Европа
„Не е прашање дали ќе има земјотрес, туку кога“
Јосип Аталиќ, градежен инженер и координатор во Хрватскиот центар за земјотресно инженерство, вели дека од последниот голем земјотрес во таа земја во 1999 година, кога загинаа 17.000 луѓе, во Турција почнале сериозни инвестиции.
Но, тоа не беше доволно, вели Аталиќ, додавајќи дека таму има многу стара градба, која е во лоша состојба и дека е многу полоша од градбата во Хрватска.
Турција и Сирија вчера рано наутро беа погодени од земјотрес со јачина од 7,8 степени. По тоа, следуваа уште земјотреси, а над 4.000 луѓе ги загубија животите, но уште многу се под урнатините.
„Да се случеше земјотрес овде во Загреб како во Турција, немаше да беше поинаку. Ќе имавме целосно урнат, уништен град. Во тој дел на Турција градежништвото не е отпорно на земјотреси од оваа јачина. Имаше многу силен земјотрес во 1999 година и оттогаш почна сериозно да се инвестира. Но. од 1999 до 2022 година не се градеше многу, а тоа е сè што се градеше претходно, не е градба што е отпорна на земјотреси“, вели професорот на Градежниот факултет за „Данас.хр“.
По земјотресот во 1999 година, турските институции ја препознаа итната потреба за намалување на ризикот во земјата подложна на земјотреси.
Веќе следната година беше изгласан закон за спроведување задолжителни градежни проверки и градежни инспекции на сите објекти.
Аталиќ нагласува дека зградите изградени во согласност со прописите отпорни на земјотреси сè уште се во малцинство.
„И нивната стара градба е лоша, многу полоша од нашата, а претходните земјотреси им направија голема штета. Штом побараа помош, знаете дека е вистинска драма“, коментира инженерот, пренесува „Индекс.хр“.
Турција долго време е интересна за истражувачите на земјотреси.
Германскиот научен центар за геонауки (ГФЗ) од Потсдам инсталира мерни уреди во Турција уште во 80-тите и ја следи сеизмичката ситуација таму. Резултатите покажуваат дека ризикот од земјотреси е многу висок во целиот регион околу Мраморното Море, на чиј брег се наоѓа Истанбул.
„Не е прашање дали ќе се случи земјотрес, прашање е кога ќе се случи“, рече Марко Бонхоф, сеизмолог од ГФЗ и експерт за регионот уште во 2019 година.
Тој, како и други експерти, оваа оценка ја заснова на искуството од неколку силни земјотреси во текот на историјата на Истанбул, врз основа на мерењата што покажуваат постојано движење на плочите под Мраморното Море и на фактот дека право веднаш до Истанбул има област од зоната на земјотресот, која долго време е сомнително мирна.
„Постојат многу индикации дека областа е заглавена долго време. Се создаваат стресови, кои на крајот ја надминуваат јачината на карпата, а потоа одеднаш се намалуваат во рок од неколку секунди со поместување на двете тектонски плочи за неколку метри“, објасни сеизмологот во интервју со платформата на научното списание ESKP (Earth System Knowledge Platform).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Пристигнаа нови карти: „Руското освојување на Покровск може да почека, загубите се огромни“
Руските сили продолжуваат полека, но стабилно да напредуваат кон Покровск во регионот Донецк, според најновиот извештај на Американскиот институт за проучување на војната.
Институтот: Руското заземање на Покровск може да потрае. Загубите се огромни
И покрај месеците обиди за пробивање на украинските одбранбени линии, темпото на рускиот напредок останува ограничено, делумно поради исцрпувачките офанзиви со големи загуби што Москва ги спроведува истовремено на неколку делови од бојното поле.
Според проценката на Институтот, руската команда „веројатно ќе успее да го заземе Покровск и блискиот Мирноград“, но овој процес може да потрае многу подолго и да донесе поголеми загуби отколку што би било потребно доколку силите и ресурсите беа концентрирани исклучиво во таа насока.
Покровск, заедно со Авдиевка и Часив Јар, е еден од клучните урбани центри на западниот регион Донецк, чие заземање би отворило пат за Русија да навлезе во подлабоките делови од украинската одбрана и да ги загрози линиите за снабдување до Днепар.
Напади со висока цена
Институтот, исто така, истакнува дека руските трупи ги користат магливите временски услови во последните недели за да ги интензивираат нападите, особено во правец на Хуљајпол и други области во источна Украина.
Маглата го отежнува работењето на украинските извидувачки и борбени беспилотни летала, што Москва го користи за да ги премести пешадиските и оклопните единици кон линиите на фронтот.
❗️У мережі з’явилося відео наступу російських військ на Покровськ.
На кадрах видно, що окупанти використовують туманну погоду для просування.
Офіційних даних від українських сил щодо ситуації на місці наразі ще немає pic.twitter.com/GDrdkxQmq9
— NV (@tweetsNV) November 11, 2025
Според Институтот, повеќемесечната кампања на Русија за воздушно пресретнување на бојното поле – операции насочени кон онеспособување на украинските логистички и комуникациски центри – веројатно придонела за неодамнешните руски напредувања во областите Великомикајливка и Хуљајпоље.
Сепак, аналитичарите истакнуваат дека овие успеси доаѓаат со висока цена, бидејќи украинските сили продолжуваат со прецизни удари да напаѓаат во руската позадина и снабдувачки патишта.
Исцрпување на противникот
Украинската армија, од друга страна, ја продолжува кампањата на напади од далечина врз руската нафтена инфраструктура, што беше потврдено повторно во ноќта помеѓу 10 и 11 ноември со серија напади врз рафинерии и складишта за гориво на руска територија. Ваквите напади имаат за цел да ја намалат способноста на Русија да ги наполни своите единици со гориво и да го одржи логистичкото темпо на бојното поле.
На терен, според Институтот, украинските сили напредувале во близина на Сиверск, додека руските трупи оствариле ограничен напредок во близина на Покровск и Хуљајпоље. Аналитичарите истакнуваат дека руската стратегија сè повеќе се потпира на исцрпување на противникот и користење бројни пешадиски сили во напади со помал интензитет, што ги продолжува борбите и го зголемува бројот на жртви од двете страни.
„Руската команда продолжува да води војна на исцрпување, забавувајќи го темпото на офанзивата и зголемувајќи ги сопствените загуби, и покрај локалните тактички успеси“, заклучува Институтот во својот извештај.
фото: принтскрин
Европа
Градоначалникот на Киев: Имаме огромен проблем со војниците
Украина се соочува со критичен недостиг на војници, бидејќи рекорден број мажи ја напуштаат земјата и одат за Европа, предупреди градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, во интервју, пишува Политико.
„Имаме огромни проблеми со војниците – со човечките ресурси“, изјави Кличко за Axel Springer Global Reporters Network, признавајќи го данокот што речиси четиригодишната војна го нанесе врз способноста на Украина да ги пополни своите редови.
Руските сили, рече тој, неуморно напредуваат, опишувајќи ги нивните напади како „како компјутерска игра – тие само продолжуваат да доаѓаат, не им е гајле за паднатите војници“.
Кличко има предлог
Според сегашните правила, Украинците можат да бидат мобилизирани од 25 години, но Кличко верува дека ова треба да се промени. „Во минатото, 18-годишниците служеа во војска – но тие се деца“, рече тој. „Моментално во Украина можете да мобилизирате само од 25 години. Тоа би можело да се намали за една или две години – на 23 или 22 години.“
Овие изјави одразуваат растечка загриженост за масовното иселување на млади мажи од земјата. Владин декрет издаден во август со кој им се дозволува на мажите на возраст од 18 до 22 години да ја напуштат земјата се совпадна со нагло зголемување на бројот на Украинци кои бараат заштита во Европската Унија.
Најновите бројки покажуваат дека земјите од ЕУ одобриле повеќе од 79.000 барања за привремена заштита во септември, што е највисока месечна бројка за две години, со најголеми зголемувања регистрирани во Германија и Полска.
фото: принтскрин
Европа
Британец намамувал девојчиња преку „Снапчат“ и ги силувал: осуден на 28 години затвор
Висок раководител на британскиот здравствен систем, опишан од судија како „лукав, интригантен и манипулативен“, е осуден на 28 години затвор за силување и сексуално напаѓање девојчиња што ги регрутирал преку „Снапчат“.
Пол Липскомб, 51, користел лажни профили за да ги намами жртвите, па дури и продавал видеа од злоупотреба на деца генерирани од вештачка интелигенција на веб-страница, објавува „Скај њуз“.
Мрежата на криминал почнала да се расплетува откако 15-годишно девојче, кое било пријавено како исчезнато, ѝ кажало на полицијата дека е силувано.
Обвинителката Фрида Хусеин КЦ изјави пред Крунскиот суд во Лестер дека Липскомб бил уапсен во април 2024 година под сомнение за киднапирање откако полицијата го запрела неговиот автомобил. Девојчето исчезнало од својот дом доцна во ноќта, а Липскомб ја зел и ја однел во хотел.
Полицијата подоцна го пронашла детето на изнајмена адреса, а при претресот на хотелот, автомобилот и неговиот дом биле откриени докази за сексуална злоупотреба, вклучувајќи меки играчки, средства за врзување, вотка и неколку мобилни телефони. „Тој обвинил други луѓе за сериозни кривични дела само за да ги прикрие сопствените злосторства“, нагласи обвинителот.
„Тој беше интелигентен, досетлив и добро организиран“
При изрекувањето на пресудата, судијата Кит Рејнор му се обрати на Липскомб, велејќи дека е „интелигентен, самоуверен, досетлив и добро организиран“ и дека неговите жртви се „вистински ранливи“.
„Доказите покажуваат дека сте биле лукави, интригантни и манипулативни. Бевте дрски во вашето криминално однесување и преземавте многу високи ризици. Сексуалната злоупотреба на млади девојки беше опсесија во вашиот живот“, рече судијата.
Тој се изјасни за виновен
Пол Липскомб се изјасни за виновен за 34 кривични дела и шест девојчиња на возраст од 12 до 15 години, извршени помеѓу септември 2023 и април 2024 година. Обвиненијата вклучуваат силување на дете под 13 години, 21 обвинение за сексуална активност со дете и правење и дистрибуција на непристојни фотографии од деца.
Тој беше осуден на 28 години и еден месец затвор. По неговото ослободување, тој ќе биде под надзор три години и ќе биде ставен во регистарот на сексуални престапници доживотно.
Полицијата се сомнева во нови жртви
Сепак, истрагата продолжува. Детективката Лорен Спејт од Единицата за истрага на злоупотреба на деца (CAIU) повика на претпазливост. „Нашата истрага за кривичните дела извршени од овој човек продолжува“, рече таа.
„Се сомневаме дека можеби бил во контакт со други девојки и можеби извршил сексуални престапи против други. Ги повикуваме сите што биле во контакт со него да не контактираат“, додаде Спејт.
Оженетиот Липскомб работел како специјалист за перформанси и ИТ во фондот на Универзитетските болници Ковентри и Ворикшир.
Болницата соопшти дека бил суспендиран веднаш по апсењето и отпуштен во јуни 2024 година.
фото: принтскрин
Стареењето на населението и иселувањето на младите – предизвици со кои се соочува Фондот на ПИОМ
Реформата на пензискиот систем сама по себе придонесе во подобрувањето на состојбите, но предизвици има сѐ уште, изјави директорот на...
„На државата ѝ недостигаат добри хотели“ – Николоски бара поедноставување на процедурите за градба
На државата ѝ недостигаат добри хотели и време е да ја поедноставиме процедурата за нивна изградба, изјави вицепремиерот и министер...
Новите цени на струјата од РКЕ ќе се знаат на почетокот на декември: МЕПСО бара поскапување од 0,67 отсто
До крајот на месецот или на почетокот на декември Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) ќе ги знае цените за струјата...
Ѓорѓиевски бара да одговараат и лицата што примале плата, а не оделе на работа, но и оние што им потпишувале плата
Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓорѓиевски разговарал со претставниците на финансиската полиција во врска со обвинувањата кои ги изнесе за...
Фондацијата „Роми за Европа“ бара правда и системска акција по случајот со насилство врз 8-годишно дете во Македонија
Фондацијата „Роми за Европа“ со седиште во Брисел изрази длабока загриженост по објавено видео од Македонија на кое се гледаат...
Почина поетесата д-р Славица Свидерска
Друштвото на писателите на Македонија со длабока тага информира дека денеска, на 12.11.2025 година, почина поетесата Славица Свидерска (1984, Битола)....
Со емотивно видео семејствата на загинатите во „Пулс“ најавија нов протест в сабота во Скопје, следната недела почнува судењето
Здружението на граѓани „16-ти Март“ – кое го создадоа семејствата на жртвите во трагедијата која се случи во дискотеката „Пулс“...
Украина го разреши министерот за правда поради корупциски скандал
Украинската влада привремено го разреши од функцијата министерот за правда Герман Галушченко, објави УНИАН. Премиерката на Украина, Јулија Свириденко, ја...
(Видео) Николоски: Засилено работиме на реконструкција на обиколницата кај Крива Паланка
Вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски на својот фејсбук профил објави видео од реконструкцијата на обиколницата во Крива Паланка....
(Видео) Трамп: Никој не знае што се магнети
Американскиот претседател Доналд Трамп повторно се најде во центарот на вниманието, овој пат со бизарна изјава за магнетите за време...
Израел сруши повеќе од 1.500 згради во Газа од почетокот на примирјето
Израел сруши повеќе од 1.500 згради во областите на Газа што ги контролира од почетокот на прекинот на огнот со...
Кинескиот претседател и шпанскиот крал Фелипе ги зајакнуваат врските, Мадрид сака кинески инвестиции
Кинескиот претседател Кси Џинпинг му соопшти на шпанскиот крал Фелипе VI дека втората по големина економија во светот сака да...
Британец намамувал девојчиња преку „Снапчат“ и ги силувал: осуден на 28 години затвор
Висок раководител на британскиот здравствен систем, опишан од судија како „лукав, интригантен и манипулативен“, е осуден на 28 години затвор...
(Видео) Тајфунот Фунг-вонг донесе поплави во Тајван, илјадници евакуирани
Тајван евакуираше повеќе од 8.300 луѓе пред доаѓањето на многу ослабениот тајфун Фунг-вонг, кој донесе обилни дождови на планинскиот источен...
Лавров до Трамп: Наместо во Венецуела, треба да се реагира во Белгија, таму е поопасно
Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров изјави дека Москва не спровела нуклеарни тестови, отфрлајќи ги тврдењата на американскиот претседател...
Нормализиран сообраќајот на магистралниот пат Струмица – Дабиле
Од 04:20 часот сообраќајот на магистралниот пат Струмица – село Дабиле е нормализиран, извести АМСМ. Сообраќајот на државните патишта се...
Следната недела почнува судењето за пожарот во „Пулс“, обвинителството со тим од 15 обвинители
Судскиот процес за трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, во кој животот го загубија 63 лица, а над 200...
Трагична несреќа во Конче: 46-годишен маж убиен за време на лов, бил застрелан во стомакот и раката
Едно лице вчера е убиено за време на лов во селото Габревци. Според информациите на МВР, уапсени се 11 лица...
(Видео) Кузеска: Власта да ги објави бројките и да го разреши Трипуновски
Откако скандалот кој го најави СДСМ се потврди, денес е време власта да почне да одговара на клучните прашања кои...
Изнервирана затоа што бебето плачело, го удирала со раце и тупаници по устата и носот: Обвинителството поведе истрага против мајката
Основното јавно обвинителство Скопје донесе наредба за спроведување истражна постапка против 23-годишна жена со престојувалиште во ‘Ржаничино, која е осомничена...
