Европа
Пораз на Кремљ во Молдавија: проруската партија поразена на клучните избори

Владејачката проевропска Партија за акција и солидарност (ПАС) во Молдавија, предводена од претседателката Маја Санду, го задржа своето парламентарно мнозинство на вчерашните избори. Со преброени повеќе од 98 проценти од гласачките ливчиња, ПАС освои 49,6 проценти од гласовите. Според веб-страницата на Централната изборна комисија, прорускиот Патриотски блок на поранешниот претседател Игор Додон освои 24,5 проценти.
Парламентарните избори во сиромашната, аграрна земја сместена помеѓу Романија, членка на ЕУ, и Украина, се сметаат за клучни. Молдавија, земја со околу 2,4 милиони жители, е кандидат за членство во ЕУ од 2022 година.
Прозападната претседателка Санду се надева дека мнозинството проевропски сили ќе ги продолжат реформите потребни за пристапување во ЕУ. Во споредба со изборите пред четири години, ПАС претрпе одредени загуби.
Таа претходно ја обвини Русија за масовно мешање во изборната кампања. Молдавските власти зборуваа за купување гласови од страна на Русија, дезинформации на социјалните медиуми и сајбер напади.
Проруските сили на блокот Алтернатива (8,1 процент) и Наша партија на бизнисменот Ренат Усати (6,2 проценти) исто така обезбедија места во парламентот од 101 член, избран за четиригодишен мандат.
Неочекувано, Партијата Демократија дома (ППДА), првично основана за промоција на унија со Романија, исто така го помина прагот од пет проценти, освојувајќи 5,7 проценти од гласовите.
Исходот од гласањето во голема мера зависи од учеството на дијаспората. Стотици илјади Молдавци живеат во ЕУ и традиционално имаат значително влијание врз тоа кој владее во нивната татковина.
фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Пратеникот на Трамп: Украинци, имате наша дозвола, можете да нападнете длабоко во Русија

Кит Келог, специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп за Украина, потврди дека Трамп го овластил Киев да започне напади со долг дострел врз руска територија. Келог ги даде овие забелешки во интервју за „Фокс њуз“.
На директното прашање дали изјавата на Трамп значи дека Украина може да започне напади со долг дострел врз Русија, Келог одговори потврдно. „Мислам дека, читајќи го она што го кажа, и читајќи го она што го кажаа потпретседателот Венс и секретарот Рубио, одговорот е да. Користете ја можноста за длабок удар“, рече тој.
Келлог, исто така, нагласи дека „не постои такво нешто како безбедно засолниште“.
President Trump has authorized long-range strikes into Russia, Special Envoy to Ukraine General Keith Kellogg says — but occasionally Ukraine has not been granted authority by the Pentagon to carry them out.
KELLOGG: "Everybody should follow what the President says. He's the… pic.twitter.com/Zx36foTgnP
— Jacqui Heinrich (@JacquiHeinrich) September 29, 2025
Проблем со Пентагон и барање за ракети
Сепак, кога беше прашан дали украинските сили имаат дозвола да користат оружје доставено од САД на овој начин, Келог призна дека ситуацијата е „мешана“.
„Понекогаш добиваат одредено овластување, понекогаш не. Мислам дека сите треба да ги следат упатствата на претседателот. Тој е врховен командант според Уставот и сите мора да го слушаат. Ако претседателот оди лево, вие одите лево. Ако тој каже одете десно, вие одите десно“, рече Келог.
Пратеникот, исто така, откри дека украинскиот претседател Володимир Зеленски побарал ракети „Томахавк“, кои имаат дострел до 2.500 километри, за време на состанокот со Трамп. Според Келог, одлука за ова барање сè уште не е донесена.
фото: принтскрин
Европа
Данска ги забрани сите цивилни летови со дронови

Данска ги забрани сите цивилни летови на дронови до 3 октомври пред самитот на Европската унија во Копенхаген, објави данскиот министер за транспорт.
Министерството соопшти дека одлуката е донесена за да се „олесни безбедносната работа“ на полицијата, објаснувајќи дека не можат да дозволат „странски беспилотни летала да создаваат несигурност и нарушување“.
Данска, како и неколку други европски земји, пријави голем број „инциденти со беспилотни летала“ во последните недели. Само еден ден пред забраната, беа видени беспилотни летала како летаат над данските воени објекти.
Првите неидентификувани дронови беа забележани на 22 септември, при што накратко беа затворени аеродромите во Копенхаген и Осло. Минатата недела, летовите беа привремено суспендирани и во Алборг и Билунд поради слични закани.
Истрагата на данските власти сè уште не утврди кој стои зад летовите. Министерот за одбрана ги нарече настаните „хибриден напад“ и дел од „систематска операција“. Премиерката Мете Фредериксен потврди дека е во тек истрага и не ја исклучи можноста Русија да стои зад нападите.
Москва ги отфрли ваквите обвинувања, велејќи дека „силно отфрла“ каква било вмешаност.
фото: принтскрин
Европа
Поранешната шефица на МИ5: Можеби веќе сме во војна со Русија

Велика Британија можеби веќе е во војна со Русија, предупреди поранешната шефица на британската безбедносна служба МИ5. Таа ги наведува длабочината и интензитетот на сајбер нападите, саботажите и другите непријателски активности за кои вели дека Москва ги оркестрира против Велика Британија, објавува „Гардијан“.
Елиза Менингем-Булер, која ја водеше МИ5 од 2002 до 2007 година, се согласи со експертот за Русија Фиона Хил, која претходно оваа година изјави дека Москва веќе е во војна со Западот. Менингем-Булер рече дека ситуацијата значително се променила „од инвазијата на Украина и разните работи за кои прочитав дека Русите ги прават тука – саботажи, собирање разузнавачки информации, напади врз луѓе и така натаму“.
Во подкаст интервју со претседателот на Домот на лордовите, Џон Мекфол, таа го објасни својот став. „Мислам дека можеби е во право кога вели дека веќе сме во војна со Русија. Тоа е различен вид војна, но непријателството, сајбер нападите, физичките напади, разузнавачката работа се обемни“, рече таа.
Нејзините зборови се поткрепени со неодамнешните настани. Оваа година, шест бугарски државјани беа осудени во Велика Британија за учество во шпионска мрежа што вршеше надзор низ цела Европа. Петмина мажи беа осудени и за палење магацин со залихи за Украина, напад за кој се покажа дека бил нарачан од Москва.
Минатата година, тогашниот министер Пет Мекфаден предупреди за зголемени руски кибер напади врз британски компании. Покрај тоа, сојузниците во источна Европа се соочуваат со инциденти, како што е овој месец во Полска, чиј воздушен простор беше нарушен од 19 руски беспилотни летала.
Менингем-Булер, исто така, се потсети на периодот на почетокот на нејзиниот мандат, кога имаше надеж дека Русија под Владимир Путин нема да се врати на советските методи. Таа се сретна со Путин лично во 2005 година во Лондон. На сугестијата дека рускиот претседател се обидувал да покаже „пријатно лице“ во тоа време, таа одговори: „Не би го опишала така“.
„Не очекував дека во рок од една година ќе нареди атентат врз [Александар] Литвиненко на улиците на Лондон, но го сметав за прилично непријатен човек“, додаде таа. Да се потсетиме дека Александар Литвиненко, поранешен агент на ФСБ, почина во Лондон во 2006 година откако беше отруен со радиоактивен полониум. Една деценија подоцна, јавна истрага заклучи дека убиството го извршиле двајца руски агенти, веројатно по наредба на Путин.
Поранешната шефица на МИ5 ги критикуваше одлуките на владите на САД и Велика Британија драстично да ги намалат трошоците за меѓународна помош, тврдејќи дека тоа отвора дипломатски простор за Кина да го зголеми своето влијание во посиромашните земји. „Ако се повлечеме од светот, тие можат да се вселат бидејќи имаат силна економска основа“, рече таа, нагласувајќи дека моќта – како што се хуманитарната помош или медиумските услуги – е клучна за глобално влијание.
фото: принтскрин