Свет
Агенција на ОН: Иран не развива нуклеарно оружје
Шефот на надзорното тело за нуклеарна енергија на ОН потврди дека Иран не развива нуклеарно оружје, нагласувајќи дека останува во рамките на режимот на Договорот за неширење нуклеарно оружје.
Рафаел Гроси, генерален директор на Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), им рече на новинарите во седиштето на ОН во Њујорк дека постои повторувачки модел во однесувањето на Иран секогаш кога се усвојуваат резолуции што се однесуваат на него, без разлика дали во Њујорк или Виена.
Гроси нагласи дека ваквите дејствија честопати резултираат со тоа што Техеран „ја намалува соработката со нас“, нешто за кое рече дека жали и дека постојано им го споменувал на своите ирански колеги.
Забележувајќи дека одговорот на Иран на неодамнешното активирање на механизмот „snapback“ од страна на Франција, Германија и Обединетото Кралство вклучуваше одлука за преиспитување на соработката со МААЕ, Гроси нагласи дека иранските претставници „ја повторија својата подготвеност и својата убеденост да останат во рамките на режимот, режимот за неширење“, нарекувајќи го тоа „многу мудар чекор“. Тој рече дека по 12-дневната војна меѓу Израел и Иран во јуни и бомбардирањето на иранските нуклеарни постројки од страна на САД, МААЕ морала да ги повлече своите инспектори од Иран од безбедносни причини и оттогаш „се обидува да го обнови тој однос“ со Техеран.
Гроси додаде дека е „во чест контакт“ со иранскиот министер за надворешни работи, Абас Арагчи, како и со други функционери. На прашањето дали Иран развива нуклеарно оружје, Гроси рече: „Не, тие не развиваат и немаат. Сакам да бидам многу јасен за тоа“.
Тој се повика на извештајот на МААЕ од јуни во кој „јасно е наведено дека Иран нема (таква) програма“, додавајќи: „Не гледаме ништо што би довело до хипотезата дека таму се одвива каква било значајна работа“.
На 28 август, Франција, Обединетото Кралство и Германија (Е3) објавија активирање на механизмот „snapback“ за повторно воведување санкции на ОН врз Иран, обвинувајќи го Техеран за кршење на нуклеарниот договор од 2015 година, Заедничкиот сеопфатен план за акција (JCPOA), по едностраното повлекување на САД од договорот во 2018 година.
Израел, САД и неколку европски земји го обвинуваат Иран дека се обидува да развие нуклеарно оружје, додека Техеран инсистира дека неговата нуклеарна програма е чисто мирна, насочена кон производство на енергија и цивилна употреба.
фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
ЕК: Користењето на руски средства е законски
Лидерите на Европската Унија ја повторија својата поддршка за планот за заем од 140 милијарди евра за Украина врз основа на замрзнати руски средства.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека планот за користење на руски средства останува „законски“, додека ЕК изјави дека „целосно ќе го почитува меѓународното право“.
Сепак, фон дер Лајен призна дека техничките прашања треба да се решат за да се ублажат белгиските сомнежи за потенцијалните правни и финансиски ризици за Euroclear (група за инфраструктура на финансискиот пазар со седиште во Белгија, специјализирана во сегментот на централен депозитар за хартии од вредност), како и за стабилноста на Еврозоната, објави Euractiv.
Данската премиерка Мете Фредериксен нагласи дека „нема алтернатива на овој заем за репарации“.
„Навистина ми се допаѓа идејата Русија да плати за штетата што ја предизвика и изврши во Украина“, рече Фредериксен, чија земја моментално претседава со Советот на ЕУ.
Таа додаде дека е од суштинско значење лидерите на ЕУ да го усвојат планот на претстојниот самит во декември.
Во исто време, портпаролката на ЕК, Паула Пињо, за време на денешниот брифинг, нагласи дека Европската комисија целосно ќе го почитува меѓународното право во својот предлог за користење на руски средства за обезбедување заеми за Украина.
Белгија го држи најголемиот дел од замрзнатите руски средства, кои беа блокирани кратко по руската инвазија на Украина, и е особено претпазлива во однос на репутациските ризици за Euroclear доколку земјите од ЕУ не обезбедат гаранции за нивно враќање во Москва доколку санкциите против Русија одеднаш бидат укинати, објаснува бриселскиот портал.
Свет
Кина ги испраќа својот најмлад астронаут и четири глувци на вселенска мисија оваа недела
Кина ќе го испрати најмладиот астронаут во својата историја на вселенската станица како дел од својот следен лет со екипаж, соопштија властите во четврток, додавајќи дека таму ќе бидат и четири лабораториски глувци.
Вселенската станица Тјангонг, управувана од тимови со три астронаути кои ротираат на секои шест месеци, е круната на вселенската програма на Кина вредна милијарда долари, додека се обидува да ги стигне САД и Русија.
Мисијата Шенжоу-21 е закажана да полета во петок во 23:44 часот по локално време од Центарот за лансирање сателити Џиукван во северозападна Кина, изјави Џанг Џингбо, портпарол на Кинеската агенција за вселенски летала со екипаж (CMSA).
Инженерот на летот, Ву Феи, кој штотуку наполни 32 години, ќе стане најмладиот кинески астронаут кој летал во вселената, соопштија властите.
„Се чувствувам исклучително среќен“, им рече тој на новинарите во четврток. „Можноста да ги комбинирам моите лични соништа со славното патување на вселенската програма на Кина е најголемата среќа што ми ја донесе оваа ера.“
Надреден ќе му биде вселенскиот пилот Џанг Лу, 48, кој леташе на мисијата Шенжоу-15 пред повеќе од две години. Специјалистот за товар, Џанг Хонгџанг, 39, е третиот член на екипажот.
Патувањето ќе вклучува и четири лабораториски глувци – два мажјаци и две женки – за првите кинески експерименти со глодари во орбитата, изјави портпаролот на CMSA Џанг.
Командантот Џанг Лу рече дека е уверен дека неговиот тим „ќе ја заврши работата за татковината и нејзиниот народ со целосен успех“.
Вселенската програма на Пекинг, трета која во орбитата испраќа човечки екипаж, претходно слета роботски ровери на Марс и на Месечината.
За време на владеењето на претседателот Кси Џинпинг, Кина ги засили плановите за остварување на својот „вселенски сон“.
Пекинг вели дека планира да испрати мисија со екипаж на Месечината до 2030 година и планира да изгради база на површината на Месечината.
CMSA во четврток објави дека „цврсто се држи“ до таа цел. Во тек се голем број „клучни претстојни тестови“, вклучувајќи го и тестирањето на лунарниот модул Ланјуе и вселенското летало со екипаж Менгжу.
фото: принтскрин
Регион
Вучиќ во Узбекистан: Тука нè гледаат како Европејци, иако не сме во ЕУ
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, за време на посетата на Ташкент, изјави дека Узбекистан е „земја на иднината“ и нагласи дека Србија мора да се позиционира за соработка со земјите кои бележат брз економски раст, пренесува РТС.
„Најсилниот впечаток врз мене, а верувам и врз сите вас, останува огромниот напредок на Узбекистан – неверојатен напредок. Минатата година стапката на раст беше 6,5 проценти, а оваа година веројатно ќе биде уште поголема. Во првите три квартали веќе се достигнати 7,6 проценти“, рече Вучиќ, додавајќи дека ова е земја на млади, со оглед на тоа што 60 проценти од населението е под 30 години.
Тој најави дека се очекува посета на узбекистанскиот претседател Шавкат Мирзијоев во Белград на почетокот на 2026 година, кога треба да започне и стратешко партнерство.
„Ова ќе биде почеток на нашето стратешко партнерство. Ќе ги подготвиме најважните документи што ќе бидат основа за подобрување на соработката“, рече Вучиќ.
„Знам дека луѓето во Србија не се секогаш доволно заинтересирани за вакви теми, но ова е нашата иднина. Ова се земји кои растат неверојатно брзо и ние мора да ја позиционираме Србија тука“, нагласи тој.
Српската делегација беше особено импресионирана од паркот за информатичка технологија, за кој Вучиќ рече дека ги покажува огромните инвестиции на Узбекистан во знаење и развој. Она што, вели тој, особено го фасцинирало е напорната работа и дисциплината на неговите граѓани.
„За разлика од Европејците – а тие нè сметаат во Европа иако не сме дел од Европската Унија – тие не бараат да работат што е можно помалку и да бидат платени што е можно повеќе. Овие луѓе сакаат да работат што е можно повеќе, тие го имаат тоа „тигрово око“ и јасно гледаат дека со својата работа можат да нè надминат сите нас“, истакна српскиот претседател.
Тој додаде дека Србија, иако нема да биде лесно да го промени својот менталитет, може да учи од ваквите партнери и да ја искористи таа енергија во корист на своите граѓани. Како пример за добра пракса, тој го наведе узбекистанскиот модел на централизирани јавни набавки, кој донесе големи заштеди и кој Србија планира да го проучи.
фото: принтскрин

