Свет
Студија: Интензитетот на екстремните временски услови се зголеми со климатските промени

Климатските промени предизвикани од човекот ги направија десетте најсмртоносни екстремни временски настани во последните 20 години поинтензивни и најмалку двојно поголеми шанси да се случат, според новата анализа на научниците од групата World Weather Attribution (WWA) од Империјалниот колеџ во Лондон.
Бурите, топлотните бранови и поплавите што ги погодија Европа, Африка и Азија во последните две децении убиле повеќе од 570.000 луѓе, пишува Би-би-си.
„Оваа студија треба да им ги отвори очите на политичките лидери кои се држат до фосилните горива, а кои ја загреваат планетата и уништуваат животи. Ако продолжиме да гориме нафта, гас и јаглен, страдањето на луѓето ќе продолжи“, рече Фридерике Ото, коосновач на WWA.
Истражувачите се фокусираа на 10-те најсмртоносни временски настани регистрирани во Меѓународната база на податоци за катастрофи од 2004 година. Најсмртоносниот настан во изминатите две децении беше сушата во 2011 година во Сомалија, во која се смета дека загинаа повеќе од 250.000 луѓе.
Истражувачите открија дека недоволните врнежи што доведоа до сушата беа поекстремни поради климатските промени. На списокот е и топлотниот бран што ја погоди Франција во 2015 година, при што загинаа повеќе од 3.000 луѓе, а истражувачите велат дека високата температура е двојно поверојатна поради климатските промени.
На списокот се и европските топлотни бранови од 2022 година кога загинаа 53.000 луѓе и од 2023 година кога животот го загубија 37.000 луѓе.
Овие настани би биле невозможни без климатските промени, велат научниците во студијата. Се додава дека климатските промени го зголемиле интензитетот на смртоносните тропски циклони, кои го погодија Бангладеш во 2007 година, Мјанмар во 2008 година и Филипините во 2013 година.
„Големиот број смртни случаи што постојано ги гледаме во екстремни временски услови покажува дека не сме добро подготвени за затоплување од 1,3 Целзиусов степен, а не, пак, од 1,5 или 2 степена“, рече Руп Синг од Центарот за клима на Црвениот крст и Црвената полумесечина, поддржан од WWA.
Таа рече дека студијата ја покажала потребата сите земји да градат отпорност на климатските промени и предупреди дека рекордните екстремни временски настани ќе се зголемат како што планетата се загрева.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Телескоп на НАСА ја сними поларната светлина на Јупитер

Впечатливите поларни светлини на Јупитер се стотици пати посветли од оние на Земјата, откриваат нови слики од вселенскиот телескоп Џејмс Веб, објави Асошиејтед Прес.
На најголемата планета во Сончевиот систем, се гледа импресивен светлосен феномен како „танцува“ кога честички со висока енергија од вселената се судираат со атоми на гас во атмосферата во близина на магнетните полови на планетата.
Аурорите на северната и јужната светлина на Јупитер и Земјата (aurora borealis и aurora australis) се движат од истиот механизам – честички со висока енергија што Сонцето ги исфрла за време на сончевите бури. Но, аурорите на Јупитер се уште поинтензивни бидејќи силното магнетно поле на планетата, исто така, ги заробува честичките исфрлени во вселената од џиновските вулкани на нејзината месечина Ио.
Телескопот Веб претходно го сними сјајот на аурорите на Нептун со највисока резолуција досега, децении откако тие беа првпат слабо видливи за време на прелетот на Војаџер 2.
Телескопот го снимил феноменот на аурора користејќи специјална камера во близок инфрацрвен спектар. Набљудувањето на Јупитер беше спроведено на 25 декември 2023 година, а го водеше тим научници предводен од Џонатан Николс од Универзитетот во Лестер во Обединетото Кралство. Резултатите од истражувањето беа објавени денес во научното списание „Nature Communications“.
Свет
Хамас го ослободи последниот американски заложник од Газа

Палестинската милитантна група Хамас објави дека го ослободила израелско-американскиот заложник Едан Александар и го предала на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Израел потврди дека 21-годишниот Александар е ослободен.
Александар бил член на воена единица стационирана на границата со Газа кога бил заробен од милитантите на Хамас за време на нападот врз јужен Израел на 7 октомври 2023 година.
Хамас изјави дека ослободувањето на Александар е „гест на добра волја“ насочен кон оживување на разговорите за ставање крај на 19-месечната војна меѓу Израел и Хамас.
Објавувањето доаѓа пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Блискиот Исток, која започнува утре.
Свет
„Имате рок до крајот на денот“: Европа ѝ постави ултиматум на Русија, пристигна експресен одговор од Москва

Европските земји се подготвуваат да воведат нови санкции кон Русија доколку Москва не почне да го почитува предложеното 30 дневно примирје во војната против Украина до крајот на денешниот ден, објави денес германската влада.
Портпаролот на германската влада на прес-конференција во Берлин изјави дека „часовникот отчукува“ за Русија и дека е време да се покаже сериозност во врска со мирот.
Заканата со санкции доаѓа во време на интензивирање на дипломатскиот притисок од Брисел, Берлин и Париз, а се очекува дека меѓу мерките би можело да биде и прекинувањето на гасоводот „Северен тек 2“, што го објави претходно денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во разговор со германскиот канцелар Фридрих Мерц.
Сепак, од Москва брзо дојде остар одговор. Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека „јазикот на ултиматумот е неприфатлив за Русија“ и дека „не е можно да се разговара со Русија на тој начин“. Песков потсети дека ова е второ предупредување од Европа за само неколку дена, нарекувајќи го тонот на пораката „ултимативен и недипломатски“.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин предложи одржување директни преговори меѓу Русија и Украина во Истанбул на 15 мај, без претходни услови. Портпаролот Песков го опиша предлогот како „сериозен сигнал за мировна намера“, нагласувајќи дека целта на Москва останува да постигне траен мир и да ги реши „коренските причини за конфликтот“, а воедно да ги зачува интересите на Руската Федерација.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски одговори позитивно на предлогот на Путин, изразувајќи подготвеност лично да се сретне со рускиот лидер. Доколку средбата се одржи, тоа би бил нивниот прв состанок од декември 2019 година. Сепак, Кремљ сè уште официјално не одговорил на согласноста на Украина.
За време на нивната посета на Киев во саботата, лидерите на Франција, Германија, Велика Британија и Полска упатија заеднички повик до Русија за безусловно примирје, нагласувајќи дека мирот во Украина е од суштинско значење за стабилноста на Европа.
Сепак, на терен насилството не стивнува. Украинската војска соопшти дека во текот на претходниот ден, Русија извршила десетици напади по должината на источниот фронт, вклучувајќи повеќе од 100 напади со беспилотни летала преку ноќ.
И покрај предлогот за преговори, фактот дека Русија не се согласи на моментален прекин на огнот ги наведува европските лидери сè посериозно да разгледуваат дополнителни мерки за притисок. Брисел вели дека подготвеноста на Русија за компромис е клучна за избегнување на нов пакет санкции, што би можело дополнително да влијае на рускиот енергетски и финансиски сектор.