Контакт

Европа

Пет милијардери ја покренуваат руската воена машина

Објавено пред

Хемиските фабрики основани или во сопственост на богати Руси снабдуваат фабрики за експлозиви користени од руската војска за време на војната во Украина. Ројтерс идентификуваше пет хемиски компании, во кои пет милијардери под западни санкции имаат удел, кои снабдувале повеќе од 75 отсто од клучните хемикалии за најголемите фабрики за експлозиви во Русија.

dobivaj vesti na viber

Меѓу петте милијардери се Роман Абрамович, поранешниот сопственик на фудбалскиот клуб Челзи и Вагит Алекперов, кој Форбс во април го прогласи за најбогат Русин со имот од 28,6 милијарди долари. Компанијата Евраз, во која Амбрамовиќ има удел од 28 отсто, вели дека испорачува хемикалии „само за цивилна употреба“. Лукоил на Алекперов одговори дека „не произведува експлозиви или други сродни компоненти“.

Ана Нагурни, професорка на Универзитетот во Масачусетс, која ги проучува синџирите на снабдување поврзани со војната во Украина, вели дека петте компании и помогнале на Москва не само со обезбедување на основни хемиски состојки за муниција, туку и со заработка на многу потребната девиза преку извоз на цивилни производи како што се ѓубриво.

„Овие компании можеби работат како цивили, но тие ги поддржуваат воените напори“, рече Нагурни.

За да се утврди од каде руските фабрики за муниција ги добиваат своите суровини, Ројтерс го анализираше движењето на повеќе од 600.000 железнички пратки кои превезуваа хемикалии потребни за производство на експлозиви од февруари 2022 до септември 2024 година. Податоците покажаа дека компаниите на милијардерите снабдувале пет фабрики за експлозиви и барут во Русија која е под западни санкции. Фабриките се подружници на рускиот државен производител на оружје и автомобили Ростек.

Милијардерите под санкции, компаниите не
Томас Клапотке, професор по енергетика на Универзитетот во Минхен, кој му помогна на Ројтерс да ги анализира податоците, рече дека суровините имаат многу потенцијални употреби, но и дека доаѓањето на вагони со хемикалии потребни за производство на експлозиви во одредени капацитети јасно укажува за што се работи. Анализата дава нов доказ дека западната стратегија за воведување санкции кон Русија не успеа да го ограничи нејзиното воено производство.

Додека самите милијардери се под западни санкции, хемиските компании во голема мера избегнаа големи финансиски казни или забрани за увоз на критични стоки од САД или Европската унија. Најголем дел од производството на овие хемиски погони е поврзано со цивилни производи како што се ѓубрива кои се клучни за земјоделството. Долгогодишната западна политика ја ослободува храната од санкции за да спречи глад и дипломатски реакции од земјите во развој.

Питер Харел, поранешен висок функционер во Белата куќа, кој работеше на санкциите против Русија во текот на првата година од војната, а сега е соработник во Фондацијата Карнеги за меѓународен мир, вели дека можеби е време да се преиспитаат тие одлуки од 2022 година сега кога нациите кои порано се потпираа на Украина и Русија, имаа време да најдат алтернативни извори за пченица и вештачко ѓубриво.

Сепак, Маниш Н. Раизада, професор по земјоделство на Универзитетот во Гелф во Канада, предупреди дека воведувањето санкции за руските хемиски компании може да загрози стотици милиони мали фармери, со мало економско влијание врз Русија.

Одговарајќи на прашања за хемиските компании, портпаролот на Европската комисија рече: „Ние активно ги истражуваме опциите за дополнително зголемување на притисокот и затворање на дупките во законот за да избегнеме негативни импликации за безбедноста на храната“.

Тој нагласи дека сите мерки ќе следат само по внимателна анализа на ефективноста на мерките и нивното влијание врз европските компании. Сепак, тој истакна дека санкциите на ЕУ веќе ќе важат за компаниите, дури и ако тие не се посебно означени, ако се контролирани или во сопственост на санкционирано лице.

Еурохем: Не произведуваме за воени цели

Војната во Украина стана артилериски дуел во кој недостатокот на високоексплозивни средства на располагање на НАТО и Украина им овозможи на руските сили да напредуваат оваа година. Москва инвестира многу во военото производство и се обидува да ги надополни резервите на муниција. Во 2024 година Русија произведе околу 2,4 милиони артилериски гранати и увезла три милиони од Северна Кореја.

Меѓу споменатите пет фабрики за муниција е и огромната фабрика Свердлов. Фабриката е единствениот значаен руски производител на пластични експлозиви HMX и RDX, кои се користат во артилерија и проектили.

Две фабрики со кои управува Еурохем – на рускиот милијардер Андреј Мелниченко – го снабдуваат Свердлов со хемикалии. Еурохем е еден од најголемите светски производители на минерални ѓубрива. Нејзината фабрика за азот Невиномиски во југозападна Русија испрати најмалку 38.000 метрички тони оцетна киселина во Свердлов за време на украинската војна. Друг објект на Еурохем, испрати речиси 5.000 метрички тони азотна киселина во Свердлов во истиот период. За производство на HMX и RDX се користат и оцетна и азотна киселина.

Според пресметките на Ројтерс, 5.000 тони азотна киселина би можеле да се искористат за производство на 3.000 тони RDX, доволно за да се наполнат 500.000 артилериски гранати со голем калибар.

Еурохем одговори дека извештајот на Ројтерс содржи „бројни материјални фактички грешки“. „Еурохем не е дел од одбранбениот сектор на руската економија и ниту еден од нашите производи не е наменет за воени цели“, се вели во соопштението на компанијата чие седиште е во Швајцарија.

Еурохем додаде дека секоја сугестија дека Мелниченко ја контролира компанијата е лажна. Милијардерот, за кој Форбс вели дека вреди 17,5 милијарди долари, го ставил својот контролен удел во Еурохем во фондацијата на неговата сопруга. Тоа беше откако ЕУ и НАТО му воведоа санкции по инвазијата на Украина. Во соопштението за печатот се наведува дека 97% од производството на Еурохем е ѓубриво, а компанијата испорачува други индустриски производи, вклучително и хемикалии, на голем број клиенти во Русија и во странство.

Друг голем производител на ѓубрива, Уралхем, основан од санкционираниот милијардер Дмитриј Мазепин, испрати повеќе од 27.000 метрички тони амониум нитрат до Свердлов. Амониум нитрат се користи за производство на HMX и RDX, а исто така се меша со ТНТ за да се направи експлозив наречен Аматол. Уралхем, исто така, испорача на Свердлов 6.000 метрички тони азотна киселина од фабриката за азотни ѓубрива во Березники.

Две други државни фабрики за муниција, фабриката за барут Тамбов и фабриката Казањ, добија пратки со киселини од Уралхем. Минатата година, Уралхем ги снабдуваше фабриките Свердлов, Тамбов и Казањ, како и државната фабрика за барут Перм.

Фабрика за челик во Сибир во сопственост на компанијата Евраз, која котира на лондонската берза, испорача 5.000 метрички тони толуен – состојка за ТНТ – во фабриката Бијск Олеум. Британската влада воведе санкции против Евраз во 2022 година, тврдејќи дека испорачувала челик на руската војска. Во соопштението, Евраз наведе дека испорачува толуен само за цивилна употреба.

Ројтерс идентификуваше две други компании поврзани со милијардерите кои снабдуваат хемикалии во фабриките за муниција. Фабриката за бакар Среднеуралск (SUMZ) основана од металуршкиот магнат Искандер Махмудов, произведува олеум – познат и како дисулфурна киселина – кој се користи во фабриките за барут Тамбов, Казањ и Перм.

Европа

Фицо: Сакаме НАТО да ја зајакне воздушната одбрана во Словачка

Објавено пред

Словачка сака НАТО да ја зајакне воздушната одбрана во земјата што е дел од нејзиното источно крило, изјави словачкиот премиер Роберт Фицо по состанокот со генералниот секретар на воениот сојуз.

dobivaj vesti na viber

За време на разговорите во Братислава со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, Фицо, исто така, ги бранеше плановите на Словачка да одлучи за темпото и структурата на трошоците за одбрана во наредните години, додека повеќето членки на НАТО ги зголемуваат таквите инвестиции.

Словачка се спротивстави на политиката на Европската Унија да ѝ помогне на Украина да се одбрани од руска инвазија во 2022 година, а Фицо на состанокот со Руте повтори дека неговата влада нема директно да испраќа смртоносно оружје во Киев, но ќе дозволи комерцијални договори.

„За време на разговорот, тој, исто така, побара од генералниот секретар да ја зајакне воздушната одбрана во Словачка“, се вели во соопштението на словачката влада по синоќешниот состанок, без да даде дополнителни детали.

Словачка во последните години се обидува да ги зајакне своите капацитети за воздушна одбрана, набавувајќи системи за воздушна одбрана од Израел и купувајќи нови борбени авиони Ф-16. Тоа е една од земјите-членки на ЕУ на источниот брег што во септември се согласи да изгради „ѕид од беспилотни летала“ со напредна технологија за детекција.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

Го нарекуваат втор човек на Украина, за Зеленски е незаменлив: сега е во опасност да падне

Објавено пред

Шефот на Кабинетот на украинскиот претседател, Андриј Јермак, близок соработник на Володимир Зеленски, во последниве години акумулираше моќ што ретко се гледа во модерна Украина.

dobivaj vesti na viber

Иако никогаш не беше избран на функција и не ужива широка поддршка, неговите критичари тврдат дека тој ефикасно станал втор човек во земјата – а сега, по најголемиот корупциски скандал во мандатот на Зеленски, тој е под растечки притисок да се повлече, пишува „The Kiev Independent“.

Јермак влијае врз одлуките на парламентот, владата и клучните државни органи, го контролира пристапот до претседателот и е централна фигура во многу дипломатски процеси.

Украинските и западните претставници го опишуваат како личност која сака да има увид и влијание врз речиси секој голем процес во земјата, но во исто време ужива многу ниско ниво на јавна доверба и скептичен став од партнерите во Брисел и Вашингтон.

Најголемиот тест за неговата моќ дојде со неодамнешните истраги против корупција што влијаеја на внатрешниот круг околу Зеленски. Иако Јермак не е меѓу осомничените, повеќе извори тврдат дека неговото име се појавува во истрагата и дека е тешко да се замисли толку голема шема што функционира без негово знаење.

Националното биро за борба против корупцијата објави снимки на кои наводно се гледаат пријателите на претседателот и високите функционери како земаат мито и перат пари преку државни договори, во шема вредна повеќе од 100 милиони долари. Наводниот организатор е Тимур Миндич, долгогодишен партнер на Володимир Зеленски во продуцентската куќа „Квартал 95“, кој го нарекувал Јермак свој пријател. Миндич избегал од земјата пред неговото апсење.

Според извори од органите за спроведување на законот, дел од парите наводно биле искористени за изградба на четири луксузни вили во близина на Киев под надзор на поранешниот вицепремиер Олексиј Чернишов, при што една куќа, тврди изворот, била наменета за Јермак. Корупциски скандали ја следат неговата канцеларија со години: поранешниот заменик-премиер Андриј Смирнов е обвинет за нелегално богатење и поткуп, а други блиски соработници се испитуваат под сомнение за корупција.

За критичарите на Јермак, неподготвеноста на Кабинетот на претседателот да преземе решителни мерки против вмешаните функционери покажува барем толеранција кон корупцијата, а потенцијално и негова лична вмешаност во мрежи на влијание и фаворизирање.

Зошто Јермак е незаменлив за Зеленски
Подемот на Јермак е поврзан со личната доверба на претседателот. Поранешен адвокат и продуцент без политичко искуство, тој влезе во политиката благодарение на неговото познанство со Зеленски од 2010 година. Во Киев, тој е опишан како совршен извршител: некој што презема задачи надвор од неговиот формален опсег и обезбедува волјата на претседателот да се извршува без оспорувања.

Аналитичарите и поранешните вработени во Кабинетот на претседателот велат дека Јермак го изградил своето влијание со тоа што го држел Зеленски во „психолошки удобна“ средина – тој презема одговорност, ги ублажува критиките и ги отстранува луѓето што би можеле да му се спротивстават или да го засенат претседателот.

Во пракса, Зеленски поставува политички цели, додека Јермак управува со оперативните аспекти – од кадровски одлуки до преговори со меѓународни партнери. Неколку извори го опишуваат како „главно копче на далечинскиот управувач“ на претседателот и тврдат дека Јермак е де факто втор центар на моќ во земјата.

Во исто време, неговата лична непопуларност го прави зависен од Зеленски: анкетите покажуваат дека само околу 17 проценти од граѓаните му веруваат, додека повеќе од две третини не му веруваат.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

Напнато во Полска: подигнати борбените авиони поради руските напади врз западна Украина

Објавено пред

Полски и сојузнички авиони полетаа рано утрово за да го обезбедат полскиот воздушен простор откако Русија изврши воздушни напади во западна Украина, во близина на полската граница, соопштија вооружените сили на членката на НАТО.

dobivaj vesti na viber

„Парови борбени авиони за брза реакција и авион за рано предупредување беа подигнати во воздух, додека системите за воздушна одбрана и радарска контрола беа ставени на највисоко ниво на готовност“, соопшти Оперативната команда во објава на социјалната мрежа Икс, објави Ројтерс.

Во 05:00 часот по централноевропско време, речиси целата територија на Украина беше под воздушна тревога откако украинските воздухопловни сили предупредија за нови руски ракетни и беспилотни летала напади.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија5 часа

(Видео) „Ги чекаме децата да се појават и да кажат ‘Каде си ма мајче?’“ – мајките на загинатите во „Пулс“ дојдоа на судењето, лути се на бранителите на обвинетите

Со гнев, тага и болка почна судењето за трагедијата во кочанската дискотека „Пулс“, каде животите ги загубија 63 млади луѓе....

Македонија7 часа

Пропустите кај овој човек се шокантни, со докази ќе покажеме што сѐ бил спремен да направи за профит, рече обвинителот за сопственикот на дискотеката

По повеќе од четири часа евиденција на сите присутни, попладнево почна судењето за пожарот во кочанската дискотека „Пулс“ со 63...

Македонија9 часа

(Фото) Пожарникарите спасија лица заглавени во автомобил по излевањето на Пчиња

Пожарникарите спасија лица заглавени во автомобил по излевањето на Пчиња кај бањата „Стрновац“ во општина Старо Нагоричане. „На 19.11.2025 година,...

Македонија9 часа

(Видео) Со која свест и со кое лице адвокатите на обвинетите за пожарот во „Пулс“ ќе се ситат и ќе земаат крвави пари, прашува таткото на загинатиот Андреј Стојанов

„Јас сум родител на едно од трагично убиените деца“, изјави таткото на Андреј Стојанов, едно од загинатите момчиња во пожарот...

Топ11 часа

Кривична против инвеститорот и четири лица од Општина Струга: со несовесно извршување на службената должност придонеле да биде оштетена спомен-куќата музеј „Владо Малески“

ОВР Струга поднесе кривична пријава против Н. К. (53) од струшкото село Велешта поради постоење основи на сомнение за сторено...

Македонија11 часа

(Фото) Општината ќе го исчисти просторот кај поранешен „Мекдоналд“ во Аеродром и ќе им прати фактура на сопствениците

Општина Аеродром почна со чистење на запуштениот простор кај поранешен „Мекдоналдс“ во Аеродром. „Екипите на Јавното претпријатие денеска ја расчистуваат...

Македонија12 часа

(Фото) Дали ќе трае пет месеци или пет години – никој не може да каже, рече судијката Груевска-Илиевска на почетокот на судењето за „Пулс”

Со посебна почит кон болката на семејствата на загинатите, судијката Диана Груевска-Илиевска на почетокот на судењето за пожарот во кочанската...

Економија12 часа

Собранието ги изгласа измените на законот, ќе се плаќа ДДВ на пратките од „Тему“ и од „Алиекспрес“

Собранието ги изгласа измените и дополнувањата на Законот за данок на додадена вредност, со кои се укинува ослободувањето од ДДВ...

Македонија12 часа

(Фото) Српски државјанин сакал да изнесе 94.000 евра од Македонија: спречен на Табановце

Царинските инспектори од мобилните тимови од Секторот за контрола и истраги на граничниот премин Табановце во текот на вчерашниот ден...

Македонија13 часа

(Фото) Почнува судењето за пожарот во „Пулс”: роднините на загинатите молкум го следат пристигнувањето на обвинетите

Под силно полициско обезбедување утрово почнува судењето за пожарот во кочанската дискотека „Пулс“ во кој загинаа 63 лица. Покрај новинарските...

Македонија14 часа

(Фото) Од шахта на булеварот Александар Македонски масивно истекуваше хемиска пена; Ѓорѓиевски: Ќе бидат преземени најстроги санкциски мерки

На социјалните мрежи се појавија фотографии за кои скопјани со право се загрижија, но и за кои ние веќе претходно...

Свет15 часа

Мадуро: САД нè провоцираат, нападот би бил крај на кариерата на Трамп

Претседателот на Венецуела предупреди дека секоја американска воена интервенција во неговата земја би значела „политички крај“ за американскиот претседател Доналд...

Европа16 часа

Русија привремено ги прекина летовите на аеродромот „Краснодар“

Руската служба за цивилно воздухопловство „Росавијација“ соопшти дека рано утрово привремено ги прекинува летовите на аеродромот Краснодар во јужна Русија...

Свет16 часа

(Видео) Јапонскиот град Оита во пламен: зафатени 170 објекти, едно лице исчезнато

Пожар зафати повеќе од 170 објекти во јужен јапонски крајбрежен град, гореше преку ноќ и сè уште не е целосно...

Свет16 часа

Пет туристи загинаа во снежна бура во Чиле: двајца Германци, двајца Мексиканци и еден Британец

Спасувачките екипи со часови бараат група туристи кои исчезнаа во снежна бура во Националниот парк Торес дел Пајне во Чиле,...

Свет16 часа

(Видео) Новинарка на Еј-би-си го праша американскиот претседател за Епштајн, Трамп: „Треба да ти се одземе дозволата“

Американскиот претседател Доналд Трамп во вторникот изјави дека на подружниците на „Еј-би-си“, во сопственост на Волт Дизни, треба да им...

Македонија1 ден

Мицкоски: Барам смена на Љупчо Коцевски, не си ја врши својата работа добро

Премиерот Христијан Мицкоски се осврна на работата на јавниот обвинител Љупчо Коцевски, потенцирајќи дека ниту тој лично ниту јавноста не...

Македонија1 ден

Само еден месец по отворањето, Штип го издава Дино паркот под ќирија на 15 години

Еден месец откако беше промовиран, Дино паркот во Штип, со одлука на Советот на општината ќе биде даден под ќирија...

Македонија1 ден

100 дена протести во Љубојно: Жителите бараат запирање на сечата на шумата

Жителите на преспанското село Љубојно информираа дека во среда, 19 ноември, ќе се навршат 100 дена откако секое утро одат...

Македонија1 ден

(Видео) Мециновиќ за „Пулс“: На почетокот на декември ќе биде свикана анкетна комисија, да утврдиме каде потфрлиле институциите

На денешната прес-конференција пратеникот од Левица, Амар Мециновиќ, информираше дека на почетокот на декември ќе биде свикана седница на Постојаната...