Свет
Трамп го прекрши своето најважно ветување веднаш штом положи заклетва

По победата на изборите и вселувањето во Белата куќа, многу американски претседатели во одреден момент ги прекршуваат своите предизборни ветувања. Доналд Трамп не чекаше толку долго. Тој го прекрши важното предизборно ветување веднаш штом даде заклетва.
Трамп постојано даваше сензационално и неверојатно ветување за време на есента со длабоки геополитички последици: тој ќе преговара за крај на војната во Украина во рок од 24 часа. Не само за 24 часа – тоа ќе го направат пред претседателската инаугурација, пишува „Њујорк тајмс“.
„Пред да стигнам до Овалната соба, кратко по победата на изборите, ќе ја решам ужасната војна меѓу Русија и Украина“, вети Трамп на митинг во јуни. „Ќе го решам ова дури и пред да станам претседател“, рече тој за време на телевизиската дебата со Камала Харис во септември. „Ќе ги поправам Русија и Украина додека ја чекам инаугурацијата“, рече тој повторно за време на поткаст во октомври.
Ова не беше еднократен коментар. Ова беше неговиот главен аргумент кога стана збор за најголемата копнена војна во Европа од падот на нацистичка Германија. Сепак, не само што не го исполни своето ветување туку тој исто така не вложи ни напори да ја реши војната по неговата изборна победа во ноември.
„Војните не може да се решат со бомбастични изјави. А алката што недостига во неговото размислување е неразбирањето дека Украинците ќе прифатат решение само ако се рамноправни на преговарачката маса. Тој, всушност, ја поткопа нивната позиција и тоа е една од причините зошто не постигна решение пред инаугурацијата“, рече демократскиот сенатор од Конектикат, Ричард Блументал.
„Тоа беше апсурдно ветување“, рече Кетрин Стонер, виш соработник на Институтот за меѓународни студии „Фримен Спогли“ на Универзитетот „Стенфорд“. „Единствената личност што може да ја заврши војната за 24 часа е Владимир Путин, но тој можеше да го стори тоа пред неколку години. Какви било преговори ќе траат повеќе од 24 часа, без разлика кога Трамп ќе го вклучи часовникот“.
Мајкл Кимаџ, автор на книгата Collisions за руско-украинскиот конфликт и новоименуван директор на Институтот „Кенан“, рече дека предизборните ветувања на Трамп секогаш биле давани многу лабаво и дека можеби се работи повеќе за испраќање сигнали отколку за прецизно толкување.
„Неговите цели со оваа реторика можеби се да ја предупреди владата дека неговиот пристап кон Русија и војната ќе биде поинаков од оној на Бајден, дека неговата клучна цел е да стави крај на војната, а не да овозможи Украина да победи и дека тој ќе биде главниот, а не длабоката држава што ги вкопува САД во вечни војни“, додаде тој.
На прашањето зошто Трамп не го исполнил своето предизборно ветување за завршување на војната пред неговата инаугурација, Каролин Левит, новата прес-секретарка на Трамп во Белата куќа, не одговори директно, но наместо тоа повтори дека тоа ќе го направи „главен приоритет во неговиот втор мандат“.
По изборите во ноември, Трамп се сретна со украинскиот претседател Володимир Зеленски и најави средба со Путин по инаугурацијата. Републиканскиот конгресмен од Флорида, Мајкл Валц, кој треба да стане советник за национална безбедност на Трамп, во неделата истакна дека завршувањето на конфликтот во Украина останува главен приоритет за новиот претседател.
Но, размислувањето што Волц го изнесе неодамна на Си-би-ес звучеше како формула за процес што може да потрае: „Клучните делови од него: 1. Кој ќе седне на масата? 2. Како да ги натераме да преговараат? 3. Кои се рамките на договорот? Претседателот е јасен: оваа војна мора да заврши. Мислам дека сите треба да се согласат со тоа“.
Дури и ако сите се согласат со таа цел – а има простор за сомнеж – можните услови остануваат трнливи. Дури и ако се претпостави дека членството во НАТО не е во план, Украина сака сериозни безбедносни гаранции од САД и Европа, особено ако е принудена да се откаже од својата територија.
Потоа, тука се прашањата за компензација и последиците. Кој ќе плати за реконструкција на Украина? Што ќе се случи со потерниците на Меѓународниот кривичен суд за Путин и другите руски функционери? Дали САД и Европа ќе ги олеснат санкциите воведени по инвазијата и под кои услови? Кој ќе ја следи линијата на раздвојување и што ќе се случи доколку се прекрши примирјето?
Трамп јавно не се осврна на таквите прашања. Сепак, тој изрази загриженост за жртвите во Украина и итноста да се најдат одговори, какви и да се тие. „Дел од поентата – и ова може да укаже на општата насока на неговата администрација – можеби е тоа што тој нема сценарио и затоа зборува на начини што се нејасни, а не откриваат што е вистинското сценарио. Колку помалку знаеме каква намера има, толку повеќе може да импровизира“, рече Кимаџ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Светот во исчекување: Трамп и Путин разговараат по телефон, Зеленски чека

Телефонскиот разговор меѓу американскиот и рускиот претседател, Доналд Трамп и Владимир Путин, започна, објави CBS, повикувајќи се на функционер на Белата куќа.
Претходно, американскиот портал „Аксиос“, повикувајќи се на извор, објави дека двајцата лидери ќе разговараат по телефон.
Според написите, темата на разговорот ќе биде конфликтот во Украина.
Разговорот се одржува еден ден пред Трамп да го угости украинскиот претседател Володимир Зеленски во Белата куќа.
Трамп и Зеленски ќе разговараат за можноста Украина да добие ракети со долг дострел Томахавк.
Белата куќа не одговори веднаш на барањето за коментар.
Трамп минатата недела изјави дека му објаснил на Зеленски дека може да му постави нов ултиматум на Путин: „или Русија ќе започне сериозни мировни преговори, или Украина ќе добие „томахавки“.“
Фото: принтскрин
Свет
Европратеници: Да се забрани користењето на социјалните мрежи за деца под 16 години без согласност од родителите

Членовите на Европскиот парламент предложија да се воведе забрана за користење на социјалните мрежи без согласност од родителите за деца под 16 години во Европската Унија и побараа построги мерки за заштита на малолетниците на Интернет.
Денес беше објавена анкета, според која две третини од младите луѓе на возраст меѓу 15 и 24 години ги користат социјалните мрежи за информации за социјални и политички вести, додека 78 проценти од нив изјавиле дека барем понекогаш се изложени на дезинформации.
Комитетот на Европскиот парламент за внатрешен пазар и заштита на потрошувачите денес усвои извештај во кој се изразува загриженост поради неуспехот на големите онлајн платформи соодветно да ги заштитат малолетниците и се предупредува на ризици поврзани со зависност, ментално здравје и изложеност на нелегална и штетна содржина.
Европратениците предложија минималната возраст за пристап до социјалните мрежи, платформите за споделување видеа и придружниците на вештачката интелигенција во ЕУ да биде 16 години, освен ако родителите не одобрат, и најмалку 13 години за пристап до која било социјална мрежа.
Пратениците исто така бараат забрана за штетни технологии и практики што предизвикуваат зависност или личат на коцкање и други мерки за подобра заштита на децата на интернет.
Европскиот парламент ќе гласа за овие препораки на пленарната седница на крајот на ноември.
Според најновото истражување на Евробарометар објавено денес, младите луѓе се информираат претежно преку социјалните мрежи, а повеќето од нив знаат дека се изложени на дезинформации и лажни вести.
Резултатите покажуваат дека две третини од испитаниците од сите возрасни групи користат традиционални медиуми за секојдневно следење на општествените и политичките актуелности, а 59 проценти од испитаниците користат други дигитални извори како што се социјалните мрежи, онлајн информативните портали, платформите за стриминг, блоговите.
Во однос на изворите на информации, 71 процент изјавиле дека добиваат информации за општествените и политичките прашања преку телевизијата, 43 проценти рекле радио, 41 процент печатени весници и списанија или нивните онлајн верзии, а 40 проценти користат пребарувачи и социјални мрежи.
Анкетата покажа дека 42 проценти од испитаниците веруваат дека телевизијата станала поважна како извор на информации во последната година, додека една четвртина велат дека важноста на социјалните мрежи како што се Фејсбук, Инстаграм, ТикТок, Икс е зголемена.
Две третини од учесниците во истражувањето веруваат дека барем понекогаш биле изложени на дезинформации или лажни вести, но повеќето од нив (61 процент) се убедени дека можат да препознаат дезинформации.
Фото: принтскрин
Свет
Орбан: Европа мора да преговара со Русија, а не да чека на Америка

Унгарскиот премиер Виктор Орбан упати апел до европските лидери, предупредувајќи дека „ризикот Европа да биде вовлечена во конфликтот е поголем денес отколку во кое било време од почетокот на војната во Украина“. Орбан рече дека е крајно време Европската Унија да ја промени својата политика и да започне директни преговори со Русија, наместо да чека исход од американско-руските договори.
„Мирот бара трпение, сила и понизност. Европа мора да го промени својот став“, напиша унгарскиот премиер на социјалната мрежа X, додавајќи дека сегашната политика на Брисел е деструктивна за континентот.
„Наместо ароганција и поттикнување бесконечна војна, ни требаат преговори со Русија. Само дијалогот може да донесе мир на нашиот континент“, рече Орбан, придружувајќи ја својата објава со симболот на мировниот гулаб.
Зборувајќи подоцна на пленарната седница на Унгарската постојана конференција (MAERT) во Будимпешта, Орбан оцени дека прашањето за војната и мирот во Украина е најитното прашање на европската политика, особено за земјите од Карпатскиот басен.
„Европа мора да преговара со Русија за да постигне мирен договор и да изгради нова европска безбедносна архитектура“, рече Орбан. „Тоа не смее да биде прашање што ќе го решат други – Европа мора да преземе одговорност и да зборува со свој глас“.
Според него, унгарскиот предлог за решение е јасен: дипломатски пат, а не ескалација.
„Иако Украина е клучно прашање во секој договор, таа не е најважна. Потребна е поширока европска дискусија за прашањата за оружјето, големината на армиите и безбедносниот систем со механизми за следење“, нагласи Орбан, додавајќи дека некои од претходните договори за контрола на оружјето веќе се грубо прекршени.
Унгарскиот премиер претходно ги критикуваше европските лидери за она што го нарекува „штетна комбинација од ароганција и потчинување на интересите на другите луѓе“, нагласувајќи дека политиката на санкции и поддршка за бесконечна војна мора да се заврши во корист на мирот и стабилноста во Европа.
Фото: принтскрин