Свет
Шарл Мишел: ЕУ и кандидатите да бидат подготвени за проширување до 2030 година
Европската унија и земјите кандидати мора да бидат подготвени за проширување до 2030 година, изјави претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел и порача дека следниот бран на проширување на ЕУ претставува геополитички императив и „нов состанок со историјата“.
Во Брисел, на церемонијата по повод 20-годишнината од големото проширување на ЕУ, која се одржа на првиот ден од состанокот на министрите за внатрешни работи на ЕУ, Мишел истакна дека 2004 година, кога десет земји пристапија во ЕУ, ја одбележа повторно обединување на „поделениот континент“.
„Денес, 20 години подоцна, војната се врати во Европа. Следниот бран на проширување е повторно рандеву со историјата, повторно е геополитички императив“, рече Мишел. Тој нагласи дека проширувањето е камен-темелник на стратешкиот суверенитет на ЕУ.
„И ние, земјите кандидати и институциите на ЕУ, имаме многу работа.
„Би сакал да го повторам моето цврсто верување дека мора да бидеме подготвени од двете страни за проширување до 2030 година“, рече Мишел.
Тој објасни дека за кандидатите тоа значи спроведување на неопходните реформи и решавање на сите билатерални спорови, а за ЕУ реформа на програмата и буџетот и процесот на одлучување.
„Тестот на нашата генерација е да ја направиме оваа Европа, нашата Европска унија, посилна, посуверена, повлијателна, поинтегрирана и пообединета. Повторно сме на прагот на уште еден историски момент за нашата Унија. Имаме состанок со историјата. Ајде да го фатиме со двете раце“, изјави Мишел. Тој потсети дека од 2004 година, 13 нови членки се приклучија на ЕУ поради желбата да станат дел од „светот на слободата и просперитетот“.
Од друга страна, како што наведе, ЕУ имала морална обврска да одговори на „повикот на историјата“ како мотив, но имала и стратешки интерес.
„Големата експанзија од 2004 година беше трансформативен настан за нашиот континент. За новите членки, влезот во нашето семејство на ЕУ претставува моќен мотор за поголем просперитет, спектакуларниот раст на нивниот БДП е најдобар доказ“, рече Мишел и посочи дека големото проширување на ЕУ даде поголемо глобално влијание.
Од друга страна, како што наведе, оптимизмот што владеел во 2004 година изгледа далечен.
„Денес се соочуваме со три големи шокови. Првиот шок со кој се соочува нашиот природен свет: климатските промени и биолошката разновидност. Второ, шокот на технологијата: дигиталната револуција и вештачката интелигенција и влијанието врз нашите општества. И трето, шокот од хаотичната геополитичка транзиција“, рече Мишел.
Во овој контекст, тој изјави дека светскиот поредок е разнишан, што, како што рече, се случува на европско тло, каде Русија води војна против Украина. Тој тврди дека ЕУ, земјите кандидати и Африка се цел на хибридни напади на Кремљ, кој, како што рече, има за цел да го уништи европскиот сон бидејќи се плаши од слободата и демократијата на својот праг.
Тој оцени дека Европејците со децении ги земале мирот, безбедноста и просперитетот „здраво за готово“ и станале премногу зависни од енергијата од Русија, клучните суровини од Кина, па дури и од одбраната од САД.
Сега треба да го надополниме изгубеното време“. Имаме стратегија: таа се нарекува европски суверенитет или стратешка автономија.
„Суверенитетот значи дека стануваме посилни, повлијателни и повеќе ја контролираме нашата судбина“, рече Мишел, додавајќи дека суверенитетот се заснова на три столба.
Како што појасни, првото се демократските вредности и принципи, второто е градење силна и конкурентна економија и третото градење на одбранбената готовност на ЕУ.
„Сите разбираме дека безбедноста и одбраната не се теоретски и важно е да ги развиеме нашите сопствени алатки, сопствените способности и да ги зајакнеме нашите индустриски одбранбени способности. „Мораме да инвестираме повеќе во Европа и да развиваме европски водечки проекти, како што е Железната купола“, рече Мишел.
Неформалниот состанок на Советот на ЕУ за општи работи почна вчера во Брисел, на кој министрите за внатрешни работи на ЕУ ќе разговараат за процесот на проширување на ЕУ во серија работни сесии. Како што е најавено, тема ќе бидат и разговорите за владеење на правото во рамките на процесот на проширување со десет партнери со европска перспектива.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Невработеноста во САД на највисоко ниво од пандемијата во 2021 година
Вработеноста во САД се опорави само малку во септември, со највисока стапка на невработеност за речиси четири години, покажа денес извештајот на Министерството за труд.
Стапката на невработеност во септември изнесуваше 4,4 проценти, што е највисока од есента 2021 година. Околу 7,6 милиони Американци беа невработени на почетокот на есента, 200.000 повеќе отколку во август.
Просечната заработка по час се зголеми за 0,2 проценти на месечно ниво во септември, на 36,67 долари. Во споредба со септември минатата година, таа е зголемена за 3,8 проценти, соопшти одделот.
Податоците за октомври ќе бидат објавени кон средината на декември, заедно со податоците за ноември, соопшти одделот.
фото: ЕПА
Свет
Америка има нов план за мир во Украина, но за Европа е неприфатлив
Високи функционери во Брисел, Варшава и Берлин денес реагираа скептично на извештаите за нов американски мировен план за Украина, а еден водечки германски функционер го опиша како „неприфатлив“.
Шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас, изјави дека „Украинците и Европејците се неопходни за да функционира секој план“.
„Исто така, мора да разбереме дека во оваа војна има еден агресор и една жртва, не сме слушнале за никакви отстапки од руска страна. Ако Русија навистина сакаше мир, можеше порано да се согласи на безусловно примирје“, рече Калас.
Се верува дека планот на Вашингтон, според „Фајненшл тајмс“, содржи широки отстапки кон Москва, повикувајќи ја Украина да ја преполови големината на својата војска и да ги отстапи источните региони окупирани од Русија, вклучувајќи ги Донецк и Луганск.
Планот наводно ќе ѝ дозволи на Русија да ги контролира областите што не успеа да ги освои во речиси четири години долгата војна.
Порталот „Аксиос“ објави дека предлогот го преговарале специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и високиот руски функционер Кирил Дмитриев.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, претходно објави на својот личен X профил дека САД „ќе продолжат да развиваат список на потенцијални идеи за завршување на оваа војна врз основа на придонесите од двете страни во овој конфликт“, без да потврди дека веќе постои конкретен предлог.
Американската воена делегација сега е во Украина на состаноци на високо ниво.
Украинскиот министер за одбрана, Денис Шмихал, изјави вчера дека се сретнал со секретарот на американската армија, Даниел Дрискол, во Киев и ги информирал службениците за новите развојни активности на Украина во врска со беспилотните летала.
Се очекува групата, за која американските медиуми известуваат дека вклучува тројца генерали и други офицери, да се сретне и со претседателот Володимир Зеленски.
Киев наводно е информиран за новиот план на САД, но извори во Брисел велат дека Европската Унија не е информирана.
Пред состанокот со своите европски колеги во Брисел, германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул инсистираше дека „Украина мора да може да го задржи својот суверенитет, без оглед на големината на нејзината територија“.
„Ова мора да се преговара на рамноправна основа и не е важно само за Украина, туку и за Европа“, рече Вадефул. „Сите можеме да видиме дека Русија се вооружува до таа мера што ние во Европа оправдано мора да прашаме со која цел се случува ова“, продолжи тој.
Предлогот беше уште полошо примен во Берлин, каде што Торстен Фрај, началник на кабинетот на канцеларот Фридрих Мерц, рече дека повлекувањето на Украина од територијата што сè уште ја контролира би бил „неприфатлив исход“.
Полскиот министер за надворешни работи, Радослав Сикорски, пред состанокот во Брисел изјави дека не треба да се ослабува способноста на жртвата да се одбрани, туку способноста на агресорот да нападне.
„Иако Полска ги поддржува сите напори за прекин на борбите во Украина, европската безбедност во голема мера зависи од исходот на кој било мировен договор и Европа мора да биде дел од него“, рече тој.
Извештаите за нов мировен план доаѓаат во време кога украинските сили се соочуваат со голем притисок околу источниот град Покровск, како и со широко распространети прекини на електричната енергија по руските напади.
Свет
(Видео) Полски медиуми: Нападнат нашиот амбасадор во Русија, објавена снимка од инцидентот
Полскиот амбасадор во Русија, Кшиштоф Крајевски, бил нападнат во Санкт Петербург од група демонстранти кои протестирале против полската поддршка за Украина, пренесуваат полските медиуми. Инцидентот се случил во неделата, додека дипломатот бил на пат кон Католичката црква „Св. Катарина“ по повод Денот на независноста на Полска.
Според „Газета Виборча“, амбасадорот бил опколен од агресивна група што носела транспаренти со антиполски и антиукраински пораки. Демонстрантите прво го нападнале вербално, а потоа неколкумина се обиделе и физички да го удрат. Интервенцијата на припадниците на полската Државна служба за заштита го спречила нападот.
❗️Krzysztof Krajewski, Polish ambassador to Russia, was attacked in St Petersburg.
According to TVP, the ambassador was attacked by an aggressive group of about 10 people carrying anti-Polish and anti-Ukrainian banners. They surrounded him and attempted to strike him.
“It began… pic.twitter.com/LHiFdwmW5y
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 20, 2025
Полското МНР го потврди инцидентот, нарекувајќи го „најсериозен во долг период“. Варшава, на средбата со рускиот отправник на работи, изразила силно незадоволство, на што руската страна одговорила дека вакви ситуации „не треба да се случуваат“.
Нападот се случил во период на зголемени тензии меѓу Полска и Русија, по саботажата на железничка линија во Полска, за која Варшава ја обвинува Москва. Како одговор, Полска нареди затворање на рускиот конзулат во Гдањск – третиот таков потег по конзулатите во Познањ и Краков – оставајќи го само руското амбасадорство во Варшава активно.
Москва, пак, ги отфрли обвиненијата и ја обвини Полска за „русофобија“, најавувајќи „реципрочни мерки“.

