Европа
Претседателката на ЕК во центарот на скандалот со вакцините: европските обвинители ја истражуваат Урсула фон дер Лајен
Европските обвинители ја презедоа истрагата за наводни кривични дела во врска со преговорите за набавка на вакцини против коронавирусот што ги водеа претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и извршниот директор на „Фајзер“, Алберт Бурле, изјави портпаролот на обвинителството во белгискиот град Лиеж.
Инспекторите на Европското јавно обвинителство (ЕППО) во последните месеци ја презедоа истрагата од белгиските обвинители, кои ја истражуваа Фон дер Лајен за „мешање во јавни функции, уништување на СМС-пораки, корупција и судир на интереси“, според правните документи во кои увид имал „Политико“ и портпаролот на обвинителството во Лиеж.
Иако обвинителите на ЕППО ги истражуваат наводните злосторства, сè уште никој не е обвинет во врска со случајот. Истрагата првично беше отворена од белгиските власти во Лиеж на почетокот на 2023 година откако локалниот лобист Фредерик Балдан поднесе кривична пријава. Жалбата на Балдан се фокусира на наводна размена на СМС-пораки помеѓу Фон дер Лајен и извршниот директор на „Фајзер“, Алберт Бурле, пред најголемиот договор за вакцини на ЕУ во екот на пандемијата на коронавирусот, во таканаречената афера „Фајзергејт“.
Балдан, 36-годишен белгиски лобист со врски со скептичката група за вакцини „Бон сенс“, поднесе кривична пријава во Белгија поради улогата на Фон дер Лејен во преговорите за вакцини со „Фајзер“ за, како што тврди, „мешање во јавните функции, уништување СМС, корупција и судир на интереси“, се вели во правните информации на неговиот адвокат.
Подоцна му се приклучија унгарската и полската влада, иако Варшава е во процес на повлекување на жалбата по изборната победа на проевропската влада предводена од премиерот Доналд Туск, изјави портпаролот на полската влада за „Политико“.
Американскиот весник „Њујорк тајмс“, кој прв откри дека размената се случила кога претседателката на ЕК и извршниот директор на „Фајзер“ преговарале за условите на договорот, почна паралелна тужба против Комисијата кога ЕК одби да ја открие содржината на пораките по барањето за пристап до документи. Веста дека ЕППО сега го истражува случајот ризикува дополнителна проверка на улогата на Фон дер Лејен во огромниот договор за вакцини, кој се проценува дека вреди повеќе од 20 милијарди евра.
ЕППО спроведува паневропски истраги за финансиски криминал и теоретски може да заплени телефони и друг релевантен материјал од канцеларијата на ЕК или други земји во Европа, како Германија, од каде што е Фон дер Лајен. Ваквиот развој на настаните доаѓа во деликатен момент за претседателката на ЕК бидејќи набргу се европските избори, а во Брисел очекуваат Фон дер Лајен да добие втор мандат на чело на Европската комисија.
Комисијата засега одбива да ја открие содржината на СМС-пораките или да го потврди нивното постоење. Договорот, склучен во екот на пандемијата во 2021 година, првично се сметаше за триумф на Фон дер Лајен, но огромната количина купени вакцини предизвика чудење. На крајот на минатата година „Политико“ откри дека пропаднала доза вакцини вредна најмалку четири милијарди евра.
Договорот за вакцината со „Фајзер“ оттогаш е повторно преговаран. Во 2022 година ЕППО објави дека поопшто ја разгледува набавката на вакцини во ЕУ, но ова е првпат канцеларијата експлицитно да се поврзе со таканаречениот „Фајзергејт“.
Случајот што сега го разгледува ЕППО обединува неколку правни, политички и финансиски текови и се вкрстува со тужбите што ги поведе фармацевтскиот гигант „Фајзер“ против Унгарија и Полска. „Фајзер“ ги тужеше Унгарија и Полска за неплаќање на дозите вакцини по запрањето на испораките.
Унгарија, предводена од премиерот Виктор Орбан, жесток противник на Фон дер Лајен, исто така поднесе жалба за улогата на претседателката на ЕК во преговорите за вакцината со „Фајзер“, изјавија двајца извори запознаени со ова прашање, кои побараа да останат анонимни. Полска поднесе жалба во ноември минатата година, потврди портпаролот на полската влада. Сепак, како што наведе, по изборот на Доналд Туск за премиер во декември минатата година, „новата влада работи на повлекување на Полска од овие процедури“.
Официјален претставник на Европската комисија изјави дека ЕК нема сознанија за можни дејства, освен за написи во весници.
Унгарската влада не одговори на барањето за коментар. „Фајзер“ и ЕППО одбија да го коментираат случајот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Русија ја тестира втората верзија на патничкиот авион „MC-21“ со домашни делови
Русија спроведе пробен лет на втората прототип-верзија на својот среден патнички авион „MC-21“ направен со домашни делови, соопшти Министерството за индустрија во вторникот бидејќи санкциите за увезени делови го забавуваат производството, а високите каматни стапки ги ограничуваат инвестициите.
И покрај овие пречки, руската воздухопловна индустрија успеа да испорача еден од 15-те авиони планирани за оваа година до август.
Домашна технологија во новиот прототип
Авионот „MC-21“ полета од фабриката за авиони во Иркутск, управувана од компанијата „Јаковлев“, дел од корпорацијата United Aircraft Corporation на државниот конгломерат „Ростек“, соопшти министерството во објава на платформата „Телеграм“.
Летот ги тестира новите руски системи на авионот и турбовентилациските мотори PD-14, соопшти Министерството. Претходните прототипови комбинираа руски и странски компоненти.
„MC-21“, кој може да превезува околу 175 патници во конфигурација од две класи, е клучен за плановите за замена на авионите на западните производители „Ербас“ и „Боинг“, кои руските авиокомпании тешко може да ги одржат поради санкциите воведени по руската инвазија на Украина во 2022 година.
Верзијата на „MC-21“ со увезени делови беше полесна од првата верзија, која имаше ограничен дострел и поголема потрошувачка на гориво, што ги направи авиокомпаниите претпазливи, изјави руски извор од авијацијата за „Ројтерс“ во август.
Датумите за испорака беа одложувани неколкупати откако „Ростек“, кој го надгледува производството на Superjet-100, Tupolev Tu-214, Ilyushin и новиот Yakovlev MC-21, изјави за „Ројтерс“ дека Русија ќе гради свои патнички авиони.
Првите испораки на „MC-21“ се очекуваат кон крајот на 2026 година, а „Ростек“ планира да го зголеми производството на 36 авиони годишно до 2030 година.
фото: принтскрин
Европа
„Политико“: Унгарија, Чешка и Словачка се обидуваат да формираат сојуз на скептици за Украина
Унгарија се стреми да ги здружи силите со Чешка и Словачка за да формира блок од земји во Европската Унија кои се скептични кон понатамошна помош за Украина. Таквиот потег би можел значително да ги комплицира напорите на Брисел да обезбеди континуирана финансиска и воена поддршка за Киев, пишува Политико.
Балаш Орбан, главен политички советник на унгарскиот премиер, изјави дека се надева дека ќе се здружи со Андреј Бабиш, чија десничарска популистичка партија победи на неодамнешните парламентарни избори во Чешка, и со словачкиот премиер Роберт Фицо. Според него, целта е да се координираат ставовите пред состаноците на лидерите на ЕУ, што вклучува одржување состаноци пред самите самити.
Иако сè уште не е постигнат силен политички сојуз, неговото формирање би можело значително да ги комплицира напорите на ЕУ да обезбеди финансиска и воена поддршка за Украина, наведува Политико.
„Мислам дека тоа ќе се случи – и ќе стане сè повидливо“, рече Балаш Орбан, кога беше прашан за можноста за формирање блок на скептици за Украина во Европскиот совет.
Тој потсети на моделот на соработка на таканаречената Вишеградска група на четворката (Унгарија, Чешка, Словачка и Полска) за време на мигрантската криза. „Тоа функционираше многу добро за време на мигрантската криза. Така успеавме да се спротивставиме“, рече тој, осврнувајќи се на периодот по 2015 година, кога евроскептичната партија „Право и правда“ беше на власт во Варшава.
Според „Политико“, новиот сојуз би се состоел од три, а не од четири члена. Сегашниот полски премиер од централно-десничарската партија, Доналд Туск, е цврсто проукраински ориентиран и веројатно нема да се приклучи на каков било сојуз со унгарскиот премиер.
Унгарскиот премиер, кој е на власт во последните 15 години, се соочува со борба за реизбор следната година. Според анкетата на јавното мислење на која се повикува изданието, партијата „Тиса“ на лидерот на опозицијата Петер Маѓар во моментов е попопуларна од партијата „Фидес“ на Орбан.
фото: принтскрин
Европа
(Фото) Лебед го прекина железничкиот сообраќај во Шкотска неколку часа
Патниците се соочија со големи доцнења и откажувања на услугите во шпицот на најпрометната железничка станица во Шкотска вчера, откако лебед беше пронајден на шините на станицата во Глазгов. „Нетворк Реил“ вчера соопшти дека птицата се качила на горниот дел на станицата Глазгов Централ околу 17:49 часот и не била сигурна каде оди.
„Драги патници, се работи за лебед кој се заглавил на шините на станицата Глазгов Централ. Услугите до и од оваа железничка станица се прекинати, но возовите сè уште возат со намалена брзина“, се вели во соопштението на железничкиот оператор, заблагодарувајќи им се на сите за нивното трпение.
„Тим специјалисти е испратен на местото на настанот и работи на отстранување на лебедот од шините што е можно поскоро“, се вели во соопштението.
18:03. A photograph of the culprit. 🦢
Our team are still working to keep services moving and move the swan out of harm's way.
Again, we thank you for your patience whilst we deal with this and get services back on time ASAP.@AvantiWestCoast @ScotRail @TPExpressTrains pic.twitter.com/IruVKWhdjz
— Network Rail Scotland (@NetworkRailSCOT) October 27, 2025
„Нетворк Реил“ објави фотографии од „виновникот“ по 18:00 часот, додавајќи дека тимовите „работат за да се осигурат дека услугите нема да бидат прекинати и дека лебедот ќе биде отстранет на безбедно место“. Во 18:30 часот „СкотРеил“ објави дека птицата е отстранета, а дека до 21:42 часот прекинот во сообраќајот престанал.
„Имаме добри вести. Лебедот е спасен, отстранет од зоната на станицата и транспортиран на безбедно место. Малку е вознемирен, но добро се опоравува. Ви благодариме за трпението, го цениме тоа.
Исто така, работиме на враќање на нашите вработени на работа и нашите услуги сега работат нормално“, се вели во соопштението. По околу три часа, беше објавено дека „прекинот на железничките услуги на Глазгов Централ е завршен“.

