Свет
Поплави во Европа: Во Романија има мртви, во Чешка стотици евакуирани
Во Европа беснеат поплави, а веќе има и жртви. Пет лица загинаа во источна Романија, а десетици останаа заглавени во поплавените подрачја, соопштија итните служби.
Поплави ја погодија и централна Европа, па жителите од делови на Полска и Чешка беа евакуирани, а Унгарија, Словачка и Австрија очекуваат слично сценарио во остатокот од викендот.
Спасувачките служби се бореа да спасат 95 луѓе во тешко погодените источни области Галац и Васлуи. Хеликоптер е распореден во Галац за да помогне во потрагата и спасувањето.
Невремето погоди 19 градови во осум окрузи во Романија, при што силните ветрови соборија десетици дрвја кои оштетија автомобили и ги блокираа патиштата и сообраќајот. Романскиот премиер Марсел Чолаку го откажа своето денешно патување.
За време на викендот невреме и силни поплави ги погодија Чешка, Полска, Австрија, Германија, Словачка и Унгарија.
Inundaţii în localitatea Pechea, județul Galați- https://t.co/iVkUXlbFYX
Sursa video: ISU Galaţi pic.twitter.com/xqgA0Va0kr
— AGERPRES (@agerpres) September 14, 2024
Во Чешка повеќе од 60.000 домаќинства останаа без струја поради паднатите дрвја.
Цивилната заштита евакуираше околу 400 жители од неколку села, многу возови не сообраќаат, а сите стравуваат дека ситуацијата ќе се влоши бидејќи водениот бран се приближува до големите градови како Прага.
Поради подемот на Влтава, подготовки за поплави се прават и во Прага, каде пловидбата е привремено прекината. Досега околу 400 жители се евакуирани од неколку села на чешко-полската граница.
Tributary dams across eastern Czech Republic have started releasing large volumes of water to bring reservoir levels down to create storage for what could become one of the worst flooding events in Central Europe’s modern history.pic.twitter.com/VOzn6OZK58
— Nahel Belgherze (@WxNB_) September 12, 2024
Во Брно, вториот по големина чешки град, локалната болница е евакуирана, а пациентите ќе бидат префрлени во други болници, дури и во околните градови, јавуваат локалните медиуми.
Според метеоролозите се очекува дополнително зголемување на водостојот на реките. Од петокот во речиси цела држава наврнаа од 50 до 110 литри дожд на метар квадратен.
Floods in Czechia https://t.co/7XJFK2oTyY
— Petr Hajek (@PeeterpoolPetr) September 14, 2024
Реките почнаа да се излеваат од коритото и во регионот Ополе во југозападна Полска, а пожарникарите мораа да одговорат на околу 400 повици за помош.
Полскиот министер за внатрешни работи Томаш Сиемонак исто така ја посети областа. Тој објави фотографии од спасувањето на „Икс“ и рече дека во селото се испратени околу 100 пожарникари и 60 полицајци.
Жителите на селото Мороу во југозападна Полска синоќа се евакуирани откако реката Мори се излеа од коритото. Уште 400 луѓе се евакуирани во градот Глучолази, кој е загрозен од високиот водостој на реката Биала Глучоласка.
Ciężka noc w Głuchołazach. Przed godziną 3 wobec podnoszącego się stanu Białej Głuchołaskiej i po naradzie z @MSWiA_GOV_PL i @KGPSP burmistrz podjął decyzję o ewakuacji mieszkańców kilku ulic przylegających do rzeki. Do akcji ruszy 60 policjantów, a miasto i rzekę zabezpiecza w… pic.twitter.com/iLHMhvwknW
— Tomasz Siemoniak (@TomaszSiemoniak) September 14, 2024
До сабота до 18 часот пожарникарите во Полска регистрирале 1.300 интервенции поврзани со отстранување на последиците од обилните врнежи од дожд.
Постојано се спроведуваат превентивни дејствија во загрозените подрачја, спасувачките служби се сè уште подготвени за интервенција, се наведува во соопштението на полската противпожарна и спасувачка служба.
Вчера локалните метеоролошки станици процениле дека во планините на полско-чешката граница може да наврнат до 400 литри дожд на метар квадратен за 72 часа. Во недела ситуацијата на истокот на соседна Германија може да стане и критична.
⚠️🇵🇱 | FLOOD WARNING:
📍 Nysa, Wrocław, and Głuchołazy, Poland
– Date:September 14th, 8:00 AM
– Situation:Water levels at Lake Nyskie identical to 1997 flood forecast
– Warning: River water levels critically high,flooding expected#powódź #Powodź #deszcz #wielkawoda2 #żywioł pic.twitter.com/d9xqZx1SY9— Weather monitor (@Weathermonitors) September 14, 2024
Сериозни поплави за време на викендот се предвидуваат и за Унгарија, Австрија и Словачка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Синот на Моамер Гадафи ослободен по 10 години поминати во либански затвор
Најмладиот син на покојниот либиски лидер Моамер Гадафи, Ханибал Гадафи, беше ослободен денеска по речиси една деценија во притвор поради исчезнувањето на шиитски муслимански свештеник, објави либанската национална новинска агенција.
Ханибал Гадафи беше киднапиран од милитанти во Сирија во 2015 година, каде што живееше во егзил со сопругата и децата откако неговиот татко беше убиен во востанието што избувна во Либија во 2011 година.
Либанските власти го притворија истата година и го обвинија за криење информации за судбината на имамот Муса ал-Садр, шиитски муслимански водач кој исчезна со своите придружници за време на патувањето во Либија во 1978 година. Ханибал имал само две години кога Садр исчезнал и немал никаква висока функција во Либија како возрасен.
Организациите за човекови права ги осудија околностите на неговото притворање, нарекувајќи ги обвиненијата лажни. Во 2023 година, Ханибал започна штрајк со глад во знак на протест, а неговото здравје последователно се влоши, што бараше хоспитализација.
Минатиот месец, либанското судство нареди негово ослободување и одреди кауција од 11 милиони долари. Неговите адвокати се жалеа и судот ја намали кауцијата на околу 900.000 долари. Ажурираната одлука, исто така, вклучуваше укинување на забраната за патување.
„Ослободувањето на Гадафи дојде откако неговите адвокати платија кауција“, објави државната новинска агенција.
Мистериозното исчезнување на муслиманскиот свештеник Садр пред речиси половина век предизвика децении обвинувања меѓу Либија и Либан.
Фото: ЕПА
Регион
Италија покренува истрага за „воени туристи“ кои пукале во цивили во Сараево
Обвинителството во Милано покрена истрага за италијански државјани кои наводно платиле огромни суми пари на српските паравоени сили за да пукаат во цивили за забава за време на опсадата на Сараево од 1993 до 1995 година. Таканаречените „викенд снајперисти“ учествувале во брутален „лов на луѓе“ во градот во кој биле убиени 11.000 граѓани, објавија италијанските дневни весници „Ил Џорно“ и „Ла Република“, пренесува „Анса“.
Според италијанските медиуми, станува збор главно за крајно десничарски фанатици и ентузијасти за оружје кои им плаќале на српските војници да учествуваат во опсадата и да пукаат во жителите на главниот град на Босна и Херцеговина. За да се идентификуваат овие „воени туристи“, во Милано е покрената истрага за утврдување на нивниот идентитет.
Случајот го отвори обвинителот Алесандро Гобис под обвинение за убиство со умисла со особено сурови и подмолни мотиви. Истрагата моментално се води против непознати лица, а е покрената врз основа на жалба поднесена од новинарот и писател Ецио Гавацени, со помош на двајца адвокати и поранешниот судија Гвидо Салвини.
Според сведоштва собрани низ цела северна Италија, „викенд снајперистите“ се собирале во Трст, од каде биле однесени во ридовите околу Сараево. Таму, откако им платиле на паравоените сили на босанските Срби предводени од Радован Караџиќ, можеле да пукаат врз жителите на опколениот град. Досието вклучува и извештај за „богати странци кои се занимавале со нехумани активности“, кој до обвинителството го испратила поранешната градоначалничка на Сараево, Бенџамина Кариќ.
Гавацени во својот извештај наведува дека досега има само „траги“, но дека постоел „ценовник“ за убиства: „децата чинат повеќе, отколку мажите (по можност во униформа и вооружени), а старите лица би можеле да бидат убиени бесплатно“. Тој, исто така, се повикува на документарецот од 2022 година „Сараево Сафари“ од режисерот Миран Жупаниќ, во кој се појавува и анонимен сведок.
Во наредните недели, се очекува обвинителот Гобис да спроведе детална истрага и да ги испраша лицата именувани од авторот во извештајот.
Иако истрагата се фокусира на Италијанците, некои извори споменуваат и Американци, Канаѓани и Руси кои биле подготвени да платат за да „играат војна“. Поранешен босански разузнавач изјавил дека клиентите биле „сигурно многу богати луѓе“ кои „можеле да си дозволат таков адреналински наплив“.
Босанското разузнавање веруваше дека зад сето тоа стои Српската служба за државна безбедност, користејќи ја инфраструктурата на поранешната српска чартер компанија „Авиогенекс“. Јовица Станишиќ, кој беше осуден за воени злосторства од Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија, се споменува како клучна фигура во операцијата.
Фото: ЕПА
Свет
Оваа мала ракета ќе ја брани Европа од беспилотни летала
Низ Европа и САД, одбранбените компании се зафатени со производство на мали, евтини ракети. Тие се обидуваат да се справат со предизвикот што го поставува војната во Украина: како да се спречат стотици беспилотни летала без да банкротираат, пишува The Telegraph.
На 9 септември, НАТО беше принуден да испрати авиони Ф-16 за да собори околу дваесетина беспилотни летала што ја преминаа границата со Полска. Ракети во вредност од околу 570.000 евра беа испукани за да се пресретнат беспилотните летала Шахед, секој во вредност од помалку од една десетина од таа сума, а половина од обидите беа неуспешни. Како одговор, европските лидери ветија дека ќе воспостават „ѕид од беспилотни летала“ на источното крило на НАТО, кој би вклучувал разни системи за електронско војување и пресретнување.
Една од компаниите споменати погоре е Франкенбург Технолоџи, чиј извршен директор Кусти Салм ја претстави ракетата Марк 1. Со големина на багет, Марк 1 е дизајниран да биде прва линија на одбрана од руски напади со беспилотни летала. Со должина од само 65 сантиметри, ракетата е помала од просечната човечка рака.
🔴 The size of a baguette, the mass-made Mark 1 will be the front-line of defence against Russian drone attacks
Find out more ⬇️https://t.co/hxVRm4WPo0 pic.twitter.com/7hRZn45DNe
— The Telegraph (@Telegraph) November 10, 2025
Создавањето евтина ракета е предизвик дури и за најдобрите ракетни инженери. Ракетите во западните одбранбени арсенали имаат тенденција да имаат одлични карактеристики, но се скапи, а нивните можности се незамисливи. Спротивно на тоа, креаторите на малиот Марк 1 сакаат тој да биде само „доволно добар“. Може да лета само два километри и би се мачел да функционира во пустинска топлина или арктички студ. Рамнотежата е постигната помеѓу евтините делови и целокупната точност, која компанијата има за цел да ја зголеми на 90 проценти – моментално е околу 56 проценти.
„Не се извинуваме за фактот дека произведуваме оружје“, вели Салм, поранешен висок функционер во естонското Министерство за одбрана. „Не се плашиме да кажеме дека ги произведуваме за да соборуваме руски беспилотни летала со долг дострел. И не се извинуваме за фактот дека ова ќе биде најпотребната способност во западниот свет во следните пет до десет години.“
Фабрики за Mark 1 веќе се основани во две членки на НАТО, со цел да се произведуваат стотици ракети дневно. Иако не сакаше да ја открие цената, Салм вели дека е околу една десетина од цената на постојните системи за воздушна одбрана, како што е ракетата „Стингер“, која чини речиси 500.000 евра.
Постојат уникатни предизвици во обидот да се набие боева глава, сензори и гориво во ракета што не е многу подолга од тастатура. Во толку мала ракета, додека горивото гори, промената на тежината драматично влијае на аголот на наклон. Тимот на Франкенбург експериментирал со „форма, положба на крилото, центар на гравитација, центар на притисок, знаете, сите тие работи“ за да се максимизира точноста, вели Салм. За да го реши овој предизвик со ограничен буџет, Франкенбург ангажираше некои од најголемите умови во оваа област.
Главен инженер е Андреас Баперт, кој го дизајнираше многу бараниот систем за воздушна одбрана Iris-T, кој сега се користи низ НАТО и во Украина. Тие, исто така, донесоа главен инженер кој работеше на проектот за ракети Spear III во MBDA UK, клучен проект за одбраната на Обединетото Кралство. На тимот му се придружија и „латвиски генијалци“, вели Салм.

