Свет
Шарл Мишел: ЕУ и кандидатите да бидат подготвени за проширување до 2030 година
Европската унија и земјите кандидати мора да бидат подготвени за проширување до 2030 година, изјави претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел и порача дека следниот бран на проширување на ЕУ претставува геополитички императив и „нов состанок со историјата“.
Во Брисел, на церемонијата по повод 20-годишнината од големото проширување на ЕУ, која се одржа на првиот ден од состанокот на министрите за внатрешни работи на ЕУ, Мишел истакна дека 2004 година, кога десет земји пристапија во ЕУ, ја одбележа повторно обединување на „поделениот континент“.
„Денес, 20 години подоцна, војната се врати во Европа. Следниот бран на проширување е повторно рандеву со историјата, повторно е геополитички императив“, рече Мишел. Тој нагласи дека проширувањето е камен-темелник на стратешкиот суверенитет на ЕУ.
„И ние, земјите кандидати и институциите на ЕУ, имаме многу работа.
„Би сакал да го повторам моето цврсто верување дека мора да бидеме подготвени од двете страни за проширување до 2030 година“, рече Мишел.
Тој објасни дека за кандидатите тоа значи спроведување на неопходните реформи и решавање на сите билатерални спорови, а за ЕУ реформа на програмата и буџетот и процесот на одлучување.
„Тестот на нашата генерација е да ја направиме оваа Европа, нашата Европска унија, посилна, посуверена, повлијателна, поинтегрирана и пообединета. Повторно сме на прагот на уште еден историски момент за нашата Унија. Имаме состанок со историјата. Ајде да го фатиме со двете раце“, изјави Мишел. Тој потсети дека од 2004 година, 13 нови членки се приклучија на ЕУ поради желбата да станат дел од „светот на слободата и просперитетот“.
Од друга страна, како што наведе, ЕУ имала морална обврска да одговори на „повикот на историјата“ како мотив, но имала и стратешки интерес.
„Големата експанзија од 2004 година беше трансформативен настан за нашиот континент. За новите членки, влезот во нашето семејство на ЕУ претставува моќен мотор за поголем просперитет, спектакуларниот раст на нивниот БДП е најдобар доказ“, рече Мишел и посочи дека големото проширување на ЕУ даде поголемо глобално влијание.
Од друга страна, како што наведе, оптимизмот што владеел во 2004 година изгледа далечен.
„Денес се соочуваме со три големи шокови. Првиот шок со кој се соочува нашиот природен свет: климатските промени и биолошката разновидност. Второ, шокот на технологијата: дигиталната револуција и вештачката интелигенција и влијанието врз нашите општества. И трето, шокот од хаотичната геополитичка транзиција“, рече Мишел.
Во овој контекст, тој изјави дека светскиот поредок е разнишан, што, како што рече, се случува на европско тло, каде Русија води војна против Украина. Тој тврди дека ЕУ, земјите кандидати и Африка се цел на хибридни напади на Кремљ, кој, како што рече, има за цел да го уништи европскиот сон бидејќи се плаши од слободата и демократијата на својот праг.
Тој оцени дека Европејците со децении ги земале мирот, безбедноста и просперитетот „здраво за готово“ и станале премногу зависни од енергијата од Русија, клучните суровини од Кина, па дури и од одбраната од САД.
Сега треба да го надополниме изгубеното време“. Имаме стратегија: таа се нарекува европски суверенитет или стратешка автономија.
„Суверенитетот значи дека стануваме посилни, повлијателни и повеќе ја контролираме нашата судбина“, рече Мишел, додавајќи дека суверенитетот се заснова на три столба.
Како што појасни, првото се демократските вредности и принципи, второто е градење силна и конкурентна економија и третото градење на одбранбената готовност на ЕУ.
„Сите разбираме дека безбедноста и одбраната не се теоретски и важно е да ги развиеме нашите сопствени алатки, сопствените способности и да ги зајакнеме нашите индустриски одбранбени способности. „Мораме да инвестираме повеќе во Европа и да развиваме европски водечки проекти, како што е Железната купола“, рече Мишел.
Неформалниот состанок на Советот на ЕУ за општи работи почна вчера во Брисел, на кој министрите за внатрешни работи на ЕУ ќе разговараат за процесот на проширување на ЕУ во серија работни сесии. Како што е најавено, тема ќе бидат и разговорите за владеење на правото во рамките на процесот на проширување со десет партнери со европска перспектива.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Орбан: Колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави дека колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија и дека мора да се направи сè за да се спречи тоа.
Тој ја испрати пораката во неделата за време на говорот во Сегед, како дел од неговата предизборна турнеја, каде што се соочува со силна опозиција пред претстојните избори за прв пат по 15 години на власт, пренесува Euronews.
„Немојте да се залажувате: колапсот на Украина би бил катастрофа за Унгарија. Затоа, колапсот на Украина не е во интерес на Унгарија, но ние мора да направиме многу за да го спречиме“, им рече Орбан на своите поддржувачи, фокусирајќи се на надворешната политика.
Тој го илустрираше својот став со споредба: „Луѓето од село совршено добро разбираат дека вредноста на вашето парче земја е под влијание не само на состојбата на таа земја, туку и на состојбата на соседното парче земја, како и на тоа кој живее таму“.
Клучен снабдувач со енергија
Орбан, исто така, истакна дека Украина зависи од Унгарија за 44% од својата електрична енергија и 56% од природниот гас што го троши. Тој додаде дека значителен дел од таа енергија доаѓа од руски извори. Унгарските власти претходно ги наведоа овие бројки како одговор на критиките за блиските врски на Унгарија со Русија.
💥 “It’s not clear who attacked whom,” Hungarian PM Viktor Orbán said today at a presser on the Russia–Ukraine war, after an EU summit where he opposed any financial help for Ukraine. He’s escalating his rhetoric, for the first time openly questioning that Russia started the war. pic.twitter.com/liuQGa0Dsm
— Szabolcs Panyi (@panyiszabolcs) December 19, 2025
Еден ден претходно, унгарскиот премиер коментираше за руската инвазија на Украина, наведувајќи дека е „тешко да се каже кој кого нападнал“, што е спротивно на преовладувачкиот меѓународен став за војната.
Во својот говор во саботата, тој исто така го повтори својот став дека обезбедувањето воена помош за Украина само го продолжува конфликтот и, според него, не им служи на интересите на Украина.
Европа
АП: Русија наводно развива ново оружје за уништување на сателитите „Старлинк“
Разузнавачките агенции на две членки на НАТО се сомневаат дека Русија развива ново антисателитско оружје дизајнирано да ја нападне констелацијата Старлинк на Илон Маск со деструктивни облаци од шрапнели во орбитата, со цел да ја ограничи западната вселенска супериорност што ѝ помогна на Украина на бојното поле, објавува АП њуз.
Според разузнавачките информации во кои имал увид Асошиејтед прес, таканареченото оружје со „зонски ефект“ би се обидело да ги преплави орбитите на Старлинк со стотици илјади куглици со висока густина, потенцијално онеспособувајќи повеќе сателити одеднаш, но исто така ризикувајќи катастрофална колатерална штета на други орбитални системи.
Аналитичарите кои не ги виделе извештаите изразуваат сомнеж дека таквото оружје би можело да функционира без да предизвика неконтролиран хаос во вселената за компаниите и земјите, вклучувајќи ја Русија и нејзиниот сојузник Кина, кои се потпираат на илјадници сателити во орбитата за комуникации, одбрана и други витални потреби.
Ваквите последици, вклучувајќи ги и ризиците за сопствените вселенски системи, би можеле да ја одвратат Москва од распоредување или користење на такво оружје.
Сомнежи на експертите
„Не верувам во тоа. Навистина не верувам во тоа“, рече Викторија Самсон, експерт за вселенска безбедност во фондацијата „Secure World“. „Искрено, би била многу изненадена ако направат нешто такво“.
Сепак, командантот на вселенската дивизија на канадската војска, бригаден генерал Кристофер Хорнер, рече дека таквата руска работа не може да се исклучи во светлината на претходните американски обвинувања дека Русија исто така развива неселективно нуклеарно оружје базирано во вселената.
„Не можам да кажам дека сум свесен за таков систем. Но, тоа не е неверојатно“, рече тој. „Ако извештаите за систем на нуклеарно оружје се точни и ако се подготвени да го развијат и да одат до тој степен, тогаш не би бил шокиран ако нешто малку помало од тоа, но подеднакво штетно, е во нивниот дофат на развој“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, не одговори на барањата за коментар. Русија претходно повика на напори на Обединетите нации за спречување на поставување оружје во орбитата, а претседателот Владимир Путин рече дека Москва нема намера да постави нуклеарно оружје во вселената.
Старлинк како клучна закана
Според разузнавачките информации, Русија го смета Старлинк за особено сериозна закана. Илјадниците сателити во ниска орбита беа клучни за опстанокот на Украина против руската инвазија, која сега е во четвртата година.
Украинските сили ја користат брзата интернет услуга на Старлинк за комуникации на бојното поле, таргетирање на оружје и други цели, како што прават и цивилите и владините претставници каде што руските напади ги прекинаа комуникациите. Руските претставници постојано предупредуваат дека комерцијалните сателити што ѝ служат на украинската војска би можеле да бидат легитимни цели.
Регион
Србија е меѓу првите во регионот што воведува тестирање за алкохол кај летачкиот и кабинскиот персонал
Од 1 јануари 2026 година, во Србија ќе почне систематско тестирање на летачкиот и кабинскиот екипаж за присуство на алкохол.
Со тоа, Србија станува една од првите земји во регионот што ја воведува оваа постапка во целост, објави Дирекцијата за цивилно воздухопловство на Србија.
Тестирањето ќе се спроведува на летачкиот и кабинскиот екипаж на домашни и странски авиони што ги користат аеродромите во Србија.
Проверките ќе ги вршат специјално обучени и овластени воздухопловни инспектори на Дирекцијата.
Постои нулта толеранција за присуство на алкохол кај членовите на екипажот на авионите.
За мерење на количината на алкохол ќе се користат сертифицирани и калибрирани уреди за мерење на алкохол во здивот, кои имаат доказна вредност во судските постапки.
Во случај член на летачкиот или кабинскиот екипаж да го одбие тестот или тестот утврди присуство на алкохол, воздухопловниот инспектор привремено ќе му забрани да ги извршува должностите на член на екипажот и ќе го пријави тоа на надлежните органи.
По правило, тестирањето ќе се врши во кабината на авионот, а податоците за спроведените тестови ќе се внесуваат во централизирана база на податоци управувана од Агенцијата за безбедност на воздухопловството на Европската Унија (EASA).
За почетокот на примената на оваа постапка, Дирекцијата навремено ги информираше сите воздухопловни субјекти во Србија и EASA, која има улога да обезбеди поддршка во дефинирањето на приоритетите за тестирање и управувањето со релевантните податоци.
Фото: depositphotos

