Свет
Американски извори за „Ројтерс“: Иран се подготвувал да ја минира Ормутската Теснина
Иранската војска минатиот месец натовари подводни мини на бродови во Персискиот Залив, што предизвика загриженост во Вашингтон дека Техеран се подготвува да го блокира Ормутскиот теснец по израелските напади врз цели низ Иран, изјавија за Ројтерс двајца американски функционери.
Подготовките за минирање на виталниот воден пат, кои претходно не беа објавени, а кои беа откриени од американските разузнавачки служби, се случија по првиот израелски ракетен напад врз ирански цели на 13 јуни, рекоа функционерите, зборувајќи под услов на анонимност бидејќи информациите се чувствителни.
Натоварувањето на мините, кои сè уште не се поставени во теснецот, сугерира дека Техеран можеби сериозно размислувал за затворање на еден од најпрометните водни патишта во светот, што дополнително би го продлабочило конфликтот и сериозно би ја нарушило глобалната трговија.
Околу една петтина од светската трговија со нафта и гас поминува низ Ормутскиот теснец, а блокадата веројатно би предизвикала нагло зголемување на цените на енергијата. Глобалните цени на нафтата паднаа за повеќе од 10% по нападите на САД врз иранските нуклеарни постројки, делумно поради олеснувањето што конфликтот не предизвика значителни прекини во трговијата со „црното злато“.
Иранскиот парламент наводно поддржа мерка за блокирање на теснецот на 22 јуни, кратко откако американската војска бомбардираше три клучни ирански нуклеарни постројки во обид да ја запре нуклеарната програма на Иран.
Одлуката не беше обврзувачка, а конечната одлука за затворањето требаше да ја донесе Врховниот совет за национална безбедност на Иран, објави во тоа време иранската телевизија Прес ТВ. Иран постојано се закануваше дека ќе го затвори теснецот во текот на годините, но никогаш не ја оствари таа закана.
Според Ројтерс, не е познато со сигурност кога Техеран ги натоварил мините за време на израелско-иранската воздушна војна или дали оттогаш биле отстранети.
Двајца функционери изјавија дека американската влада не ја исклучила можноста мините да биле измама. Иранците можеле да ги подготват мините за да го убедат Вашингтон дека сериозно размислуваат за затворање на теснецот, без всушност да имаат намера да го сторат тоа, рекоа функционерите.
Ормутскиот теснец се наоѓа помеѓу Оман и Иран и го поврзува Персискиот Залив со Оманскиот Залив на југ и Арапското Море на исток. Во најтесната област, тој е широк 34 километри, а бродската линија е широка само околу 3 километри во секоја насока.
Членовите на ОПЕК, Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати, Кувајт и Ирак, го извезуваат поголемиот дел од својата нафта преку теснецот, главно во Азија. Катар, еден од најголемите извозници на течен природен гас во светот, го испраќа речиси целиот свој течен природен гас преку него.
Иран, исто така, го извезува поголемиот дел од својата нафта преку преминот, што теоретски ја ограничува неговата склоност да го затвори. Сепак, Техеран посвети значителни ресурси за да се осигури дека може да го стори тоа доколку е потребно.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Бундесбанк: Германската финансиска стабилност е во опасност
Германската централна банка е загрижена за зголемувањето на нивото на долг во Европа и заканата што произлегува од тоа за германската финансиска стабилност.
Високите коефициенти на јавен долг и БДП во Европа, со тренд на зголемување, претставуваат ризик, смета Бундесбанк, додавајќи дека повисоките јавни трошоци и товарот на каматата ја поткопуваат одржливоста на долгот на поединечните земји.
„Германскиот финансиски систем е длабоко интегриран во европскиот, а со оглед на клучната врска помеѓу државата и банките, ова би можело да претставува значителен ризик за неговата стабилност“, објаснува членот на извршниот одбор на Бундесбанк, Михаел Теурер.
„Германските фискални регулативи неодамна беа изменети и не гарантираат долгорочна одржливост или усогласеност со фискалните регулативи на ЕУ, што може да бара прилагодувања на фискалната политика на среден рок“, додаде претставникот на Бундесбанк.
Меѓу ризиците, централната банка го издвои и ризикот за квалитетот на портфолијата на германските банки во претерано неизвесна средина.
Обемот на нефункционални кредити расте веќе некое време, главно поради проблеми во секторот за комерцијални недвижности. Банките сè повеќе мора да прават прилагодувања на вредноста на нивните кредитни портфолија, иако велат дека неотплатените кредитни обврски сè уште се „во рамките на управлива рамка“.
Проценката на Бундесбанк за влошување на макрофинансиското опкружување оваа година е поткрепена и од трговската и од економската неизвесност и од постојаните геополитички тензии.
Свет
Шефот на ОН ги критикува светските лидери: Милијарди се трошат за заведување на јавноста за климата
Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ги критикуваше светските лидери за нивниот неуспех да го ограничат затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови.
Научниците потврдија дека светот ќе ја надмине границата од 1,5 степени Целзиусови околу 2030 година, што би можело да доведе до неповратни последици.
„Премногу корпорации остваруваат рекордни профити од климатското уништување, додека милијарди се трошат за лобирање, заведување на јавноста и попречување на напредокот“, рече Гутереш во својот говор.
„Премногу лидери остануваат заробеници на овие лични интереси.“
Земјите низ целиот свет трошат околу 1 трилион долари секоја година за фосилни горива. Лидерите имаат два јасни избори, рече Гутереш: „Можеме да избереме да водиме или да бидеме водени во пропаст.“
Конференцијата COP30 одбележува три децении разговори за глобалната клима. Во тој период, земјите делумно ги намалија проектираните зголемувања на емисиите, но не доволно за да го спречат она што научниците го нарекуваат екстремно глобално затоплување во следните неколку децении.
Светската метеоролошка организација (WMO) во извештајот наведува дека оваа година веројатно ќе биде втора или трета најтопла година досега, со просечни температури во август, по рекордните топлотни бранови во 2023 и 2024 година, 1,42 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа.
Свет
Руски војник осуден на доживотен затвор за убиство на украински воен заробеник
Украински суд денес осуди руски војник на доживотен затвор за убиство на украински воен заробеник, прв таков случај од почетокот на руската инвазија на Украина.
Суд во југоисточниот град Запорожје го прогласи Дмитриј Курашов (27) за виновен за убиството на Виталиј Ходниук, украински војник кој се предаде на руските сили во јануари 2024 година.
Курашов, кој беше заробен од украинските сили заедно со други руски војници кратко по инцидентот, се изјасни за виновен на суд, иако подоцна им рече на новинарите дека е невин и сака да биде вклучен во размена на заробеници.
Неговата казна има симболично значење за Украина, која вели дека руските сили егзекутирале голем број украински воени заробеници, но осомничените обично се надвор од дофатот на украинската правда. Русија негира дека нејзините војници вршат воени злосторства.
Нападот во кој е убиен Ходниук се случил на 6 јануари 2024 година. Според обвинителите и сведоците, Ходниук се предал невооружен, клекнал, а Курашов го застрелал со митралез. Курашов тврди дека истрелите биле испукани од воен лекар по име „Седој“, кој подоцна починал. Рускиот напад бил краток.
фото: принтскрин

