состојба и дека е многу полоша од градбата во Хрватска.
Турција и Сирија вчера рано наутро беа погодени од земјотрес со јачина од 7,8 степени. По тоа, следуваа уште земјотреси, а над 4.000 луѓе ги загубија животите, но уште многу се под урнатините.
„Да се случеше земјотрес овде во Загреб како во Турција, немаше да беше поинаку. Ќе имавме целосно урнат, уништен град. Во тој дел на Турција градежништвото не е отпорно на земјотреси од оваа јачина. Имаше многу силен земјотрес во 1999 година и оттогаш почна сериозно да се инвестира. Но. од 1999 до 2022 година не се градеше многу, а тоа е сè што се градеше претходно, не е градба што е отпорна на земјотреси“, вели професорот на Градежниот факултет за „Данас.хр“.
По земјотресот во 1999 година, турските институции ја препознаа итната потреба за намалување на ризикот во земјата подложна на земјотреси.
Веќе следната година беше изгласан закон за спроведување задолжителни градежни проверки и градежни инспекции на сите објекти.
Аталиќ нагласува дека зградите изградени во согласност со прописите отпорни на земјотреси сè уште се во малцинство.
„И нивната стара градба е лоша, многу полоша од нашата, а претходните земјотреси им направија голема штета. Штом побараа помош, знаете дека е вистинска драма“, коментира инженерот, пренесува „Индекс.хр“.
Турција долго време е интересна за истражувачите на земјотреси.
Германскиот научен центар за геонауки (ГФЗ) од Потсдам инсталира мерни уреди во Турција уште во 80-тите и ја следи сеизмичката ситуација таму. Резултатите покажуваат дека ризикот од земјотреси е многу висок во целиот регион околу Мраморното Море, на чиј брег се наоѓа Истанбул.
„Не е прашање дали ќе се случи земјотрес, прашање е кога ќе се случи“, рече Марко Бонхоф, сеизмолог од ГФЗ и експерт за регионот уште во 2019 година.
Тој, како и други експерти, оваа оценка ја заснова на искуството од неколку силни земјотреси во текот на историјата на Истанбул, врз основа на мерењата што покажуваат постојано движење на плочите под Мраморното Море и на фактот дека право веднаш до Истанбул има област од зоната на земјотресот, која долго време е сомнително мирна.
„Постојат многу индикации дека областа е заглавена долго време. Се создаваат стресови, кои на крајот ја надминуваат јачината на карпата, а потоа одеднаш се намалуваат во рок од неколку секунди со поместување на двете тектонски плочи за неколку метри“, објасни сеизмологот во интервју со платформата на научното списание ESKP (Earth System Knowledge Platform).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Белгиски министер: Ќе ја срамниме Москва со земја ако го нападнат Брисел
Белгискиот министер за одбрана, Тео Франкен, тврди дека НАТО ќе ја „срамни со земја Москва“ доколку Русија некогаш го нападне Брисел. Во опширно интервју, Франкен се осврна на низа итни стратешки прашања, вклучувајќи ја војната во Украина, европската одбрана и нуклеарното одвраќање, објави „The Brussels Times“.
Кога директно го прашаа дали се плаши дека рускиот претседател Владимир Путин може да започне конвенционален ракетен напад врз Брисел, неговиот одговор беше недвосмислен: „Не, бидејќи тогаш тој би го погодил срцето на НАТО, а потоа ние би ја срамниле Москва со земја“.
Франкен изрази силна поддршка за американското лидерство во рамките на НАТО и ја повтори својата доверба во Член 5, клаузулата за заемна одбрана што е основа на Алијансата.
На прашањето дали американскиот претседател Доналд Трамп би го почитувал Член 5, Франкен одговори потврдно. „Секако дека би го сторил тоа. Во Европа има многу предрасуди против американската влада. Зошто не би го почитувал Член 5?“

Франкен рече дека е повеќе загрижен за употребата на хибридно војување од страна на Русија отколку за заканата од конвенционален напад. „Крстосувачки проектил врз Брисел? Јасно е дека тоа би го активирало Член 5, без разлика која дефиниција ја користите. Путин нема да го стори тоа“, рече тој.
„Повеќе сум склон кон сценарио со сива зона: ‘мали зелени луѓе’ кои го поттикнуваат рускојазичното малцинство во Естонија против „нацистичкиот режим“. Пред да се свестите, тие анексираа дел од Естонија“, објасни министерот.
Министерот за одбрана не покажа ентузијазам за идејата за заедничка европска армија. Тој ги критикуваше поголемите европски земји за „максимизирање на сопствените пазари“ и праша како земјите кои во моментов не можат ниту да соработуваат во набавката на одбранбена опрема би можеле да ги интегрираат своите национални армии.
„Секој што верува во европска армија продава магла“, рече тој. „За среќа, го имаме НАТО, кој повторно ја докажа својата ефикасност со воздушната одбрана во Полска и Естонија“.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Руски дрон се упати кон новинарска екипа, украински војник го собори со пушка
Во украинскиот град Константинивка руски ФПВ-дрон се обиде да нападне новинарска екипа, но бргу беше запрен од портпаролот на 24. бригада, објави украинската војска.
Инцидентот се случил додека новинар на холандскиот весник „Хет Недерландс Дагблад“ ги снимал урнатините на црквата „Успение на Пресвета Богородица“, оштетена во претходните руски напади.
Додека екипата ја документирала штетата, руски дрон одеднаш се упатил кон нив. Портпаролот на 24. бригада, Олег Петрасјук, ја забележал заканата и пукал од својата пушка. По неколку истрели, тој успеал да го собори дронот.
Целиот инцидент е снимен и на видео, кое го прикажува моментот кога Петрасјук го забележува и го соборува дронот до оштетената црква.
фото: принтскрин
Европа
Зеленски даде наредба: Украина почнува да извезува оружје
Украинскиот претседател Володимир Зеленски му нареди на украинското Министерство за одбрана да започне „контролиран извоз“ на украинско оружје во странство почнувајќи од ноември.
„Украинскиот министер за одбрана Денис Шмихал мора до крајот на годината да обезбеди целосно завршување на задачите за производство и испорака на беспилотни летала – FPV дронови, дронови-пресретнувачи и дронови за мисии за длабински удари – . Програмата за контролиран извоз на нашето оружје треба да започне следниот месец“, рече Зеленски.
На 21 јуни, Зеленски објави дека Киев наскоро ќе започне со извоз на одбранбени технологии и отворање линии за производство на оружје во земјите партнери како дел од пошироките напори за интернационализација на производството на оружје во земјата, бидејќи капацитетот за производство на беспилотни летала во Украина ги надминува нејзините средства за финансирање.
Одбранбениот сектор на Украина, а особено нејзината индустрија за беспилотни летала, брзо растеше од почетокот на руската инвазија во 2022 година. Се појавија повеќе од 200 компании за беспилотни летала, од кои многу произведуваат евтини, прилагодливи системи кои го преобликуваа модерното војување.
Во последните месеци, Зеленски покажа подготвеност да го либерализира процесот на извоз на домашно оружје, кој во моментов е строго ограничен и бара тешко добиени дозволи од Државната служба за извоз. Во мај, украинските производители на одбрана испратија отворено писмо до Зеленски, барајќи од него да ги укине ограничувањата за извоз на домашна воена опрема, особено беспилотни летала.
Според предложениот систем, Украина ќе извезува вишок воена опрема, а профитот ќе го троши на итно потребно оружје, како што се беспилотни летала-пресретнувачи. Украина има намера да потпише договори за извоз во Соединетите Држави, Европа, Блискиот Исток и Африка, претходно изјави Зеленски.
фото: принтскрин

