Европа
Претседателката на ЕК во центарот на скандалот со вакцините: европските обвинители ја истражуваат Урсула фон дер Лајен

Европските обвинители ја презедоа истрагата за наводни кривични дела во врска со преговорите за набавка на вакцини против коронавирусот што ги водеа претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и извршниот директор на „Фајзер“, Алберт Бурле, изјави портпаролот на обвинителството во белгискиот град Лиеж.
Инспекторите на Европското јавно обвинителство (ЕППО) во последните месеци ја презедоа истрагата од белгиските обвинители, кои ја истражуваа Фон дер Лајен за „мешање во јавни функции, уништување на СМС-пораки, корупција и судир на интереси“, според правните документи во кои увид имал „Политико“ и портпаролот на обвинителството во Лиеж.
Иако обвинителите на ЕППО ги истражуваат наводните злосторства, сè уште никој не е обвинет во врска со случајот. Истрагата првично беше отворена од белгиските власти во Лиеж на почетокот на 2023 година откако локалниот лобист Фредерик Балдан поднесе кривична пријава. Жалбата на Балдан се фокусира на наводна размена на СМС-пораки помеѓу Фон дер Лајен и извршниот директор на „Фајзер“, Алберт Бурле, пред најголемиот договор за вакцини на ЕУ во екот на пандемијата на коронавирусот, во таканаречената афера „Фајзергејт“.
Балдан, 36-годишен белгиски лобист со врски со скептичката група за вакцини „Бон сенс“, поднесе кривична пријава во Белгија поради улогата на Фон дер Лејен во преговорите за вакцини со „Фајзер“ за, како што тврди, „мешање во јавните функции, уништување СМС, корупција и судир на интереси“, се вели во правните информации на неговиот адвокат.
Подоцна му се приклучија унгарската и полската влада, иако Варшава е во процес на повлекување на жалбата по изборната победа на проевропската влада предводена од премиерот Доналд Туск, изјави портпаролот на полската влада за „Политико“.
Американскиот весник „Њујорк тајмс“, кој прв откри дека размената се случила кога претседателката на ЕК и извршниот директор на „Фајзер“ преговарале за условите на договорот, почна паралелна тужба против Комисијата кога ЕК одби да ја открие содржината на пораките по барањето за пристап до документи. Веста дека ЕППО сега го истражува случајот ризикува дополнителна проверка на улогата на Фон дер Лејен во огромниот договор за вакцини, кој се проценува дека вреди повеќе од 20 милијарди евра.
ЕППО спроведува паневропски истраги за финансиски криминал и теоретски може да заплени телефони и друг релевантен материјал од канцеларијата на ЕК или други земји во Европа, како Германија, од каде што е Фон дер Лајен. Ваквиот развој на настаните доаѓа во деликатен момент за претседателката на ЕК бидејќи набргу се европските избори, а во Брисел очекуваат Фон дер Лајен да добие втор мандат на чело на Европската комисија.
Комисијата засега одбива да ја открие содржината на СМС-пораките или да го потврди нивното постоење. Договорот, склучен во екот на пандемијата во 2021 година, првично се сметаше за триумф на Фон дер Лајен, но огромната количина купени вакцини предизвика чудење. На крајот на минатата година „Политико“ откри дека пропаднала доза вакцини вредна најмалку четири милијарди евра.
Договорот за вакцината со „Фајзер“ оттогаш е повторно преговаран. Во 2022 година ЕППО објави дека поопшто ја разгледува набавката на вакцини во ЕУ, но ова е првпат канцеларијата експлицитно да се поврзе со таканаречениот „Фајзергејт“.
Случајот што сега го разгледува ЕППО обединува неколку правни, политички и финансиски текови и се вкрстува со тужбите што ги поведе фармацевтскиот гигант „Фајзер“ против Унгарија и Полска. „Фајзер“ ги тужеше Унгарија и Полска за неплаќање на дозите вакцини по запрањето на испораките.
Унгарија, предводена од премиерот Виктор Орбан, жесток противник на Фон дер Лајен, исто така поднесе жалба за улогата на претседателката на ЕК во преговорите за вакцината со „Фајзер“, изјавија двајца извори запознаени со ова прашање, кои побараа да останат анонимни. Полска поднесе жалба во ноември минатата година, потврди портпаролот на полската влада. Сепак, како што наведе, по изборот на Доналд Туск за премиер во декември минатата година, „новата влада работи на повлекување на Полска од овие процедури“.
Официјален претставник на Европската комисија изјави дека ЕК нема сознанија за можни дејства, освен за написи во весници.
Унгарската влада не одговори на барањето за коментар. „Фајзер“ и ЕППО одбија да го коментираат случајот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Разбиена мрежа за шверц во Шпанија: кокаин скриен во лажни банани

Серија полициски операции во Шпанија доведоа до разбивањеголема криминална мрежа вклучена во шверц на кокаин од Јужна Америка во Европската Унија. Со поддршка на Европол шпанската „Гвардија цивил“ уапси 40 лица и заплени повеќе од два тона кокаин. Истрагите открија дека мрежата користела нови шверцерски патишта и иновативни методи за криење на дрогата, соопшти Европол.
Истрагата беше почната на почетокот на 2023 година кога „Гвардија цивил“ откри криминална група на Канарските Острови, која шверцувала кокаин. Осомничените ја добивале дрогата од шпанското копно скриена во тајни прегради на возила на патнички фериботи.
Понатамошната истрага откри дека ова е само една гранка на многу поголема криминална организација. Мрежата имала сложена структура, со разни ќелии одговорни за поединечни аспекти на бизнисот со дрога.
Едната ќелија, составена од албански државјани, била одговорна за извлекување кокаин од бродските контејнери што пристигнувале во шпанските пристаништа. Другата ќелија, составена од шпански и марокански државјани, ја транспортирала дрогата на разни локации во Шпанија, вклучувајќи ги и Канарските Острови.
Криминалната мрежа била исклучително иновативна во своите методи. Во еден случај шверцерите се обиделе да прошверцуваат кокаин скриен во лажни банани направени од смола, измешани со вистински банани во пратка од Еквадор. Во друг случај тие користеле софистициран систем од јажиња и куки за да прикачат вреќи со кокаин на труповите на бродовите, метод познат како паразитски шверц.
Истрагата исто така откри нов пат за шверц. Криминалците го користеле пристаништето Алхесирас во јужна Шпанија како влезна точка за пратки кокаин од Јужна Америка. Од таму дрогата била транспортирана до логистички центар во Гвадалахара пред да биде дистрибуирана во други делови од Шпанија и Европската Унија. Овој пат претставува отстапување од традиционалните влезни точки во северна Шпанија.
Успехот на оваа операција е резултат на одличната соработка помеѓу шпанската „Гвардија цивил“ и Европол. Европол ја олесни размената на информации, обезбеди аналитичка поддршка и испрати експерт во Шпанија за вкрстена проверка на оперативните информации со базите на податоци на Европол во реално време.
Операцијата зададе значаен удар на оваа криминална мрежа и обезбеди вредни разузнавачки информации за еволуирачките методи на шверцерите на кокаин. Полициските власти остануваат будни и продолжуваат да соработуваат во борбата против заканата од трговија со дрога во Европската Унија.
фото: принтскрин
Европа
Рекордна суша во Европа и во медитеранските земји во август

Европа и медитеранските земји беа погодени од рекордна суша во август, која зафати повеќе од половина од земјиштето, според анализата на АФП на податоците од Европската Унија.
Минатиот месец 53 проценти од регионот беа погодени од суша, рекорд од почетокот на мерењата во 2012 година, според програмата на ЕУ за климатски промени „Коперникус“.
Бројката е далеку над просекот за август во периодот од 2012 до 2024 година, кој изнесува 30,1 проценти.
Источна Европа и Балканот беа силно погодени. Илјадници жители беа евакуирани, а две лица загинаа поради шумски пожари во балканските земји поттикнати од високите температури.
Ситуацијата беше катастрофална и во Западна Европа, при што Португалија забележа намалување на дождовите во 70 проценти од земјата.
Франција, која во август беше погодена од вториот топлотен бран во летото, се соочи со недостиг на вода во две третини од земјата.
Особено тешка ситуација ги зафати неколку земји во Источен Медитеран, каде што над 90 проценти од Ерменија, Грузија и Либан беа погодени од суша.
Турција, која страдаше од недостиг на вода во 84 проценти од својата територија, се соочи и со многубројни пожари.
„Коперникус“, кој собира податоци од милијарди мерења од сателити, бродови, авиони и метеоролошки станици, регистрира неуморно зголемување на температурите додека планетата се затоплува поради емисиите на стакленички гасови за кои е одговорно човештвото.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Големи протести во Франција: властите стравуваат од немири, Париз под опсада

Денес, во цела Франција се одржува голем синдикален штрајк, а властите очекуваат помеѓу 600.000 и 900.000 луѓе да излезат на улиците. Се очекува протестите, кои се организирани на 250 локации, да предизвикаат значителни нарушувања во клучните сектори во целата земја, објавува BFMTV.com.
Grève du 18 septembre: le lycée Maurice-Ravel à Paris bloqué par les élèves pic.twitter.com/7H9ZB1RC09
— BFMTV (@BFMTV) September 18, 2025
Најмалку 55 приведени
Според моментно достапните информации, седум лица се приведени во пошироката област на Париз.
Значително поголем број апсења, 48, се регистрирани во остатокот од земјата. Детали за точните градови и региони што се вклучени сè уште не се објавени.
Се очекува повеќе информации за причините за оваа координирана акција да бидат познати во текот на денот.
Првиот секретар на Француската социјалистичка партија (ПС), Оливие Форе, изјави дека очекува масовна мобилизација на граѓаните, што го смета за знак на масовно негодување на францускиот народ.
Апел против насилството
Коментирајќи ги првите судири меѓу демонстрантите и полицијата, Форе рече дека не е корисно да се блокира и изрази надеж дека сè ќе се одвива во мир и граѓански спокој. Тој предупреди дека насилните испади им одат во прилог на властите.
„Секојпат кога сме деградирани, секојпат кога оставаме впечаток дека бараме хаос, ѝ помагаме на владата да го презира ова движење“, оцени Оливие Форе.
Париз се плаши од немири
Префектот на париската полиција, Лоран Нуњез, изрази загриженост и ги повика трговците да ги затворат своите продавници од безбедносни причини.
За да се спречи нарушување на јавниот ред, на улиците ќе бидат распоредени речиси 80.000 полицајци. 24 оклопни жандармериски возила „Кентаур“ и 10 водни топови се исто така во состојба на готовност, ниво на безбедносни мерки што не е видено од протестите на „Жолтите елеци“ во 2019 година.
Прекини во целата земја
Штрајкот најтешко ќе ги погоди јавниот превоз, образованието и здравството. Во железничкиот транспорт се очекува да сообраќа само секој втор воз на „Интерситес“ и секој трет регионален воз (TER). Во Париз метрото нема да работи надвор од шпицот, со исклучок на линиите 1, 4 и 14.
Секој трет наставник во основните училишта ќе штрајкува, а 98 % од аптеките во Франција се придружија на мобилизацијата, што дополнително ќе го комплицира секојдневниот живот на граѓаните.
фото: принтскрин