Свет
Трамп во говорот пред Конгресот вети реформи и јакнење на моќта и сојузите
Американскиот претседател Доналд Трамп рече во вторникот вечерта по локално време дела е отворен за широката реформа на американскиот систем за имиграцијата, ублажувајќи ја значително својата досегашна антиимиграциска реторика во својот прв претседателски говор пред американскиот Конгрес по турбулентниот прв месец мината во Белата куќа, но ги посочи реформите, јакнењето на сојузите и барањето на нови партнери на САД.
Во обраќањето до нацијата, длабоко поденеле околу неговиот избор, 45-от американски претседател, Доналд Трамп, нагласи дека сака да се фокусира на решавањето на проблемите, со јакнење на американската економија преку големата даночна реформа, вложувањето на билиони долари во инфраструктурни проекти и реформа на системот за здравствена грижа воведен од неговиот демократски претходник Барак Обама, или ткн Обамакер.
По првиот месец на чело на САД кој го одбележа судирот со дел од јавноста околу неговата привремена забрана за влез на американска територија на државјаните на седум доминантно муслимански земји, Трамп во својот говор повика на надминување на овој хаотичен период којшто кај многумина предизвика сомневања во неговите способности успешно да ја води земјaта.
Повика на национално единство, главно зборувајќи умерено избегнувајќи ги нападите врз политичките противници и медиумите.
Реформата на имиграцијата е можна како компромис меѓу републиканците и демократите
Трамп рече дека широкиот план за имиграциски реформи е можен доколку демократите и републиканците се подготвени да постигнат компромис. Нагласи дека системот би требало да биде втемелен на способностите и на достигнувањата, а не на доаѓањето на неквалификувани имигранти, Рече и дека таа реформа треба да ги зголеми платите на Американците и да им помогне на бројни семејства да влезат во ткн средна класа.
„Верувам дека стварната и позитивна имиграциска реформа е можна доколку се фокусираме на следните цели: подобрување на работните места и платите за Американците, јакнење на националната безбедност и обновување на почитувањето на нашите закони“, рече републиканскиот претседател, кој во текот на предизборната кампања во текот на ланската 2016 година заземаше остар став кон имигрантите, во прв ред дека тие „им ги крадат“ работните места на Американците.
Трамп во текот на првите седмици минати во Белата куќа повторуваше дека ќе го изгради ветениот ѕид на границата со Мексико и ќе ги забрза депортациите на илегалните доселеници, во прв ред на оние кои се судриле со законите. Истовремено покажа, пак, разбирање за децата коишто влегле во САД заедно со родителите, „сонувачите“ кој засега се заштитени од ланските укази кои ги потпиша Обама, а Трамп уште не ги поништи.
За новото поглавје на американската големина
Трам во својот говор ги повика Американците да се обединат зад неговите политики, за да се испише „ново поглавје на американската големина“. Рече дека сака да спроведе голема даночна реформа којашто би го олеснила товарот врз средната класа и истовремени да ги намали корпоративните даноци, но не изнесе никакви поединости за ваквите планови.
Го повика, исто така, Конгресот во кој доминираат републиканците да го реформираат системот за здравствена грижа кој го воведе неговиот претходник а кој претходно го оцени ниту како достапен, ниту како ефикасен, за да им се овозможи на граѓаните да им се зголеми можноста на избор во здравственото осигурување, да се прошири пристапот до него и да се намалат трошоците. Републиканците, инаку, се поделени околу тоа како да се изведе реформата на Обамакер, додека демократите се единствени околу тоа како треба да се задржи системот кој овозможува здравствено осигурување на милион Американци со пониски примања.
Говорот пред Конгресот новиот американски претседател беше многу поконвеционален од неговиот инаугурален говор на 20-ти јануари, во кој ја отслика мрачната слика на состојбата на американската нација, забележуваат агенциите.
Поддршка за НАТО, јакнење на вооружените сили
Дел од својот претседателски говор Трамп посвети на надворешната политика, истакнувајќи ја својата поддршка на традиционалните американски сојузници во НАТО, но инсистирајќи на тоа дека сојузниците мора да трошат повеќе на одбраната.
„Нашата надворешна политика бара директен, силен и осмислен начин на ангажирање во светот. Токму американското лидерство, темелено на клучните безбедносни интереси, е она што го споделуваме со нашите сојузници ширум светот“, рече Трамп.
Особено се обиде да ги убеди сојузниците во НАТО дека новата американска администрација ќе продолжи да ги негува со децении воспоставените сојузи. Сепак, не ја спомена една од главните причини за загриженоста кај дел од европските сојузници, неговото симпатизирање на рускиот претседател Владимир Путин во текот на предизборната кампања.
Како сигнал за можните настојувања да се постигнат подобри односи со Русија, Трамп порача дека „Америка е подготвена да најде нови пријатели, да воспостави нови партнерства, секаде каде што постои заеднички интерес“.
„Сакаме складност и стабилност, а не војни и судири“ истакна Трамп, додавајќи дека сепак планира силно да ја зајакне американската воена моќ.
„Силно го поддржуваме НАТО, сојузот кој е искован низ врските во текот на двете светски војни, со кои се скршени фашизмот и, и Студената војна во кој е победен комунизмот. Но нашите партнери мора да ги исполнат своите финансиски обврски. И сега, по нашите силни и искрени разговори, почнуваат да го прават токму тоа“, рече Трамп.
Потоа додаде импровизирајќи од говорницата „Всушност, можам да ви кажам дека парите само пристигнуваат. Баш убаво“, но не кажа никакви поединости.
И додека во својот говор се обиде да ги примири американските сојузници, Трам, сепак, јасно даде на знаење дека од нив се очекуваат поголеми придонеси.
„Очекуваме од нашите партнери, без разлика дали се во НАТО, на Блискиот исток или на Пацифик, да преземат директна и смислена улога, како стратешка така и во воените операции, и да го платат својот чесен дел од трошоците“, порача американскиот претседател.
Трамп, исто така, рече дека заедно со сојузниците ќе работи на уништувањето на џихадистичката Исламска држава, опишувајќи ја оваа радикална исламистичка групација како „мрежа дивјаци кои не ги почитуваат законите“. Го истакна притоа и „нескршливиот сојуз“ меѓу САД и Израел.
Во потрага по нови пријатели
Трамп изјави дека САД ги заштитувале туѓите граници, оставајќи своите отворени. Тој изложи притоа необична, кога станува збор за американските челници, слика на светот, во која Америка иако претендира на лидерство, но истовремено е отворена и за нови партнерства и целосна соработка со своите сојузници.
„Америка е подготвена за нови пријатели и да воспостави нови партнерства, онаму каде што се совпаѓаат заедничките интереси“, рече Трамп.
Истакна, исто така, дека неговата работа е да ја претставува Америка и дека тој ги уважува правата на другите земји да го изберат сопствениот пат.
„Независните земји, имаа најдобар начин да ги изразат ставовите на луѓето. И Америка го уважува правото на сите земји да си го избираат сопствениот пат. Мојата работа се состои во тоа да ги претставувам САД, но знаеме дека Америка е повеќе самодоволна, коа има помалку а не повеќе конфликти“, рече Трамп.
„Ние мораме да се учиме на грешките од минатото, видовме војни и разорувања, кои беснееја низ целиот свет… Единственото долгорочно решение за овие хуманитарни катастрофи е да се создадат услови, за раселените лица да можат безбедно да се вратат во своите домови и да го започнат долгиот процес на закрепнување“, порача американскиот челник.
Повик на единство
Трамп го заврши својот говор со повик на единство, што е типично за обраќањата на американските претседатели во Конгресот, но не беше карактеристично за неговите претходни говори.
„Ние сме еден народ, со иста судбина. Во нас тече иста крв, му одаваме почит на исто знаме, и сите нас не создал единствениот Бог. Размислувајќи вака, оваа вечер можеме да ја гледаме како почеток на новото поглавје на американската величина“, заклучи Трамп./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Посетата на Путин на Индија: Нафта, оружје и геополитичка порака до светот
Рускиот претседател Владимир Путин оди во Индија во дводневна посета, каде што се очекува да се сретне со премиерот Нарендра Моди и да учествува на годишниот самит меѓу двете земји.
Се очекува да бидат потпишани низа договори меѓу Делхи и Москва, во време кога САД го зголемија притисокот врз Индија поради нејзиното купување руска нафта и во екот на обидите на администрацијата на Доналд Трамп да посредува во мировните преговори меѓу Русија и Украина, пишува Би-Би-Си.
Зошто Индија е клучна за Кремљ?
Индија, со население од 1,4 милијарди и раст од над 8%, е најбрзо растечката голема економија и главен пазар за руски стоки, особено нафта. Пред инвазијата на Украина, 2,5% од увозот на нафта во Индија доаѓаше од Русија, но откако беа воведени западните санкции и големи попусти, таа бројка скокна на 35%.
САД не се задоволни од ова. Во октомври, администрацијата на Трамп воведе дополнителна царина од 25% на индиските стоки, тврдејќи дека купувањата на руска нафта од страна на Индија помагаат во финансирањето на Кремљ. Индиските нарачки оттогаш опаѓаат, а Путин ќе се обиде да го промени трендот.
Продажбата на оружје остана клучна оска на односите Москва-Делхи уште од советско време. Индија наводно размислува да купи модерни руски борбени авиони и системи за воздушна одбрана, додека Русија ја гледа Индија како вреден извор на квалификувана работна сила.
Геополитичка порака до светот
Посетата има силна геополитичка димензија. Кремљ сака да покаже дека Западот не успеал да го изолира поради војната во Украина. Средбата со Моди и неодамнешната посета на Кина се дел од истата стратегија за потврдување на сојузите и идејата за „мултиполарен свет“. Русија повторува дека има „неограничено партнерство“ со Кина и „специјално и привилегирано стратешко партнерство“ со Индија, за разлика од затегнатите односи со ЕУ.
Новинарот Андреј Колесников смета дека Кремљ е убеден дека Западот „не успеал“, но и дека Русија ги изгубила своите историски врски со Европа. Сепак, оваа недела фокусот ќе биде на руско-индиското пријателство, трговските договори и зајакнувањето на соработката.
Тест за стратешката автономија на Моди
Посетата на Путин доаѓа во клучен момент за Моди. Врските меѓу Индија и Русија датираат од советската ера, а Моди се спротивстави на притисокот од Западот да ја осуди Русија за војната, инсистирајќи на дијалог. Таа политика на „стратешка автономија“ функционираше сè додека Доналд Трамп не се врати во Белата куќа. Новите царини ги доведоа односите меѓу САД и Индија до најниската точка во последните месеци. За Моди, сегашната посета е тест за рамнотежата меѓу Москва и Вашингтон.
Моди сака да покаже дека не попуштил пред притисокот од САД, но се соочува и со критики од европските сојузници – амбасадорите на Германија, Франција и Велика Британија објавија заеднички колумна во индиски весник во која го критикуваат рускиот став кон Украина.
Предизвикот за Индија, според тинк-тенкот GTRI, е „зачувување на автономијата, а воедно и управување со притисокот од Вашингтон и зависноста од Москва“.
Трговија надвор од нафтата и оружјето
Вториот приоритет на Моди е да ја зголеми билатералната трговија. Иако порасна на 68,72 милијарди долари, тоа е во голема мера резултат на големиот увоз на руска нафта од Индија. Ова создаде значителен дисбаланс во корист на Русија, кој Моди сака да го исправи.
Како што индиските компании ги намалуваат купувањата на руска нафта поради санкциите на САД, ќе се бараат нови области на соработка. Одбраната е главен кандидат: Индија останува во голема мера зависна од руските системи. Конфликтот со Пакистан во мај ја истакна важноста на платформите како С-400, но и нивните недостатоци. Индија наводно сака да го купи системот С-500 и борбениот авион Су-57, но Русија има проблеми со производството поради санкциите, а испораката на С-400 е одложена до 2026 година. Моди ќе бара гаранции за роковите.
Индија, исто така, сака подобар пристап до рускиот пазар за да го исправи огромниот дисбаланс. Според GTRI, индиските производи како што се паметни телефони, ракчиња, месо и облека сè уште имаат многу слабо присуство во Русија.
„Посетата на Путин не е како старите разговори од Студената војна, туку преговори за ризик, синџири на снабдување и економска изолација. Скромниот исход ќе обезбеди нафта и одбрана; амбициозниот би можел да ја преобликува регионалната економија“, заклучува GTRI.
Европа
(Видео) Украинците: Го нападнавме рускиот нафтовод „Дружба“
Во понеделникот, уште една експлозија го потресе рускиот нафтовод „Дружба“, потврдија извори од украинското воено разузнавање (ХУР) за „Киев пост“. Нападот наводно се случил во близина на селото Казински Виселки на делницата Таганрог-Липецк од нафтоводот, а бил предизвикан од далечински активирана експлозивна направа, објави „Киев пост“.
Службеник на ХУР, запознаен со операцијата, објасни дека уредот бил опремен и со запаливи смеси за интензивирање на пожарот. Кратко по силната експлозија, локалните жители пријавиле блесоци на светлина, а за неколку минути, видеа и пораки се појавија на регионалните социјални мрежи.
On December 1, the “Druzhba” oil pipeline was blown up in Russia.https://t.co/eX9LDzjS4s pic.twitter.com/hUj2l39ycb
— Babel.ua: Ukraine at war (@UaBabel) December 3, 2025
Нафтоводот „Дружба“, еден од најголемите во светот, е клучен за транспорт на руска сурова нафта до неколку земји од Европската Унија. И покрај санкциите, делови од нафтоводот остануваат оперативни, дозволувајќи ѝ на Москва да генерира милијарди приходи за да ја поддржи својата воена кампања во Украина.
Извештајот за нападот доаѓа во време кога Киев ја засилува својата кампања против руската нафтена инфраструктура. Во последните недели, танкери за нафта кои се обидуваат да ги избегнат санкциите беа цел и во Црното Море. Разузнавачки извор изјави дека нападите врз руската нафтена инфраструктура ќе продолжат сè додека таа ги финансира воените напори на Москва.
💥 Russia: Unecha oil pumping station in Bryansk region struck again by Ukraine. Annual pumping capacity of 60 million tons of crude oil, critical hub on the Druzhba pipeline that goes to Europe.
No more Russian blood oil for Hungary and Slovakia. pic.twitter.com/MgFOmiPOtM— Igor Sushko (@igorsushko) August 21, 2025
„Руската нафтена мрежа, која ја финансира државата агресор и нејзиниот воено-индустриски комплекс, ќе продолжи да гори сè додека непријателот не престане да ја напаѓа Украина“, рече лице запознаено со операцијата.
Ова не е прв напад врз овој стратешки важен нафтовод. На 22 август, Украина ја нападна најголемата руска пумпна станица за нафта во рамките на системот „Дружба“, која се наоѓа во градот Унеча во Брјанската област. Унеча, која се наоѓа на четириесет километри од украинската граница, е најголемиот центар на системот „Дружба“ и игра клучна улога во снабдувањето на рускиот воено-индустриски комплекс.
Свет
Британците и Норвежаните потпишуваат договор: заедно ќе ги следат руските подморници
Велика Британија и Норвешка денес ќе потпишат нов договор за одбранбена соработка, планирајќи заедничко управување со флота од фрегати за лов на руски подморници во северниот Атлантик, објави британското Министерство за одбрана.
Договорот доаѓа неколку месеци откако беше објавено дека Норвешка купила најмалку пет фрегати од типот 26 од британската група BAE Systems, за сума од 11,5 милијарди евра.
Според условите на новиот договор, кои треба да бидат потврдени денес за време на посетата на норвешкиот премиер Јонас Гар Сторе и неговиот министер за одбрана Торе Сандвик, двете земји заеднички ќе управуваат со флота од најмалку 13 фрегати, осум британски и пет под команда на Осло.
Оваа флота, способна за брзо распоредување насекаде, особено ќе обезбеди следење на руските подморници и заштита на британската критична инфраструктура, се вели во соопштението за медиумите, без да се прецизира кога ќе биде оперативна.
Според Лондон, активноста на руските подморници во британските територијални води се зголемила за 30 проценти во последните две години, во услови на зголемени тензии со Москва предизвикани од војната во Украина.

